432 matches
-
mai avansați și mai critici, nu-și dăduseră seama că „licuricii erau pe cale de dispariție”. Ei erau informați destul de bine de sociologie (care în acei ani provocase criza metodei analizei marxiste), dar era vorba despre informații încă netrăite, în esență formaliste. Nimeni nu putea să bănuiască realitatea istorică a viitorului imediat, nici să identifice ceea ce pe atunci se numea „bunăstare” cu „dezvoltarea” care ar fi trebuit să realizeze în Italia pentru prima dată „genocidul” despre care vorbea Marx în Manifest. După
[Corola-publishinghouse/Science/2224_a_3549]
-
pe măsura intențiilor anunțate, felul în care romanul recuperează, adjudecă și apoi refolosește ceea ce modernismul supusese acțiunilor de negare, de ruptură, de contestare. Este aspectul care o preocupă cel mai mult pe Livia Iacob, devotată nu atât inventarierii unor teorii formaliste, structuraliste, postmoderne, cât incitantei întâlniri dintre roman și parodie care, în contextualitatea postmodernă, are ca rezultat transformarea parodicului într-o formă de organizare a secvențelor textuale. Fără a-și fi propus o abordare exhaustivă în Parodia literară: șapte rescrieri romanești
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
parodiei de la o simplă tehnică, menită să practice deriziunea fenomenelor literare, la accepțiunea de gen în sine, delimitându-și teritoriul prin trăsăturile proprii și diferențele specifice în raport cu alte tipuri de literatură asemănătoare. La finele parcurgerii teoriilor antice, medievale, renascentiste, moderne, formaliste, structuraliste, poststructuraliste și postmoderne din aria terminologică subsumată, parodia nu ne apare ca un proces epuizat, închis. Dimpotrivă, o percepem drept o formă de rescriere bogată în semnificații, dar și în contradicții, multe dintre ele potențate, ce-i drept, de
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
o parte, limbajele/ discursurile parodiate și limbajele/ discursurile parodiante. Importantă rămâne, în fond, distincția celor două tipuri, certificată prin existența gradului de împotrivire dialogică a discursului parodiant. Dialogul intertextual facilitat de lectura unor astfel de opere se transformă, în viziunea formaliștilor ruși, într-un principiu intern de evoluție sau chiar schimbare a formelor literare, deci a literaturii prin extensie. În anii '60, teoria dialogismului va reveni în forță în mediile intelectuale europene, prin intermediul grupului Tel Quel și îndeosebi grație studiilor Juliei
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
o formă nouă. Contribuțiile lui Boris Eihenbaum, Boris Tomașevski, Mihail Bahtin, Iuri Tînianov 44 și reperele textualiștilor au pus bazele discutării parodiei prin prisma literarității 45 ei, noțiune asupra căreia vor insista majoritatea teoriilor ulterioare: "Parodia a fost văzută [de formaliștii ruși, s.n.] ca o substituție dialectică de elemente formale ale căror funcții deveniseră mecanizate sau automatizate. În acest punct, elementele sunt refuncționalizate, ca să le folosim termenul. O nouă formă se dezvoltă din cea veche; numai funcția ei se schimbă. Parodia
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
tributar unor forme epice cu o natură complexă, combinatorie, precum satira menippee, își va decide evoluția tocmai prin parodia acesteia. Departe de a fi organizat și ordonat, romanul latin cuprinde parodii ale aproape tuturor genurilor și stilurilor ("limbajelor", după expresia formaliștilor ruși), ridiculizând, uneori malițios, textul de origine. Ghilimele intenționale nu lipsesc din nici un roman parodic latin; atunci când parodia apare doar secundar, când întâlnim, de pildă, texte lirice cu referent literar specificat, ele sunt anunțate prin vocea naratorială. Când se parodiază
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
și critica literară, și teoria acestui moment, întrucât, prin reprezentanți de seamă, ele se îndreaptă de asemenea în direcția recuperării, reinterpretării și valorificării pe cât posibil obiective a canonului, recomandând traseul respectiv ca sursă de inspirație și scriitorilor. Punctul de vedere formalist este, terminologic vorbind, un deschizător de drumuri pentru atât pentru teoreticienii literari ai secolului XX, cât și pentru romancierii postmoderni, căci teoria "narațiunii dialogice" pe care cei dintâi au propus-o, iar cei din urmă au aplicat-o ca principiu
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
la nivelul pragmatic al comunicării etc. I.1.6.2. Rolul intertextului în titlul jurnalistic Lingvistica modernă extinde problema faticului în stilul publicistic, la cercetări aprofundate privind intertextualitatea/ rolul intertextului în titlu. Noțiunea de intertext a fost lansată de Școala formalistă rusă. Analizând caracterul polifonic al romanelor lui Dostoievski, Bahtin a demonstrat faptul că textul poate fi interpretat în mai multe "chei". În sens larg, conceptul de intertextualitate a fost valorificat de naratologii francezi contemporani (Roland Barthes, G. Genette, Kristeva). Pentru
[Corola-publishinghouse/Science/84964_a_85749]
-
cineaștii Eisenstein, Vertov, Kuleșov. în paralel, în 1920, iau ființă la Moscova Atelierele Superioare de Artă și Tehnică (VKHOUTEMAS), cuprizând opt facultăți de pictură, arhitectură, design etc, sub direcția lui Rodcenko. Colaborează la proiect mai mulți mari artiști, desăvârșind cercetări formaliste, ca și la Institutul de Cultură Artistică (INKHOUK) și la Institutul de Stat de Cultură Artistică (GINKHOUK) la Moscova și la Leningrad, sub conducerea unor artiști ca Malevici, Filonov, Matiușin și Kandinsky. Numai că aceste cercetări nu sunt deloc apreciate
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
din secolul al XIX-lea, nu preconizează măsuri represive contra avangărzii procomuniste - chiar dacă l-a lăsat pe Blok să moară de foame -, și, datorită moderației lui Lunacearski, comisar al poporului la Educație și Cultură din 1917 până în 1929, campaniile contra „formaliștilor” încă nu includ și represiuni. Execuția poetului Gumiliov, în 1921, acuzat de „complot”, rămâne un act izolat, puterea preferând să se debaraseze de creatorii „indezirabili” prin migrarea. Dar, spre sfârșitul anilor 1920, sunt numeroși scriitori care nu mai sunt publicați
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
eminamente antiintelectual. Se urmărește extirparea tuturor elementelor străine din punct de vedere social și, deopotrivă, crearea unei noi forme de cultură, cu adevărat proletare. Lumea rurală, pradă colectivizării*, asistă la distrugerea culturii ei populare și folclorice. La fel, cultura urbană, formalistă, decadentă, de spirit mic-burghez (meștșanstvo) suferă ofensiva artiștilor proletari. Jazzul este condamnat, deoarece, cum scrie Maxim Gorki într-un articol din Pravda, la 18 aprilie 1928, intitulat „Muzica grangurilor”: „Ce îmi spune mie jazzul e că el reprezintă cea mai
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
este, după spusele lui Simmel, chiar o geometrie socială. * Nu legile sociale reprezintă ținta cercetării sociologice, ci conexiunile, formarea grupurilor. b. Simmel deschizător de drumuri în sociologie. Sociologia sa este eclectică, fiind categorisită deopotrivă ca sociologie a conflictului, interacționistă și formalistă. Îi sunt recunoscute lui Simmel cel puțin următoarele contribuții: * A schimbat radical obiectul sociologiei. A face sociologie este o propoziție care la Simmel are alte conotații decât cele pe care le atribuie sociologiei Comte, Marx sau Durkheim. * A evidențiat noi
by Dumitru Popovici [Corola-publishinghouse/Science/972_a_2480]
-
unor tablouri ale fericirii totale. În a n a l i z a d i s c u r s u l u i, interesează strategiile literaturii distopice, principala strategie literară a acestui tip de discurs fiind defamiliarizarea, considerată de către formaliștii ruși tehnica literară prin excelență, ce face diferența dintre discursul literar și cel non-literar. Viziuni distopice precum cele ale lui E. Zamiatin, A. Huxley, G. Orwell, R. Bradbury s-au impus ca paradigme ale genului și au marcat imaginarul contemporan
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
și la reprezentările caracteristice societății care folosește scrisul. Prin urmare, a studia literația înseamnă a analiza utilizarea scrierii, repartiția socială a cunoașterii și valorile vehiculate de lumea alfabetizată. V. scris și oral, suport al scrierii. CHARAUDEAU - MAINGUENEAU 2002. RN LITERARITATE. Formaliștii ruși au insistat asupra posibilității și necesității de a studia faptele ce țin de literatură fără a apela la elemente extraliterare, astfel încît teoria literaturii să studieze numai literaritatea operelor, adică procedeele prin care ele aparțin artei și funcționării estetice
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
De aceea, pe terenul lingvisticii, procesul perceptiv reprezintă legătura dintre lumea extralingvistică și reprezentarea ei în limbă, adică modelul esențial al construirii sensului și semnificației. Teoria gestaltistă, insistînd asupra importanței percepției globale în fenomenele de categorizare, a propus o abordare formalistă care a influențat concepția asupra prototipurilor din psihologia nord-americană. Această concepție a avut și aplicații lingvistice ce au făcut posibilă semantica prototipului, care a pus în lumină inconvenientele analizei semice, contribuind la ameliorarea ei. Astfel, dacă scaunul se distinge de
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
l i z a d i s c u r s u l u i, căci dacă, de exemplu, se urmăresc trăsăturile atribuite de L. Hjelmslev, se constată aplicabilitatea lor în acest domeniu, în ciuda faptului că întrețin un principiu preponderent formalist: o structură este mai întîi o rețea de relații ale căror intersecții constituie termenii, iar rețeaua de relații care definește structura este o ierarhie, adică o entitate (mulțime) care se descompune în elemente. Structura are o organizare internă proprie, ceea ce
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
concurența creată de alți termeni hipo/hiperonimici: discurs, operă literară, scriere, limbă etc. Ofensiva studiilor de tip structuralist a dus la conturarea unor departajări capabile să pună în lumină relațiile dintre semnele lingvistice, instaurate într-o limbă, acordînd prioritate abordării formaliste și ocupîndu-se marginal de conținut; F. de Saussure ignoră, de altfel, ideea de unitate superioară frazei, fraza însăși fiind atribuită vorbirii și nu limbii. În naratologia de inspirație structuralistă, reprezentată, de exemplu, de T. Todorov, textul ca obiect de studiu
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
Dar se pare că, o dată cu amplificarea studiului narațiunii, s-a diminuat interesul pentru ceea ce face ca o narațiune "să fie" sau "să ajungă" o narațiune. În parte, naratologia este de condamnat pentru această discrepanță, cu pretențiile ei pozitiviste, de limitările formaliste și inaccesibile, de jargonul idiosincratic. Pretenții mai modeste, împreună cu o prezentare mai accesibilă și mai penetrantă referitor la modul în care naratologia poate fi folosită în conjuncție cu alte demersuri și teorii, ar fi de natură să aducă o binevenită
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
conferință a fost în avangardă sau în plutonul "marșului", dacă anunța ceea ce urma să se întîmple sau dacă dădea seama de ce se întîmpla deja. În acele vremuri, realizarea unei gramatici narative era încă în desfășurare, iar modelele structurale mai puțin formaliste și moștenite parțial de la pre-structuralism suportau remanieri constante. Structuraliste într-un mod riguros, scrierile programatice alternau cu teme mai specifice și demersuri mai puțin "blînde". În acea categorie, Discursul Indirect Liber era o temă centrală, alături de personaj, spațiu, repetiție și
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
număr dublu din Poetics Today despre corpul femeii (publicat apoi ca o carte de Harvard University Press) și, cu toate că acest volum nu este cu totul lipsit de preocupări naratologice, acestea nu predomină. Gramaticile textuale au încetat să mai apară, modelele formaliste sînt considerate a fi irelevante și, în timp ce unii se cantonează încă în primele delimitări structurale, mulți din cei ce discutau în 1979 criteriile prin care să recunoască Discursul Indirect Liber au mers mai departe și și-au pus în practică
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
pe propria-mi cercetare din ultimii zece ani, pentru a vedea dacă această întrebuințare a naratologiei este într-adevăr profitabilă. Remarci și surse Cele mai multe lucrări de la Synopsis 2 au fost publicate în Poetics Today, în 1980 1981. Despre irelevanța modelelor formaliste, a se vedea Brooks (1984). A se vedea și cronica mea la Brooks, Stanzel și Genette în Poetics Today (1986). Acolo susțin că Stanzel nu a acceptat niciodată provocarea structuralismului, că Genette a făcut-o, însă apoi a renunțat, și
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
ordonare a materialului. Principiul de ordonare cel mai cunoscut și probabil și cel mai ușor de înțeles este prezentarea evenimentelor într-o altă ordine decît cea cronologică. În tradiția teoriei literare, acest aspect s-a păstrat în urma distincției operate de formaliștii ruși între fabula și suzjet. Încep deci cu ordonarea evenimentelor. Personajele actori individualizați sînt tratate aici mai mult în maniera tradițională; în capitolul următor, ele vor fi tratate din perspectiva relației cu evenimentele fabulei. O analiză a relațiilor dintre diverșii
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
și Platon; olandezii (Bal, van Dijk) nu s-au sfiit să pună în ecuație studiile culturale, cîtă vreme Școala din Tel-Aviv (Hrușovski, Sternberg) și-a propus a orbita strict în jurul narativității. Dacă în studiile inițiale formulările erau oarecum stabile - la formaliștii ruși, de exemplu, distincția între fabula (o serie de evenimente) și sjuzhet (reproducerea evenimentelor în narațiune) - nuanțările aduc confuzii năucitoare mai încolo: récit e fabula la Bremond și sjuzhet la Barthes, story e fabula la Chatman și sjuzhet la Bal
Naraţiunea Introducere lingvistică by Michael Toolan () [Corola-publishinghouse/Science/91885_a_92305]
-
privind producerea tragediilor, sonetelor ș.a.m.d. Cîteva semnale trebuie aduse la cunoștință în legătură cu modul în care teoreticienii poeticii narațiunii au împărțit subiectul discuției în două, și mai recent în trei mari domenii sau niveluri de cercetare. Astfel, formaliștii ruși de la începutul secolului al XX-lea (Propp, Tomașevski etc.) vorbesc de fabula și sjuzhet, echivalentul mai recenților termeni francezi (Benveniste, Barthes), de histoire și discours. Aceștia din urmă sînt, la rîndul lor, echivalentele termenilor englezești ai lui Chatman, de
Naraţiunea Introducere lingvistică by Michael Toolan () [Corola-publishinghouse/Science/91885_a_92305]
-
a 16 pagini mari Vladimir Streinu efectuează o stringentă analiză estetică a creației autorilor amintiți, reținând sâmburele peren. Dacă la Cezar Bolliac, bunăoară, nu poate fi vorba de talent, „nimic nu oprește istoria literară să rețină lirismul social, tenebros și formalist ca direcții certe ale întinsei lui activități de versificator”2, dacă despre Costache Stamati - observă Vladimir Streinu - se poate spune cu dificultate că e poet, „putem reține de la întâiul Alecsandri ca semn neîndoielnic al participării lui la fizionomia lirică a
Un senior al spiritului VLADIMIR STREINU Eseu critic by TEODOR PRACSIU, DANIELA OATU () [Corola-publishinghouse/Science/91676_a_92909]