1,920 matches
-
ca spaniola istorică“. Înaintea lui, și S. Pușcariu atrăgea atenția asupra acestei caracteristici: „Tot ceea ce deosebește limba română, pe de o parte, de latină și, pe de altă parte, de celelalte limbi romanice e comun celor patru dialecte.“ În domeniul lexicului, sunt comune celor patru dialecte istorice următoarele aspecte: cuvinte latinești nemoștenite de celelalte limbi romanice, păstrate exclusiv în română (a(d)sterno, lingula), sensurile specifice dezvoltate la lat. anima și lat. tener, cuvinte latinești panromanice absente numai din română, care
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
vor fi consacrate prezentării unor cuvinte aromâne, meglenoromâne sau istroromâne ori unor termeni caracteristici graiului muntean, moldovean, bănățean, crișean sau graiurilor transilvănene. Cercetările din ultimii ani oferă material lexical cules și din vorbirea românilor din afara granițelor țării noastre; în domeniul lexicului, diverse elemente neînregistrate pe teritoriul României au istorii interesante. Unitatea graiurilor dacoromâne a fost remarcată și de unii specialiști străini, care vorbesc de o „uimitoare omogenitate a dialectelor“ (Karl Jaberg). Această unitate suprinde dacă ne gândim la faptul că până în
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
un cuvânt dintr-o expresie e înlocuit cu altul, pe baza asemănării formale: vai de cozorocul lui, hai sifon) sunt frecvente în argou, alături de altele, ce vor fi discutate în volumul cu titlul 101 cuvinte argotice. Straturi etimologice În structura lexicului limbii române, se pot identifica mai multe „straturi“ etimologice, adică diverse grupuri de cuvinte de proveniențe și vechimi diferite. Stratul de bază al limbii române, ca limbă romanică, este cel al cuvintelor moștenite din latină, care este și cel mai
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
limbi romanice. În marea lor majoritate, cuvintele moștenite sunt importante, în sensul că sunt cele mai frecvente, au o bogată încărcătură semantică (mai multe sensuri și nuanțe de sens) și au multe derivate. Pe scurt, au poziția centrală în structura lexicului românesc. Datorită marii lor vechimi, aceste cuvinte și-au schimbat, nu de puține ori, forma sau înțelesul. Din cauza asemănării formale, recunoaștem cu ușurință că rom. (a) rade are la bază lat. radere, că rom. mamă vine din lat. pop. mamma, iar
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
de evoluții fonetice neregulate sau de schimbări semantice, sunt valabile și pentru cuvintele împrumutate de latina dunăreană (din traco-dacă, veche greacă sau limbi germanice) sau de română (din limbile slave, maghiară, turcă, greacă, limbi romanice, germană etc.). Moștenirea latinească din lexicul românesc poate fi prezentată din diverse perspective. Una dintre acestea, pe care am „cultivat-o“ în ultima vreme, este perspectiva istorică romanică, în general puțin studiată până acum. Prima abordare de acest fel o găsim în discursul de recepție la
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
volumul al II-lea al tratatului Istoria limbii române (1969), al cărui redactor responsabil a fost I. Coteanu. În expunerea mea, voi porni de multe ori de la comentariile lui I. Fischer, pe care le am emendat sau completat. În prezentarea lexicului românesc moștenit din latină, făcută din perspectivă romanică, trebuie să se distingă mai multe clase de cuvinte: a) categoria cuvintelor panromanice, cele moștenite de toate limbile romanice; b) cuvinte moștenite de română și de alte câteva limbi romanice; c) cuvinte
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
în franceză „panroman sauf roumain“ (apare astfel în Dicționarul etimologic al limbii latine elaborat de A. Ernout și A. Meillet, ca și la I. Fischer). Fiecare dintre aceste categorii vor fi discutate pe larg în câte un volum al colecției. Lexicul moștenit din latină poate fi prezentat și dintr-o altă perspectivă, care ține seama de conținutul semantic al cuvintelor, având ca rezultat o clasificare semantico-onomasiologică a unităților lexicale. Există și o altă perspectivă, care ține seama de poziția cuvintelor moștenite
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
latină poate fi prezentat și dintr-o altă perspectivă, care ține seama de conținutul semantic al cuvintelor, având ca rezultat o clasificare semantico-onomasiologică a unităților lexicale. Există și o altă perspectivă, care ține seama de poziția cuvintelor moștenite în structura lexicului românesc. Unele aparțin limbii literare, altele au rămas doar în variantele dialectale; între acestea din urmă, remarcăm unele care există numai în dialectele sud-dunărene (aromână, meglenoromână, istroromână), altele care s-au păstrat în graiurile dacoromânești arhaice și unele pe care
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
în franceză (a mânca, unchi, orb), și în italiană (a plânge), și în sardă (vitreg), dar există altele, transmise numai în română (a merge, femeie, a vindeca). Nu se pot preciza, în toate situațiile, motivele care au dus la „renovarea“ lexicului latinei târzii. Cauza invocată cel mai adesea este înlocuirea cuvintelor uzate prin altele, mai expresive. În unele părți ale Romaniei, cuvintele expresive elimină total vechiul termen latin: lat. edere „a mânca“ nu se mai păstrează și apar derivate (lat. comedere
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
române? Sau sunt mai recente? Sunt toate din vechea slavă sau din slavonă, limba de cultură din Orient? Oricum, numărul cuvintelor vechi slave este mare; ele aparțin celor mai diverse domenii semantice și multe dintre ele au poziție importantă în lexicul românesc (două sute treizeci și trei apar și în vocabularul reprezentativ al limbii române: bici, boală, bogat, boier, brazdă, ceată, ciocan, (a) citi, (a) clădi, clei, clește, (a) clipi, coajă, (a) coborî, cocoș, comoară, (a) cosi, coș, ( a) croi, cumpănă, drag, (a) iubi
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
creativitatea lexicală a vorbitorilor: lat. lucius a fost înlocuit la noi de știucă, din vechea slavă, iar în franceză de creația metaforică brochet, care provine de la broche „instrumente și piese cu formă alungită“. Aportul masiv al elementului slav vechi la lexicul românesc (reprezintă 9,02% din vocabularul reprezentativ al vechii române) nu a afectat structura latinească a acestuia; din cauza acestor cuvinte însă, limba română se deosebește mult de celelalte limbi neolatine. S. Pușcariu a atras atenția asupra faptului că românii au
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
nisip. Caracteristica generală a contactului latinității cu idiomurile nonlatine (substratul, superstratul) este faptul că termenii împrumutați au fost acceptați într-o structură lexicală latină relativ bine precizată, chiar dacă, așa cum am văzut mai devreme, în latina târzie a avut loc reorganizarea lexicului. Datorită acestei structuri bine constituite s-au putut păstra până astăzi multe cuvinte la nivelul întregii Romanii. De ce și cum au fost împrumutate cuvintele din substrat și superstrat? De ce au fost acceptate noile cuvinte de către structura lexicală latinească? Cea mai
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
chef, cioban, geam, para, perdea, sobă, tutun etc. Cuvinte slave moderne Variatele contacte ale românilor cu populațiile din această parte a Europei, deci cu vecinii noștri din trecut și de azi (bulgari, sârbi, ucraineni, ruși, polonezi), au lăsat urme în lexicul românesc. De multe ori, din cercetarea lor se pot trage concluzii și cu privire la natura relațiilor dintre aceste popoare și români. Țin să subliniez că cele mai multe elemente împrumutate se găsesc numai în graiurile dacoromâne. În cazul cuvintelor de origine slavă, există
101 cuvinte moştenite, împrumutate şi create by Marius Sala () [Corola-publishinghouse/Administrative/1361_a_2705]
-
ignore nu doar contextul istoric mult diferit al peisajului politic portughez din vremea lui Salazar și caracterul mai curând timid și vetust al personajului principal, dar până și faptul că numele Pereira („pară”) codifica o identitate, de obicei, evreiască, În lexicul portughez, accent cu semnificație precizată În contextul dictaturilor de dreapta și al jubilantului naționalism european al timpului. Seara, În restrânsul grup al clasei dedicate lui Fernando Pessõa, Tabucchi a vorbit, pentru a ilustra opțiunea estetică (și nu numai) a poetului
[Corola-publishinghouse/Imaginative/2122_a_3447]
-
referindu-se la relația cu țara natală, recunoaște „o complexitate care la timpul copilăriei Îmi dădea confuzie, aș fi vrut să fiu normal, adică primitiv”. Tot mai desele incursiuni, În ultimii ani, În vocabularul românesc confirmau, de fapt, fascinația față de lexicul și trecutul primei biografii. Îmi spusese și mie că dorise În tinerețe să devină scriitor și, nemaiavând, ulterior, o limbă, a recurs la imagini. Complicitatea nu se oprea aici. „Noi nu putem fi americani”, Îmi declarase, nu o dată, ca un
[Corola-publishinghouse/Imaginative/2122_a_3447]
-
ale tale, cetățene... Nu știu de ce, însă cartea asta mi-a amintit de Revoluția Franceză! Și dacă tot am ajuns la basm, dacă vă nedumeresc anumiți termeni, vă rog să nu dați vina pe corectura ziarului: fac parte dintr-un lexic special al romanului. Cușma jos pentru traducătoare, Luana Schidu! Tatiana Tolstaia, Zâtul, traducere de Luana Schidu, colecția „Byblos“, Editura Curtea Veche, 2006 TRIMISUL NOSTRU SPECIAL Amintirile mele din război (1Ă Florin L|Z|RESCU Permiteți să raportez: plec în concediu
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2175_a_3500]
-
A murit la Oravița ,în 1890.Direcția principală de manifestare științifică a acestuia a fost,, studiul limbii, istoria și cultura populară.A fost ales membru onorar al Academiei Române. Ca lingvist Simion Mangiuca a combătut exagerările lui Cihac și Miclosich privind lexicul limbii noastre și s-a pronunțat prompt în alte probleme esențiale ale lingvisticii generale și românești( Babeu, D.,1978). Cornel Diaconovici( 1859- 1923)a inițiat și organizat importante acte de cultură. Este inițiatorul și coordonatorul celei dintâi enciclopedii românești (18981904
Moldova Nouă şi împrejurimi : monografie by Apostu Albu Liliana () [Corola-publishinghouse/Administrative/91821_a_93184]
-
de personalitate, atitudinile și comportamentele, interesele și imaginarul (social, lingvistic). Intervențiile numeroase în ultimele zile asupra importanței textului noii Legi a Educației Naționale, a corectitudinii lui politice, a respectării normei lingvistice, dezbaterile cu “iz de revoluție” (negări, amenințări, conflicte ireconciliabile, “lexic tare”...) ilustrează cum nu se poate mai bine creativitatea în a demola o construcție textuală. E creativitatea unor minți strălucite, luminate și bine mobilate, dar, vai, de data aceasta, înțepenite în stereotipuri și clișee impardonabile. Numeric vorbind, „ceata denigratorilor” e
Cuvântul - dinspre şi pentru oameni... : declaraţii politice, texte de presă, discursuri, interviuri, corespondenţă by Sanda-Maria ARDELEANU () [Corola-publishinghouse/Journalistic/100953_a_102245]
-
iertată să ne fie comparația !- într-o instituție cu rol de «protecție a consumatorului», iar lucrarea, într-un ghid de bune practici lingvistice pentru acesta”. Segmentele principale ale lucrării urmăresc paliere și forme ale limbii: pronunțare, grafie, punctuație, morfologie, sintaxă, lexic și semantică, stilistică, urmate de un pasionant capitol cu exerciții pentru toată lumea, de o bibliografie orientativă și o addenda, ce conține patru sinteze cu rezultatele celor patru etape ale monitorizării media. Grila de prezentare a informației în carte este “așa
Cuvântul - dinspre şi pentru oameni... : declaraţii politice, texte de presă, discursuri, interviuri, corespondenţă by Sanda-Maria ARDELEANU () [Corola-publishinghouse/Journalistic/100953_a_102245]
-
exact categoriei despre care vorbeați: consumatorul de limbă română. Recomandam această lucrare ca pe una indispensabilă pentru orice român. Este o carte de buzunar, dacă vreți, un ghid structurat pe mai multe paliere ale limbii: pronunțare, ortografie, punctuație, morfologie, sintaxă, lexic și semantică, stilistică. O limbă este la fel de importantă, atât în aspectul ei scris, cât și în aspectul ei vorbit. În primul rând “Ești cool și dacă vorbești corect” preia o grilă de analiză care a funcționat secolul trecut și a
Cuvântul - dinspre şi pentru oameni... : declaraţii politice, texte de presă, discursuri, interviuri, corespondenţă by Sanda-Maria ARDELEANU () [Corola-publishinghouse/Journalistic/100953_a_102245]
-
Dumbrava, Farcașa, Fundătura Răchitoasa, Hăghiac, Magazia, Movilita, Oprișești, Puțini, Tochilea. Revenind la „Întoarcere la izvor” trebuie să spunem că cele 15 poezii cuprinse Între coperțile plachetei au nu numai meritul unei depline reușite tehnice și de conținut, o frumusețe În lexic și muzicalitatea cuvintelor, ci și al tematicii. Folosind titluri bine alese, parcă Îndelung căutate - „Țară de cinste a mândrilor bărbați”; „Să dăm la o parte drumul”; „Cântec la numele țării” etc - Alexandru Tăcu reușește În 1979 o mare performanță, nesesizată
Mălin: vestitorul revoluției by Ion N. Oprea () [Corola-publishinghouse/Journalistic/1671_a_3104]
-
se numește cartea de debut a Alinei Tăcu, culegere publicată de Editură Moldova din Iași (1996). Autoarea scrie poezie explicită, de bibliotecă (,,Frumusețea se naște din ochii lui Borges”, declama poeta), numind fragilitatea existențiala (cea fizică, mai ales), uzând de lexic restrâns, poetic În sine, puternic substantivizat (trup, suflet, gând, sărut, arbori, flori, lumina etc.). Lipsește ipostază ludica a demersului, ceea ce duce la o anumită monotonie și monocordie a construcției poetice, constant gravă, austera. Că măsura a valorii debutului Alinei Tăcu
Mălin: vestitorul revoluției by Ion N. Oprea () [Corola-publishinghouse/Journalistic/1671_a_3104]
-
din modalitățile de expresie utilizate în comunicare. Frazele trebuie să fie limpezi, clare, inteligibile și să denote o asimilare corectă a materialului studiat. Altă cerință la fel de importantă este proprietatea expresiei, adecvarea ei la specificul compunerii, atât în ceea ce privește stilul, cât și lexicul folosit. Funcția stilistică a unei astfel de compoziții trebuie să fie impecabilă. Subiectele de limbă necesită în egală măsură capacitatea de sintetizare, de asociere și de interpretare a informațiilor cu caracter teoretic din manuale. O atenție majoră trebuie acordată scrisului
Manual de compunere pentru clasele II - VIII by Luminiţa Săndulache () [Corola-publishinghouse/Imaginative/1636_a_2907]
-
mai Cioculescu, Șerban, Breviar: Pe urmele lui Vasile Voiculescu, în „România literară", an XVII, nr. 10/8 martie 1984, retipărit în anexele la vol. Florentin Popescu, Amintirea care ne rămâne, Editura Muzeul Literaturii Române, București, 2002 Cocagnac, Maurice, Simbolurile biblice. Lexic teologic, Editura Humanitas, București, 1997 Comte, Fernand, Marile figuri ale Bibliei, Editura Humanitas, București, 1995 Constantineanu, Mihail, Doctor la oameni de seamă, Editura Anastasia, București, 2000 Constantinescu, Pompiliu, Scrieri, 5, Editura Minerva, București, 1971 Crăciun, Victor, Articole vorbite, Editura Eminescu
Academia b?rl?dean? ?i Vasile Voiculescu by Ion N. Oprea () [Corola-publishinghouse/Journalistic/83084_a_84409]
-
inventate de Securitate pentru savantul întors în vizită formează un monstru locvace, ale cărui multiple guri inventează cu frenezie tot felul de minciuni despre vizitatorul Traian. Observatorul comediei umane din aeroport sau din apartamentele închiriate de Securitate folosește uneori un lexic neologic, aseptic și plin de sarcasm, asemănător celui al lui Norman Manea: „unul dintre ei, totdeauna el, se va plânge de hiperaciditate, melenă, mașinații, micțiuni, manevre, mâncătorii infernale“. Tânărul Daniel are o partitură esențială, ca martor creditabil (singurul) al dezastrului
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2180_a_3505]