5,121 matches
-
to Mill, The Modern Library, Random House, New York, 1939. Brandt, Reinhart, Dreptate și dreptate penală la Kant, în: M. Flonta și H. K. Keul (editori), Filosofia practică a lui Kant, Editura Polirom, Iași, 2000. Boucher, David, Kelly, Paul (editori), Mari gânditori politici: de la Socrate până astăzi, traducere de Camil Golub, Diana Popescu, Raluca Ana Alecu, Dragoș Bîgu, Editura All, București, 2008. Buber, Martin, Eu și Tu, traducere și prefață de Ștefan Aug. Doinaș, Editura Humanitas, București, 1992. Burtt, Edwin A., (editor
Filosofia sistemelor normative: dreptul şi morala by Raluca Mureşan [Corola-publishinghouse/Science/1443_a_2685]
-
Goodin, op. cit., pp. 271-272. 31 Philip Pettit, op. cit., p. 260. 32 C. M. Korsgaard, The Sources of Normativity, Cambridge, University Press, (tenth edition), 2006, p. 3. 33 Ibidem, p. 4. 34 Tony Burns, Aristotel, în: Boucher, David, Kelly, Paul (editori), Mari gânditori politici: de la Socrate până astăzi, trad.: Camil Golub, Diana Popescu, Raluca Ana Alecu, Dragoș Bîgu, Editura All, București, 2008, pp. 72-73. 35 G. Lipovetsky, Amurgul datoriei. Etica nedureroasă a noilor timpuri democratice, traducere de Victor-Dinu Vlădulescu, Editura Babel, București, 1996
Filosofia sistemelor normative: dreptul şi morala by Raluca Mureşan [Corola-publishinghouse/Science/1443_a_2685]
-
pp. 468-469, apud. Christine M. Korsgaard, op. cit., p. 50. 137 J. B. Schneewind, op. cit., p. 471. 138 D. Hume, op. cit., p. 543, apud. J. B. Schneewind, op. cit., p. 484. 139 P. Kelly, Hume, în: Boucher, David, Kelly, Paul (editori), Mari gânditori politici: de la Socrate până astăzi, trad.: Camil Golub, Diana Popescu, Raluca Ana Alecu, Dragoș Bîgu, Editura All, București, 2008, p. 189. 140 J. B. Schneewind, op. cit., pp. 486-487. 141 C. M. Korsgaard, op. cit., p. 54. 142 Ibidem, p. 55. 143 Ibidem
Filosofia sistemelor normative: dreptul şi morala by Raluca Mureşan [Corola-publishinghouse/Science/1443_a_2685]
-
propriul teritoriu scriptural. Permanentul, neobositul dialog cu sine și cu ceilalți „înscenează” marile teme ale culturii, le transformă în colocvii dramatice, tensionate, „dramatizate”, în provocări. Nevoia de certitudine, de sistem și echilibru a dascălului prin vocație este secondată de neastâmpărul gânditorului fascinat de nevoia de frumusețe ca nestare, de contradicția creatoare, de mișcarea ideilor mai degrabă decât de valabilitatea lor, de „identitatea neidentică”. În argumentarea pasiunii lui pentru Hegel se află semnalmente ale propriului portret. Tot așa cum instalarea postului de observație
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287485_a_288814]
-
că la Hume analiza conceptului cauzalității are loc prin raportare la cunoașterea comună, în timp ce la Kant ea este condusă de intenția de a întemeia legile cauzale ale științei teoretice a naturii, ar fi firesc să ne așteptăm ca cei doi gânditori să ajungă la concluzii incompatibile. Beck va încerca să arate că lucrurile nu stau așa și să ofere astfel o apărare indirectă a tezei autonomiei filosofiei transcendentale în raport cu cercetarea fundamentelor științei newtoniene. Într-un articol, sugestiv intitulat „Un Hume prusac
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
toate acele demersuri de cunoaștere care mențin obiectul cunoaștere într-o relație de exterioritate cu subiectul nu vor putea conduce la rezultate care merită pe deplin numele de cunoaștere. Cei mai categorici, din acest punct de vedere, pot fi considerați gânditorii mistici ai epocilor mai îndepărtate sau mai apropiate, care au conceput cunoașterea supremă drept o identificare a subiectului cu obiectul cel mai înalt al cunoașterii, cu Dumnezeu, cu absolutul. În această ipostază extremă a unui concept al cunoașterii orientat spre
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
par să pornească de la supoziția că adevărata cunoaștere, cunoașterea esenței lucrurilor, pe care o oferă numai metafizica, spre deosebire de gândirea comună și de cercetarea științifică, este rezultatul unui proces de prindere nemijlocită a obiectului de către subiect. Este sensul în care și gânditori influenți dintr-o epocă mai apropiată, ca Henri Bercson, Edmund Husserl sau Karl Jaspers, au opus cunoașterea filosofică rezultatelor cercetării științifice, pe care le-au calificat fie drept nedemne de acest nume, fie drept simple surogate ale cunoașterii autentice 5
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
concept - scrie Schlick - înțeleg cunoașterea drept o reprezentare intuitivă prin care subiectul cunoașterii „prinde” obiectele, le „preia în el”. Prinderea (Erfassen) pare să fie metafora favorită utilizată în caracterizarea cunoașterii drept intuiție. „Aceasta este o expresie pe care numai puțini gânditori au știut să o ocolească atunci când au încercat să determine esența cunoașterii. Citim tot timpul că a cunoaște un lucru înseamnă «a-l prinde în minteă.”6 Tocmai pornind de la această înțelegere a cunoașterii s-a legitimat metafizica tradițională drept
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
articulat asupra relației dintre lumea impresiilor senzoriale și lumea construcțiilor conceptuale. Prima afirmație a lui Einstein a fost aceea că noțiunile fizicii teoretice, ca de altfel toate conceptele noastre, nu pot fi derivate din experiențele senzoriale, așa cum au crezut unii gânditori empiriști din trecut. Între experiențele senzoriale și concepte există „o prăpastie logică”. Faptul că acest lucru nu a fost mult timp recunoscut s-ar putea datora împrejurării că atât conceptele gândirii comune, cât și cele ale științei, funcționează cu mult
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
în ea un semn al progresului. NOTE 1. „... Este o dogmă acceptată că utilitariștii și Kant sunt poli opuși ai filosofiei morale. Această idee a devenit ortodoxia curentă, cel puțin de la începutul secolului XX, când Prichard și Ross, ei înșiși gânditori deontologiști, au crezut că și-au găsit un părinte în Kant. John Rawls, la rândul său, a fost profund influențat de acești filosofi intuiționiști și nu a socotit necesar să documenteze într-un mod prea amănunțit descendența kantiană a vederilor
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
este una eroică. Kant va caracteriza virtutea drept „tăria maximei omului în urmarea datoriei sale”21, acea tărie care este necesară pentru a învinge înclinații copleșitoare care contravin legii morale. Spunând aceasta, Kant îl citează pe contemporanul său, medicul și gânditorul elvețian Albrecht Haller: „Omul, cu toate defectele sale, este mai bun decât oastea fără voință a îngerilor”22. Virtutea, meritul moral, nu există, așadar, decât acolo unde dușmanul este puternic și activ. Nu putem vorbi de virtute la ființele sfinte
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
trăit într-un mod care se indepărtează mult de principiile ei? Admiratori ai lui Kant nu ezită să afirme că viața acestuia a fost exemplară tocmai fiindcă a fost trăită în deplină consecvență cu principiile pe care le-a formulat gânditorul. Otto Schöndörffer, unul dintre editorii scrisorilor lui Kant, remarca: „Kant nu numai că a trăit ceea ce a propovăduit, ci el a propovăduit de asemenea ceea ce a trăit. Filosofia lui este expresia vie a personalității sale și, invers, el și-a
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
sale. Eliberat de preocupări practic-gospodărești și de obligațiile unei vieți de familie, el și-a organizat viața cotidiană și relațiile sociale acordând prioritate obligațiilor sale de profesor și îndeosebi înfăptuirii, în spiritul celei mai înalte responsabilități, a proiectelor sale de gânditor. Programul său zilnic inflexibil, preocuparea lui pentru sănătate, care a putut fi resimțită ca excesivă de unii dintre cei apropiați, opțiunile filosofului în alegerea prietenilor și în relațiile cu autoritățile pot fi cel mai bine înțelese din această perspectivă. Consacrându
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
filosofia lui Kant la profesorul Maiorescu, colegul mai tânăr al lui Zalomit la Universitatea din București, din 1884, când el preia Cursul de filosofie contimporană, pe care îl va preda până în 1909. În optica lui Maiorescu, Kant nu apărea drept gânditorul care prin răspunsul la intrebarea „Ce este omul?” a formulat un punct de vedere asupra sensului istoriei și a căilor de dezvoltare a societătii omenești, ci drept autorul ale cărui scrieri au imprimat o nouă orientare gândirii speculative. Cu alte
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
ezita să afirme că nici una din încercările de distanțare categorică de concluziile filosofiei critice nu a fost încununată de succes. Prin urmare, filosofia kantiană poate fi socotită „o categorie apriorică a conștiinței filosofice contemporane”20. Actualitatea rezultatelor filosofiei teoretice a gânditorului de la Königsberg era considerată una permanentă. Filosofia cunoașterii a lui Kant va fi caracterizată drept Noul Testament al gândirii moderne, care continuă, dar și modifică, Vechiul Testament cartezian 21. Iar în introducerea amplei sale lucrări Istoria filosofiei contemporane, al cărei prim volum
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
este un monument al gândirii filosofice de o amploare și complexitate fără egal. Perceperea lui corectă, atât în liniile sale principale, cât și în toate detaliile analizei și argumentării, cere o privire îndelung exersată. Ni se sugerează că mulți dintre gânditorii care fac abstracție de concluziile la care a ajuns Kant sau pretind că l-ar fi depășit nu îl cunosc sau nu îl înțeleg. O înțelegere și expunere corectă a ideilor lui Kant ar reprezenta, așadar, proba supremă a competenței
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
sunt scrierile filosofilor și mărturiile contemporanilor. Istoricul nu are însă doar îndatorirea să prezinte cu deplină obiectivitate ideile, teză cu teză, argument după argument, ci și să încerce să le explice. El va trebui să arate cum a ajuns un gânditor în posesia temelor și ideilor sale de bază și de ce a optat el tocmai pentru acestea și nu pentru altele. Cheia unor asemenea explicații ar constitui-o determinarea „structurii sufletești” a gânditorului, identificarea acelor influențe intelectuale și experiențe de viață
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
va trebui să arate cum a ajuns un gânditor în posesia temelor și ideilor sale de bază și de ce a optat el tocmai pentru acestea și nu pentru altele. Cheia unor asemenea explicații ar constitui-o determinarea „structurii sufletești” a gânditorului, identificarea acelor influențe intelectuale și experiențe de viață care pot da socoteală de modul lui specific de a simți și de a gândi. De aici rezultă însemnătatea eminentă a cercetărilor biografice. Istoricul filosofiei va trebui să se aplece cu atenție
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
pe Kant nu a fost în măsură să aducă o contribuție prea mare în această privință. Monografia lui nu oferă decât observația repetată că marile opțiuni ale lui Kant s-ar putea explica prin aceea că în structura mintală a gânditorului discernământul critic a precumpănit în raport cu imaginația constructivă 33. În schimb, Negulescu pare să fi subapreciat dificultățile pe care le întâmpină cercetătorul gândirii trecutului atunci când este vorba de a reconstitui și prezenta cât mai obiectiv elementele și articulațiile unui sistem filosofic
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
de a da o întemeiere metafizică științei matematice a naturii și, cu deosebire, de a construi o metafizică în acord cu acel fapt care este existența acestei științe 46. Caracterizănd poziția lui Kant, Florian susține că el a fost un gânditor raționalist. Opunându-se raționaliștilor dinaintea sa prin respingerea hotărâtă a posibilității unei cunoașteri cu valoare obiectivă a transcendentului, Kant a fost, totodată, ferm și consecvent atașat convingerii că eunțuri universale și necesare, singurele care constituie o știință, nu pot fi
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
greutăți chiar și în înțelegerea autorilor reprezentativi pentru filosofia științifică a Apusului. Matematicianul Octavian Onicescu, prieten apropiat al filosofului, își amintește că la sfârșitul unei conferințe despre Spinoza, Ionescu s-a întrebat dacă el reușește să-l înțeleagă bine pe gânditorul olandez. Căci o bună înțelegere a unui autor îi reușește doar celui a cărui minte are o structură apropiată. Este însă puțin probabil să existe o asemenea apropiere, lăsa să se înțeleagă conferențiarul, între mintea unui român din ținutul Brăilei
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
sale pe această temă erau conduse de țeluri diametral opuse celor pe care le-a urmărit Kant. Dacă profesorul Ionescu neglija filosofia teoretică a lui Kant socotind-o nerelevantă, el nu ezita, în schimb, să critice orientarea filosofiei practice a gânditorului din Königsberg. Pentru Ionescu, această filosofie era expresia cea mai netă a spiritului protestantismului, care subordonează religia moralității. Și aceasta într-o opoziție fățișă cu înțelegerea creștină tradițională a moralității. Tocmai tema kantiană a autonomiei morale, a întemeierii ei prin
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
viziunea mundană, temporală, pe care o atribuie gândirii occidentale, celei autentic creștine care este una a atemporalității și eternității. Dacă idealul moral al lui Kant, ca și al stoicilor, este atenuarea și atât cât este cu putință chiar înlăturarea durerii, gânditorul creștin va afirma, dimpotrivă, că durerea ține de condiția omului și că ea va trebui să fie valorificată în vederea mântuirii sale. Corolarul politic al acestei viziuni este organicismul, colectivismul și naționalismul autarhic. De pe pozițiile ortodoxismului, Ionescu denunța cu violență orientarea
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
omenirea și rațiunea, ale lui Ionescu națiunea și credința. La mai bine de un secol după Kant, Ionescu opunea în toate privințele filosofia științei. El contesta posibilitatea cercetării filosofice centrate pe probleme, a dialogului, a cooperării și interacțiunii critice între gânditori care aparțin unor epoci și comunități culturale distincte. Pentru el nu exista filosofie, ci doar filosofare, altfel spus căutarea unei formule de împăcare cu existența potrivită structurii personalității fiecărui gânditor 96. Pe cu totul alt plan se va desfășura confruntarea
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
pe probleme, a dialogului, a cooperării și interacțiunii critice între gânditori care aparțin unor epoci și comunități culturale distincte. Pentru el nu exista filosofie, ci doar filosofare, altfel spus căutarea unei formule de împăcare cu existența potrivită structurii personalității fiecărui gânditor 96. Pe cu totul alt plan se va desfășura confruntarea lui Lucian Blaga cu filosofia lui Kant. NOTE 1. Vezi George Călinescu, Istoria literaturii române de la origini până în prezent, Editura Minerva, București, 1982, p. 123. 2. Ion Zalomit, Principiile și
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]