16,255 matches
-
cordiale (1983), Un muzeu în labirint. Istorie subiectivă a autoportretului (I, 1986) -, căci de oriunde ar porni P. ajunge în cele din urmă la ideea de adevăr și la libertatea de a numi adevărul. E subiectul ce îl obsedează pe intelectualul din secolul nostru, om al interogației, cum îl definește André Malraux. Eseistul adaugă interogației radicalismul lui de preot laic, pornit din Făgărașul natal - spațiu al oamenilor drepți și încăpățânați, sugerează el - pentru a reprima balaurul minciunii. Pentru a da altă
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
capitol nou, Pagini răzlețe. P. postrevoluționar face, mai întâi în „România liberă”, apoi în „Cotidianul” și în alte ziare, o cronică morală a vieții politice, arătându-se din ce în ce mai dezgustat de politicianismul românesc și de ipochimenii lui. La început vituperează pe intelectualii „apolitici”, apoi înțelege zădărnicia de a părăsi literatura, recunoscând, loial, că a greșit. Face publicistică angajată în stilul lui Mihai Eminescu și al lui N. Iorga, cu note acide. „Bizantinii” lui sunt politicienii corupți de toate culorile politice, îmbogățiții din
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
își face un portret prea favorabil. Nu se crede un învingător, deși a publicat un număr mare de cărți, și cărțile au avut (și au în continuare) succes. Face recensământul înfrângerilor și, la sfârșit, când trage linia, se vede că intelectualul care scrie despre viața sa nu e deloc mulțumit de sine. Nu îi place pe unde a trecut, nu s-a simțit bine, cu adevărat, decât în copilărie, în Lisa din preajma munților Făgăraș. Copilăria este, și pentru el, un paradis
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
Echinoxul nebunilor de A.E. Baconsky. Deosebirea de cel din urmă este că P. nu pune accentul pe limbajul fastuos, matein, ci pe dialectica ideilor și pe semnificația parabolei. Tema prioritară este sentimentul de culpabilitate, asociat cu frica, recluziunea, poziția intelectualului în lumea violenței moderne. Un profesor de istorie, retras în pustietate mai mult de frică decât din înțelepciune, își scrie viața și din ce scrie se înțelege că el se născuse „gata răstignit”. Este pregătit, vasăzică, pentru un destin tragic
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
a Internetului -, capacitatea sa de a conexa valoric evenimente și acțiuni, oameni și percepte în/din spațiul dobrogean într-un timp al reașezărilor eticomorale și religioase; o abordare din perspectiva axiologică ce arată disponibilitățile de cercetare și interpretare ale unui intelectual pentru care relația știință-religie se constituie nu într-un impediment ci, dimpotrivă, într-o potențare în poliformia actului creativ. O potențare fertilă pentru condiția nouă a personalității umane - izvorâtă sub aura Mântuitorului, a Omului Creștin prin urmare. O condiție în
Misionari şi teologi de vocaţie ecumenică de la Dunăre şi mare din primele şase secole creştine by Nechita Runcan () [Corola-publishinghouse/Science/1595_a_3161]
-
în care a trăit au împiedicat ca opera lui Ovidiu să devină o creație generală, totuși ea a rămas un element obligatoriu al formației clasice a oricărui om de cultură apuseană. De la această lege nu au putut face excepție nici intelectualii creștini de mai târziu, precum Sfântul Paulin, episcopul Nolei, care descrie întoarcerea lui Niceta Remesianul (după 414) în patrie, în îndepărtata Dacie. De la dacii „arctici” pe care îi păstorea deja, prietenul său urma să ducă focul credinței „locuitorilor ținuturilor ripheice
Misionari şi teologi de vocaţie ecumenică de la Dunăre şi mare din primele şase secole creştine by Nechita Runcan () [Corola-publishinghouse/Science/1595_a_3161]
-
în mod tendențios și numai cu intenția de a ilustra ideologia oficială a momentului. Eugen Barbu militează pentru caracterul „angajat” al culturii, așa încât valorile estetice și intelectuale să fie subordonate unor „comandamente morale”. Argumentele sale servesc atacurilor împotriva grupului de intelectuali români aflați în exil la Paris, care se opun, în intervențiile lor de la Radio Europa Liberă, printr-o atitudine critică vehementă, regimului politic din România. Publicația susține în mod fățiș și subversiv, într-un limbaj frecvent suburban, campanii violente împotriva
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289478_a_290807]
-
moduri de producție, alcătuiesc "istoria". Spre deosebire de Marx, pentru care suprastructura este o consecință directă a formei și conținutului structurii, Gramsci admite existența mai multor filosofii defazate în raport cu eșafodajul economico-social pe care au crescut. Aici intervine "filosofia practicii", filosofia critică, apanajul intelectualilor critici, care militează activ pentru conștientizarea hegemoniei în primul rând, armonizarea filosofiilor cu structura și contopirea lor într-o critică unitară prin care dualismul structură-suprastructură este anulat iar hegemonia "blocului istoric" surmontată. Acesta ar fi, pe scurt, procesul revoluționar în
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
burgheze" care subminează conștiința revoluționară a proletariatului (Lenin: 1946). Trebuie ținut cont în primul rând de faptul că, spre deosebire de Marx, Lenin a făcut parte din ceea ce în Europa de Est și în special în Rusia țaristă era numită intelighenția, un grup de intelectuali cu idei radical-democratice, persecurtați de către regimul politic și neînțeleși, chiar respinși, tocmai de către populația rurală căreia încercau să-i inoculeze o conștiință politică revoluționară. Pe cale de consecință, în a doua jumătate a secolului XIX, intelighenția rusă a trecut printr-un
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
comuniste independente. Dacă procesul comunizării Albaniei s-a realizat în manieră sui generis comparativ cu restul "democrațiilor populare" (exceptând Iugoslavia) Partidul Comunit Albanez nu va fi scutit de rivalități politice intestine. Taberele aflate în confruntare erau cea a așa-zișilor "intelectuali", uniți în jurul lui Enver Hoxha, respectiv cea a "proletarilor" unde se evidențiase Koci Xoxe. Ultimul reușise să câștige simpatia lui Tito, urmărind să acapareze puterea în partid și să epureze facțiunea "intelectuală", suspectată de simpatii pro-occidentale. După declanșarea conflictului Tito-Stalin
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
Perseverența cu care comuniștii locali și cei sovietici încercau să își extindă influența nu se limita doar la nivel politic. Exemplificator în acest sens este cazul ARLUS (Asociația Română pentru Strângerea Legăturilor cu Uniunea Sovietică), o grupare alcătuită preponderent din intelectuali cu simpatii procomuniste, axați pe compunerea unei imagini "cosmetizată și aseptizată" a Uniunii Sovietice și pe înregimentarea populației cu un anumit grad de educație în campanie de reimaginare a politicii și societății românești în consonanță cu utopicul obiectiv al revoluției
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
etc. Pe de altă parte, anul următor demonstrează limitele reformelor pe care comuniștii bulgari sunt dispuși să le accepte. În acest sens, sunt inițiate măsuri punitive împotriva jurnaliștilor și funcționarilor publici. De asemenea, se încearcă atenuarea nemulțumirilor studenților și ale intelectualilor (Baeva: 2006, 64-85). "Vigilența revoluționară" a Partidului Comunist Bulgar obstrucționează manifestarea oricărei insatisfacții legată de politica regimului în afara cadrului impus cu strictețe de către acesta. Klement Gottwald, o figură emblematică pentru mișcarea comunistă cehoslovacă, decedase la câteva zile după Stalin, datorită
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
insinuându-se astfel că o parte dintre apropiații săi l-au "izolat" în raport cu "membrii de partid și viața de zi cu zi". Principalele contestații la adresa regimului comunist cehoslovac au fost aduse, ca în cazul tuturor "democrațiilor populare", de către studenți și intelectuali, fiind însă abil surmontate de către conducerea de la Praga (Balík, Holzer în Cătănuș, Buga: 2006, 86-108). În cazul Albaniei, liderul comunist Enver Hoxha s-a opus sistematic și total oricărei forme de destalinizare, fie ea și simbolică. Cu ocazia conferinței naționale
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
statele unde experimentul bolșevic se desfășurase cu succes. Săptămânalul Nowa Kultura publica în august 1955 un poem care a devenit expresia culturală clasică a insatisfacțiilor existente în societatea poloneză. Autorul "Poemului pentru adulți", Adam Ważyk, vechi membru de partid și intelectual marxist, expunea în versuri o critică incisivă a feloniilor de care PMUP se făcea vinovat în fața muncitorilor, studenților și chiar a membrilor de partid care își canalizaseră întreaga energie în sprijinul idealului revoluționar, confiscat și degradat acum de către o elită
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
rândurile comuniștilor polonezi, mai ales în contextul liberalizărilor pe care tocmai acesta le anunțase (Fontaine: 1993, 286). Devenit public, deși nu la nivel oficial, raportul citit de prim-secretarul PCUS la al XX-lea Congres al partidului a accentuat insatisfacțiile intelectualilor, dar și ale muncitorilor polonezi. Spre deosebire de celelalte state comuniste din Europa de Est, unde circulația raportului a fost limitată cu strictețe, presa poloneză va juca un rol activ în diseminarea voalată a concluziilor acestuia (Fontaine: 1993, 284). Au urmat, succesiv, reabilitări ale
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
societatea, PMUP și statul polonez va intra astfel pe o pantă descendentă, pe măsură ce liderul în care fuseseră investite atâtea speranțe își consolida poziția și reușea să manipuleze cererile populare prin intermediul unui tot mai fals și caduc dialog cu muncitorii și intelectualii polonezi (Soulet: 2008, 101). Poznań va rămâne un moment de răscruce în cadrul relațiilor dintre partid și societate. În legătură cu acesta, Gomułka va afirma franc: "Cauzele tragediei de la Poznań și a profundei insatisfacții a întregii clase muncitoare sunt de găsit în noi
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
fel cum le-au împins în Ungaria" (Lungu, Rețegan: 1996, 107). De-a lungul lunii noiembrie protestele de stradă au continuat, iar penuria alimentară de asemenea. Spre deosebire de Poznań, muncitorii nu mai reprezentau acum principala categorie a manifestanților, ci studenții, respectiv intelectualii. "Muncitorii își văd de lucru, numai studenții și intelectualii sunt elemente care agită populația", era informat Bucureștiul. Gomułka reușea însă, prin popularitatea și discursurile sale, să disperseze grupurile de protestatari (Lungu, Rețegan: 1996, 180-181). Percepția prim-secretarului PMUP se va
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
1996, 107). De-a lungul lunii noiembrie protestele de stradă au continuat, iar penuria alimentară de asemenea. Spre deosebire de Poznań, muncitorii nu mai reprezentau acum principala categorie a manifestanților, ci studenții, respectiv intelectualii. "Muncitorii își văd de lucru, numai studenții și intelectualii sunt elemente care agită populația", era informat Bucureștiul. Gomułka reușea însă, prin popularitatea și discursurile sale, să disperseze grupurile de protestatari (Lungu, Rețegan: 1996, 180-181). Percepția prim-secretarului PMUP se va schimba însă radical în prima jumătate a lunii decembrie
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
fi însă de scurtă durată. Pe lângă faptul că era o figură publică extrem de impopulară, opoziția politică împotriva sa creștea în ritm amenințător. Congresul XX al PCUS va avea un efect destabilizator pentru conducerea PMM. Insatisfacțiile populare, combinate cu cele ale intelectualilor, se accentuau, subminând din ce în ce mai mult poziția lui Rákosi și a staliniștilor aflați încă în funcții de conducere. Revolta muncitorilor polonezi consumată în iunie 1956 la Poznań fusese declanșată datorită unor condiții existente din plin și în societatea maghiară, fapt care
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
treptat o turnură îngrijorătoare. Astfel, cercul Petőfi care, la fel ca și Clubul Cercului Împătrit din Polonia, se extinsese de-a lungul întregii țări, îl susținea cu aplomb pe Imre Nagy și măsurile reformiste pe care acesta le inițiase. Studenții, intelectualii nemulțumiți și muncitorii începeau să facă front comun împotriva elitei staliniste aflate la conducerea Ungariei (Brzezinski: 1971, 222). Cu puțin timp înaintea protestelor de la Poznań, membrii cercului inițiaseră un protest de anvergură împotriva lui Rákosi și în vederea reinstalării lui Nagy
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
anii anteriori, la demoralizarea PMM. Nu în ultimul rând, debusolarea își făcea loc tot mai mult în rândurile armatei, aspect sugestiv pentru facilitatea cu care a trecut de partea insurgenților în timpul revoluției. "Treptat, ofițerii și cadeții militari se identificau cu intelectualii neliniștiți, mergând până la a lua parte la discuțiile din cluburi", scrie Zbigniew Brzezinski (1971, 225-227). Chiar și intelectuali convinși de justețea marxismului, ca György Lukács, recunoșteau că acesta era mai impopular ca oricând. Salutând Congresul XX al PCUS, înaintea căruia
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
armatei, aspect sugestiv pentru facilitatea cu care a trecut de partea insurgenților în timpul revoluției. "Treptat, ofițerii și cadeții militari se identificau cu intelectualii neliniștiți, mergând până la a lua parte la discuțiile din cluburi", scrie Zbigniew Brzezinski (1971, 225-227). Chiar și intelectuali convinși de justețea marxismului, ca György Lukács, recunoșteau că acesta era mai impopular ca oricând. Salutând Congresul XX al PCUS, înaintea căruia "nici o dezbatere nu fusese posibilă", filozoful maghiar milita pentru democratizarea vieții politice și intelectuale cu ajutorul polemicilor constructive. Reîntoarcerea
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
dogmatism ca și Stalin". Din păcate, constata Lukács, "există anumite forțe gata să imprime Congresului Douăzeci (sic!) această direcție, și este datoria fiecărui comunist datoria sa față de revoluția socialistă, datoria sa în onoarea Marxismului, care ne unește ca filozofi și intelectuali Marxiști să ia poziție împotriva acesteia de la bun început" (Lukács: 1991, 88-93). Revoluția maghiară va depăși însă cadrul ideologic propus de către Lukács. Acesta va fi deportat împreună cu Imre Nagy în România, datorită faptului că îl susținuse activ în timpul tumultuoaselor zile
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
în România, datorită faptului că îl susținuse activ în timpul tumultuoaselor zile de la sfârșitul lui octombrie și începutul lui noiembrie. Se va întoarce un an mai târziu în Ungaria, unde își va face autocritica, rămânând loial regimului până la sfârșitul vieții. * * * Studenți, intelectuali, muncitori, membri de partid, cadre militare: tabloul social era astfel complet. La mijlocul lunii octombrie fusese înființată la Szeged o asociație studențească autonomă, care milita pentru o democratizare a vieții sociale, politice, economice și intelectuale tot mai puțin compatibilă cu existența
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
91). În aceeași zi în care fusese declarată neutralitatea Ungariei, prim-secretarul János Kádár anunța formarea unui nou partid comunist, pe ruinele fostului PMM. Acesta va fi intitulat Partidul Socialist Unit Maghiar (PSUM), chemând în rândurile sale "muncitori, țărani, și intelectuali" în vederea "luptei pentru viitorul socialist al poporului nostru". Noua formațiune politică solicita "depășirea pericolului unei nefaste contrarevoluții" și chema în ajutorul guvernului sprijin extern (Zinner: 1956, 464-467), știind bineînțeles că acest "ajutorul frățesc" se și pusese în mișcare. Anunțul referitor
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]