5,121 matches
-
biruitor al naturii. Din raportul genetic dintre religie și cultură se desfac, în chip logic, acele consecințe, pe care le numim răspunderi morale pe seama creatorilor de cultură. Și tocmai în acest punct trebuie căutată explicația tendințelor, pe care le manifestă gânditorii autonomiști de a indica cu totul în alte direcții decât în religie obârșia faptelor de cultură. Independența originară față de religie suprimă în chip logic consecințele, care sunt răspunderile morale. în judecarea unor asemenea lucruri, criteriul cel mai sigur de orientare
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
VIII.10 ). Și dacă totuși face apel la știință, ea nu folosește și nu duce la desăvârșire decât dacă e împreunată cu iubirea de Dumnezeu. E adevărat că opera de selecție n-a fost ușoară și din această pricină mulți gânditori creștini au căzut în eroare. Îndeosebi platonismul, prin învățătura despre preexistența sufletului și despre eternitatea materiei a făcut victime. Origen e una din aceste victime. În privința preferințelor, trebuie să observăm că în ortodoxie ele n-au un carater unilateral, cum
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
E un Aristotel mahomedanizat de filosoful arab Averroes, de care iau întâi cunoștință teologii occidentali. În veacul XII scrierile filosofilor arabi sunt traduse în latinește și devin o sursă foarte importantă a cugetării catolice. Averroismul va face numeroase victime printre gânditorii creștini și Biserica romană are de luptat necontenit cu rătăcirile născute din el, până când, târziu de tot, în veacul XVI, se hotărăște să-l condamne. El imprimase totuși o pecete puternică în gândirea catolică. Conceptele de natura naturrans și natura
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
călăuză metafizică. Deși combate pe Averroes, marele filosof al catolicismului e de perfect acord cu el în admirația pentru Aristotel. Căci atât pentru Averroes cât și pentru Toma de Aquino. Aristotel e suprema expresie a cugetării omenești și nici un alt gânditor nu poate fi pus alături de el. Această admirație comună și absolută face din Stagirit, în egală măsură, temelia rațională a mahomedanismului și temelia rațională a catolicismului. În filosofia scolastică, avem astfel de-a face cu doi Aristoteli: unul mahomedanizat și
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
terestru. Omul a devenit astfel măsura lucrurilor sale și din acest moment, plăsmuirile lui au pierdut sensul eternității. Spre deosebire de cultura medievală, cultura modernă suferă un proces de secularizare. Cuvântul, foarte potrivit, e al lui Nikolai Berdiaev. Această perioadă istorică, zice gânditorul rus, stă sub semnul eliberării forțelor creatoare ale omului, sub semnul descentralizării spirituale, al ruperii de centrul spiritual, al diferențierii tuturor sferelor de viață socială și culturală, încât toate domeniile culturii omenești devin autonome. Autonome apar știința, arta, Viața de
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
îl concep și cum îl pretind teoreticienii moderni. Arta ei, în mare parte, e apoteoza viciului, a monstruozității morale. Când o judecă altfel, cu scopul de a o da model oricărei arte, esteticienii sunt pradă unei iluzii deșarte. Chiar un gânditor de talia lui Benedetto Croce cade victimă acestei greșeli când scrie: „Mitul într-adevăr se înfățișează cui crede în el ca revelația și cunoașterea realității opuse irealității și ca fiind în stare să înlăluie feluritele credințe socotite iluzorii și false
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
că darul gnostic al lui Jakob Boehme era mai puternic decât al sfântului Francisc d’Assisi și darul poetic al lui Pușkin mult mai mare decât acela al Sfântului Serafim de Sarov”(Nikolai Berdiaev: Op. cit., p. 185 ). Berdiaev e un gânditor de temperament. Fraza lui e afirmativă sau negativă. Între aceste două extreme, nu cunoaște nuanțe. Odată rostită o negație, după ea vine valul unei negații și mai puternice; odată rostită o afirmație, ea trage după sine o alta mai înflăcărată
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
scris cu excepția a trei drame din perioada freudistă, pe care a respins-o apoi cu puternice argumente filosofice. Lucian Blaga aduce în cugetarea românească un sistem magnific închegat, în care îndrăznețe idei metafizice ale timpului fuzionează, ca la nici un alt gânditor anterior, cu duhul nostru autohton și i dau dreptul, alături de d. I. Petrovici, la titlul de filosof român. În multe laturi ale cuprinzătoarei lui cugetări, noi teologii îl simțim aproape. De multe ori e în același gând și în același
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
omenesc. În concepția sa, omul din paradis avea destinul îngerilor, adică de a contempla și de a lăuda pe Dumnezeu în desăvârșită impasibilitate și deci mai presus de legăturile trupești. în raport cu această idee, împărtășită îndeosebi de ascetismul riguros și intransigent, gânditori mistici din afară de sfera creștinismului tradițional, cum e Jacob Bohme sau Franz Baader, pe care îi discută și îi aprobă cu entuziasm Berdiaev (Nikolai Berdiaev: Der Sinn der Schaeffens cap. despre „Creativism și sex”) văd în Adam cel edenic figura
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
Karamazov și în Prințul Mîșkin din romanul Idiotul. Pentru preocupările noastre, Prințul Mîșkin oferă figura cea mai interesantă. Dostoievski a vrut să întrupeze în el ideea unui sfânt modern. Unul dintre cei mai noi și mai însemnați interpreți ai lui, gânditorul german Romano Guardini, vede în Prințul Mîșkin un simbol al lui Iisus Hristos; romancierul, neîndrăznind să pună în scenă direct pe Fiul lui Dumnezeu, l-ar fi reprezentat sub acest nume de nobil rus. Interpretarea lui Guardini e însă excesivă
Nostalgia paradisului by Nichifor Crainic () [Corola-publishinghouse/Science/846_a_1785]
-
de vedere istoria îi apare ca o inestimabilă valoare, cunoașterea ei trebuind să constituie o preocupare esențială. Dacă însă, în ansamblul său, istoria are un interes general pentru fiecare popor în parte importanța maximă prezintă istoria națională. Această credință comună gânditorilor pașoptiști trebuie pusă, în legătură cu cerințele epocii, cu climatul romantic al vremii. Originile ei pot fi puse în legătură cu renovarea modalității de considerare a trecutului de către umanism, curent strâns legat de cultivarea istoriei naționale. La cărturarii noștri din secolul al XVII lea
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3034]
-
o vreme când Valahia și Moldova, deși de sute de ani puse de bună voie voie sub suzeranitatea Înaltei Porți, purtau încă mai toate libertățile ce le fuseseră asiguraete prin “tratatele” lui Mircea și al lui Bogdan. În concepția marelui gânditor, independența nu exclude recunoștința, dar nu față de orice altă națiune. “ Recunoștință poporului român poate dar simți, însă numai pentru acea nație care și-ar întrebuința influența și armele spre apărarea neatârnării, libertății și driturilor sale, pentru ca sub scutul acestora să
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3034]
-
cerem de la dreptatea providențială a Europei că existența națională și neatârnarea să ni se respecte „ precum în drit asămene și în faptă”, și atunci patria noastră singură va dovedi că știe a răspunde la așteptările marilor puteri. După cum demonstra eminentul gânditor, nici din tratatele anterioare cu Poarta, nu lipseau normele prin care se consemna neatârnarea, autonomia. Ridicându-se cu hotărâre împotriva încălcărilor independenței Principatelor Române, Mihail Kogălniceanu, demonstra cu forța de convingere a faptelor că: a. neatârnarea țării este premisa majoră
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3034]
-
autorului. Personalitatea lui Augustin domină până astăzi creștinismul apusean. Învățătura și spiritualitatea lui se prezintă nu numai drept cel mai grandios sistem teologic patristic al Apusului, ci și ca o plenitudine incomparabilă a trăirii acestei învățături. Augustin îmbină admirabil pe gânditorul de geniu cu monahul smerit, care vrea să ajungă cu adevărat hristofor. Fără a umbri sau a anula pe Părinții și scriitorii bisericești răsăriteni, Augustin îi completează și-i întărește prin considerații și soluții noi, ieșite din problemele noi cărora
Metode de educaţie întâlnit e în opera fericitului Augustin şi actualitatea lor by Mihaela Bobârcă () [Corola-publishinghouse/Science/1682_a_2903]
-
că nu sunt nicăieri mai vii decât în această chestiune în care, dimpotrivă, logica pare atât de necesară. A compara teoriile filosofice și comportarea celor ce le profesează a devenit un loc comun. Dar trebuie totuși să arătam că dintre gânditorii care au refuzat un sens vieții, nici unul, în afară de Kirilov, care aparține literaturii, de Peregrinos 2, care se naște din legendă, și de Jules Lequier, care ține de ipoteză, nu a mers cu logica până la a refuza această viață. Se citează
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
urmat una alteia. Sau, cel puțin, și această nuanță e capitală, cele ale gândirii iraționale și religioase. De la Jaspers la Heidegger, de la Kierkegaard la Șestov, de la fenomenologi la Scheler, pe planul logic și pe planul moral, o întreagă familie de gânditori, înrudiți prin nostalgia lor, opuși prin metodele sau scopul lor, s-au înverșunat să bareze drumul real al rațiunii și să redescopere căile directe ale adevărului. Presupun această gândire cunoscută și trăită. Oricare vor fi fost ambițiile lor, toți au
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
mijloacele, în cazul de față, au mai multă importanță decât scopul. E vorba numai "de o atitudine spre a cunoaște" și nu de o consolare, încă o dată, asta la origine cel puțin. Cum să nu simți strânsa înrudire a acestor gânditori? Cum să nu vezi că toți se întâlnesc în acel ținut privilegiat și amar unde speranța nu-și mai are locul? Vreau să-mi fie explicat totul sau nimic, iar rațiunea e neputincioasă în fața acestui strigăt al inimii. Spiritul trezit
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
rămâne să meargă mai departe. Este viu, adică va trebui să moară sau să răsune în om din ce în ce mai adânc. Tot astfel și cu temele de care am vorbit. Dar și în acest caz, nu sunt interesat de opere sau de gânditori a căror critică ar necesita o altă formă și un alt loc, ci de faptul de a descoperi ceea ce există comun în concluziile lor. Niciodată poate n-au existat spirite atât de diferite. Și totuși vedem că peisajele spirituale în
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
legitimă. Dar eu mă încăpățânez să cercetez aici o singură problemă și toate consecințele ei. Nu mi-am propus să examinez caracterul patetic al unei gândiri sau al unui act de credință. Pentru asta am înainte întreaga viață. Știu că gânditorul raționalist este iritat de atitudinea șestoviană. Dar simt, de asemenea, că Șestov are dreptate împotriva gânditorului raționalist și vreau doar să știu dacă rămâne credincios exigențelor absurdului. Or, dacă admitem că absurdul este contrariul speranței, vedem că, pentru Șestov, gândirea
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
raționamentului absurd, creația urmează indiferenței și descoperirii. Ea marchează punctul din care țâșnesc pasiunile absurde și unde raționamentul încetează. Astfel se justifică locul său în acest eseu. Va fi de-ajuns să punem în evidență câteva teme comune creatorului și gânditorului pentru a regăsi în opera de artă toate contradicțiile gândirii angajate în absurd. Într-adevăr, inteligențele se înrudesc mai puțin prin concluzii identice cât prin contradicțiile ce le sunt comune. Tot astfel se întâmplă și cu gândirea și creația. E
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
mult de un singur lucru sub chipuri diferite. Perfecțiunea instantanee a artei, necesitatea reînnoirii sale nu sunt decât prejudecăți. Căci și opera de artă este o construcție și fiecare știe cât de monotoni pot fi marii creatori. Artistul, ca și gânditorul, se angajează și devine el însuși în opera sa. Această osmoză pune cea mai importantă problemă de estetică. Mai mult, nimic nu-i mai zadarnic decât asemenea distincții în funcție de metodă și de obiect pentru cine s-a convins de unitatea
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
satisfăcută. Demonstrăm adevărul pe care socotim că-l deținem. Dar astfel nu punem în mișcare decât idei, iar ideile sunt contrariul gândirii. Creatorii de acest fel sunt filosofi rușinați. Cei despre care vorbesc sau pe care-i imaginez sunt, dimpotrivă, gânditori lucizi. Ajunși la un anume punct, acolo unde gândirea se întoarce asupra ei înseși, ei înalță imaginile operelor lor ca pe niște simboluri evidente ale unei gândiri limitate, muritoare și revoltate. Ele dovedesc, poate, ceva. Dar romancierii își dau aceste
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
6 1 Precizăm încă o dată: nu afirmarea lui Dumnezeu este pusă aici în discuție, ci logica prin care s-a ajuns la ea. 7 Chiar epistemologiile cele mai riguroase presupun metafizici. Și asta în asemenea măsură, încft metafizica multora dintre gânditorii epocii constă în a nu avea decât o epistemologie. 8 În acea vreme, rațiunea trebuia să se adapteze sau să piară. Ea se adaptează. O dată cu Plotin, din logică devine estetică. Metafora înlocuiește silogismul. 9 De altminteri, aceasta nu este singura
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
adapteze sau să piară. Ea se adaptează. O dată cu Plotin, din logică devine estetică. Metafora înlocuiește silogismul. 9 De altminteri, aceasta nu este singura contribuție a lui Plotin la fenomenologie. Aceeași atitudine este în întregime cuprinsă în ideea atât de scumpă gânditorului alexandrin că nu există numai ideea de om, ci și ideea de Socrate. 10 E vorba aici de o comparație de fapt și nu de o apologie a umilinței. Omul absurd este contrariul omului împăcat. 11 Cantitatea face uneori calitatea
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
sale elegiac-sceptice, definită printr-un sentimentalism blând-ironic. S-a observat că asociația fortuită, ambiguitățile semantice, mimarea automatismului, imagismul deliberat incongruent sunt „matrițe” în care poetul construiește adeseori litanii de o frumusețe clară și sigură: „Nu putem trece fără ca să privim / gânditori / la acest trunchi negru / care reamintește discret / ce departe de noi este bucuria abandonată. / Toți îngerii se leagănă / cu scări legate de un stâlp. / În parcul cu maci scuturați pentru totdeauna, / cu râsetele / și gesticulația mâinilor mici de rouă / în
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287663_a_288992]