16,255 matches
-
Universității lui de Vară de la Vălenii de Munte. Înainte de 1907, Iorga își petrecuse multe veri în țări străine făcînd cercetări; lucrase atît în România "ocupată", cît și în Regat. După 1908, își petrecea verile la universitatea lui de vară. Cînd intelectualul bucovinean Gheorghe Tofan i-a propus în 1904 să organizeze un curs de vară pentru studenții de dincolo 212, în vederea realizării unității naționale, Iorga nu a fost capabil să preia ideea. Prin 1908 atmosfera politică se schimbase și s-a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
se cuvin istoriei românești, tradiției românești și drepturilor românești"225. Chiar dacă masele au fost politizate abia după primul război mondial, Partidul Naționalist Democrat nu a devenit niciodată un partid de mase; el era alcătuit în cea mai mare parte din intelectuali, profesori universitari, dascăli de liceu, avocați, preoți, ingineri, studenți și din cititorii "Neamului românesc". Partidul era adunat în jurul lui Iorga. După cum scria nepoata lui Iorga: "I se spunea întotdeauna "partidul lui Iorga", iar membrilor lui "iorghiști"; (...) un partid care trăia
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Dar Regele Carol I a murit la 10 octombrie 1914 și odată cu el s-a sfîrșit și cu expectativa. Noul rege, Ferdinand, era nepotul său. Acesta era un om slab, ezitant, bolnăvicios și predispus la accese bruște de furie. Mulți intelectuali români îl porecleau "Fritz". Atunci cînd înaltele oficialități germane i-au amintit de "datoria" sau de "onoarea" sa, a replicat prompt că sentimentele de datorie și onoare "sînt cunoscute și românilor, dar se știe și felul în care trebuie înțelese
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
la suflet și milos. Asemenea calități nu constituiau virtuțile de bază ale lui Ionel Brătianu. Iorga era patriot, a reușit întotdeauna să se plaseze pe planul doi față de România și-i iubea sincer pe țărani. În ceea ce-l privește pe intelectualul Iorga, nu încape loc de comparație. Brătianu era un exemplu clasic de despot oriental. Proverbial de arogant (ca întreaga lui familie), Iorga îl numea pe drept cuvînt pe tatăl lui Brătianu un "vizir tiranic". Aroganța aceasta era evidentă în comportamentul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
părăsise în 1912-1913 din cauza intrigilor politicianismului, dar acum s-a întors 19. La revenirea lui Iorga, președintele Ligii Culturale era Părintele Vasile Lucaciu, refugiat din Transilvania. Iorga a devenit Secretar General Activ al Ligii. I s-au alăturat și alți intelectuali refugiați, printre care frații Goga, Octavian și Eugeniu. Pe lîngă refugiați, mai erau și Nicolae Filipescu, Barbu Ștefănescu Delavrancea, Stelian Popescu și alții; dar nimic nu se ridica la înălțimea capacității de mobilizare și a prizei în rîndul maselor a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
acolo încît au scrijelit pe copaci Éljen Magyarország!, "Trăiască Ungaria!" Devastarea a fost aproape totală; Iorga, care trăia încă în secolul al XIX-lea, i-a învinovățit pe ofițeri că nu dăduseră dovadă de minimul de solidaritate obligatoriu între toți intelectualii"53. Iorga se jura întotdeauna că va fi ultimul care va pleca de la București, și așa a și făcut; a plecat deghizat în călugăr și a ajuns la Iași după o călătorie lungă și obositoare. Pe drum, a trecut pe
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
intelectuale ale României Mari. Alexandru VaidaVoievod și politicienii ardeleni care uniseră recent Transilvania cu România erau șocați; nu erau încă obișnuiți cu interesele meschine de partid și cu politicianismul de la București, dar aveau să se învețe. De partea ungară, toți intelectualii au fost mobilizați ca să facă parte din delegația la Conferința de Pace. Printre aceștia se numărau contele Pál Teleki, marele geograf, contele Albert Apponyi, un excelent diplomat, vorbitor al mai multor limbi străine, și, în primul rînd, istoricul Sándor Dománovszky
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
foști studenți ai lui Iorga. Șeicaru estima (încă din anii '30) că 36% din deputații Partidului Național Țărănesc care dețineau funcții în guvern erau foști Iorghiști 28. Generația tranșeelor privea acum spre Iorga, considerat pe drept cuvînt un "luptător", un intelectual de o anvergură extraordinară, ceva mai mult decît incoruptibil (fenomen rar la București). Ei apreciau patriotismul lui înflăcărat și știau că era un dușman înverșunat al restaurării României reprezentată de Brătianu. Iorga poseda toate calitățile pe care adepții lui din
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
este un om lipsit de orice simț sau abilitate politică"57. Prin 1922, șansele politice ale lui Iorga se diminuaseră. Nu-și asumase conducerea generației tranșeelor și nu-și făcuse nici un aliat important. În următoarele două decenii, oamenii (mai ales intelectualii) îl ascultau cu respect pe Iorga. Orice intelectual străin îl vizita în mod ritual cînd vizita România, ca și aproape orice ambasador străin. Familia regală îl invita permanent la Palat, deși, cu puțini deputați în Cameră și fără bani (în
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
abilitate politică"57. Prin 1922, șansele politice ale lui Iorga se diminuaseră. Nu-și asumase conducerea generației tranșeelor și nu-și făcuse nici un aliat important. În următoarele două decenii, oamenii (mai ales intelectualii) îl ascultau cu respect pe Iorga. Orice intelectual străin îl vizita în mod ritual cînd vizita România, ca și aproape orice ambasador străin. Familia regală îl invita permanent la Palat, deși, cu puțini deputați în Cameră și fără bani (în "Parisul Balcanilor" aveai nevoie de bani ca să faci
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
în privința liniștii interne. A luat de multe ori atitudine fermă împotriva ațîțării la ură antisemită, a demagogiei și violenței (mai ales din partea corpului studențesc), avertizînd că "în România Mare doar dragostea poate realiza ceva"87. Aflat în contact permanent cu intelectualii occidentali (mulți dintre ei evrei) și călătorind frecvent în țările din Vest, el înțelegea că integrarea vitală a României în Sistemul de la Versailles va fi dificilă dacă barbarismul antisemit care domina în România continua. Drept urmare, el era în favoarea acceptării numeroasei
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
nu considera acesta drept un profit legitim, adăugînd că, dacă un negustor român cu amănuntul ar face așa ceva, l-ar considera la fel de vinovat. Pe urmă (ținînd cont de faptul că aceasta se întîmpla în 1924), Iorga i-a atacat pe intelectualii evrei că se cramponează de cultura lor germană! "De ce țin ei atît de mult la cultura germană? Merită acest lucru trecutul german cu atitudinea lui față de evrei? Nu! Intelectualii evrei sărută și tălpile torționarilor lor". Cu toate că s-ar putea ca
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
că aceasta se întîmpla în 1924), Iorga i-a atacat pe intelectualii evrei că se cramponează de cultura lor germană! "De ce țin ei atît de mult la cultura germană? Merită acest lucru trecutul german cu atitudinea lui față de evrei? Nu! Intelectualii evrei sărută și tălpile torționarilor lor". Cu toate că s-ar putea ca instinctele lui Iorga să-l uluiască încă o dată pe cititor, el nu reușea însă să-și vadă propriile idei manifestîndu-se în atitudinea evreilor față de naționalismul cultural, bazată pe rădăcinile
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
patrii", n-ar trebui să caute salvarea în noua Constituție democrată și "ar trebui să găsească drumul spre inima poporului român. Calea nu este închisă"92. Corespondența lui Iorga demonstrează că era în permanent contact cu evreii, mai ales cu intelectualii, care apelau la el ca la apărătorul lor în orice caz de discriminare antisemită. La 26 februarie 1929, Iorga a făcut o interpelare în Cameră în legătură cu transferul ilegal al unui profesor de matematică evreu din motive antisemite. Proaspăt apărutul cotidian
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
sînt alungate". Articolul conchidea: După cum vedeți, ceea ce îl preocupă pe Iorga este să-i mențină pe jidani în facultățile românești"93. Autorul cărții de față ar putea oferi zeci de astfel de exemple. Iorga era în corespondență și cu un "intelectual evreu de cultură germană din Cernăuți", care avea un interes constant față de literatura română 94. Sau cu un evreu ungur, o notabilitate a orașului Carei din Transilvania, căruia Iorga îi trimitea materiale relativ la poziția sa față de problema antisemitismului"95. Nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
mai familiare nouă astăzi decît acum cîteva zeci de ani: apariția "studenților de profesie", care dădeau impresia unei combinații ciudate între un magnetofon și un gangster. Aceștia erau totuși produsul problemelor nerezolvate și al nemulțumirilor legitime. Unii dintre ei erau intelectuali, dar majoritatea erau pseudointelectuali superficiali, incapabili să gîndească rațional -, dar voiau să-și exprime părerea în legătură cu aproape toate subiectele în ciuda faptului că erau cam ignoranți și semidocți. Beaumarchais spunea: Nu este nevoie să înțelegi o problemă ca să vrei să discuți
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
pe Iorga sau pe contemporanii lui; perioada interbelică a fost cea mai fericită perioadă din istoria României. Nu este de mirare că Iorga sau contemporanii săi au fost "înșelați de ea". Tragedia a fost că el, ca și mulți alți intelectuali din vechea generație, era depășit de problemele, aspirațiile și idealurile majorității studenților. Chiar dacă istoria i-a confirmat suspiciunile și îndoielile, atît pe cele ale lui cît și pe cele ale generației mai vîrstnice, Iorga i-a sfătuit pe studenții români
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Balcani 156. Dar semnificația acestor contacte nu trebuia exagerată. Iorga era în legătură permanentă cu istoricii și politicienii întregului spectru politic. Avea legături și cu Henri Bergson, care i-a trimis un prospect referitor la o posibilă cooperare internațională a intelectualilor 157. Pe vremea cînd era purtător de cuvînt al Adunării, Iorga și-a exprimat opiniile față de țelurile politicii externe a României Mari, stabilind o strategie pe termen lung, care a suferit puține schimbări pînă la sfîrșitul zilelor sale. Pentru el
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
scos în evidență faptul că tratatele trebuie să fie respectate și că "a nu le permite nemților să ajungă la Innsbruck îi va împiedica pe unguri să vină la Oradea"172. În privința Ungariei, sentimentele lui Iorga erau cele ale multor intelectuali români: întrucît atît Ungaria cît și România erau locuite de națiuni nonslave și nonguvernamentale înconjurate de popoare slave și germanice, lui Iorga i-ar fi plăcut instituirea unei colaborări ungaro-române mai strînse, dar bazată pe statu-quo. După părerea lui, Ungaria
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Habsburg, cu încercările de restaurație ale acestuia, drept "Habsburgul degenerat, concentrîndu-și ura asupra regimului lui Horthy și a "terorii albe" instituită de acesta". Pentru Iorga, căpitanul Gömbös era "șeful rasiștilor unguri"174. Contactele lui Iorga cu ungurii se rezumau la intelectualii evrei unguri cu convingeri democrate. Putea în sfîrșit întîlni și altfel de evrei unguri, nu numai fanatici naționaliști. În noiembrie 1920, Iorga s-a întîlnit la București cu Oszkár Jászi, alt om al secolului al XIX-lea, depășit acum total
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
libertate academică. "Ce noroc pe profesorul Jászi", continua Iorga, "că trăiește într-o țară (Statele Unite) unde doar munca cinstită este respectată și unde și-a găsit o pîine și un adăpost!"175. Veneau să-l viziteze pe Iorga și alți intelectuali evrei unguri aflați în exil. În aprilie 1920, l-a vizitat un jurnalist democrat ungur aflat în exil, recomandarea acestuia fiind că "este discipolul lui Jászi"176. Iorga coresponda cu scriitori unguri democrați din exil de mare faimă, ca G.
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Deep South; cu toate acestea, era la curent cu umilințele și suferințele negrilor de acolo. A ascultat Negro Spiritualis și a simțit în ele înălțîndu-se vocea durerii omenești. Este interesant faptul că, atunci cînd Iorga l-a întrebat pe un intelectual american care ar putea fi soluția, răspunsul a fost: "Poate prin anul 2000 ..." După Chicago, Iorga i-a vizitat pe româno-americanii din centrele industriale vitale ale Statelor Unite: Gary, Cleveland, Akron, Youngstown, Campbell și Detroit. După aceea, Iorga a plecat cu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Iorga. În afară de operele de caritate, Iorga avea o preocupare majoră: veteranii din Războiul cel Mare. Și-a folosit influența și a făcut tot posibilul pentru aceștia, dar din umbră. Iorga rămînea rezervat față de toată lumea cu excepția familiei sale; el a rămas intelectualul est-european, și numai cei care trăiesc acolo înțeleg ce înseamnă acest lucru. Temperamentul său era aproape incompatibil cu democrația. Era teoretic de acord cu necesitatea criticii, dar, practic, ego-ul său era incapabil să accepte critica. Unul dintre editorialele sale era
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
231. A doua zi, Carol II urca pe tronul României. NOTE ÎNFRUNTÎND TRAGEDIA Cei mai buni sînt lipsiți de convingere, iar cei mai răi sînt plini de intensitate pasională. Yeats, 1939 Anii '30 au constituit o perioadă de restriște pentru intelectuali. W. H. Auden a numit-o "Deceniul decăderii". În 1932, Iorga se referea la ea, numind-o "un Sabat al vrăjitoarelor pentru omenire", adăugînd că "nici măcar întunecatul Ev Mediu nu a găsit omenirea într-o stare atît de jalnică cum
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
care Iorga a reușit să pună mîna: prima era o notă scrisă de mîna lui și semnată de Argetoianu pe hîrtie purtînd antetul Ministerului de Interne, nedatat și expediat din cabinetul ministrului. Scrisoarea prezintă date scandaloase despre S. Metes (un intelectual transilvănean, prieten cu Iorga), pe care Iorga îl numise într-un post. Argetoianu îl instruia pe jurnalist să-l atace pe Metes în problemele legale ale acestuia, promițîndu-i (jurnalistului) probe relativ la afacerile lui compromițătoare cu o bancă. Toate acestea și
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]