3,494 matches
-
câini comunitari. - Asociația "Patru lăbuțe"... 2.2.5. Nume proprii recategorizate ca substantive comune Unele nume proprii sunt recategorizate ca substantive comune. În acest caz, ele pot suferi modificări ale trăsăturilor phi (de exemplu, un nume propriu cu formă de plural poate fi recategorizat ca substantiv comun cu formă de singular), iar aceste modificări se reflectă în acord. Munții Carpați au inspirat numele unui tip de prăjitură, un model de camion și niște țigări produse în România: (71) a. Pe farfurie
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
găzduiască două confruntări între candidații Băsescu și Geoană. (www.catavencu.ro) - TVR = Televiziunea Română d. Când BCR-ul a fost privatizat și Guvernul a încasat circa 3 mld de euro... (www.businessmagazin.ro) - BCR = Banca Comercială Română 2.4. Substantivele la plural, fără determinanți Sunt diverse contexte în care un substantiv la plural, fără articol, nu impune verbului acordul. În aceste contexte, se poate considera că avem a face cu elipsa unui substantiv comun sau a unui pronume anaforic rezumativ (asta): (76
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
TVR = Televiziunea Română d. Când BCR-ul a fost privatizat și Guvernul a încasat circa 3 mld de euro... (www.businessmagazin.ro) - BCR = Banca Comercială Română 2.4. Substantivele la plural, fără determinanți Sunt diverse contexte în care un substantiv la plural, fără articol, nu impune verbului acordul. În aceste contexte, se poate considera că avem a face cu elipsa unui substantiv comun sau a unui pronume anaforic rezumativ (asta): (76) a. Acolo e venituri și cheltuieli, e altceva. (I. Popescu, TVR
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
55 În majoritatea acestor structuri putem presupune că avem a face cu o sintagmă partitivă în care termenul al doilea, partitiv, nu este lexicalizat (câțiva = câțiva dintre noi, unii = unii dintre noi). Acordul la persoana I sau a II-a plural ar fi un acord semantic (vezi și cap. 4. Acordul sintagmelor binominale): (83) a. Câțiva am ajuns mai devreme. = Câțiva dintre noi am ajuns mai devreme. b. Unii am ajuns mai devreme. = Unii dintre noi am ajuns mai devreme. c
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
7.2). Din grupul pronumelor nepersonale inclusive fac parte pronumele nehotărâte, relative, interogative și negative: toți (toate), câțiva (câteva), unii (unele), fiecare, oricare, care, câți (câte), niciunul (niciuna), niciunii (niciunele). Uneori pronumele inclusiv este la singular, în timp ce verbul-predicat este la plural. Trebuie să presupunem că aceste pronume fac parte din sintagme partitive, în care termenul al doilea (cel care denotă setul de referenți) nu este lexicalizat: (86) a. Unul n-am / n-ați plecat mai devreme. (pronumele unul este pronunțat emfatic
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
și în număr, iar verbul-predicat se acordă la singular (acord formal și semantic, totodată): (90) a. Dumneata ești convocat / convocată la primărie. b. Matale ești glumeț / glumeață. (ii) pronumele de adresare dumneavoastră, de persoana a II-a, marcat formal pentru plural 56, cu trăsătura de gen nemarcată. Adjectivul predicativ sau participiul se acordă referențial în gen și în număr, iar verbul predicat se acordă formal, la plural: (91) Dumneavoastră sunteți convocat / convocată / convocați / convocate la primărie. (iii) locuțiuni pronominale de adresare
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
glumeață. (ii) pronumele de adresare dumneavoastră, de persoana a II-a, marcat formal pentru plural 56, cu trăsătura de gen nemarcată. Adjectivul predicativ sau participiul se acordă referențial în gen și în număr, iar verbul predicat se acordă formal, la plural: (91) Dumneavoastră sunteți convocat / convocată / convocați / convocate la primărie. (iii) locuțiuni pronominale de adresare / grupări fixate, formate dintr-un substantiv feminin, la singular sau la plural (în funcție de numărul de referenți) și un pronume posesiv, de persoana a II-a, singular
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
acordă referențial în gen și în număr, iar verbul predicat se acordă formal, la plural: (91) Dumneavoastră sunteți convocat / convocată / convocați / convocate la primărie. (iii) locuțiuni pronominale de adresare / grupări fixate, formate dintr-un substantiv feminin, la singular sau la plural (în funcție de numărul de referenți) și un pronume posesiv, de persoana a II-a, singular sau plural (utilizarea singularului sau a pluralului se face în funcție de gradul de politețe, dar și în funcție de numărul de referenți), ori de persoana a III-a (sa
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
convocate la primărie. (iii) locuțiuni pronominale de adresare / grupări fixate, formate dintr-un substantiv feminin, la singular sau la plural (în funcție de numărul de referenți) și un pronume posesiv, de persoana a II-a, singular sau plural (utilizarea singularului sau a pluralului se face în funcție de gradul de politețe, dar și în funcție de numărul de referenți), ori de persoana a III-a (sa) sau pronumele personal în genitiv (lor): (92) a. Măria Ta, Domnia Ta, Înălțimea Ta; b. Domnia Voastră, Excelența Voastră, Alteța Voastră; c. Măria Sa, Înălțimea
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
te mai atingi! (www.telegrafonline.ro, comentariul unui cititor) (96) a. Excelența Sa a plecat. b. Altețele Lor au plecat. Utilizarea verbului la persoana a III-a, singular, are un grad de politețe mai ridicat decât la persoana a II-a, plural. Participiul și adjectivul predicativ se pot acorda cu substantivul (deci la feminin, singular) sau referențial (masculin ori feminin): (97) a. Măria Ta este invitată la bal. - acordul în gen și număr se face cu substantivul; referentul poate fi feminin sau
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
cu pronumele posesiv de persoana a II-a singular (Măria Ta, Domnia Ta, Înălțimea Ta etc.) țin de un registru mai vechi al limbii. În limba contemporană, locuțiunile pronominale de politețe sunt formate cu pronumele posesiv de persoana a II-a plural, care exprimă un grad de politețe mai ridicat (Domnia Voastră, Alteța Voastră, Preafericirea Voastră etc.). Până în secolul al XIX-lea, se folosea și locuțiunea pronominală Domnia Mea, pentru referirea la propria persoană. În secolul al XIX-lea, ea impunea acordul la persoana
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
exprimă un grad de politețe mai ridicat (Domnia Voastră, Alteța Voastră, Preafericirea Voastră etc.). Până în secolul al XIX-lea, se folosea și locuțiunea pronominală Domnia Mea, pentru referirea la propria persoană. În secolul al XIX-lea, ea impunea acordul la persoana I plural atât verbului-predicat, cât și pronumelor: (101) a. am aflat Domniia mea; am socotit Domniia mea; ne-am adeverit Domniia mea (Prav. Cond.) b. ne-am înștiințat Domniia Mea cum că... (SD6) c. și voim ca înșine Domniia Mea să vedem
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
Cond.) b. ne-am înștiințat Domniia Mea cum că... (SD6) c. și voim ca înșine Domniia Mea să vedem acest alișveriș (Doc. Ec. I). (iv) pronume de politețe de persoana a III-a, la singular (feminin sau masculin) ori la plural (gen nemarcat): dumneaei, dumnealui, dumnealor. Ele impun acordul formal, iar în absența trăsăturii formale de gen (dumnealor), acordul în gen se face referențial: (102) a. Dumneaei nu a fost invitată. b. Dumnealui nu a fost invitat. c. Dumnealor nu au
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
predicat se aude este ocupată de GV [o mașină apropiindu-se]. Argumentele pentru interpretarea ca subiect a nominalului în propoziția Se aude o mașină apropiindu-se sunt oferite de acord. Indiferent de topică, dacă nominalul subiect al gerunziului este la plural, utilizarea verbului predicativ la singular este foarte puțin acceptabilă (utilizarea singularului este simțită de vorbitori ca incorectă). Prin urmare, avansarea nominalului din grupul gerunziului într-o poziție sintactică a verbului predicativ este aproape obligatorie în limba română: (107) a. Se
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
kilometri pe zi timp de două săptămâni a fost epuizant") c. Ion director de marketing nu va fi bine pentru compania noastră. ("Faptul că Ion va fi director de marketing nu va fi...") Faptul că verbul nu se acordă la plural în aceste propoziții este și o dovadă că subiectul verbului predicativ nu este nominalul la plural, ci întreaga sintagmă, care poate fi considerată o propoziție redusă. În unele enunțuri cu propoziții reduse este acceptabil și acordul la plural, deoarece vorbitorii
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
va fi bine pentru compania noastră. ("Faptul că Ion va fi director de marketing nu va fi...") Faptul că verbul nu se acordă la plural în aceste propoziții este și o dovadă că subiectul verbului predicativ nu este nominalul la plural, ci întreaga sintagmă, care poate fi considerată o propoziție redusă. În unele enunțuri cu propoziții reduse este acceptabil și acordul la plural, deoarece vorbitorii reinterpretează nominalul din propoziția redusă ca subiect al verbului-predicat și fac acordul cu acesta: (111) a
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
acordă la plural în aceste propoziții este și o dovadă că subiectul verbului predicativ nu este nominalul la plural, ci întreaga sintagmă, care poate fi considerată o propoziție redusă. În unele enunțuri cu propoziții reduse este acceptabil și acordul la plural, deoarece vorbitorii reinterpretează nominalul din propoziția redusă ca subiect al verbului-predicat și fac acordul cu acesta: (111) a. Trei mere pe zi îți va fortifica organismul. b. Trei mere pe zi îți vor fortifica organismul. (112) a. Trei mere pe
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
mere pe zi, a da două exemplare la fiecare student, a bea două cafele după fiecare masă, a alerga cinci kilometri în zece minute). Și alte tipuri de sintagme pot apărea în poziția de subiect fără să impună acordul la plural. Ele sunt frecvent construite cu numerale : (119) a. Trei mere îmi ajunge. = "Cantitatea de trei mere îmi ajunge." b. Două cafele e cam mult. c. Cinci kilometri e foarte bine. d. Două exemplare e suficient. e. 100 de litri e
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
mult. c. Cinci kilometri e foarte bine. d. Două exemplare e suficient. e. 100 de litri e o nimica toată pentru bistrițenii care numai din asta au trăit. (Realitatea TV, 2008)59 Unele dintre aceste sintagme pot declanșa acordul la plural: (120) a. Trei mere îmi ajung. b. Două cafele sunt cam multe. c. ?? Cinci kilometri sunt foarte buni. d. Două exemplare sunt suficiente. e. 100 de litri sunt o nimica toată. Ca și enunțurile anterioare cu propoziții reduse, verbul din
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
kilometri sunt foarte buni. d. Două exemplare sunt suficiente. e. 100 de litri sunt o nimica toată. Ca și enunțurile anterioare cu propoziții reduse, verbul din aceste propoziții este non-agentiv, frecvent copulativ sau cauzativ. O explicație pentru lipsa acordului la plural ar fi aceea că enunțurile sunt eliptice. Sintagmele nominale ajung în poziția de subiect prin elipsa unor verbe și a altor fragmente de propoziții. Verbul este la singular deoarece în structura fără elipsa acestor elemente, el era construit cu o
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
moțiune de cenzură. Există diverse grade de frecvență și de acceptabilitate a acordului operatorilor modali. Pentru operatorul de modalitate a fi, acordul la persoana I sau a II-a este familiar sau colocvial, iar acordul la persoana a III-a plural este standard. De obicei, acest operator se folosește la imperfect: (128) a. eu eram uit, tu erai să uiți, noi eram să uităm, voi erați să uitați - familiar b. eu era să uit, tu era să uiți, el/ea era
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
el părea să fie vesel, noi păream să fim veseli, voi păreați să fiți veseli, ei păreau să fie veseli La a urma, sunt acceptabile și structurile cu acord, dar se preferă cele fără acord, cu excepția persoanei a III-a plural: (131) a. eu urma să plec, tu urma să pleci, el urma să plece, noi urma să plecăm, voi urma să plecați, ?ei urma să plece b. eu urmam să plec, tu urmai să pleci, el urma să plece, noi
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
datora postpunerii nominalului și neanticipării mesajului (fiind deci un fenomen de procesare, nu de sistem al limbii). 4.3. Acordul în enunțurile care descriu operații matematice În propozițiile care exprimă operații matematice, verbul-predicat poate fi acordat la singular sau la plural. Dacă verbul-predicat este la singular, trebuie să presupunem că subiectul este reprezentat de un pronume rezumativ nelexicalizat (de tip asta) sau că numeralul, neavând trăsături phi, nu impune acordul verbului-predicat: (142) a. De trei ori cinci face / fac cincisprezece - asta
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
sintagmei partitive și, deci, ocupă poziția de subiect; N2 ar fi un subordonat (un atribut conform funcțiilor din gramatica tradițională). Pentru acordul cu N2, care este tolerat în GALR, sunt propuse explicații semantice și sintactice: "acceptarea construcțiilor cu predicatul la plural - a acordului cu adjunctul grupului nominal subiect - presupune reorganizarea semantică și sintactică a grupului nominal: substantivul în nominativ, sărăcit semantic, se reinterpretează ca un determinant cantitativ, iar poziția dominantă în grup revine substantivului / pronumelui (atribut) la plural" (II, 378). Așadar
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
cu predicatul la plural - a acordului cu adjunctul grupului nominal subiect - presupune reorganizarea semantică și sintactică a grupului nominal: substantivul în nominativ, sărăcit semantic, se reinterpretează ca un determinant cantitativ, iar poziția dominantă în grup revine substantivului / pronumelui (atribut) la plural" (II, 378). Așadar, acordul cu N2 se face pentru că (i) N2 este centrul grupului, prin reorganizarea sintactică a acestuia și (ii) N2 este mai puternic referențial. Uneori, acordul cu N2 este analizat și ca un acord prin atracție (vezi GALR
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]