2,191 matches
-
nu dădeau siguranță pe multă vreme. Față cu împrejurările acestea, pacinicul popor al românilor inspira asemenea îngrijiri însemnate. Se întindea pe teritoriul romeic, începînd din suburbiile orașului împărătesc până la Vizya, apoi mai departe în numeroase așezări, se-ndeletnicea mai cu samă cu cultura vitelor prin locuri muntoase și greu de străbătut, era destul de învîrtoșat, deprins cu mânuirea armelor prin vânat și apărarea de sine, apoi în urma mai multor războaie naționale poporul românesc devenise bătăios și destoinic în lupte. Pe cuvântul acestor
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
Lachanas cel adevărat. Când ea declară hotărâtor că acest pretendent {EminescuOpXIV 144} nu numai că nu-i Lachanas cel adevărat, dar nici n-are cât de mică asemănare cu acesta, veneticul barbar căzu la Curte sub întemeiat prepus, mai cu samă pentru că imita într-un mod foarte stângaci un semn caracteristic al temperamentului adevăratului Lachanas, izbucnirea repede și vehementă a mâniei. Simulând însă un zel religios, fanatic și plin de evlavie, pe care-l și fățărnicea așa încît lua ochii, el
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
a culturii sale analoge, ci pentru că mai dădea încă și motiv just de adâncă neîncredere prin caracterul său echivoc și amăgitor; deci pentru siguranță condamnă pe acest aventurier să fie închis în temniță. Masa poporului în genere, dar mai cu samă marele număr al acelora cari-și pierduseră nădejdea cu aspirațiile lor pe cale regulată și firească și asteptau o întoarcere spre mai bine a sorții de la ceva neobicinuit, estraordinar și miraculos, deci numărul celor făr-de-scăpare nenorociți, celor părăsiți făr-de ajutor, a
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
încredere și cea mai intimă a lor speranță asupra unui om atât de evlavios și de însuflețit de Dumnezeu, căci numai de la el - cu mila și ajutorul ceresc - mai poate porni cu siguranță o faptă mântuitoare pentru popor. Mai cu samă locuitorii de pe teritoriul împărăției învecinat cu Persia, cari erau greu bântuiți de cătră dușmani, se simțeau împinși să aibă o încredere plină de speranță în el, pentru că - susțineau ei - multe prorocii ar fi răsărit în mijlocul lor chiar cari le prevestise
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
tot caracterul său amăgitor, trimis fiind în fruntea unei armii în vederea cererii generale, tocmai pentru că poporul crede atâta într-însul s-ar putea arăta teribil inamicilor și folositor romeilor, cari au nevoie de ajutor. Condus de această părere, împăratul ținu samă de cererea halizonilor, cari locuiau lângă râul Sangaris de-a lungul hotarului Persiei, îl puse pe Lachanas în libertate, dispuse pregătirile necesare de război și-l rândui pe el c-o oaste să atace pe persieni. Abia pornise Lachanas și
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
învederat sporea puterea și vaza lui Sfentislav, care în curând și cu succes se puse în harță cu romeii. Adevărat că în vremea aceea țara Bulgariei era săpată de împărecheri și întinsă în toate părțile în direcțiuni opuse. Mai cu samă se ridică în contra lui Sfentislav puternicul sebastocrator Radoslav, care merse să viziteze pe împăratul, fu primit cu bunăvoință și câștigă confirmarea în înalta demnitate de sebastocrator. Acest om, coborâtor dintr-unul din cele mai cu vază neamuri bulgare, înrudit cu
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
totuși în sfârșit pe fiul său Mihail împărat în campanie în fruntea unei oștiri nu tocmai numeroase și-i dete de sfătuitor, alăturea cu el, pe protostratorul Glawas Tarchaniotes, om și viteaz, și priceput întru ale războiului și știutor de sama lucrurilor. Când trupele ce i se dăduseră se strânseră la Vizya, numărul lor părea că nu va ajunge pentru a întreprinde cu ele o lovitură puternică asupra vrăjmașului superior în puteri; cu toate acestea Mihail împăratul aruncă în contra bulgarilor ce
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
și se folosiră cu deprisos de această toană a sorții și de schimbăciosul noroc al războiului, pe cari acuma bizantinii le simțeau amar. Pentru a apăra Adrianopolul împreună cu ținutul acestui oraș, împăratul Mihail rândui o înrolare de trupe mai cu samă dintre soldații încercați în războaie cari fuseseră alungați de la hotarele Persiei, cari sosiră într-o stare foarte neîngrijită și săracă, pentru. a cărora înarmare, îmbrăcăminte și hrană n-au fost îndeajuns mijloacele bănești, îndealtmintrelea însemnate, pe cari le-a împrumutat
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
abate și de-a păstra statornic într-o alianță în contra romeilor pe despotul Eltimeres, ginerele soției lui Smiltzus, carele în urma influenței ei se înclina cătră împăratul. Deci prin anume sol el ceru îndărăt de la Eltimeres cele două tării mai de samă din munte, Hyampolis și Lardaeea, pe cari el le smulsese de la romei și i le cedase lui Eltimeres ca unui unchi părintesc, iar despotul se declară gata de a i le retroceda sub oarecari condiții. Sfentislav nu se mulțămi însă
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
și Lardaeea, pe cari el le smulsese de la romei și i le cedase lui Eltimeres ca unui unchi părintesc, iar despotul se declară gata de a i le retroceda sub oarecari condiții. Sfentislav nu se mulțămi însă cu luarea pe samă a acestor două tării de munte, în care așeză garnizoane tari, ci mai tindea să-și aproprieze și celelalte orașe și cetăți din regiunea aceea, întemeindu-se pe pretextul de drept că acelea se ținuseră odinioară toate de regatul Bulgariei
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
foamete. Reînnoite încercări unioniste de convertire în Bulgaria. Unul din cele mai esențiale puncte de litigiu între biserica din Roma și cea din Constantinopol consista în luarea în posesiune a Bulgariei în privire spirituală, a unei țări care mai cu samă sub dinastia Asanizilor jucase un rol politic eminent și adusese tronului bizantin multe semne de rană cari-l desfigurau. Papa din Roma și patriarhul din Constantinopol se rupeau și se certau cu acelaș zel pentru domnia bisericească peste neamul bulgăresc
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
palatul Blacherna de la Constantinopol supremația papei asupra bisericei grecești printr-o mărturisire orală; deci rostise plecarea sa pentru atitudinea unionistă, încît acea plecare era acuma pentru dânsul o îndatorire definitivă. Dar cum urmau repede dupăolaltă însemnate evenimente politice, mai cu samă încurcăturile de succesiune pe tronul Bulgariei și cum se întoarse cu totul foaia în dispozițiile unioniste ale Curții bizantine, a clerului și a poporului, pețirile de uniune și încercările de încorporare bisericească ale papei avură un total nesucces. E drept
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
și-i aruncă în mănăstire; monarhi cari se pun pe dispute teologice și subtilități scolastice, în loc de-a guverna înțelepțește și cu virtute, cari, de grija orânduirii Sf. Duh la locul ce i se cuvine, nu bagă {EminescuOpXIV 154} de samă nici propria lor slăbiciune, nici inundarea prin popoare barbare ce năvălesc, și cari cu toate acestea sperează de la ceri o mântuire pentru care ei sau nici nu mișcă mâna sau o mișcă cu aversiune; pretendenți la coroană cari, împingînd fățiș
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
puțin încă regele Ungariei, nu fură în stare a o ridica din marea decadență la înălțimea strălucitoare pe care o doreau. Urmașul său, episcopul Laurentius, adresă în anul 1096 cătră toți creștinii din Ardeal, clerici și mireni, iar mai cu samă cătră secui, solicitarea urgentă ca să ajute din nou înființatei episcopii, Milcovia, prin o suficientă colectă bănească, apoi să puie un contingent de pedestri și călări întru ajutorul cruciatei enunțate de papa Urban II și întreprinse de regele maghiar Coloman (1095-1114
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
țării, pentru că patronatul bisericei se cuvenea ș-așa esclusiv numai regelui și pentru că din acest patronat decurgea firește și îndatorirea de-a contribui imediat. Autohtonii Cumaniei, românii cari se aflau în circumscripția episcopiei înființată pentru această țară, deci mai cu samă cei așezați în Ardeal, se opuneau a recunoaște pe episcopul romano-catolic, ce li se impusese și nu voiau în ruptul capului să se lese de biserica răsăriteană, drept care Scaunul roman prescrise ca remediu în contra lor două mijloace, unul blând, altul
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
capitulațiunea încheiată solemn cu Rembald, magistrul ordinului, Bela IV își rezervă espres și lămurit drepturile suveranității sale. Pentru a sta mai ușor în legătură cu frații lor stabiliți în Dalmația și în Italia, precum și pentru a se aproviziona mai bine cu o samă de articole trebuincioase, ioaniții mai primiră la dispoziție și sub administrarea lor orașul Scardona de lângă marea Adriatică și moșia Woyla, de lângă Dunăre, care i se luă castelului Carașului. Despre activitatea și soarta posterioară a ioaniților pe această scenă nouă rămase
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
și fu așezată pe malul drept când începură a se înmulți năvălirile barbarilor. De atunci încoace Valachia a fost multă vreme drumul mare de trecere pentru acele seminții barbare cari curgeau din nord și nordost spre Dunăre, aruncîndu-se mai cu samă asupra Traciei. Când se ivi și se împuternici în Moesia regatul bulgar își întinse în veacul al nouălea granițele lui și preste Valachia, iar aceasta din urmă se împopulă cu numeroși români ce imigrau bucuroși din munții Emului și din
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
ioaniți, trimițîndu-i ca înainte-luptători la marginile Cumaniei, fără însă de-a ajunge la succesul dorit. În această stare fără de orânduială și netocmită s-a aflat Valachia până ce ajunse a fi neatârnată, o neatârnare care-a fost cu putință mai cu samă prin împrejurarea că țara aceasta nu stătea decât de nume sub suveranitatea Ungariei, nu însă în realitate, căci numai atunci i se făcea omagiu Ungariei când ea-l cerea, trimițând oștiri, îndealtmintrelea suveranitatea ei era trecută cu vederea. {EminescuOpXIV 159
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
numai înflorirea proprietății mari de pământ. Iar acolo unde guvernul e strâns îngemănat cu interesul unei singure clase nu prea poate fi vorba de-o îngrijire egală pentru interesele vitale a celorlalte clase. C. Poporul de rând, dar mai cu samă partea lui precumpănitoare, țărănimea, era supusă boierilor în privire autoritativă și civilă, iar aceștia, atât ca autorități politice cât și ca proprietari de moșii, dar mai cu samă în cea dintâi a lor calitate, exercitau o însemnată putere asupra țăranilor
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
interesele vitale a celorlalte clase. C. Poporul de rând, dar mai cu samă partea lui precumpănitoare, țărănimea, era supusă boierilor în privire autoritativă și civilă, iar aceștia, atât ca autorități politice cât și ca proprietari de moșii, dar mai cu samă în cea dintâi a lor calitate, exercitau o însemnată putere asupra țăranilor. Deși această îmbinare a puterii autorității politice și a drepturilor proprietărești era o sarcină grea pentru poporul de rând, totuși poporul nu-și pierduse cu totul libertatea lui
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
de leafă pentru autoritatea politică locală, parte ca o indemnizare pentru proprietarul suprem al pământului întreg de pe o moșie, deci în ochii poporului acestea erau prestațiuni bine întemeiate cătră boieri. Sarcina populațiunii de jos nu era tocmai insuportabilă, mai cu samă pentru că birurile cătră guvern nu erau atât de mari și de grele ca mai târziu. D. Clerul, acoperind în mare număr țara, dar neavând nici o știință și departe de orice cultură mai înaltă, apoi, afară de clericii din mănăstiri și de la
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
în mînile biruitorului, parte fără viață așternută în păduri și mlaștini și numai prea puțini fugari ajunseră cu zor-nevoie în patria lor. Și voievodul Niclas își pierdu viața și cu mare osteneală îi scăpară cadavrul în Ardeal. Cei mai de samă subconducători rămaseră asemenea morți pe câmpul de luptă. De vreme ce, din cauza învingerii suferite, împreunarea plănuită a celor două corpuri de oaste ungurească a trebuit să rămâie neîmplinită, de aceea nu i-a fost nici regelui cu putință să înainteze mai înlăuntrul
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
a dispune ca toți negustorii străini care ar veni în Ardeal și în Brașov cu mărfuri de băcănie nici să aibă voie a neguța cu mărunțișul în acest oraș, nici să esporteze cumva mărfurile lor în Valachia ci, mai cu samă în cazul unei contravențiuni, să fie pedepsiți cu confiscarea. Ieftinirea multor mărfuri străine înlăuntrul țării prin oprirea negoțului de tranzit în țara învecinată, {EminescuOpXIV 164} adecă în Principatul nu tocmai flexibil al Valachiei, a fost motivul acestei măsuri regale. Dar
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
aibă cu ce-și apăra regatul contra atacurilor dușmane provocate prin această operă de convertire. În același spirit de prozelitism papa Clement VI (1351) dete voie regelui Ungariei, Ludovic cel Mare, ca să ridice în cuprinsul teritoriului său, dar mai cu samă pe la margini, biserici parohiale romano-catolice, în socotința cumcă prin asemenea biserici s-ar putea converti cu mult mai ușor schismaticii eretici, necredincioșii și păgânii care cresc și se-nmulțesc pe acolo ca buruiana cea rea. Același papă orândui a se
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]
-
a smulge din rădăcină schisma și erezia din toate țările regatului său, deci și din Cumania și din Valachia, căci erezia samănă c-o boală lipicioasă sau c-un șarpe ce se târâie prin întuneric și s-aruncă mai cu samă asupra celor simpli, când cei cuminți nu opresc răul de cu vreme cu iscusință și asiduitate. Fiindcă un asemenea război va cere multe jertfe și va fi costisitoriu, papa enunță în Ungaria cruciată contra ereticilor, acordă regelui oficiul de onoare
Opere 14 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295592_a_296921]