2,751 matches
-
cavaleri (Ritterstand), cu aspecte specifice privind reprezentarea în privința provinciilor de la est sau vest de Elba: în cele dintâi, prelații, seniorii și cavalerii participau la adunare în aceeași curie; la vest de Elba se menținea diviziunea clasică în trei curii: clerul, nobilimea și reprezentanții orașelor 339. Cavalerii participau la Dietele provinciale, dar nu erau reprezentați în Reichstag. Dependența lor de puterea imperială excludea posibilitatea participării chiar și în Dieta imperială. În unele principate teritoriale cavalerii dețineau majoritatea, ca de pildă în Macklenburg
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
puterea imperială excludea posibilitatea participării chiar și în Dieta imperială. În unele principate teritoriale cavalerii dețineau majoritatea, ca de pildă în Macklenburg, iar în Bavaria alcătuiau o unică stare reprezentativă, împreună cu nobilii 340. Regula admisă pentru reprezentare prevedea obligația întregii nobilimi de a participa la Adunările de stări. Deosebirile persistau doar în privința modalității de convocare. În Saxonia și Prusia se făcea distincție între cei convocați individual, prin scrisoare (Schriftsässige) și cavaleri, care desemnau câte doi deputați de circumscripție. Orașele nu au
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
de atitudinea diferită și disensiunilor ivite în rândul stărilor, pentru a menține un permanent echilibru și, în acest fel, unitatea propriilor teritorii, la fel ca și autoritatea lor. Particularitatea intereselor și aici putem vorbi despre "dreptul războiului privat" (Fehde) al nobilimii, de privilegiile orașelor etc. nu a împiedicat adoptarea unei atitudini comune pozitivă în favoarea unității teritoriului și împotriva puterii imperiale. Consecința nu a fost însă cea dorită, ci adâncirea diviziunii politice a Germaniei. 4.2. Particularități în raporturile monarhiei cu Adunările
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
-lea) o unificare destul de importantă în privința administrării provinciale sub domnia ultimilor Przemyslizi și a regilor din dinastia de Luxemburg, adică în secolele al XIII-lea și al XIV-lea. Doar pentru această perioadă se poate pune problema Dietelor provinciale ale nobilimii țării, care prezentau multe asemănări cu cele ale Boemiei. În Silezia, care nu a făcut parte din coroana Boemiei decât în acest epocă, o instituție asemănătoare se va naște mai târziu. O oarecare unificare administrativă a micilor principate sileziene, ale
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
puterea de a desemna unul din candidați. Obiect al disputei dintre Rudolf I de Habsburg și Henric de Carintia, regatul Boemiei a revenit lui Ioan de Luxemburg (1310-1346)347. Regele și-a început domnia consimțind o Cartă de privilegii a nobilimii, între care este menționată și obligația de a desemna demnitarii regali numai dintre nobilii cehi. Nerespectarea privilegiilor va declanșa opoziția marii nobilimi, la care s-au asociat toate stările Boemiei. Ele s-au opus în repetate rânduri regelui, acestui "cavaler
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
revenit lui Ioan de Luxemburg (1310-1346)347. Regele și-a început domnia consimțind o Cartă de privilegii a nobilimii, între care este menționată și obligația de a desemna demnitarii regali numai dintre nobilii cehi. Nerespectarea privilegiilor va declanșa opoziția marii nobilimi, la care s-au asociat toate stările Boemiei. Ele s-au opus în repetate rânduri regelui, acestui "cavaler războinic" ce-și va sfârși domnia pe câmpurile de la Crécy (26 august 1346). Votarea subsidiilor va constitui punctul principal de plecare pentru
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
prin plecarea puternicului patriciat de origine germană. În consecință, numai seniorii și cavalerii vor duce mai departe lupta pentru limitarea puterii regale. Recunoașterea lui Sigismund de Luxemburg ca rege al Boemiei, va fi urmarea compromisului încheiat între acesta cu marea nobilime și cavalerii, marii învingători ai aceui timp. Prin impunerea Compactelor de la Iglau (5 iulie 1436) poziția regelui era redusă la cea a unui "președinte onorar al unei republici oligarhice"352. În aceeași perioadă, în Moravia și Silezia continuitatea acțiunii comune
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
George Podiebrad, adept al unei monarhii puternice, prin reînvierea sentimentului național, a fost curmată însă de Vladislav Jagello, rege al Ungariei în perioada 1490-1516. Ales El a întemeiat dinastia străină. Regatul era din nou condus de stări și Diete. Politica nobilimii cehe urmărea excluderea cavalerilor din viața publică, idealul ei fiind să domine țara "la umbra unei monarhii slabe"353. Situația creată exprimă abdicarea monarhiei în fața stărilor. Vladislav al II-lea Jagello, supranumit și "regele dobže", necunoscător al limbii supușilor, va
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
doar cu particula aprobativă: dobže în Boemia și bene în Ungaria, pentru că totul era în ordine și nu avea nimic de obiectat 355. Vladislav a distrus opera financiară și militară a regelui Matia Corvin, limitând la maximum obligațiile militare ale nobilimii și prelaților, a renunțat la marile impozite și a promis că orice revendicare a domeniilor regale se va face doar cu acordul stărilor în Diete. Puterea financiară a orașelor a impus menținerea reprezentanților acestora în Dietă și chiar constituirea, conform
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
care au dezvăluit criza raporturilor dintre monarhie și stările privilegiate, Ferdinand de Habsburg va confirma dreptul Dietei în alegerea suveranului și desemnarea marilor demnitari ai regatului numai dintre cehi. Ele avea să rezerve însă o serie de surprize Dietei și nobilimii cehe. Întărirea puterii centrale i-a permis să subordoneze Dieta națională și Adunările provinciale (sjezdi), pe care le va convoca tot mai rar. În anul 1541 Ferdinand a impus Dietei să recunoască dreptul său ereditar. Va adăuga acestor măsuri pe
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
husite, care a lichidat aproape în întregime Biserica în ceea ce o privește ca proprietar funciar, a fost eliminată influența politică a clerului. În Moravia însă, se poate vorbi încă de patru ordine tradiționale, deși episcopul stătea de obicei pe băncile nobilimii (dacă, bineînțeles, el însuși era nobil), iar ceilalți prelați iau parte la dezbateri și votează în același mod cu orașele. Doar în perioada răscoalei stărilor din 1618-1620, clerul va fi exclus temporar din Dietă, după exemplul Boemiei. Și mica nobilime
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
nobilimii (dacă, bineînțeles, el însuși era nobil), iar ceilalți prelați iau parte la dezbateri și votează în același mod cu orașele. Doar în perioada răscoalei stărilor din 1618-1620, clerul va fi exclus temporar din Dietă, după exemplul Boemiei. Și mica nobilime va reclama, de la sfârșitul secolului al XV-lea, participarea sa la Dietele provinciale, prin delegați aleși din diferitele regiuni ale țării. Ei erau responsabili în fața alegătorilor, care le puteau da instrucțiuni obligatorii și erau plătiți din cotizațiile acestora. La începutul
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
toate stările și, bineînțeles, regele erau de acord, întrucât nu funcționa principiul majorității. Congresele regionale nu aveau un rol major în guvernarea țării și nu puteau lua hotărâri de mare importanță. Aceste adunări erau chemate, între altele, să delege reprezentanții nobilimii la Dietele provinciale. Din secolul al XVII-lea cad în desuetudine. Dietele generale sunt cele care joacă rolul major în viața politică a Boemiei. Ele datează din prima jumătate a secolului al XIV-lea. Structura juridică a acestor Diete a
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
cu marca Brandenburgului (1411), iar mai târziu și ca principe elector, a modificat regimul stărilor din această provincie suverană. Lupta lui Frederich cu stările privilegiate este evidențiată și de efortul de a institui "pacea internă", prin care războaiele private ale nobilimii (Fehde) erau interzise, iar cavaleria era redusă la îndeplinirea obligațiilor militare. Și rezistența orașelor va fi înfrântă, în anul 1441, restabilindu-se astfel echilibrul atât de necesar pentru consolidarea puterii markgrafului. Hotărârile Dietei din 1495, aplicate cu strictețe în Brandenburg
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
de populația urbană, la fel cum magistrații depind de principe. În toate orașele locuitorii constituie un "corp", o universitas în care se manifestă spiritul lor de solidaritate. În toate provinciile Țărilor de Jos au existat cele trei stări privilegiate cler, nobilime și orașe -, reunite în Adunări reprezentative. Clerul era subordonat principelui, care numea în aproape toate demnitățile ecleziastice superioare și o parte din cele inferioare 373. Nobilimea acorda principelui "sfatul și ajutorul" la care era obligată și îndreptățită, iar burghezia 374
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
solidaritate. În toate provinciile Țărilor de Jos au existat cele trei stări privilegiate cler, nobilime și orașe -, reunite în Adunări reprezentative. Clerul era subordonat principelui, care numea în aproape toate demnitățile ecleziastice superioare și o parte din cele inferioare 373. Nobilimea acorda principelui "sfatul și ajutorul" la care era obligată și îndreptățită, iar burghezia 374 orașelor îl sprijinea în rezolvarea problemelor de ordin administrativ și financiar, în caz de război. Cheltuielile militare depășeau cu mult oricare alte cheltuieli ale orașului. În
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
de reprezentare a propriilor interese: burghezia va trece pe primul plan al vieții politice influențând "parlamentele" și adunările provinciale (les Journées d'états, Landtage). În episcopatul de Liège raporturile dintre episcop, ce reprezenta puterea suverană, cler (reprezentat prin Capitlul său), nobilime și orașe, au fost reglementate în anul 1316. Regimul stărilor se va consolida ulterior, în special din 1343. Stările și-au asigurat o reprezentare permanentă prin Consiliul celor XXII (1373), alcătuit din 4 clerici și 18 laici, dintre care 4
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
permanentă prin Consiliul celor XXII (1373), alcătuit din 4 clerici și 18 laici, dintre care 4 nobili și 14 burghezi 376. În Brabant Carta din Cortenbery (27 septembrie 1312) a instituit un Consiliu de guvernare alcătuit din 14 reprezentanți ai nobilimii și orașelor: 4 cavaleri și 10 burghezi. În momentul schimbării dinastice, după alegerea lui Venceslav de Luxemburg (1355), stările au obținut reconfirmarea Cartei și un document nou, numit Joyeuse Entrée, adică un sistem de pactis conventis care le întărea poziția
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
statului doar a locuitorilor indigeni, obligația ducelui de a nu încheia alianțe, de a porni război și a bate monedă numai cu consimțământul stărilor; regula unanimității de vot a tuturor deciziilor luate în Diete de cele trei stări: clerul superior, nobilimea (seniorii și cavalerii) și reprezentanții orașelor, care dominau adunările 378. În Flandra elementul urban domina Adunările de stări, dar la o altă dimensiune. Trei mari orașe Gand, Bruges și Ypres își vor aroga dreptul de a reprezenta întreaga țară. La
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
ale Flandrei"), uzurpând în profitul lor atribuțiile ce aparțineau de drept statului 379. Exclusivismul celor trei orașe, care au urmărit doar asigurarea monopolului și a privilegiilor proprii, au dat puterii suverane posibilitatea de a restabili echilibrul cu reprezentanții stărilor privilegiate. Nobilimea și clerul se vor uni cu principele contra burgheziei. Periodizarea în evoluția Țărilor de Jos, bazată pe modificările pe care le-a suferit instituția Adunărilor de stări, cuprinde: perioada "franceză" (1363-1477), incluzând acțiunea unificatoare a lui Filip cel Bun și
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
a atins apogeul, în special datorită fiscalității excesive, bazată pe impozite permanente (1565-1579)388. Luptele vor înceta prin "Pacificarea de la Gand" (8 noiembrie 1576) și "Pacea religiei" (1578)389. Nemulțumirea stărilor și rezistența comună contra monarhiei, printr-un compromis al nobilimii, au condus la încheierea, în mai 1579, a Uniunii de la Arras (Artois, Hainaut, Doual) sau Liga catolică, provincii care au jurat supunere lui Filip al II-lea în schimbul retragerii trupelor spaniole după restabilirea păcii și a unor importante locuri în
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
sistemul statelor europene și-a făcut apariția Republica Provinciilor Unite, cum s-a intitulat noul stat, cunoscut sub numele de Olanda. Republica Provinciilor Unite s-a întemeiat pe Statele provinciale, a căror alcătuire cuprindea, după Reforma religioasă, doar reprezentanți ai nobilimii și orașelor. Frisia și Groningen vor rămâne singurele provincii în care țăranii, liberi din punct de vedere juridic, aveau reprezentanți în Statele Generale. În Republică erau 66 de Dietine, grupate în șapte provincii. Reprezentarea în Statele Generale era proporțională cu
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
autoritar, menținând echilibrul necesar cu stările privilegiate, de care avea nevoie în special pentru votarea subsidiilor. Clerul, care îl sprijinise la urcarea pe tron și-a retras colaborarea în cadrul Adunării de stări. Singurul element statornic și activ l-a reprezentat nobilimea. În anul 1282, în "lunea Paștelui", împotriva regalității franceze au izbucnit Vecerniile siciliene la Palermo 415. De înlăturarea Angevinilor a profitat Aragonul, care în anul 1282 lua în stăpânire Sicilia, apoi Sardinia (1323-1327). În urma acestor evenimente, Pedro al III-lea
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
mare independență față de vicerege, acționând după caz, conform propriilor interese. Este diferența care se manifestă între adunările din Sardinia și Sicilia. Dacă în primul caz deja din 1355 majoritatea era cea care lua deciziile, în Sicilia Cortès era dominat de nobilimea turbulentă, care doar în puține cazuri delibera fără incidente, săbiile "jucând un rol mai mare decât gura"418. Contaminarea produsă de modelul aragonez (el dissentimiento) se va manifesta atât de puternic, încât începând cu anul 1464 viceregele a fost obligat
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
care îl va lăsa moștenire fiului său Ferrant I (1458-1494). În perioada frământărilor interne care au însoțit acest proces, stările privilegiate au fost divizate. Regele aragonez își va stabili reședința în acest regat, domnind sub numele de Alfons I (1443-1458). Nobilimea era împărțită între dinastia angevină și cea aragoneză, aceasta din urmă fiind dominantă. În cadrul disputelor ce au avut loc, fracțiunea aragoneză a baronilor din Neapole va obține de trei ori victoria în favoare cauzei regale: prima, după sosirea lui Alfons
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]