2,647 matches
-
frontiera imperialismelor reale (medievale sau moderne) și colonizarea metaforică, literară, textuală sau narativă, cunoscută ca imperialism al reprezentării, al imaginației și cunoașterii. În cadrul noii construcții europene, România este reprezentată fie ca o țară situată în Europa Central-Răsăriteană, pe structura Monarhiei Habsburgice, undeva între Apus și Răsărit, ori, mai frecvent, situată în Europa sud-estică sau în Balcani, pe structura Imperiului otoman, undeva între Europa și Orient, ori în spațiul de frontieră al Cortinei de Fier, între civilizația apuseană și înapoierea răsăriteană, între
by CARMEN ANDRAŞ [Corola-publishinghouse/Science/947_a_2455]
-
Europă de Răsărit și în cazul acesta nu mă refer la fosta Uniune Sovietică este cel dintre Europa Centrală și Balcani. România este în această configurație un hibrid (ein Zwischending). Ea are elemente balcanice, dar posedă și trăsăturile fostei monarhii Habsburgice, ale acelei Kakanien. Aceste tradiții se amestecă astfel încât uneori supremația o deține elementul central-european, altă dată cel balcanic, otoman aproape. Acest amestec perceput din afară ar face farmecul României, din el rezultă o anumită tensiune, spectaculoasă uneori, fiindcă se dă
by CARMEN ANDRAŞ [Corola-publishinghouse/Science/947_a_2455]
-
clădită și purtînd titlul de primă arhiducesă a Imperiului. Acești membri ai Familiei Imperiale erau răspîndiți departe de Viena, în reședințe de țară sau orașe de garnizoană; diplomații nu prea aveau ocazia să-i zărească pe acești zei din Olimpul Habsburgic decît cu ocazia a două sărbători religioase: cea a spălării picioarelor, cînd într-una din sălile de la Hofburg puteau fi văzuți Suveranul și arhiducii desemnați pentru acest serviciu, așezați în genunchi, simulînd prin cîteva mișcări de prosop, căni și lighene
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
și politicii pe care o ducea. Printre aceste state, se afla învinsul de ieri, Ungaria, asupra căruia Italia oficială arunca o privire favorabilă, fapt care era destul de aproape de sufletul opiniei publice italiene prin unele similitudini de situație, decurgînd din jugul habsburgic și reacții revoluționare paralele cu Risorgimento-ul. Numele generalului Türr, vechi luptător libertar atît în Ungaria, cît și în Italia, alături de cămășile roșii ale lui Garibaldi, trezea în peninsulă un ecou de simpatie. Recent, orgoliul național se simțise măgulit de
by DIMITRIE GHYKA [Corola-publishinghouse/Memoirs/1001_a_2509]
-
și simplu că aceste națiuni, intelectualii, dar și muncitorii lor, se bucurau de un trecut similar de „organizare și reacție”, reactivitate vie la formele arbitrar-administrative, indiferent că veneau dinăuntru sau din afară: Ungurii au luptat cu puternicul și arbitrarul Imperiu Habsburgic fără osteneală, impunându-și specificitatea și teritoriul, iar Polonezii au renăscut de trei ori din cenușă, turtiți Între cele două imperii brutale, austriac și rusesc. Povara „lașității”, În deceniul opt și nouă, a apăsat mai ales asupra noastră, a intelectualității
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2232_a_3557]
-
elementele de sociabilitate ale păturii mijlocii superioare, așadar experiența sau cel puțin amintirea formativă unui a "proces de civilizare" ca să folosesc formula lui Norbert Elias care legase vreme de peste un secol (peste un secol și jumătate în provinciile din Imperiul Habsburgic/ Austro-Ungaria) lumea românească de lumea occidentală. V. N.: Așa cred și eu. Într-adevăr, pe mine mă interesează foarte mult această supraviețuire și continuitate și modurile în care au reușit să se adapteze categoriile persecutate. Călinescu, în romanele lui postbelice
by Vasile Boari, Natalia Vlas, Radu Murea [Corola-publishinghouse/Science/1043_a_2551]
-
de transfer, de adoptare și adaptare a modernităților multiple scoate la lumină și consacră prezența a ceea ce astăzi numim "minorități naționale": grecii, armenii, evreii... V. N. : ...germanii din Transilvania... S. A.: ...și unele segmente ale maghiarimii ardelene, chiar românii din Imperiul Habsburgic, deveniți adesea purtătorii unei modernități "secunde" în Principate: cum ne-am putea imagina începuturile învățământului modern și ale culturii moderne dincoace de Carpați fără acești "imigranți" ori "refugiați"? De aici derivă o contra-dinamică a modernizării noastre, fiindcă alogenul, indigenizat sau
by Vasile Boari, Natalia Vlas, Radu Murea [Corola-publishinghouse/Science/1043_a_2551]
-
sovietici înșiși. S. A.: Exact. Așadar, primul proiect al modernizării Principatelor, exogen și lansat în anii 1730-1780 de fanarioți, are o perioadă foarte lungă de take off, generează progresiv procese de modernizare endogenă la care contribuie "imigranții" români veniți din provinciile habsburgice (intrate în fluxul modernizării cu câteva decenii mai înainte), intră într-o perioadă de consolidare instituționalizată după 1848, pentru a culmina spre sfârșitul secolului XIX, când România începe să arate ca o națiune modernă, în care infrastructura instituțională a statului
by Vasile Boari, Natalia Vlas, Radu Murea [Corola-publishinghouse/Science/1043_a_2551]
-
acela pe care îl admirăm amândoi, Eufrosin Poteca. V. N.: În Transilvania nu era așa. Acolo Biserica era foarte prezentă. Andrei Șaguna era de fapt conducătorul românilor, chiar și din punct de vedere politic; așa era perceput și la curtea habsburgică de la Viena. Atât ortodocșii, cât și uniții, deși existau fricțiuni, reușeau să colaboreze pe chestiuni politice de anvergură. S. A.: Așa este. Bisericile naționale românești din Transilvania și Banat au jucat rolul central în edificarea unui sistem instituțional alternativ de la școli
by Vasile Boari, Natalia Vlas, Radu Murea [Corola-publishinghouse/Science/1043_a_2551]
-
deoarece, așa cum știm tot de la Caragiale, Codul Penal avea o lacună: nu prevedea pedeapsa cu moartea. Lacuna se menține și azi, recreată după 1989, și e discutată la fel de aprins și doct ca pe vremea lui Lache și Mache. În imperiul habsburgic, în vremea Primului Război Mondial, această lacună nu exista. Așa că, în Pădurea spânzuraților, locotenentul ceh Svoboda și ofițerul român Apostol Bologa sunt spânzurați pentru tentativă de dezertare la inamic, după procese scurte la curtea marțială. Bologa făcuse parte dintre judecătorii lui Svoboda
[Corola-publishinghouse/Science/2115_a_3440]
-
Un iluminist bucovinean: boierul Vasile Balș. 1756-1832 / Mihai-Ștefan Ceaușu; Iași: Junimea, 2007 ISBN CUPRINS Cuvânt înainte 5 I. Familia, ascendența, orizontul intelectual și politic I.1. Familia Balș 9 I.2. Ascendența, orizontul intelectual și politic 19 II. Începuturile stăpânirii habsburgice în Bucovina și implicarea lui Vasile Balș în viața politică II.1. Preludiul anexării 42 II.2. Anexarea Bucovinei 47 II.3. Instituirea Administrației militare 55 II.4. Implicarea lui Vasile Balș în viața politică 64 III. În serviciul public
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
și francmason, ci și un important militant politic, atât la nivel ideatic, cât și practic, care a dominat cu autoritate primele cinci decenii ale stăpânirii austriece în Bucovina, în calitate de deputat al stărilor bucovinene, dar și de înalt funcționar al statului habsburgic. Viața și opera sa, fixate pe coordonatele timpului istoric dat, pline de lumini și umbre, de reușite și eșecuri, apreciate și în același timp puternic contestate în epoca în care a trăit, îl desemnează pe Vasile Balș drept una din
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
prin propunerea unor soluții ce i-au părut a fi cele mai proprii, în acel moment. Acestea vizau scoaterea Moldovei și a Țării Românești de sub suzeranitatea Porții otomane și influența tot mai puternică a Rusiei, o dată cu includerea lor în cadrul Imperiului habsburgic, ceea ce ar fi putut duce, în final, la realizarea într-o manieră sui-generis a unității naționale, prin reunirea sub același sceptru a tuturor țărilor românești. Lucrarea pe care o oferim acum specialiștilor, dar și iubitorilor de istorie, se întemeiază pe
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
luminat și transpunerea sa în practică de principii luminați prin intermediul monarhiei administrative, de tip absolut, ca formă prin care se putea accelera evoluția economică și culturală, recuperându-se acea întârziere ce apărea a fi dăunătoare statului însuși 82. În Monarhia habsburgică, absolutismul luminat, prin forma sa specifică, iosefinismul 83, în ideea reformării raționale a societății, a cultivat în general etatismul, ca formă ce corespundea întocmai intereselor sale. Acesta era menit să realizeze doritul centralism politic, chemat să dea noi elemente de
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
imperiale, o parte din tarele lumii medievale, particularismele, spiritul îngust ecleziastic. El tindea spre instalarea în practică a principiului dominării bisericii de către stat (Staatskirchentum) și cel al statului-națiune (Staatsnation)86, care să reunească într-un tot naționalitățile existente în monarhia habsburgică. La bază stătea dreptul popoarelor de a fi puse pe aceeași treaptă de egalitate, fundamentat de Christian Wolff și Baumeister, ce stipula transformarea locuitorilor în cetățeni supuși, potrivit stării lor, deopotrivă acelorași legi, acelorași drepturi și îndatoriri, indiferent de națiune
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
Iosif al II-lea a considerat că monarhul trebuie să cunoască în mod nemijlocit cerințele și nevoile poporului și să se informeze personal despre situația concretă din diferite zone ale monarhiei, întreprinzând, ca atare, numeroase călătorii în tot cuprinsul Imperiului habsburgic. Considerând că toate reformele destinate profitului poporului trebuiau să vină de sus în jos, el socotea cooperarea poporului inutilă și chiar indezirabilă, dat fiind faptul că acțiunea acestuia ar fi putut încetini sau pune în dificultate reformele preconizate. De aceea
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
la formarea și consolidarea orizontului său intelectual și politic. La fel ca și intelectualii ardeleni, Balș a fost cucerit de iosefinism, văzut ca factorul de descătușare necesar, prin care se putea dobândi prosperitatea națiunii din care provenea. II. ÎNCEPUTURILE STĂPÂNIRII HABSBURGICE ÎN BUCOVINA ȘI IMPLICAREA LUI VASILE BALȘ ÎN VIAȚA POLITICĂ II.1. Preludiul anexării Într-o Europă a înnoirilor secolului al XVIII-lea, definit drept Secolul Luminilor, în care laicitatea asalta obscurantismul scolastic și dogmele, iar cunoașterea umană și rațiunea
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
popoarelor creștine din Balcani de ajungerea rușilor la Dunăre (1769), dorința evidentă a Rusiei de a anexa Principatele Române 4, cât și alte situații ce rupeau echilibrul diplomatic stabilit în virtutea tratatelor anterioare, au exercitat o puternică influență asupra politicii orientale habsburgice. Tentativa rusă de a se instala în Principatele Române, fie prin anexare, fie prin transformarea lor într-un stat independent sub protectorat țarist 5, amenința flancul oriental al Imperiului habsburgic, blocându-i posibilitățile de avans spre gurile Dunării. Curtea din
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
tratatelor anterioare, au exercitat o puternică influență asupra politicii orientale habsburgice. Tentativa rusă de a se instala în Principatele Române, fie prin anexare, fie prin transformarea lor într-un stat independent sub protectorat țarist 5, amenința flancul oriental al Imperiului habsburgic, blocându-i posibilitățile de avans spre gurile Dunării. Curtea din Viena era neliniștită și de posibilitatea contactului direct cu slavii de sud și cu românii ortodocși din Ardeal, al unei Rusii care folosea ortodoxia ca politică de stat6. Acest fapt
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
unei Rusii care folosea ortodoxia ca politică de stat6. Acest fapt putea pune în pericol securitatea internă a imperiului, fapt dovedit anterior de agitațiile confesionale din Transilvania 7 și, chiar mai grav, însăși integritatea teritorială 8. În aceste condiții, Imperiul habsburgic, nepregătit pentru un eventual război, ajunge la o apropiere de Prusia, în urma întrevederilor de la Neisse (august 1769) și Neustadt (septembrie 1770), dintre coregentul Iosif II și regele Friedrich II și chiar la angajamente de conlucrare în probleme de politică sud-est
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
Poarta otomană, socotită până nu demult un inamic ereditar. Tratatul austro-turc din 6 iulie 177110 prevedea ca, în schimbul unei sume de bani, al cedării Olteniei și al unor mici modificări teritoriale la granița Transilvaniei cu Moldova și Țara Românească, Imperiul habsburgic să acționeze, prin negocieri sau pe cale militară, spre a restitui turcilor fortărețele și posesiunile teritoriale ocupate de ruși, spre a se reveni la condițiile păcii de la Belgrad (1739). Într-un anumit fel se poate spune că acest tratat a prefațat
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
Austria, Prusia și Rusia, conform principiului compensațiilor echivalente, fiind destinat să salveze echilibrul de forțe între marile puteri în estul și sud-estul Europei 13. Conform prevederilor tratatului, în schimbul renunțării la ratificarea tratatului de alianță cu Poarta otomană din 1771, Imperiul habsburgic primea un număr de treisprezece orașe în Zips, Rusia Roșie, jumătate din palatinatul Cracoviei, principatele Zator și Osviecim, părți din Podolia, Sandomir, Belsk și Pocuția. Cele treisprezece orașe din Zips au fost unite, prin decizia Curții din Viena, cu regatul
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
condițiile în care Moldova era ocupată de ruși iure belli, Austria va adopta o atitudine foarte prudentă în acțiunile sale, conștientă fiind că anexarea nu putea avea loc fără consimțământul Rusiei. Pentru realizarea planurilor sale, începând cu anul 1774, diplomația habsburgică va acționa pe două planuri. Un prim plan l-a constituit acțiunea diplomatică pe lângă curtea țarinei Ecaterina a II-a. Ambasadorul Franței, Saint-Priest, comunica în acest sens Afacerilor Străine din Paris, la 3 ianuarie 1774, faptul că la Petersburg cancelarul
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
să deplaseze bornele de frontieră în interiorul Moldovei, pe un aliniament ce se întindea de la Prevorodec pe Nistru, la Capu Codrului pe Moldova și până în munții Dornei, la granița cu Transilvania 33. După ocuparea nordului Moldovei de trupele imperiale, acțiunile diplomației habsburgice la Constantinopol, în vederea determinării Porții otomane să-i cedeze acest teritoriu, vor cunoaște un tempo accelerat 34. Cedarea Bucovinei, pe baza hărții întocmite de Mieg, era motivată de ambasadorul Thugut, fie prin false drepturi istorice asupra acestui teritoriu, rezultate din
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]
-
cărui urmări ar fi alterat echilibrul de forțe pe continent și ar fi revigorat politica de compensații în sud-estul european, Imperiul otoman a cedat în 1775 nord-vestul Moldovei sub presiunea diplomației austriece și a demonstrațiilor de forță de la granițele Imperiului habsburgic cu Moldova și Țara Românească, pentru a nu risca un conflict militar cu habsburgii. Convenția întocmită în limba turcă, cu traduceri în italiană și franceză, încheiată la 7 mai 1775, la Constantinopol 38, de ambasadorul austriac Thugut și marele vizir
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1474_a_2772]