218 matches
-
oceanice cu influența sa moderatoare, Arctica înregistrează temperaturi ușor mai ridicate decât Antarctica (unde masa de uscat are efect invers). Ca urmare a acestor temperaturi scăzute, partea centrală a oceanului este permanent înghețată, sub forma unei platoșe de gheață numită banchiză polară (arctică), având grosimi de cca.3m în acest sector. Iarna, înghețul se extinde aproape dublu față de anotimpul de vară, ajungând până la țărmurile Asiei și Americii de Nord, cu efecte asupra vieții economice a porturilor de aici. Anomaliile termice pozitive generate de
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
de gheață pe tot parcursul anului. Precipitațiile sunt reduse cantitativ, cifrându-se la 50-100mm pe an, iar zăpada depusă formează un înveliș care durează cca. 10 luni pe an. În lunile martie sau aprilie acest strat de zăpadă depus peste banchiza de gheață are grosimea maximă de 20-50cm. O caracteristică importantă este cantitatea mare de energie solară primită în timpul verii (când Soarele nu coboară sub linia orizontului, fiind ziuă perpetuă), cu un maxim înregistrat la solstițiul de vară. Prezența zăpezii împiedică
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
concentreză sub forma unei soluții sărate, o adevărată ”saramură”. Pe măsură ce temperatura scade se formează o crustă de gheață care se divide ușor în sloiuri, iar acestea, ca urmare a acțiunii valurilor și vânturilor se încalecă, se contopesc, dând astfel naștere banchizei polare. Odată cu creșterea temperaturii aerului (începând din luna martie), banchiza polară se retrage treptat până în luna septembrie (când se înregistrează minimul anual) după care scăderea temperaturii aerului și implicit a apei determină a creștere a suprafeței banchizei până în luna martie
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
temperatura scade se formează o crustă de gheață care se divide ușor în sloiuri, iar acestea, ca urmare a acțiunii valurilor și vânturilor se încalecă, se contopesc, dând astfel naștere banchizei polare. Odată cu creșterea temperaturii aerului (începând din luna martie), banchiza polară se retrage treptat până în luna septembrie (când se înregistrează minimul anual) după care scăderea temperaturii aerului și implicit a apei determină a creștere a suprafeței banchizei până în luna martie (când se înregistrează maximul anual). Aceste oscilații ce apar în
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
dând astfel naștere banchizei polare. Odată cu creșterea temperaturii aerului (începând din luna martie), banchiza polară se retrage treptat până în luna septembrie (când se înregistrează minimul anual) după care scăderea temperaturii aerului și implicit a apei determină a creștere a suprafeței banchizei până în luna martie (când se înregistrează maximul anual). Aceste oscilații ce apar în fiecare an sunt normale, fiind determinate de cauze naturale. Însă ceea ce a devenit îngrijorător în ultimii ani este creșterea ritmului cu care se fac aceste variații (vezi
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
înregistrează maximul anual). Aceste oscilații ce apar în fiecare an sunt normale, fiind determinate de cauze naturale. Însă ceea ce a devenit îngrijorător în ultimii ani este creșterea ritmului cu care se fac aceste variații (vezi subcapitolul III.2.7). Această banchiză are aspectul unei suprafețe acoperite cu gheață vălurită, cu grosimi maxime de cca.3m, care izolează apele de dedesubt și împiedică răcirea lor. În afara oscilațiilor sezoniere menționate, banchiza arctică cunoaște, în ansamblu, o mișcare continuă, numită derivă, cauzată de acțiunea
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
cu care se fac aceste variații (vezi subcapitolul III.2.7). Această banchiză are aspectul unei suprafețe acoperite cu gheață vălurită, cu grosimi maxime de cca.3m, care izolează apele de dedesubt și împiedică răcirea lor. În afara oscilațiilor sezoniere menționate, banchiza arctică cunoaște, în ansamblu, o mișcare continuă, numită derivă, cauzată de acțiunea vânturilor dominante (care se rotesc în sens invers acelor de ceasornic în zona circumpolară) și ca efect al mișcării de rotație a Pământului, direcția generală sudică, aurore australe
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
ansamblu, o mișcare continuă, numită derivă, cauzată de acțiunea vânturilor dominante (care se rotesc în sens invers acelor de ceasornic în zona circumpolară) și ca efect al mișcării de rotație a Pământului, direcția generală sudică, aurore australe. de deplasare a banchizei fiind dinspre țărmul de nord-est al Asiei spre regiunea Polului Nord și apoi spre nordul Mării Groenlandei și insulele Svalbard. Sub acțiunea dinamicii apelor oceanice, banchiza este divizată în câmpuri de gheață, a căror deplasare este facilitată de curenții oceanici, plutind
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
efect al mișcării de rotație a Pământului, direcția generală sudică, aurore australe. de deplasare a banchizei fiind dinspre țărmul de nord-est al Asiei spre regiunea Polului Nord și apoi spre nordul Mării Groenlandei și insulele Svalbard. Sub acțiunea dinamicii apelor oceanice, banchiza este divizată în câmpuri de gheață, a căror deplasare este facilitată de curenții oceanici, plutind adesea până în zonele de țărm, pătrunzând în golfuri sau estuare și constituind un pericol pentru transporturile navale din zona latitudinilor mari. Uneori, porțiuni din banchiza
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
banchiza este divizată în câmpuri de gheață, a căror deplasare este facilitată de curenții oceanici, plutind adesea până în zonele de țărm, pătrunzând în golfuri sau estuare și constituind un pericol pentru transporturile navale din zona latitudinilor mari. Uneori, porțiuni din banchiza polară din Oceanul Arctic pătrund în strâmtorile Davis și Danemarcei, ajungând până în dreptul Labradorului și Islandei, unde, în cele din urmă, se vor topi sub acțiunea apelor mai calde ale Oceanului Atlantic. În anumite situații, prin unirea blocurilor de gheață se formează
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
cele din urmă, se vor topi sub acțiunea apelor mai calde ale Oceanului Atlantic. În anumite situații, prin unirea blocurilor de gheață se formează adevărate platouri de gheață (de 600-800km2 și grosimi de 50-60m) care dau peisajului un aspect haotic. Spre deosebire de banchiză care este formată prin înghețarea apei oceanice, icebergurile sunt desprinse din ghețarii de pe uscat, înglobând așadar impresionante cantități de apă dulce. Pentru latitudinile mari ale emisferei boreale sunt caracteristice icebergurile ascuțite, cu profilul neregulat, cu vârfuri și pereți abrupți, spre deosebire de
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
de un an sau chiar mai mult. Monitorizarea evoluției gheții care acoperă Oceanul Arctic este realizată de Institutul NSIDC (National Snow and Ice Data Center) care utilizează datele satelitare pentru a obține îndeosebi o imagine clară a ratei de topire a banchizei polare, comparându-se cifrele actuale cu mediile unor perioade anterioare. Curenții de suprafață din Oceanul Arctic, ce antrenează atât apa oceanică precum și gheața, se dezvoltă sub forma a două sisteme: Sistemul Beaufort, format în Bazinul Nord American, ce constă într-un
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
colți, schelet. Dintre speciile de foci care trăiesc în bazinul Arctic, cele mai cunoscute sunt foca pătată și foca cu blană. Foca pătată (Pusa hispida) este o focă fără urechi ce preferă apele reci ale Oceanului Arctic, trăind adesea sub banchiza de gheață. Pentru a putea respira, face găuri în stratul de gheață. Este cea mai mică focă arctică (1.5m lungime, 50-70kg greutate), fiind adesea vânată de ursul polar. Foca cu blană (Callorhinus ursinus) este o specie de focă cu
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
ori mai grei. Ursul polar (Ursus maritimus) este prădătorul suprem din Arctica, fiind considerat mamifer marin, deși își petrece puțină vreme în apă. Este cel mai mare carnivor terestru (poate ajunge la 350 680kg). Habitatul său preferat este asigurat de banchiza arctică, de unde poate vâna cu ușurință în special foci. Ursul polar a evoluat din ursul brun, în urmă cu 200.000 - 300.000 ani, și, în ciuda timpului scurt scurs de la separarea acestor specii, ursul polar a cunoscut modificări morfologice semnificative
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
de doar 600g, iar timp de doi ani și jumătate, puii sunt vegheați de părinți. Latitudinea maximă la care poate fi întâlnit ursul polar este cea de 88șN, iar arealul habitatul său cunoaște migrații sezoniere determinate de retragerea sau avansarea banchizei polare și implicit de migrarea focilor. Se estimează la cca. 20.000 - 25.000 numărul exemplarelor de urs polar care mai trăiesc azi în regiunea circumpolară nordică. Principala amenințare actuală este topirea banchizei arctice în contextul schimbărilor climatice globale, ceea ce
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
migrații sezoniere determinate de retragerea sau avansarea banchizei polare și implicit de migrarea focilor. Se estimează la cca. 20.000 - 25.000 numărul exemplarelor de urs polar care mai trăiesc azi în regiunea circumpolară nordică. Principala amenințare actuală este topirea banchizei arctice în contextul schimbărilor climatice globale, ceea ce restrânge tot mai mult habitatul acestui animal. Se apreciază că ursul arctic ar putea fi exterminat complet în cca. 100 ani dacă tendința de încălzire climatică actuală va continua (astăzi ursul polar este
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
Danemarca, fiecare dintre acestea pretinzând controlul asupra acestei zone, atractivitatea fiind exercitată în primul rând de acest potențial imens de resurse naturale. La 2 august 2007, un cunoscut explorator arctic rus, Arthur Chilingarov, a făcut o scufundare la Polul Nord, pe sub banchiza groasă de gheață, fixând pe fundul oceanului un steag rusesc (turnat în titan). Cu ocazia aceasta el a afirmat: ”Oceanul Arctic aparține Rusiei. Trebuie să dovedim ca Polul Nord este o prelungire a platformei continentale rusești. Expeditia este importantă și știintific, dar
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
deloc, navigația fiind posibilă pe tot parcursul anului: Murmansk, Petropavlopvsk, Vanino, Nakhodka, Vladivostok. Altele, cum ar fi Dudinka, sunt deservite de spărgătoare de gheață nucleare. Pentru toți cei interesați economic de utilizarea acestei Căi Maritime a Nordului, perspectiva reducerii suprafeței banchizei arctice în contextul schimbărilor climatice globale, pare chiar un aspect pozitiv, care ar duce la sporirea traficului maritim pe această rută. Este cert că omul este tot mai prezent în bazinul Oceanului Arctic, pe un areal care depășește cu mult
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
ani. La Polul Nord se găsește un Observator de Mediu numit North Pole Environment Observatory care monitorizează permanent toate aspectele care țin de starea actuală a elementelor de mediu (inclusiv cel oceanic), prelevându-se diverse probe și făcându-se măsurători (pe banchiză, la diferite adâncimi în apa oceanică și pe fundul oceanului) pe baza cărora echipe internaționale de cercetători fac studii elaborate asupra regiunii Polului Nord și a Bazinului Oceanului Arctic în general, în scopul înțelegerii tendințelor de evoluție a mediului de aici
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
fost create tocmai în scopul protejării acestor medii naturale de aici. Între problemele de mediu care necesită toată atenția se numără: existența unor ecosisteme fragile, care se refac greu dacă sunt distruse specii marine amenințate cu dispariția: morse, balene. subțierea banchizei de gheață polară existența unei găuri sezoniere în stratul de ozon deasupra Polului Nord. Cea mai serioasă amenințare actuală asupra mediilor naturale din zonele reci, este reprezentată, de departe, de schimbările climatice la scară globală. De aceea, în prezent se încearcă
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
mai serioasă amenințare actuală asupra mediilor naturale din zonele reci, este reprezentată, de departe, de schimbările climatice la scară globală. De aceea, în prezent se încearcă monitorizarea intensă a acestor efecte, încercând să se înțeleagă care sunt răspunsurile oceanului, ale banchizei de gheață și ale vieții marine la aceste modificări climatice. Sunt unele studii care au ajuns la concluzia că gheața arctică se topește într-un ritm atât de alert încât este posibil ca până la nivelul anului 2040 să nu mai
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
marine la aceste modificări climatice. Sunt unele studii care au ajuns la concluzia că gheața arctică se topește într-un ritm atât de alert încât este posibil ca până la nivelul anului 2040 să nu mai putem vorbi de existența unei banchize de gheață în timpul verii, când întreg oceanul ar putea fi dezghețat. Cercetătorii pot afirma cu certitudine că Arctica a mai fost lipsită de gheață pe timpul verii acum cca. 125.000 ani, la apogeul ultimei perioade interglaciare majore (Eemian). Temperaturile din
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
ci este un complex proces cu ramificații și efecte asupra multor alte verigi ale mediului regional sau planetar. De asemenea, reducerea suprafeței gheții arctice nu este apreciată doar la nivel teoretic, existând dovezi clare ale acestui fenomen. Studiile arată că banchiza arctică s-a redus cu cca. 9% pe deceniu (în ultimii zeci de ani), iar diminuarea suprafeței acesteia continuă, ca o consecință a încălzirii climatice globale. În contextul acestor realități nu tocmai roz, nu e de mirare că Oceanul Arctic ar
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
roz, nu e de mirare că Oceanul Arctic ar putea deveni o regiune lipsită de gheață în timpul verii înainte de mijlocul acestui secol. Imaginile satelitare de mai sus (NASA/ICEsat) surprinse în anii 1980 și 2003 (luna septembrie) sugerează clar scăderea extensiunii banchizei de gheață din Oceanul Arctic. Se știe că regiunile polare (împreună cu toate celelalte regiuni acoperite cu ghețari) au un albedou foarte ridicat, reflectând cea mai mare parte din radiația primită și menținând climatele reci și climatele Terrei, în ansamblu, în limitele
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
ce devine cauză, sau de consecință care multiplică amplitudinea cauzei generatoare! Trăim pe o planetă ce formează un sistem unitar, complex, cu interconexiuni între toate elementele sale. Nicio intervenție în acest sistem nu rămâne fără răspuns adesea înzecit. Diminuarea suprafeței banchizei arctice are ca efect direct amenințarea multor specii de animale care au drept habitat aceste ghețuri, depinzând direct sau indirect de ele pentru a supraviețui. Cel mai bun exemplu este acela al urșilor polari, care sunt constrânși să supraviețuiască pe
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]