15,624 matches
-
fățiș dușmănoase din partea poetului. Lui Carus, poet epic și prieten dintre acei "prieteni de care nu se îndoiește", îi este dedicată epistola Ex Ponto, IV, XIII. Cum s-a spus, poate i-au mai fost adresate și alte scrisori din Tristele, dar nu toate acestea sunt recunoscute de comentatori ca fiindu-i destinate lui Carus și, de aceea, nu le vom lua în considerație aici. Printre altele, Ovidiu îl anunță că a scris un libellus în grai getic care are ca
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Germanicus, pentru a-i asigura schimbarea locului de exil, singurul lucru care i-ar mai fi fost de ajutor sănătății lui. Dacă avem în vedere că există mari probabilități ca lui Carus să-i fi fost destinate și scrisori din Tristele, de exemplu III, V229, avem confirmarea că, așa cum declară și sulmonezul la începutul scrisorii ex Ponto, Carus trebuie inclus printre prietenii de încredere ai lui Ovidiu, care, după exil, nu l-au abandonat pe poet numai pentru a-i face
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
pe autorul lor. E timpul să trecem la destinatarii ovidieni cărora Sulmonezul le-a adresat una sau mai multe scrisori din Pont, potrivit schemei trasate de noi la timpul potrivit 237. Desigur și lui Atticus îi sunt adresate scrisori din Tristele; dar, deoarece comentatorii nu concordă în a-l desemna pe Atticus 238 drept destinatar al acestor scrisori, le lăsăm deoparte, așa cum ne-am propus inițial, și vom analiza numai scrisorile al căror destinatar este în mod sigur Atticus și anume
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
cohorta lui Tiberiu din Orient. Nici măcar din scrisorile lui Ovidiu nu se poate deduce prea mult despre orientarea politică a acestui personaj. Dacă am admite, măcar în parte, părerea comentatorilor care îl consideră pe Atticus drept destinatarul multor scrisori din Tristele, în urma analizei acestora din urmă ar rezulta că Atticus era un prieten mai degrabă oscilant al lui Ovidiu, care-l dojenește și-i atrage atenția că, fiindu-i prieten, are niște obligații 239. De altfel, aceeași neîncredere reiese și din
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
aspre (aspera verba) din decret care i-au accentuat suferința; călătoria spre locul de exil a avut loc în timpul unei ierni deosebit de grele; perfida-i grămadă de prieteni s-a îmbogățit din bunurile sale; locul de exil era cel mai trist din lume, punctul cel mai îndepărtat de pe glob, unde nu te puteai bucura aproape deloc de pacea lui Augustus. Curajul lui Ovidiu este de nestăvilit și dă putere corpului său. Totuși are nevoie de susținerea morală a prietenilor: de aceea
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
care se lamentează mereu de locurile și de persoanele din exil și cere, prin urmare, un loc mai bun, se datorează realității ambientale și psihologice: când era fericit, scria versuri vesele, pe când acum, în exil, nu poate scrie decât versuri triste. Trebuie să mai adăugăm câteva cuvinte despre ultima scrisoare din Ponticele (IV, VI) adresată lui Brutus. Este foarte importantă din mai multe puncte de vedere. La început Sulmonezul afirmă că scrisoarea îi ajungea lui Brutus din "acele locuri în care
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
decât cel al dușmanului scit." (v. 25-26) Și concluzionează: "[...] Ori eu mă amăgesc și mă las păcălit de dorința mea prea arzătoare, ori se apropie speranța unui exil mai comod. Într-adevăr, expresia imaginii domniei voastre este tot mai puțin tristă și buzele dumneavostră par să aprobe cuvintele mele. Oare se vor împlini presimțirile sufletului meu timid și mânia zeului, oricât ar fi ea de justificată, se va diminua?" (v. 71-76). Ultimele cuvinte par într-adevăr mai calde, mai pătrunse de
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
tindea să restabilească autoritatea mos maiorum-ului printre supușii săi (chiar dacă și acest aspect al propriei culpe este apărat cu îndârjire, cum se va vedea și mai bine în cele ce urmează, de către poet în elegia din cartea a doua din Tristele: de altfel și în acest loc Ovidiu nu-și neagă vina, ci neagă faptul că această este o vină dată fiind libertatea cu care se comportau artiștii precedenți, chiar și Augustus însuși, care tolera asemenea manifestări). Rămâne totuși epitetul de
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
etc. Implicit este o acuzare voalată adusă celor care îl puneau în situația de a nu acționa corect din supunere: va fi acuzarea explicită la adresa acelor nomina magna, de care își va sfătui un prieten să se țină la depărtare (Tristele, III, IV, 4). După cum s-a sugerat, Ovidiu ia în considerație faptul că, dată fiind justificata mânie a lui Augustus, și Messalinus nu putea decât să se arate, pe bună dreptate, la fel de neînduplecat la rugămințile sale: el trebuia să manifeste
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Messalinus nu trebuie să se adreseze nici lui Polifem în străfundurile Etnei, nici lui Antifate, celebru pentru cruzimea sa284, ci unui Tată pacific și pregătit să ierte, care adesea tună fără să arunce fulgere, care se întristează, când decide ceva trist, pentru care e o durere personală să-i pedepsească pe ceilalți. Și totuși Ovidiu are o remușcare propria-i culpă i-a câștigat clemența, înfrânându-i mânia. Deoarece poetului nu îi este permis să cadă personal în genunchi în fața împăratului
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
astfel de intervenție, dacă o consideri dăunătoare. Iartă-mă: ca un adevărat naufragiat, mi-e frică de orice mare, chiar și de cea mai mică" (v. 127-128). Sextus Pompeius. Ovidiu a făcut drumul spre Tomis cu o navă până la Tempire (Tristele, I, X, 21 sqq.) și de acolo pe jos până în Tracia (ibid., v. 23)285. Cât a traversat Tracia, Ovidiu ar fi fost protejat de Sextus Pompeius, comandantul militar al regiunii, care, pe lângă escortele corespunzătoare, ar fi pus la dispoziția
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
mai mult sau mai puțin siguri din punct de vedere critic și istoric, un alt prieten de-al lui Ovidiu, căruia tradiția literară consideră că i-au fost adresate de către Sulmonez, pe lângă elegiile: III, XI; IV, IX; V, VIII din Tristele și elegiile IV, III și XVI din Ponticele, și poemul satiric Ibis: este vorba de C. Iulius Iginus 303. În scrisoarea Tristele, III, XI, 31 și urm. Ovidiu îl apostrofează: "Nemilosule, de ce chinui o umbră, un simulacru, cu cuvintele tale
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
literară consideră că i-au fost adresate de către Sulmonez, pe lângă elegiile: III, XI; IV, IX; V, VIII din Tristele și elegiile IV, III și XVI din Ponticele, și poemul satiric Ibis: este vorba de C. Iulius Iginus 303. În scrisoarea Tristele, III, XI, 31 și urm. Ovidiu îl apostrofează: "Nemilosule, de ce chinui o umbră, un simulacru, cu cuvintele tale amare? Crezi că toate delictele mele sunt adevărate, dar în același timp, gândește-te că în ele e mai mult greșeală decât
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
în încheierea Georgicelor, ne putem imagina, pe bună dreptate, ce efect, mult mai neplăcut și mai iritant, trebuie să-i fi provocat lui Augustus o asemenea atitudine de "libertate" din partea lui Ovidiu. Se știe mai apoi că în epistola biografică Tristele, IV, X, Ovidiu se desemnează de-a dreptul moștenitor chiar dacă indirect al lui C. Gallus. E de la sine înțeles că Sulmonezul se referă în primul rând la moștenirea literară; dar aceasta nu se poate despărți de moștenirea spirituală în general
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
reprezintă numai un cântăreț al Licoridelor; ci și, mai ales, un om liber care, la beție, lasă să-i scape cuvinte compromițătoare, care aveau să-i provoace până la urmă sinuciderea. Ovidiu pare să stabilească un paralelism: Gallus și-a primit tristul destin, nu pentru că a cântat Licoridele, ci pentru felul său liber de a vorbi despre persoana imperială. Sulmonezul aproape că vrea să sugereze că și lui, nu faptul că a scris Ars amatoria sau că a cântat-o pe Corina
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
a scris Ars amatoria sau că a cântat-o pe Corina i-a adus relegarea, ci altceva, care nu se poate compara cu lăudăroșenia lui Gallus la beție. Nec fuit opprobrio celebrasse Lycorida Gallo, Sed linguam nimio non tenuisse mero. (Tristele, II, 445-6). Dar în Gallus, Ovidiu vede un fel de precursor al poeziei lirice, Sulmonezul considerându-se al patrulea reprezentant al acesteia, după Tibullus și Propertius. Succesor fuit hic [Tibullus] tibi Galle, Propertius illi: Quartus ab his serie temporis ipse
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
origine nobilă, nu ar fi fost educată de Azia, o foarte nobilă Doamnă, la ea acasă, nici nu ar fi fost acceptată printre comites de Marcia, căsătorită cu Fabius. De exemplu, termenul comites este aplicat de Ovidiu propriilor prieteni (cfr. Tristele, IV, X, 101), fapt care clarifică că expresia inter comites... suas nu poate implica nicio situație de subordonare a Fabiei față de Marcia. Nici folosirea termenului colere nu implică ideea de subordonare, deoarece, la Ovidiu, acesta pe lângă sensul de "a onora
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
așa cum rezultă clar din corespondența dintre Paulus și Ovidiu. Situația trebuie să fi fost aceasta încă de la primele scrisori către soție; scrisori pe care Sulmonezul i le-a adresat de la începutul relegării la Tomis. Fabiei, Ovidiu îi adresează următoarele scrisori: Tristele, I, VI; III, III; IV, III; V, II (? sau lui Fabius?); V, V; V, XI; V, XIV; Ponticele, I, IV; III, I; III, VII (adresată unor amicis și indirect unor uxori). În epistola Tristele, I, VI, Ovidiu proclamă că mai
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Fabiei, Ovidiu îi adresează următoarele scrisori: Tristele, I, VI; III, III; IV, III; V, II (? sau lui Fabius?); V, V; V, XI; V, XIV; Ponticele, I, IV; III, I; III, VII (adresată unor amicis și indirect unor uxori). În epistola Tristele, I, VI, Ovidiu proclamă că mai puțin a fost iubită Lyde de către Antimah din Colofon, mai puțin Battis de amantul ei Fileta din Cos (340-290 î.H.), decât Fabia care a pătruns adânc în inima sa. Aceasta l-a susținut
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
cu aceste eroine implică, chiar dacă indirect dar câteodată și expres -, și compararea lui Ovidiu cu respectivii soți, fapt care poate aruncă o rază de lumină asupra comportamentului ipotetic al lui Ovidiu care i-a adus relegarea și nu exilul. În Tristele, III, III, poetul, bolnav, îi dictează unui scrib scrisoarea în care îi descrie soției, în tonuri emoționante, starea proastă de sănătate în care se află cu urmările firești asupra stării sufletești, condițiile de climă și de civilizație insuportabile, lipsa prietenilor
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
pe Ovidiu i-l dictează: "Hic ego qui iaceo, tenerorum lusor amorum, Ingenio perii Naso poeta meo. At tibi, qui transis, ne sit grave, quisquis amasti, Dicere: Nasonis molliter ossa cubent"323. Pentru ceea ce ne interesează în acest moment, epistola Tristele, IV, III, este poate cea mai importantă dintre scrisorile adresate Fabiei. Pentru început poetul întreabă stelele (una dintre numeroasele note romantice la Ovidiu) dacă Fabia își mai amintește de el. Apoi imediat se corectează: nefericitule! De ce să cercetezi ceva atât
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Ovidiu însă ar vrea ca ea să fie torturată de depărtarea lui precum Andromaca din Teba, când l-a văzut pe Hector însângerat tras de carul tesalic al lui Ahile. De altfel, poetul oscilează între dorințele sale: dacă Fabia e tristă, el suferă că este cauza acestei tristeți; dacă nu este, ar trebui să fie, ca să fie demnă de soțul pierdut. O, de-ar fi putut ea să plângă nu exilul, ci moartea soțului! Poetul, cel puțin, ar fi fost îngropat
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
concluzionează Ovidiu pentru că eu sunt lovit de fulgerele nemiloase (saevis ignibus) ale lui Jupiter, roșeața purpurie să nu-ți invadeze dulcele chip, ci, mai degrabă, aleargă să mă protejezi, fii pentru mine exemplul soției bune și împlinește-ți cu virtute trista ta datorie" (v. 63-73). Exemplele mitologice și legendare la care se referă poetul sunt în măsură să ne sugereze și natura cauzei exilului ovidian. Acestea nu au absolut nicio legătură cu desfrânarea Iuliei minor. Capaneu, Phaeton, Semele, trecuți în revistă
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
sulmonezului, în afară de cea mărturisită și oficială din carmen, putea înțelege o asemenea expresie ca pe o exaltare propriu-zisă a adevăratei cauze a relegării, cu care Ovidiu se mândrea și o incita și pe soție să facă la fel. În epistola Tristele, V, II (adresată poate soției sau lui Paulus Fabius Maximus), poetul comunică că e sănătos; corpul s-a obișnuit de-acum cu vitregiile regiunii, însă spiritul este trist: rănile nu se vindecă și încă mai dor, de parcă de-abia ar
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
mai mult, s-ar resemna să fie ars de flăcările devoratoare ale Etnei sau să fie aruncat în mare din vârful stâncii Leucada: cel puțin ar fi nefericit, dar ar avea o anumită siguranță (tutius). Cu ocazia aniversării nașterii soției (Tristele, V, V), Ovidiu își propune să-și stăpânească durerea, ca să poată sărbători cu veselie acest eveniment. Îi urează soției seninătate și viață lungă... Dar imediat îl asaltează gândurile legate de propria-i suferință: Cine s-ar fi gândit?... Totuși virtutea
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]