16,255 matches
-
Isopescu, profesor la Universitatea din Roma. Alături de aceștia, alte nume sonore din mai vechile generații vor deveni parte a culturii române: compozitorul Ciprian Porumbescu, folcloristul Simion Florea Marian, poetul George Voevidca sau scriitorul Ion Grămadă. Contribuția liceului la formarea viitorilor intelectuali este elogiată de unii dintre aceștia în amintirile lor. Marcante sunt cuvintele fostului elev, profesorul Ilarion Bereznițchi, pentru care liceul din Suceava a reprezentat "vatra de unde s-au înălțat mereu flăcările culturii generale, dar unde, în același timp și cu
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
a lui Lovinescu de la "Nicu Gane" din Fălticeni sunt, de fapt, cele ce au conferit faima de "focare de cultură" instituțiilor formatoare. 3.4 Populația școlară nord-moldovenească Prezentarea rețelei școlare în capitolul anterior a intenționat să recreeze atmosfera în care intelectualii din provincie se instruiesc pentru accederea în învățământul universitar. Ambianța cu o puternică încărcătură culturală era umbrită adesea de nenumărate obstacole de ordin material și de modificările legislative. În continuare, am urmărit trasarea principalelor coordonate care determină reconstituirea profilului populației
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
umbrită adesea de nenumărate obstacole de ordin material și de modificările legislative. În continuare, am urmărit trasarea principalelor coordonate care determină reconstituirea profilului populației școlare și al absolvenților de liceu, din cadrul cărora unii vor fi viitori studenți, mai apoi profesioniști intelectuali activi în provincie sau în marile orașe. Datele procesate aparțin elevilor de la cursul superior (clasele V-VII sau V-VIII) al liceelor teoretice. Această alegere este justificată de mai multe considerente. Începutul secolului XX marchează o nouă etapă în evoluția
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
liceu, materiile reluând în mare parte informațiile din ciclul primar. Această realitate este exprimată și de corpul didactic al liceelor 168. Apoi, liceul nefiind obligatoriu, mulți elevi nu își continuă studiile după absolvirea gimnaziului. Din aceste motive considerăm că profesioniștii intelectuali se vor recruta din promoțiile de absolvenți de curs superior al învățământului secundar. Au fost vizate, de asemenea, doar liceele teoretice pentru că frecventarea lor preceda studiile universitare de specialitate. Învățământul secundar de profil comercial, agricol, normal, de arte și meserii
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
și chiar performanța școlară se corelează cu proveniența socială 193. Pentru elevii din județele bucovinene, datele de proveniență socială la care s-a avut acces indică următoarele caracteristici. Ponderea cea mai mare o au elevii din familii de agricultori și intelectuali, înregistrând, fiecare, o pondere de aproximativ 28%. Remarcăm interesul ridicat pentru educație al familiilor de agricultori, majoritatea de la sate. Procentajul surprinde mai ales prin compararea sa cu procentajul atribuit agricultorilor din județele Botoșani și Dorohoi, de doar 3%. Explicația poate
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
Și recensământul din 1930 indică în această zonă a Bucovinei o medie de 16.2% absolvenți de liceu din mediul urban și 3.2% de la sate, chiar dacă aproximativ 94% dintre săteni sunt absolvenți de studii primare. Categoria agricultorilor și a intelectualilor este urmată de cea a comercianților, cu o medie de 13%, aceștia investind în educația copiilor la fel ca cei din Vechiul Regat. Părinții funcționari se constituie într-un procent mai scăzut față de cei din Botoșani și Dorohoi, în condițiile
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
a asigura condiții de studiu și apoi, locuri de muncă 197. Continuând analiza pe aceste coordonate, Recensământul din 1930 ne poate oferi rezultate concludente și din altă perspectivă. Repartizarea în ansamblu a profesiilor pe domenii, la nivel național, arată că intelectualii - majoritatea liber profesioniști - sunt concentrați în cele trei categorii: "instituții publice" (44%), "diverse" (53%) și "construcții" (3%). Tabelul următor evidențiază ponderea celor cu studii secundare și superioare din primele două domenii, în provincia cercetată. Tabel 7. Instrucția profesioniștilor din instituții
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
unor statistici nominale concrete, că din ponderea absolvenților de liceu, doar o mică parte își continuă studiile și ajunge să profeseze în ramuri ale profesiilor intelectuale care solicită deținerea unei diplome universitare. Chiar dacă diploma în sine nu conferă calitatea de intelectual, educația școlară este un criteriu de analiză pentru studierea formării și originilor acestei categorii sociale. 3.5 Viața școlară, între tentația politică și imperiul creației Așa cum am arătat în prezentarea rolului socio-formator al liceelor, activitățile școlare și extrașcolare au marcat
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
ridicai. Un ropot de aplauze sublinie momentul. Cu pachetele în mâini, mirat de toate, ieșii de pe scenă. Eram în 21 mai 1925; eu aflându-mă în clasa VI de liceu 214. Etapa formării constituie un moment de referință în istoria intelectualilor provinciei, contribuind la reconstituirea profilului acestei categorii sociale. În Intelectualii în Europa secolului al XIX-lea (2002), istoricul francez specialist în istoria elitelor intelectuale, Christophe Charle, subliniază necesitatea unei istorii comparate a intelectualității pentru crearea unei imagini europene de ansamblu
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
mâini, mirat de toate, ieșii de pe scenă. Eram în 21 mai 1925; eu aflându-mă în clasa VI de liceu 214. Etapa formării constituie un moment de referință în istoria intelectualilor provinciei, contribuind la reconstituirea profilului acestei categorii sociale. În Intelectualii în Europa secolului al XIX-lea (2002), istoricul francez specialist în istoria elitelor intelectuale, Christophe Charle, subliniază necesitatea unei istorii comparate a intelectualității pentru crearea unei imagini europene de ansamblu, deplângând în același timp precaritatea studiilor (chiar lipsa, în unele
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
în acest sens o constituie tocmai mărturiile foștilor elevi, ce au devenit ulterior personalități de valoare ale culturii și științei naționale sau locale. Listele lungi de nume de personalități ce însoțesc monografiile unora dintre licee demonstrează, încă o dată, fenomenul recrutării intelectualilor din rândul maselor de absolvenți. Capitolul IV INTELECTUALUL PROVINCIEI LA MASA DE SCRIS. LOCALISM CREATOR ÎN MOLDOVA SEPTENTRIONALĂ 4.1 Cultura românească interbelică, între tradiție și modernitate Una dintre celebrele dispute de pe scena intelectuală interbelică românească a pivotat în jurul ideii
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
elevi, ce au devenit ulterior personalități de valoare ale culturii și științei naționale sau locale. Listele lungi de nume de personalități ce însoțesc monografiile unora dintre licee demonstrează, încă o dată, fenomenul recrutării intelectualilor din rândul maselor de absolvenți. Capitolul IV INTELECTUALUL PROVINCIEI LA MASA DE SCRIS. LOCALISM CREATOR ÎN MOLDOVA SEPTENTRIONALĂ 4.1 Cultura românească interbelică, între tradiție și modernitate Una dintre celebrele dispute de pe scena intelectuală interbelică românească a pivotat în jurul ideii de progres și al celor două traiectorii paralele
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
propuse de Occident, iar pe de altă parte, pe tradiționaliștii cantonați în modelele de dezvoltare bazate pe moștenirea socială și culturală proprie ce își trage seva din caracterul agrar al statului român 1. Principalii exponenți ai acestor curente sunt doi intelectuali originari din nordul Moldovei: N. Iorga și E. Lovinescu. Rădăcinile comune nu au determinat însă o convergență a viziunilor. Astfel, teoreticianul naționalismului cultural românesc încerca să revitalizeze curentul socio-cultural sămănătorist, al cărui reprezentant fusese la început de secol XX, promovând
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
de o parte (Sămănătorul, Neamul Românesc), și de Lovinescu - ce avea să inițieze gruparea literară de la Sburătorul -, pe de altă parte. Argumentele au fost reluate ulterior atât în lucrări sau sinteze 3, cât și în operele memorialistice 4, cei doi intelectuali rămânând fideli concepțiilor proprii până la sfârșitul vieții. Neosămănătorismul renaște în interbelic autoproclamându-se, în spirit naționalist, ca unică modalitate de expresie a autenticului tradiționalist. Naționalismul iorghist se autodefinea ca "o anume concepție a vieții de stat" ce își slujește poporul "privit
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
de cultură. Cultivarea localismului creator reprezenta apanajul grupărilor intelectuale coagulate în jurul unor reviste locale. Incubatorul unei astfel de atmosfere culturale nu putea fi decât orașul provinciei în care activau elitele locale, iar actorul principal într-un astfel de context devenea intelectualul provinciei detașat de "meschine preocupări politice, de acel detestabil spirit al cafenelei, ce ucide atâtea avânturi și transformă în cruci de țintirim, atâtea năvalnice expresii ale vieții literar-culturale"27. Așadar, cel puțin la nivel teoretic, intelectualul local apărea ca exponent
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
astfel de context devenea intelectualul provinciei detașat de "meschine preocupări politice, de acel detestabil spirit al cafenelei, ce ucide atâtea avânturi și transformă în cruci de țintirim, atâtea năvalnice expresii ale vieții literar-culturale"27. Așadar, cel puțin la nivel teoretic, intelectualul local apărea ca exponent al culturii naționale autentice, întruchipând personalitatea neangajată politic, activă în câmpul cultural, dedicată exclusiv creației. 4.3 Revistele regionale - mostre de localism creator și strategii de deprovincializare Într-un volum dedicat unor personalități și reviste literare
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
Sbiera, Simion Florea Marian, T. V. Stefanelli, Sextil Pușcariu, dar și mai tinerii Victor Morariu, Gavril Rotică, Ion Grămadă, Traian Brăileanu, Dimitrie Marmeliuc, Ioan Bilețchi ș.a. Publicațiile acestora au fost completate de conferințe și serbări adresate publicului larg. După război, intelectualii provinciei depun eforturi pentru a reactiva publicația al cărei prim număr apare în 1923, cu speranța unificării sufletești a românilor bucovineni prin cultură. Programului de la început de secol i se adaugă însă un nou deziderat în contextul de după unire: "Voim
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
Dima, deși creațiile populare erau culese din toate zonele țării. Alături de acestea, versuri și proză originală sau traduceri, studii de analiză lingvistică și literară, documente inedite publicau Dragoș Vitencu, G. Voevidca, Leca Morariu, Victor Morariu, I. E. Torouțiu. Alături de bucovineni, și intelectualii botoșăneni publicau studii sau creații: V. Bogrea - "Sonet", D. Furtună - "O scrisoare a lui Creangă, Creangă inedit, Creangă și mergerea la teatru a clericilor", N. N. Răutu - recenzii la rubrica "Răbojul cărților", Tiberiu Crudu - proză, "Maica Frăsina". Unele numere sunt dedicate
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
notă de subsol, conform căreia L. Morariu, în ciuda promisiunilor făcute, a deviat de la sămănătorism creațiile din paginile Junimii literare, vine să confirme principalul criteriu iorghist de acordare de credit publicațiilor periodice. Făt-Frumos are însă meritul de a publica articole despre intelectuali contemporani trecuți în lumea celor drepți, precum Vasile Bogrea, sau note prețioase despre Eminescu ori Creangă 59. În schimb, ziarul cernăuțean Glasul Bucovinei este privit sub lupa criticii datorită colaborării cu tinerii "iconari" ce nu fac decât să "repete modernismul
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
tipărirea primelor numere. Nu poate fi vorba deci de o grupare modernistă avidă de explorarea localului, avangardiștii înscriindu-se în "lupta" pentru demontarea canoanelor literare, și nu în promovarea unui specific al provinciei. Capitolul V PRODUCȚIE INTELECTUALĂ NORD-MOLDOVENEASCĂ. INDEXARE A INTELECTUALILOR CU CONTRIBUȚIE SCRISĂ În secțiunea anterioară discutam despre identitatea intelectualului provinciei și trasam câteva coordonate generice ale năzuințelor, dar și ale structurii sale psihice. Demersul devine însă mult mai complicat atunci când acești intelectuali trebuie identificați, individualizați în mod concret. Înaintea
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
grupare modernistă avidă de explorarea localului, avangardiștii înscriindu-se în "lupta" pentru demontarea canoanelor literare, și nu în promovarea unui specific al provinciei. Capitolul V PRODUCȚIE INTELECTUALĂ NORD-MOLDOVENEASCĂ. INDEXARE A INTELECTUALILOR CU CONTRIBUȚIE SCRISĂ În secțiunea anterioară discutam despre identitatea intelectualului provinciei și trasam câteva coordonate generice ale năzuințelor, dar și ale structurii sale psihice. Demersul devine însă mult mai complicat atunci când acești intelectuali trebuie identificați, individualizați în mod concret. Înaintea catalogării intelectualilor cu contribuție scrisă din spațiul nord-moldovenesc am întâmpinat
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
Capitolul V PRODUCȚIE INTELECTUALĂ NORD-MOLDOVENEASCĂ. INDEXARE A INTELECTUALILOR CU CONTRIBUȚIE SCRISĂ În secțiunea anterioară discutam despre identitatea intelectualului provinciei și trasam câteva coordonate generice ale năzuințelor, dar și ale structurii sale psihice. Demersul devine însă mult mai complicat atunci când acești intelectuali trebuie identificați, individualizați în mod concret. Înaintea catalogării intelectualilor cu contribuție scrisă din spațiul nord-moldovenesc am întâmpinat câteva dileme pe care le-am regăsit și la autorii altor monografieri sociologice de acest gen. În reconstituirea categoriei scriitorilor ardeleni, Liviu Malița
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
CONTRIBUȚIE SCRISĂ În secțiunea anterioară discutam despre identitatea intelectualului provinciei și trasam câteva coordonate generice ale năzuințelor, dar și ale structurii sale psihice. Demersul devine însă mult mai complicat atunci când acești intelectuali trebuie identificați, individualizați în mod concret. Înaintea catalogării intelectualilor cu contribuție scrisă din spațiul nord-moldovenesc am întâmpinat câteva dileme pe care le-am regăsit și la autorii altor monografieri sociologice de acest gen. În reconstituirea categoriei scriitorilor ardeleni, Liviu Malița se confrunta cu stabilirea criteriilor care conferă scriitorului eticheta
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
mediul său social. De aceea, așa cum arăta și Alexandru Dima, ne vom asuma faptul că "orice antologie regională e condamnată a fi numai o oglindă ipotetică, parțială și oarecum subiectivă a unui ținut"2. În analiza noastră, îi vom considera intelectuali ai zonei nord-moldo-venești pe cei născuți în regiune sau deveniți moldoveni "prin adopție", însă, îi vom avea în vedere, în primul rând, pe cei care activează, după finalizarea educației, pe aceste meleaguri. Dicționarele de personalități ale provinciei includ în cap
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]
-
extrapolând, opere de artă) ca dovadă a activității lor intelectuale. Nu susținem în mod forțat că orice autor de publicații este intelectual în sensul stabilit în capitolul introductiv. Scrisul devine însă instrumentul de impact, de modelare a societății pentru un "intelectual". Pentru că am urmărit doar intelectualii care se manifestă în interbelic, în listarea publicațiilor vom lua în considerare doar lucrările apărute în perioada 1918-1938. Vom include nu doar creații literare, ci și producția intelectuală științifică. O altă dilemă a vizat selecția
[Corola-publishinghouse/Science/84940_a_85725]