15,674 matches
-
În "Comentariile" sale asupra operei lui Virgiliu, Afidus Modestus (sec. I e.n.) spune: "dacii au obiceiul ca atunci când pornesc la război să nu se apuce de treabă înainte de a bea din Istru o gură de apă, ca pe un vin sacru, și înainte de a jura că nu se vor întoarce la lăcașurile lor părintești decât după ce vor ucide toți dușmanii". Etnografii români au găsit că în Hațeg se află pârâul Dunărica, socotit sfânt - prin tradiție locală. Caracterul Dunării de "fluviu sacru
Hidronimie by Marcu Botzan [Corola-publishinghouse/Science/295566_a_296895]
-
sacru, și înainte de a jura că nu se vor întoarce la lăcașurile lor părintești decât după ce vor ucide toți dușmanii". Etnografii români au găsit că în Hațeg se află pârâul Dunărica, socotit sfânt - prin tradiție locală. Caracterul Dunării de "fluviu sacru" este consemnat încă de la expediția lui Alexandru cel Mare împotriva tribalilor de la Dunărea de Jos. După o incursiune reușită la nord de fluviu și cucerirea unei cetățui a geților, el ridică un altar de mulțumire zeului fluviului Istros. Un sacrificiu
Hidronimie by Marcu Botzan [Corola-publishinghouse/Science/295566_a_296895]
-
au atribuit izvoarelor un caracter mai mult sau mai puțin mistic și religios; ca urmare a acestui fapt ele au fost protejate pentru a nu fi profanate. Actuala legislație a luat locul venerației, mai ales pentru perimetrele de protecție. Caracterul sacru și mistic al izvoarelor este în mod particular marcat pentru apele care au virtuți curative. În primul rând ele au fost consacrate unor divinități. Terapeutica hidrominerală este extrem de veche, ea fiind exploatată pentru prima dată în apropierea orașului Forli (Italia
APA-SURSA VIEŢII by HRISCU GINA LILI [Corola-publishinghouse/Science/267_a_501]
-
a facilita utilizarea apelor prin intermediul construirii de piscine, devenite celebre în domeniu. Apele subterane au reprezentat tot timpul o importanță vitală. Primele fântâni pentru apă potabilă au fost săpate în Egipt și China antică. Cu toate că izvoarele erau considerate ca ceva sacru, geneza acestora, și implicit a apelor subterane, a incitat cele mai luminate minți ale Antichității și Evului Mediu. Aristotel susținea teoria condensării apelor subterane care producea cea mai mare parte din apa ce se scurge prin izvoare. Majoritatea filozofilor antici
APA-SURSA VIEŢII by HRISCU GINA LILI [Corola-publishinghouse/Science/267_a_501]
-
leagă oamenii Între ei. De altfel, spre deosebire de limbaj, care se bazează pe capacitatea proprie omului de a se exprima și de a comunica, și spre deosebire de artă, În care se manifestă imaginația și fantezia sa, religia Își are rădăcinile În ceva („sacrul”) sau În cineva (ființe supraomenești, zei, Dumnezeu), care transcend dimensiunea pur umană, plasânduse totodată ca fundament al acesteia. Producție care se străduiește să Înțeleagă și să dea un sens lumii, creație a omului ca animal simbolic, autor al culturii și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În profunzime trecutul, dar și pentru a Înțelege mai bine un prezent enigmatic și derutant. Într-adevăr, religia, sub forme și cu modalități diverse și complexe, a redevenit una dintre componentele esențiale ale panoramei noastre culturale. Odată apusă teza amurgului sacrului și odată smulsă secularizării masca mitului științific extins pentru a explica și legitima originile „profane” ale gândirii moderne, soarele sacrului luminează din nou colțurile cele mai ascunse, Îndepărtate și refractare ale societății postindustriale. Oricum ar fi interpretat și evaluat acest
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și cu modalități diverse și complexe, a redevenit una dintre componentele esențiale ale panoramei noastre culturale. Odată apusă teza amurgului sacrului și odată smulsă secularizării masca mitului științific extins pentru a explica și legitima originile „profane” ale gândirii moderne, soarele sacrului luminează din nou colțurile cele mai ascunse, Îndepărtate și refractare ale societății postindustriale. Oricum ar fi interpretat și evaluat acest fenomen, semnele metamorfozei sunt dinaintea ochilor tuturor. Acea confruntare cu modernitatea ce părea pierdută Încă din start se dovedește a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Îndepărtate și refractare ale societății postindustriale. Oricum ar fi interpretat și evaluat acest fenomen, semnele metamorfozei sunt dinaintea ochilor tuturor. Acea confruntare cu modernitatea ce părea pierdută Încă din start se dovedește a fi o controversă cu final deschis. Astăzi, sacrul și secularul conviețuiesc, făcând loc unor Îmbinări imprevizibile: dacă există un fapt asupra căruia cercetătorii fenomenului religios din societatea contemporană cad de acord, acela este că procesul secularizării, departe de a pecetlui sfârșitul sacrului, Îl obligă să se reformuleze și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
o controversă cu final deschis. Astăzi, sacrul și secularul conviețuiesc, făcând loc unor Îmbinări imprevizibile: dacă există un fapt asupra căruia cercetătorii fenomenului religios din societatea contemporană cad de acord, acela este că procesul secularizării, departe de a pecetlui sfârșitul sacrului, Îl obligă să se reformuleze și să se restructureze, să negocieze și să instituie raporturi noi cu partenerii sociali adverși, lăsându-i considerabile spații de acțiune, dar și funcții sociale, nu doar private, ci chiar semnificative. Alimentarea acestei situații este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
religioase sau riturile cu un caracter public vizibil Își găsesc adesea rațiunea de a fi prin recompensa psihologică și socială care derivă din etalarea semnificativă și colectivă a emotivității. Chiar și din acest motiv, distingerea Între religios și secular, Între „sacru” și „profan” poate fi dificilă sau iluzorie, mai ales În cazul datelor arheologice. Ceea ce ține de sacru nu este mereu și pretutindeni delimitat funcțional, spațial și concret de ceea ce nu ține de sacru (Garwood et al., 1991). Și, Întrucât religia
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
psihologică și socială care derivă din etalarea semnificativă și colectivă a emotivității. Chiar și din acest motiv, distingerea Între religios și secular, Între „sacru” și „profan” poate fi dificilă sau iluzorie, mai ales În cazul datelor arheologice. Ceea ce ține de sacru nu este mereu și pretutindeni delimitat funcțional, spațial și concret de ceea ce nu ține de sacru (Garwood et al., 1991). Și, Întrucât religia a constituit pentru infinit de multe generații un comportament funcțional, necesar și utilitar, pretenția de a discerne
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
motiv, distingerea Între religios și secular, Între „sacru” și „profan” poate fi dificilă sau iluzorie, mai ales În cazul datelor arheologice. Ceea ce ține de sacru nu este mereu și pretutindeni delimitat funcțional, spațial și concret de ceea ce nu ține de sacru (Garwood et al., 1991). Și, Întrucât religia a constituit pentru infinit de multe generații un comportament funcțional, necesar și utilitar, pretenția de a discerne trasând o linie de demarcație Între aceasta și activitatea „utilitară”, așa cum o Înțelegem astăzi, ar fi
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În picioare, a se apleca, a Întinde brațele; a merge, a dansa, a cânta, a cădea În transă; a deplasa obiecte liturgice, a purta Însemne; a aduce ofrande, a jertfi ș.a.m.d. Dar acțiunile și simbolurile, locurile și momentele sacre, specialiștii cultului se pot materializa În sens arheologic. Din când În când se materializează și alte aspecte ale ritului (magie, inițiere) sau constituenți ai comportamentului religios, și anume fragmente de credințe, mituri sau prevederi sociale de origine religioasă (de exemplu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
s-ar putea ajunge la următoarea schemă: a) alegerea locurilor și a amplasării ambientale; b) obiecte rituale și liturgice; c) simboluri sau statui ale unor forțe sau ființe supraomenești („divinități”); d) structuri care să corespundă unor scopuri cel puțin parțial sacre: 1. mormintele și accesoriile acestora; 2. „sanctuarele”: locuri modificate, edificii, centre; 3. monumente: singurele obiecte evidente; e) semne, reprezentări, compoziții și proto-texte. Desigur, trebuie să fim precauți: nu orice comportament ritual este religios și nu orice act neobișnuit și „non-utilitar
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sau, cel puțin, nu poate fi confundat cu satisfacerea altor nevoi. După cum am arătat anterior (În subcapitolele 3 și 4), există Într-adevăr un teren al nevoilor umane 1 În care se confundă religia și știința, ritul și know-how-ul practic, „sacrul” și „profanul”: invocarea forțelor supraomenești, dar și cunoașterea felului În care se cioplește piatra după deprinderile manuale Învățate de la părinți; venerarea fecundității animale, dar și controlarea turmelor, având În minte exigențele vânătorii; „inventarea” unei vieți dincolo de moarte, În același moment
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mereu mormintelor. Existența practicilor funerare poate fi Într-adevăr un indiciu legitim În ceea ce privește credințele și riturile funerare, credințe și rituri care, prin subiectul și prin starea emoțională pe care le presupun - morții, moartea - pot să fi avut legătură cu apariția sacrului. Îngrijirea atentă a morților reflectă o atitudine față de viață și față de moarte foarte diferită de cea non-umană. Chiar și maimuțele antropomorfe Își abandonează morții acolo unde se găsesc, fără ceremonie. Opinia curentă este că noua atitudine presupune credința Într-o
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
trebuie să fi făcut parte dintre diferitele rituri publice deschise. Până În timpul celor mai târzii societăți, peșterile au fost pentru om un loc riscant, de graniță sau „la limită”, punctul de contact Între lumea „profană” cotidiană și cea supraumană sau „sacră”. Așadar, locuri importante (vânătorii-culegători atribuie o mai mare importanță locurilor decât monumentelor), dar străine și interzise experienței obișnuite. O peșteră locuită din Cantabria, El Juyo, oferă poate primul exemplu al unui sanctuar diferit (Freeman și Gonzales Echegaray, 1981; Straus, 1992
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
o semnificație aparte În riturile de inițiere. Nu arareori figurile sunt organizate În funcție de proprietățile spațio-temporale ale mitului (mitograme), prin care se Întrevăd adevărate mitologii: dacă, pe alocuri, acestea sunt legate de marea vânătoare, de apă și de ploaie, de locurile sacre ale „originilor”, În Africa de Sud acestea au adesea la bază tauro-trag-ul sau eland-ul (o antilopă mare) și trădează o continuitate uimitoare cu miturile aborigene care au ajuns până la finalul războiului anglo-bur (Lewis-Williams, 1981; 1990). O continuitate de cel puțin 45 000
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
curs. Și În Asia Occidentală apare noțiunea de „divinități supreme”, personalizate, dar care nu mai aparțin lumii umane și terestre. De asemenea, apar și aici temple și sisteme cultuale, sacrificii animale și umane, Înhumări În spațiul locuit, picturi și sculpturi sacre (printre care statui mari, antropomorfe). Riturile funerare sunt Împărțite În mai multe etape, cu separarea craniului și remodelarea din argilă a capului mortului; În alte părți, oasele sunt adunate Într-un sac, pictate cu verde și roșu, după ce fuseseră descărnate
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
et al., 1991): zeii-animal din Egiptul dinastic Își au aici rădăcinile. Chiar și În Americi, dovezi ale credințelor și cultelor Înfloresc, de fapt, odată cu primele domesticiri, Într-un stadiu arhaic târziu (jertfe funerare și consumarea creierului copiilor, locuri pentru dansuri sacre; Mezoamerica, cca 5 000 Î.Hr.), dar numărul lor crește vertiginos odată cu nașterea societății agrare sedentare În stadiul formativ (din mileniul al III-lea și după). Ne limităm doar la constatarea surprinzătoarelor convergențe cu fenomenele europene: statuete și simboluri mitice
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
stadiul formativ (din mileniul al III-lea și după). Ne limităm doar la constatarea surprinzătoarelor convergențe cu fenomenele europene: statuete și simboluri mitice legate de apartenența la grup; reprezentări ale femeii fertile; obiecte rare sau exotice capabile să inspire emoție sacră; muzică și dans cu măști și costume; tumuli mortuari și obiecte funerare prețioase; utilizarea substanțelor care induc ebrietate sau extaz, obținute din ciuperci și cactuși (peyote etc.). Astronomia devine o parte importantă a religiei; la fel și ritualurile cu apă
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și folosirea alcoolului vor fi adesea Îmbinate (Fedele, 1991). În Europa Occidentală, o dezvoltare semnificativă cunosc sanctuarele astronomice și calendaristice concepute În neolitic, cel mai spectaculos exemplu fiind Stonehenge. În funcție de regiuni și climă, se remarcă sanctuarele apelor, În sud (puțurile sacre din Sardinia construcțiilor conice preistorice etc.), și jertfele umane din turbăriile nordice. Mai exact, sacrificiile sau execuțiile punitive care constau din aruncarea cadavrelor În mlaștini pentru ca spiritele criminale să nu Întineze pământul bun: credința În supraviețuirea sufletelor ca fantasme și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
observă că manifestările religioase servesc la ordonarea și Înțelegerea lumii și a societății (datorită fondatorilor etc.) și la asigurarea protecției acolo unde puterea umană nu este suficientă (prin ființe protectoare sau prin proprii morți). Aceste lucruri oferă certitudine și siguranță: sacrul intuitiv dobândește valoare de adevăr, sacralizarea cuvintelor este un mod de a le face să devină adevărate (Rappaport, 1917b). Sacralizarea valorilor, persoanelor, instituțiilor și locurilor este modul În care sistemele religioase asigură acceptarea convențiilor sociale. Nu mai este cazul să
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
adaugă alții, de natură foarte diferită. Înainte de toate trebuie amintit cultul obiectelor, plantelor, animalelor. La Heliopolis, coloane, pietre ridicate sunt considerate simboluri divine, Încărcate de semnificații cosmice; la Abydos este venerat un obiect asemenea unei lăzi; la Asyut este considerată sacră o piele de animal agățată Într-un par, și așa mai departe. Aceste obiecte au devenit ele Însele ipostaze ale anumitor zei, de la care și-au luat uneori numele. Și, viceversa, statuile care Îi reprezintă pe zei dobândesc o natură
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lor este de a garanta o anumită siguranță. Dar forma cea mai tipică pentru Egipt, În ceea ce privește religiozitatea legată de lucrurile concrete, este cea referitoare la animale. Unele animale - taurul Apisxe "Apis" la Memphis, berbecul Banebgedxe "Banebged" la Mendes - sunt considerate sacre din cele mai vechi timpuri, sunt alese după criterii clare și tot după criterii cultuale clare Își petrec viața, până la moartea care este urmată de funeralii umane, chiar regale. Aceste culte străvechi, chiar dacă se vor diminua cu timpul, reușesc să
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]