627 matches
-
fost caracteristică secolului al XX-lea (Tabelul nr. 30). Încă din perioada stăpânirii otomane lumea arabă a cunoscut revolte și răscoale împotriva administrației turcești, atât în lumea arabă asiatică, cât și în cea nord-africană. Dacă diferențierile culturale majore în raport cu puterile hegemonice europene de mai târziu, explică în parte stările conflictuale apărute, se pune în mod firesc întrebarea care era mobilul acestor disensiuni cu puterea otomană, în contextul existenței unei matrici culturale comune cu civilizația turcă (religie comună, alfabet, habitudini sociale, concepții
Lumea arabă - un spațiu geopolitic intermediar by Cezar Teclean () [Corola-publishinghouse/Science/1590_a_3052]
-
în 1953 s-a declanșat lupta armată antifranceză în Maroc sub conducerea Partidului Istiqlal, într-un moment în care, deși tensiunile anticoloniale erau în creștere (în Algeria, Yemen), încă nu se declanșase în lumea arabă nici un conflict deschis împotriva puterilor hegemonice. B. Cauzele de ordin politico-ideologic și confesional-ideologic reprezintă a doua mare determinantă a situațiilor conflictuale din statele arabe, după cauzele etno-confesionale. Deși mobilul confesional-ideologic constituie cauza conflictelor și în alte regiuni din spațiul musulman, iar cel politico-ideologic aproape peste tot
Lumea arabă - un spațiu geopolitic intermediar by Cezar Teclean () [Corola-publishinghouse/Science/1590_a_3052]
-
Eritrea), toate celelalte state arabe au cunoscut un marș destul de lin către suveranitate, atent coordonat însă de către fostele puteri coloniale. Chiar și conflictele anticoloniale violente din cele cinci țări menționate au fost determinate tot de interesele febrile ale ex puterilor hegemonice, ce s-au manifestat aici mult mai pregnant, datorită potențialului geostrategic uriaș al celor două areale specificate. De menționat că totalul stărilor conflictuale, real prezentat în tabelul de mai jos, nu reflectă suma conflictelor/tensiunilor pe fiecare categorie tipologică (de
Lumea arabă - un spațiu geopolitic intermediar by Cezar Teclean () [Corola-publishinghouse/Science/1590_a_3052]
-
de potențial geopolitic (I) calculate potrivit formulei de mai sus, relevă faptul că nici unul dintre statele arabofone nu a înregistrat valori I>40 și ca atare, nici unul nu îndeplinește condițiile pentru a fi catalogat drept stat-putere, adică stat cu vocație hegemonică într-un domeniu sau altul, la nivel mondial (Tabelul nr. 52). La nivelul anului 2008, se remarcă existența a 3 state pivot și a 21 entități periferice, ce alcătuiesc mozaicul politico-geografic al spațiului arabofon și a căror dispunere teritorială determină
Lumea arabă - un spațiu geopolitic intermediar by Cezar Teclean () [Corola-publishinghouse/Science/1590_a_3052]
-
reușit însă să obțină garanții similare pentru granița germano-poloneză și nici nu a putut să câștige sprijinul Marii Britanii pentru un sistem automat de securitate colectivă, care ar fi acoperit unele găuri lăsate de Pactul Ligii Națiunilor 10. În condițiile puterii hegemonice pe termen scurt și ale slăbiciunilor incurabile pe termen lung, Franța a început la mijlocul anilor ’20 să urmeze calea britanică în eforturile sale politice din cadrul Ligii Națiunilor, la început cu ezitări, iar mai apoi, după 1930, fără a avea alternativă
[Corola-publishinghouse/Science/2126_a_3451]
-
raft, alături de alte specimene ale greșelilor din trecut”59. Odată realismul învins, drumul ar fi deschis, teoretic, unei lumi mai pașnice. Teoria critică este foarte potrivită pentru a contesta realismul, deoarece, prin însăși natura sa, e preocupată de criticarea ideilor „hegemonice”, ca realismul, nu de prezentarea unor viitoruri alternative. Scopul central este „căutarea contradicțiilor din interiorul ordinii existente, deoarece din ele poate apărea schimbarea”60. Este denumită teoria „critică” pe bună dreptate. În mod foarte semnificativ, teoria critică per se are
[Corola-publishinghouse/Science/2126_a_3451]
-
determină faptul că pe piața ideilor unele discursuri ajung dominante și altele nu? Ce mecanism guvernează ascensiunea și declinul discursurilor? Această întrebare generală, la rândul său, conduce la trei întrebări mai specifice: 1) „De ce realismul a fost atât timp discursul hegemonic în politica mondială?”; 2) „De ce este timpul potrivit să fie înlocuită?”; 3) „De ce este probabil ca realismul să fie înlocuit cu un discurs comunitar mai pașnic?”. Teoria critică oferă puține răspunsuri în legătură cu ascensiunea și decăderea discursurilor. Thomas Risse-Kappen scrie: „Cercetarea
[Corola-publishinghouse/Science/2126_a_3451]
-
Uniunea în ansamblu se află în urma SUA, chiar dacă anumite state, luate individual, au performanțe superioare. Iar performanța tehnologică a Japoniei, desprinsă de cea a întregii Asii, nu este și nici nu are cum să fie considerată o amenințare la adresa poziției hegemonice a SUA. Analizele mai profunde arată că este posibil ca adevărata provocare să vină din partea Asiei. Ridicarea economică a Asiei în ansamblu a creat posibilitatea orientării unor sume enorme de bani spre domeniul cercetării. Dacă avem în veere că multe
by Paul Dobrescu [Corola-publishinghouse/Science/1096_a_2604]
-
a continuat să progreseze, dar ritmul de înaintare al celorlalte două puteri a fost mai alert, decalajele s-au micșorat, pentru ca, la începutul secolului al XX-lea, fiecare din acești "succesori ai Marii Britanii" să depășească în mai multe domenii puterea hegemonică de până atunci. ""Uzina lumii" se afla acum pe locul al treilea, nu pentru că nu continua să se dezvolte, ci pentru că alții se dezvoltaseră mai rapid."110 A fost o diferență și între puterile urmăritoare, cel puțin potrivit lui Immanuel Wallerstein
by Paul Dobrescu [Corola-publishinghouse/Science/1096_a_2604]
-
dolarului" se va ieși cum s-a intrat: treptat Un element de noutate absolută în procesul de reașezare geopolitică prilejuită de actuala criză este furnizat de relațiile financiare speciale, într-o anumită măsură chiar ciudate, dintre SUA și China. Puterea hegemonică nu numai că traversează o perioadă de dificultăți financiare majore, dar ea își finanțează deficitul în principal cu bani chinezești. Mai mult, cea mai mare parte din rezerva valutară chineză de 2,4 trilioane de dolari a fost investită pe
by Paul Dobrescu [Corola-publishinghouse/Science/1096_a_2604]
-
Asia decât sunt În 1869, la Brașov, traseele medicului Honigberger. Traseul lui Honigberger În anii 1834-1836 coincide cu traseul celei de-a doua pandemii de holeră, dar și cu cel al călătorilor germani dependenți de curtea țarului și de discursul hegemonic rusesc față de Asia Centrală 3. Vom lua pe rând cele două exemple. „Pelerinul epidemiilor”tc "„Pelerinul epidemiilor”" Holera a apărut prima dată În Persia În iunie 1821, pe litoralul sudic, iar a doua pandemie apare În Afganistan, de unde, după 1829, Înaintează
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
aplicare, chiar în franceză, era resimțită ca o poziționare subalternă față de o literatură majoră. Ideea de conecta literatura direct la limba franceză implica o emancipare de sub tutela retoricii, pentru a arăta că se pot face opere fără intermedierea unei științe hegemonice, transnaționale. Această critică a vizat două aspecte ale retoricii: ideea de ornare, de procedeu adăugat la materia lingvistică și ideea de alegere, de parcurs multiplu al expresiei spre sens. Prin contrast, "geniul limbii" va acționa în raport cu literatura ca o constrângere
[Corola-publishinghouse/Science/84955_a_85740]
-
a unui anumit obiect, al doilea tip de interpretant implică o interacțiune perceptuală fizică, unul din cele cinci simțuri fiind activat. Interpretantul final se realizează prin abilitatea ființei umane de a realiza o semioza infinită, prin activarea imaginației. 8 Modelul hegemonic a fost amplificat de reprezentanții Școlii de la Frankfurt și cei ai Școlii din Birmingham. Conform acestei teorii, clasele dominante își exprimă puterea, în momentele de stabilitate economică și socială, nu atât prin măsuri represive, cât prin mijloace persuasive de tip
by Camelia-Mihaela Cmeciu [Corola-publishinghouse/Science/1056_a_2564]
-
convingerilor în cadrul "modalităților existențiale trăite""666. Această distincție îi permite lui Giddens, remarcă McKerrow, să deturneze atenția dinspre întrebarea dacă discursul este adevărat sau fals înspre întrebarea, mai utilă, "cum este mobilizat discursul astfel încât să legitimeze interesele segmentate ale grupurilor hegemonice"667. Astfel, critica se îndreaptă înspre analiza discursului din perspectiva contribuției sale la realizarea intereselor clasei conducătoare, în timp ce "îi împuternicește pe cei conduși să își prezinte interesele într-o manieră puternică și provocatoare"668. Dominarea, prin urmare, are loc, de
[Corola-publishinghouse/Science/84943_a_85728]
-
în opinia noastră, de a redefini ancorajul cultural al dezvoltării eco-nomice, căci această dominație a culturii obiective prezintă ceea ce am putea numi un "defect de suflet". Tradiția noastră culturală nu se întemeiază pe cultura banului. Astăzi însă economia a devenit hegemonică ("econocrația" fiind un termen din ce în ce mai uzitat) în raport cu politica, cu cultura, cu morala, și aceasta face din ce în ce mai dificile căutarea și, mai cu seamă, aflarea unui echilibru în sînul societății. Mai mult, din păcate, adevăratele determinante ale deciziilor luate, inclusiv ale celor
[Corola-publishinghouse/Science/1513_a_2811]
-
în vederea atingerii idealului justiției supreme”. Sunt enumerate anumite comunități evreiești - esenienii din secolul I î.I.H. - și creștinii, utopiile din Grecia antică și marile texte evanghelice, ca și primele acțiuni de rezistență ale unei elite filosofice și religioase în fața puterii hegemonice și destabilizatoare a banului. Să cităm ca exemplu unele triburi primitive al căror principii „ceea ce-i al meu nu-i al meu” îl menține pe producător-vânătorul - în incapacitatea de a-și însuși ori de a schimba pe ceva rodul vânătorii
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
în cadrul războiului civil din sânul Rezistenței, comuniștii nu se încurcă în finețuri tactice. Omițând să menționeze rolul trupelor sovietice în retragerea Wehrmachtului, iugoslavul Tito și albanezul Enver Hodja dezvoltă legenda poporului autoeliberat și, începând cu cucerirea orașelor mari, instituie puterea hegemonică și teroarea. Apoi, bazându-se pe acest raport de forțe interior, fiecare se străduiește să se delimiteze net de vecini: comuniștii albanezi nu au încredere în iugoslavi care, la rândul lor, se opun comuniștilor bulgari, apoi celor sovietici. în Europa
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
și în Italia, relația dintre socialiști și comuniști rămâne complexă. După o perioadă de alianță guvernamentală în 1945-1946, Războiul Rece* reactivează tensiunile. în Italia, la îndemnul lui Pietro Nenni, PSI alege alianța sistematică cu PCI*, care dispune de o poziție hegemonică; însă în 1983, noul său șef, Bettino Craxi, favorizează relațiile cu creștin-democrația și participă la guvernare. în Franța, SFIO, aflată la conducere din 1944 în 1958, refuză alianța cu PCF, iar conducătorul ei și președinte al Consiliului, Guy Mollet, afirmă
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
marginalizează o SFIO cucerită în 1971 de Franșois Mitterand, care, printr-un acord de uniune a stângii, semnat în 1972, se străduiește cu folos să slăbească PCF. Consolidat prin victoria în alegerile prezidențiale din 1981 și 1988, PS devine forța hegemonică a stângii, în timp ce PCF se marginealizează. în Spania, Portugalia și în Grecia, după ce luaseră ochii în anii 1970, comuniștii sunt, la rândul lor, marginalizați de partide socialiste puternice. Iar între 1956 și 1989, când mișcarea comunistă internațională* nu mai are
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
și societăți. În acest caz, pariul lansat de Bin Laden ar fi cîștigat. Șocul civilizațiilor și nonsensul intelectual ar accede astfel la statutul de realitate istorică. Logica politică tinde să fie înlocuită de logica militară a înfruntării, de exacerbarea caracterului hegemonic și unilateral al politicii S.U.A., pe de o parte, și de exaltarea dimensiunii religioase, morale, de cealaltă parte. Exemplul lui Saddam Hussein ne demonstrează însă, cît se poate de clar, că ieșirea dintr-un conflict rămîne incompletă și nedeterminată fără
[Corola-publishinghouse/Science/1553_a_2851]
-
Știreanu), are două părți: prima intitulată Hegemonia americană și securitatea globală, iar a doua Hegemonia americană și binele comun și tratează despre mai multe dileme: ale insecurității naționale, ale noii dezordini mondiale, ale managementului alianței, ale globalizării și ale democrației hegemonice. Pro-american convins, aceasta nu înseamnă că vocea sa nu se manifestă critic la adresa politicii americane actuale, ba dimpotrivă. Ideea sa fundamentală este că puterea Americii bazată pe afirmarea suveranității naționale nu mai e o garanție pentru stabilitatea globală. În același
[Corola-publishinghouse/Science/1553_a_2851]
-
forță, fie pentru a crea un sistem global bazat pe interese împărtășite, pledoaria autorului mergînd către această a doua variantă. O întrebare care se impune aici este: dacă democrația americană și drepturile civile tradiționale pot fi compatibile cu acest rol hegemonic pe care America se vede obligată să și-l asume? Lumea are nevoie de această hegemonie, fără de care ar putea aluneca într-o anarhie extrem de nocivă, avînd în vedere, în primul rînd, răspîndirea armelor de distrugere în masă. "Avînd în
[Corola-publishinghouse/Science/1553_a_2851]
-
influențat viitorul omenirii", îl influențează și astăzi, direct sau indirect, poate mai mult decît oricînd. Un Israel în febra alegerilor atrage, de bună seamă, atenția întregii lumi, mai ales în condițiile actuale în care, sub efectul mondializării, clivajele și luptele hegemonice din societatea israeliană se accentuează, minînd Statul evreu din interior. Într-adevăr, conform unei anchete desfășurate de Centrul Steinmetz al Universității din Tel Aviv, 60% din israelieni consideră aceste clivaje interne drept principala amenințare, doar 30% situînd pe primul loc
[Corola-publishinghouse/Science/1553_a_2851]
-
democratic). Cum era de așteptat, aceasta nu s-a realizat, concepția însăși devenind anacronică. Mai mult, fiecare grup social nu numai că își apără și conservă în bună măsură identitatea sa culturală, locul său în societate, dar are și tendințe hegemonice. Dar principala schismă ce caracterizează societatea israeliană (à propos, Cioran spunea că istoria acesteia e o interminabilă schismă) este de natură politică și privește, în principal, atitudinea față de procesul de pace. Această chestiune extrem de delicată a împărțit Israelul în două
[Corola-publishinghouse/Science/1553_a_2851]
-
război acelor state pe care le consideră dușmane. Potrivit unei serii de teoreticieni relativ neluați în seamă, de la Pufendorf și Althusius pînă la Paine, Calhoun, von Seydel și Schmitt, acest model de putere interstatală nu a fost niciodată cu adevărat hegemonic și nici nu a meritat să fie. Ei s-au arătat mai puțin interesați de imperiile moderne, pentru care nu s-a scris încă o istorie comparativă, sau de diferitele alternative constituționale moderne vechea Confederație Elvețiană, care s-a menținut
by John Keane [Corola-publishinghouse/Science/1061_a_2569]