18,324 matches
-
altă acțiune a lui British Council îi vizează strict pe adulți, care vor putea urma un curs de 12 ore cu profesori britanici cu experiență în mediul internațional de afaceri, în cadrul căruia se vor putea deprinde procesul de comunicare, standardele lingvistice și uzanțele sociale specifice mesajelor scrise etc. Participanții vor avea timp de 1 an acces gratuit la resursele (cărți, resurse electronice sau multimedia) British Council dedicate dezvoltării profesionale, prin cardul KLS Professional/KLS e-learning. Înainte de înscriere - posibilă până în 12 octombrie
Agenda2005-41-05-general13 () [Corola-journal/Journalistic/284301_a_285630]
-
către un loc unde apa a fost otrăvită cu lumânărică sau laptele-cucului“, „a speria vânatul luându-l la goană“ și „a mâna vitele“. Apropiată de doctrina lui Schuchardt este, din multe puncte de vedere, concepția lui J. Gilliéron, creatorul geografiei lingvistice. El acordă un rol de seamă omonimiei (identitatea de formă a două sau mai multe cuvinte) și etimologiei populare în producerea modificărilor din limbă, ambele fenomene fiind importante pentru stabilirea corectă a unei etimologii. Lucrările lui Gilliéron au zdruncinat teza
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
corectă a unei etimologii. Lucrările lui Gilliéron au zdruncinat teza evoluției normale și mecanice, care era fundamentală în concepția neogramatică, dominantă în acea epocă. Leo Spitzer a introdus punctul de vedere stilistic în cercetarea etimologică, de unde preferința lui pentru creațiile lingvistice spontane, pentru tot ce produce un idiom prin mijloace proprii. Cu această concepție, Spitzer ajunge la ideea că, înainte de a apela la alte limbi pentru a explica originea obscură a unui cuvânt, trebuie să încercăm să-l explicăm prin și
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
și limba română Problemele etimologiei românești sunt mai complexe decât cele ale altor limbi romanice surori, și aceasta din mai multe motive. În primul rând, româna a avut, în istoria ei, contacte mult mai variate, cu limbi din alte familii lingvistice, datorită faptului că s-a dezvoltat în această parte a Europei. Apoi, în cazul românei există multe situații de „împrumut reîmprumutat“, fenomen numit și „dus-întors“ (de exemplu, cuvinte ucrainene din română au fost reîmprumutate de unele graiuri ucrainene). În fine
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
să considerăm mai plauzibilă soluția moștenirii latinești decât cea a derivării pe teren românesc. În concluzie, etimologia unui cuvânt nu poate fi stabilită pe baze fanteziste. Nu se pot ocupa cu succes de etimologie persoane nepregătite din punct de vedere lingvistic, adică cei care nu cunosc legile fonetice, normele de schimbare a sunetelor în diversele epoci ale limbii respective sau/și felul cum s-au transpus, în mod regulat, sunetele dintr-o limbă în alta. False analize În istoria limbii române
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
altele în toată Romania occidentală (betulla „mesteacăn“, cerevisia „bere“), iar câteva numai în Galia (cf. fr. charrue „plug“, boue „noroi“). Împrumuturi directe Cele mai multe împrumuturi sunt rezultatul contactului dintre vorbitorii unei limbi cu limbile din statele învecinate (în zonele de graniță lingvistică, ele sunt mai numeroase) sau, în cazul statelor unde se vorbesc mai multe limbi, rezultatul contactului dintre aceste limbi. În astfel de situații, avem a face cu împrumuri nemijlocite, numite împrumuturi directe. Tot directe sunt și împrumuturile culturale, chiar la
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
romani, latina a devenit principalul mijloc de comunicare; populațiile autohtone și-au abandonat, puțin câte puțin, limba lor maternă, a cărei sferă de utilizare s-a restrâns din ce în ce mai mult. În cele din urmă, latina a devenit singurul mijloc de comunicare lingvistică. Acest proces, care s-a petrecut de-a lungul câtorva generații, poartă numele de romanizare; el a fost mai mult sau mai puțin rapid, în funcție de presiunea romană și de statutul cultural al limbii autohtone. Există, de exemplu, mărturii epigrafice și
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
se justifică împrumuturile românești. Bilingvismul - cauză a împrumutului Când nu este vorba despre împrumuturi făcute din nevoia de a denumi realități noi, împrumuturile se datorează, în mare măsură, vorbitorilor bilingvi și se pot explica printr-o cauză generală de natură lingvistică: în afară de numeroasele situații în care vorbitorii pot stabili corespondențe perfecte între cuvintele din cele două limbi pe care le cunosc și le utilizează, se întâmplă să existe într-una dintre limbi cuvinte care nu au corespondente adecvate în cealaltă limbă
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
general al unei limbi. Se poate spune deci că faptele de acest fel sunt la început fenomene de vorbire, de uz al limbii (apar în vorbirea unui individ) și devin fapte de limbă când sunt generalizate, acceptate de întreaga comunitate lingvistică. Un caz interesant de remodelare a structurii semantice a unei limbi a fost semnalat în Spania. Într-un sat catalan, nouăzeci de cuvinte care nu aveau corespondente directe în spaniolă au fost abandonate, în favoarea cuvintelor existente atât în catalană, cât
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
primară îi corespundeau două cuvinte). Slavii așezați în nordul Rusiei aveau un singur termen pentru „armăsar“; din cauză că finlandezii aveau doi termeni, slavii au împrumutat cuvântul varža, pentru a exprima sensul „armăsar tânăr și prost“. Omonimia „dăunătoare“ J. Gilliéron, creatorul geografiei lingvistice franceze, a analizat zeci de cazuri când cuvinte cu etimoane diferite sau de origini diferite au ajuns să aibă în franceză aceeași formă (să se pronunțe la fel), adică să devină omonime. Pentru înlăturarea omonimiilor supărătoare, s-a apelat la
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
de obicei, calc semantic. Despre el se va discuta în unele volume ale colecției „Viața cuvintelor“. Semnalez doar trei tipuri, în funcție de raportul care mai există între sensul nou și cel vechi. Această clasificare pune mai bine în evidență efectele calcului lingvistic la nivelul limbii ca sistem. Cele mai numeroase cazuri sunt cele în care sensul nou coexistă cu cel vechi. Româna prezintă multe exemple: broască „închizătoare la ușă“ și „batracian“ corespunde bg. žabka „balama“ < žaba „batracian“; iapă „dispozitiv pentru a trage
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
abia în secolul 16, sub influența unui alt cuvânt arab, nukra „ceafă“, datorită faptului că, în terminologia anatomică, nucha cu sensul „măduva spinării“ a fost înlocuit de medulla, moștenit și de rom. măduvă. În română, nu au existat aceste contacte lingvistice. Nu se știe prea bine de ce avem cuvântul ceafă, pus de majoritatea lingviștilor în legătură cu alb. qafë (kjafë) „gât, gâtlej“. De asemenea, sunt neclare relațiile sinonimice, din epoca veche, dintre ceafă și alte cuvinte din același domeniu semantic, gât, grumaz, gușă
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
fondul autohton. Totuși, unii lingviști s-au gândit și la un etimon latin: ar putea fi vorba despre lat. gruma (variantă a lui grumus „colină“) + sufixul -ză, dat fiind că grumaz are și sensul învechit „colină“. Conform hărților din Atlasul lingvistic român, termenul gât este răspândit în Moldova și în regiunile învecinate din Transilvania, precum și în Banat, în timp ce în părțile vestice se folosește mai ales grumaz (deși este cunoscut și gât, termen răspândit prin școală). S. Pușcariu este de părere că
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
celtic pătruns în latină, care s-a transmis în fr. gosier „gâtlej“. mărul lui Adam Nu numai în română, ci și în alte limbi romanice se fac adesea confuzii între gâtlej, mărul lui Adam, uvulă, beregată, după cum rezultă din atlasele lingvistice romanice. Pe de altă parte, termenii mărul lui Adam și nodul gâtului, de origine metaforică în română, au corespondente și în alte limbi romanice. Metafora mărul lui Adam are la bază legenda biblică după care Adam ar fi gustat din
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
s-a păstrat în toate limbile romanice (fr. ventre, sp. vientre, it., port. ventre). Cuvântul apare într-un text de la începutul secolul 17, dar în prezent este considerat învechit, fiind foarte puțin folosit. Din harta consacrată acestui cuvânt în Atlasul lingvistic român, rezultă că termenul are foarte multe sensuri, în diversele localități anchetate: „stomac“, „diaree“, „organe genitale“; nemaifiind folosit, sensul lui nu este bine cunoscut. pântece, burtă, foale De remarcat că în câmpurile semantice există perechi sau serii de sinonime. Unele
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
sens. (Pentru originea îndepărtată a termenului, vezi supra, p. 52.) Germ. Zuckerbohne, un cuvânt compus din Zucker „zahăr“ și Bohne „fasole“, este numele unei legume, care în română a devenit fasole țucără. Acest tip de împrumut se numește, în terminologia lingvistică, semicalc, adică o traducere parțială a termenului de origine: partea a doua a cuvântului compus german s-a tradus în română prin fasole, iar prima parte s-a împrumutat și s-a adaptat, devenind adjectivul feminin țucără, acordat în gen
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
nesatisfăcătoare. Ceea ce nu înseamnă că nu putem mânca și caltaboșii sau cartaboșii! Dulciuri de Crăciun Plăcinta „turtă cu diverse umpluturi“ se mănâncă atât la Crăciun, cât și de Anul Nou. Originea numelui acestui preparat culinar prezintă interes din diverse motive... lingvistice. La baza sa se află cuvântul lat. placenta „prăjitură plată“, împrumutat din greacă. Româna este singura limbă romanică care păstrează acest cuvânt latinesc; celelalte limbi romanice au moștenit derivate de la lat. pop. *focacia > fr. fouace sau au împrumutat și adaptat termenul
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
al cuvintelor moștenite din latină, care este și cel mai vechi. La acesta s-au adăugat diversele împrumuturi: în primul rând, substratul traco-dac, apoi superstratul slav, cea mai importantă influență veche exercitată asupra limbii române; urmează, în continuare, alte contacte lingvistice, care au dus la împrumuturi, unele mai vechi, altele mai noi. Limba română, de două ori latină Am preluat această expresie, formulată pentru franceză de Henriette Walter, pentru a atrage atenția asupra faptului că limba latină este într-o situație
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
romanice, care reprezintă totalitatea elementelor pătrunse în latină și păstrate în limbile romanice din limbile populațiilor cucerite de romani, populații care au adoptat latina, părăsindu și limba proprie. Pentru că populațiile aflate în această situație erau diferite din punct de vedere lingvistic, și cuvintele preluate de la ele de latină sunt diferite de la o limbă romanică la alta. Trebuie subliniat faptul că toate aceste cuvinte, provenind din diferitele substraturi, au pătruns în latină și s-au transmis, prin intermediul ei, limbilor romanice, ca elemente
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
din aceste motive (ficatum „ficat“, cochleare „lingură“, thius „unchi“) să se păstreze până astăzi numai în anumite limbi. Au existat și motive culturale, înțelese în sens larg, mai exact influența greacă (dies domenica „duminică“, ecclesia), după cum au putut interveni cauze lingvistice, de natură fonetică, adică scurtimea corpului fonetic (fleo „a plânge“, ire „a merge“) sau de natură semantică (salire, femina, mulier, familia). O serie de cuvinte latinești nu s-au păstrat, fiindcă au fost înlocuite de cuvinte împrumutate din limbi preromane
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
stinghe, aduse și ele în discuție de unii etimologi, sunt împrumuturi recente din dialectul săsesc. Alte împrumuturi După ce limba română s-a constituit ca idiom distinct de latina din care provenea, împrumuturile au fost mai numeroase datorită variatelor sale contacte lingvistice; româna s-a dezvoltat într un mediu aloglot, separată timp de secole de restul lumii romanice. Unul dintre cele mai bogate straturi etimologice ale sale este și unul dintre cele mai vechi. Este vorba despre superstratul vechi slav. Superstratul vechi
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
a ajuns la inventarul lexical actual și prin împrumutarea masivă a unor termeni din franceză, italiană și latină, fenomen denumit de S. Pușcariu „reromanizarea“ limbii române. Aceasta a fost posibilă datorită orientării societății românești spre lumea Europei occidentale. În plan lingvistic, acest fapt a condus la marginalizarea și, uneori, chiar la eliminarea vechilor termeni împrumutați, pe cale cărturărească, din slavonă (se spune secol alături de veac, dar numai insulă și spion în loc de ostrov și iscoadă) sau din turcă (bazin în loc de havuz). Influența franceză
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
ar fi căpătat astfel o semnificație mult mai adâncă. În acest scop, se învoise și cu colegul său de sociologie să-i detașeze o echipă de studenți. Ideea lui era de a întocmi un fel de atlas în felul celor lingvistice, cu arătarea coincidențelor geo-bio-sociologice. Pornind de la observarea din câmpul medicinei sociale că gușa e în raport cu solul, Ermil Conțescu avu mirajul, după ani de descripție goală, al unei teorii științifice. Fără a îndrăzni să afirme nimic categoric apriori, geograful bănuia că
Bietul Ioanide by George Călinescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295568_a_296897]
-
a le cunoaște; ele se vor adapta cadrelor preexistente. Din acest motiv, atunci când se formează o reprezentare elaborată a universului, limba vorbită își pune o amprentă de neșters asupra sistemului de idei care prinde contur”. Oamenii care aparțin unui grup lingvistic posedă, prin limba lor, un tezaur comun, din care fiecare cunoaște o parte mai mare sau mai mică, în funcție de cultura și de atitudinea sa, și faptul că este un bun colectiv constituie „factorul de coeziune lingvistică al grupului”. „Fiindcă fără
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2350_a_3675]
-
care aparțin unui grup lingvistic posedă, prin limba lor, un tezaur comun, din care fiecare cunoaște o parte mai mare sau mai mică, în funcție de cultura și de atitudinea sa, și faptul că este un bun colectiv constituie „factorul de coeziune lingvistică al grupului”. „Fiindcă fără comunicare între Idei și individual (sau între Idei) dispare posibilitatea atribuțiunii.” Comunicarea devine astfel liantul vieții sociale. Iată, în acest sens, importanța pe care o atribuie Habermas comunicării în viața socială: „Un fel de metainstituție de
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2350_a_3675]