3,752 matches
-
critic și publicul său119. În raport cu construcția și întrebuințarea teoriei și practicii criticii de artă se constată că secolul al XX-lea se caracterizează printr-un eclectism critic, ținând cont de interesul aplicării inter-discursive a complexului de teorii structuraliste, poststructuraliste, (neo)marxiste, feministe, multiculturaliste, istoriciste etc.. În acest context, critica de artă ar putea fi percepută ca o alternativă inter-instituțională (academică, profesională și administrativă / managerială / curatorială) de abordare a practicii artistice contemporane, creând astfel posibilitatea unei comunicări între lumea academică (universități, centre
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
din Berkeley (California), insistă asupra abordării confluente a celor două tradiții istorice a gândirii critice, respectiv a sensului kantian al criticii, care presupune examinarea evaluativă a categoriilor și formelor cunoașterii pentru a determina validitatea și valoarea lor cognitivă, cu sensul marxist explicativ, normativ, practic și reflexiv al teoriei critice, care are în vedere examinarea realității socio-economice din perspectiva deconspirării formelor ascunse de dominare și exploatare, acționând astfel atât în direcția chestionării formelor stabilite ale gândirii, cât și a formelor stabilite de
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
sau explicit, o tendință artistică care să asigure calitatea operei. Tocmai de aceea, concluzionează Benjamin, tendința politică justă a unei opere include calitatea sa artistică, deoarece include tendința sa artistică. Abordând problema raportului dintre artă și politică din perspectiva criticii marxiste, Benjamin nu insistă pe ideea potrivit căreia raporturile sociale sunt condiționate de raporturile de producție, ci mai curând atrage atenția asupra funcției care ar trebui să revină operei de artă în cadrul raporturilor de producție artistică ale unei epoci, respectiv asupra
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
colaborare 197. Un alt moment relevant al istoriei ideii de politică aplicate în reflecțiile asupra producției artistice este reprezentat de critica culturii și societății capitaliste exersată de Internaționala Situaționistă care, pe lângă articularea unor elemente de anarhism, vehicula elemente de orientare marxistă împrumutate în special din critica lui Henri Lefebvre asupra alienării vieții cotidiene. Către sfârșitul anului 1967, cei mai importanți membri ai mișcării, Guy Debord și Raoul Vaneigem, publică Societatea spectacolului, respectiv Revoluția vieții de zi cu zi, două dintre scrierile
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
nu doar al formelor, pătruns fiind de discursurile verbale și vizuale, teoreticianul american propune o depășire a înțelegerii "vederii" în termenii formali ai psihologiei percepției (propuși de Gombrich ori Arnheim) prin explicația in-formală în termenii dezvăluirilor ideologice (făcute de teoreticienii marxiști, psihanaliști ori feminiști). În condițiile exercitării sociale a controlului, Bryson invocă necesitatea realizării unor studii cu privire la modul în care "puterea se folosește de constructul social al vederii" și la modul în care puterea încă își "deghizează și ascunde operațiile în
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
a complexului de teorii care articulează fondul de lucru al criticii culturale. Analizarea artei prin aplicarea diferitelor observații ale acestui discurs de fond, care s-a structurat în ultimii ani pe baza situării și poziționării teoriilor critice post-structuraliste, psihanalitice, (neo)marxiste, a ideologiilor și post-colonialiste, presupune asimilarea unor competențe și exercitarea unor performanțe critice orientate în direcția problematizării sociale, politice, economice, tehnologice caracteristice unui nou tip de responsabilizare a comunicării critice. În ceea ce privește situația discursului esteticii, orientat mai curând către diversificarea definițiilor
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
condition of visual culture could be indicated from the perspective of the theories and practices of contemporary art. In the first chapter of the book, it is analyzed the way in which the poststructuralist theory, the psychoanalytic theory, the (neo)marxist theory, the critical theory of ideology and the post-colonialist theory presented from a philosophical perspective, and the situationist theory, the communication theory, relational theory, postproduction theory and post-media theory presented from an art theory perspective, as modalities of reflection complementary
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
laquelle on pourrait indiquer la condition critique de la culture visuelle actuelle de point de vue de la théorie et des pratiques d'art contemporaine. Le premier chapitre va analyser la manière dont la théorie poststructuraliste, la théorie psychanalytique, la théorie (neo)marxiste, théorie critique idéologique et la théorie post-colonialiste de point de vue philosophique, aussi bien que la théorie situationniste, la théorie communicationnelle, la théorie relationnelle, la théorie de la postproduction et la théorie post média présentées du point de vue de la théorie
Condiţia critică: studiile vizuale în critica culturală, critica de artă şi arta critică by Cătălin Gheorghe [Corola-publishinghouse/Science/926_a_2434]
-
scria Glasul Bucovinei la 29 ianuarie 1924 în articolul intitulat LENIN: „Vladimir Ilici Ulianov, zis Lenin, a murit. A murit definitiv... ... Lenin a fost una din figurile caracteristice ale revoluției rusești. Un doctrinar fanatic, cu apucături de tiran, un ireductibil marxist cu gândul de a desființa tot ce a clădit în lumea aceasta cultura de mai multe milenii. Un adept fără rezerve și fără reticențe al înlocuirii vieții publice prin dictatura proletariatului, a dezlănțuit, în timpul democratizării armatelor rusești, cele mai crude
BUCOVINA ÎN PRESA VREMII /vol I: CERNĂUŢI ÎN PRESA VREMII 1811-2008 by Ion N. Oprea () [Corola-publishinghouse/Memoirs/460_a_970]
-
a încercat cu violență extremă să introducă sistemul de viață construită după filosofia materialistă a lui Karl Marx. Și în experimentarea acestei teorii, pur economice, n-a cruțat sângele semenilor săi. Nici teroarea, nici închisoarea, nici sângele vărsat, nici fraza marxistă repetată de guri zgomotoase și capete goale, nici ferma „naționalizare” n-a ajutat. Lenin, dictatorul popular, a îngenuncheat; în 1921 a trebuit să declare îngăduire (ce generozitate!) capitalismului. Iată spărtura sistemului comunist; o mărturisire de insuficiență. Atunci a murit Lenin
BUCOVINA ÎN PRESA VREMII /vol I: CERNĂUŢI ÎN PRESA VREMII 1811-2008 by Ion N. Oprea () [Corola-publishinghouse/Memoirs/460_a_970]
-
civilizația medievală din Transilvania. Un ultim paragraf nota totuși "înrăutățirea" stării românilor în urma acestor fenomene, pierderea drepturilor politice de către nobilii români ortodocși. Admitea însă că și această deteriorare a avut paleativele sale: acceptarea catolicismului, maghiarizarea ori trecerea peste munți. Viziunea marxistă asupra claselor sociale, detectabilă și în manualele anilor '90, a fost pur și simplu ignorată. Sclavia, de exemplu, era prezentată ca un fenomen istoric reprobabil dar persistent, practicat până în secolul XIX263. Djuvara anula astfel teoria sclavagismului ca "mod de producție
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
la sfârșitul anilor '40, modelul explicativ interbelic a rămas chiar și atunci când era criticat o referință obligatorie, fiind recuperat treptat, în anii '60. Efortul de reintegrare în narațiunea identitară a fost însoțit și de asimilarea unor categorii istoriografice de inspirație marxistă lupta de clasă, revoluția socialistă, internaționalismul proletar, rolul decisiv al "maselor populare" în istorie ș.a. care au produs, spre final de regim, o nouă formulă a istoriei de uz școlar. Anii '90 au debutat sub semnul acestei reprezentări familiare, care
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
tipic burghez în Transilvania și, în final, o intervenție "antirevoluționară" internațională în Ungaria. Acest ultim aspect care, de altfel, depășea secvența cronologică din titlu, nu a fost totuși detaliat. După toate cele pomenite, fostul regat român se prezenta, la judecata marxistă a istoriei, în postura unui stat dușmănos și profitor, care se mărise pe seama vecinilor 32. Războiul ideologic cu trecutul necomunist ostraciza complet ideea unirii. În anii '50, un titlu semnificativ era încă prezent în manuale "România în Primul Război Mondial
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
momentele de triumf din 6 martie 1945 și 30 decembrie 1947302. Insistent denigrată, Unirea era văzută doar ca un prilej de îmbogățire pentru "o mână de oameni". Despre succesul ideii naționale nici nu se pomenea, pentru că "alipirile" însemnaseră, în viziunea marxistă, doar creșteri cantitative și indiferente ale populației, compusă acum din "Români, Maghiari, Ucrainieni, Sârbi, Bulgari, etc."303. Nu se mai spunea nici un cuvânt despre reformele din anii '20. Dimpotrivă, se insista asupra unei perspective sumbre; astfel, în ciuda faptului că "România
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
s-a produs deci în virtutea unor convingeri care se voiau diferite de cele anterioare, dar erau, în fond, consubstanțiale discursului național-comunist. Timp de generații, astfel de reprezentări se refugiaseră în zona de rezistență a memoriei istorice colective, opusă istoriografiei oficiale marxiste și prosovietice, dar ele nu au fost cu totul ignorate de autorități, fiind tacit confirmate prin restituții mai mult sau mai puțin denaturate. În acest context, semnificațiile istorice atribuite, din ambele surse informale și oficiale zilei de 1 decembrie 1918
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
dintr-o perspectivă europeană extinsă, mai puțin marcată de polemicile cu scriitura comunistă. Noile lucrări conțineau și abordări istoriografice minimalizate sau ignorate până atunci, căutând să nuanțeze sau să pună sub semnul întrebării structurile discursive rigide, fie ele de tip marxist, naționalist sau antioccidental. În jurul anului 2000, manualele, ca și țările pentru care au fost scrise, au devenit mai stabile, capabile să redea opțiuni narative mai coerente. În ciuda referințelor științifice și academice prin care se legitimează, manualele de istorie nu pun
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
R.S.R., București, 1980, p. 460. 284 Ibidem. 285 Profesorii de istorie și geografie au avut, între susținători, pe Alain Decaux, Michel Debre și George Duby. Redescoperirea acestei istorii "tradiționale" s-a datorat și altor circumstanțe, cum ar fi contestarea ideologizării marxiste, reevaluarea istoriei politice, administrative și constituționale, revizuirea istoriei economice, cu accent pe studiul inovațiilor și a invențiilor. Au fost reacții categorice contra "cuantificării, punerii în serie statistică, tratamentului aritmetic ce dă iluzia științificității și ne face să credem că putem
Didactica apartenenţei : istorii de uz şcolar în România secolului XX by Cătălina Mihalache [Corola-publishinghouse/Science/1404_a_2646]
-
național-comunistă, pentru care rolul esențial al istoricului a fost acela de a legitima regimul politic existent și valorile sale. Pentru regimul comunist, istoriografia a reprezentat unul dintre cele mai eficiente instrumente de menținere a coeziunii sociale, iar după discreditarea ideologiei marxiste naționalismul istoriografic s-a dovedit a fi și cel mai longeviv moștenitor al propagandei ceaușiste. Regimul politic comunist s-a prăbușit de cincisprezece ani, dar istoriografia sa mai dăinuie și astăzi - uneori chiar Înflorește. Istoriografia tradiționalistă din zilele noastre nu
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
disciplina-mamă. Astăzi, mulți cercetători Îi reproșează istoriei mentalităților fie caracterul prea vag și general al conceptelor cu care operează, fie, dimpotrivă, fragmentarea obiectului cercetării În nenumărate parcele distincte, ceea ce face imposibilă conturarea unei viziuni globale. Alți critici subliniază moștenirea ideologică marxistă Încorporată În discursul Școlii Analelor, structuralismul excesiv al acesteia și folosirea exagerată a analizei cantitative, ba chiar un anumit determinism socio-economic, aparent mai nuanțat, dar tributar aceleiași viziuni ideologice rigide. Cercetătorii anglo-saxoni, cum ar fi Robert Darnton, evită chiar termenul
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
social-economică care a dus la valorizarea superioară a domeniilor feudale de aici, profilate acum pe exportul de produse agricole În direcția Europei Apusene. Acest lucru a determinat intensificarea exploatării sociale și În Transilvania, un aspect studiat În amănunțime de istoricii marxiști, Între care s-a distins David Prodan XE "Prodan" . Ca urmare, timpul muncii a dobândit o tot mai mare valoare, presând În mod irezistibil asupra timpului sărbătorii. În al doilea rând, reducerea numărului de zile de sărbătoare În Transilvania se
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
ca funcție esențială justificarea, consolidarea și chiar reproducerea dominației politice și culturale exercitate de occidentali asupra celor supuși autorității lor discursive? Spre un răspuns afirmativ ar Înclina, de data aceasta, orice critică structuralistă a colonialismului, ca și interpretările de tradiție marxistă sau foucaldiană. Tot ceea ce pot spune este că Încercarea de a ieși dintr-o atare dilemă presupune asumarea unei perspective ideologice, implicată și moralizatoare, așa că prefer să las fiecărui cititor posibilitatea de a-și exprima opțiunea sau chiar de a
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
ideologice nu au scăpat nici ele atenției cercetătorilor. Sunt de amintit, mai Întâi, lucrările dedicate mitizării și ideologizării figurii lui Horea XE "Horea" la nivelul folclorului, al publicisticii, al literaturii ficționale sau al reprezentărilor plastice. Ștefan Pascu și alți istorici marxiști au cheltuit multă energie În fastidioasa lor dezbatere cu privire la „caracterul” mișcării lui Horea, etichetată drept „revoluție”; este adevărat, demersul respectiv prelungește un interes „terminologic” (de fapt, cu substrat ideologic) mult mai vechi, pe care Îl regăsim și la Nicolae Densușianu
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
poezia sa „Deutscher und Ire”, scrisă În anul 1846, Weerth vorbește despre necesitatea solidarizării germanilor cu irlandezii, de care i-ar uni, ca element comun, aceeași sărăcie. Era vorba, aici, de idealul de solidaritate al proletariatului internațional, inspirat de gândirea marxistă. Dacă primele trei sfere de interes erau proprii, În general, statelor apusene, În cazul cărora nu se punea atât de acut problema națională, cu totul altă rezonanță avea chestiunea irlandeză pe o a patra filieră, cea a popoarelor „mici și
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
sub Îngrijirea lui A. Oțetea și S. Schwann. Chiar dacă nu În toate aceste cazuri putem vorbi de o manifestare a obedienței istoriografice, se remarcă totuși fascinația exercitată de un asemenea subiect, indiferent dacă preferințele autorilor merg sau nu spre ideologia marxistă. Tocmai pentru a relativiza o asemenea atracție - nefirească, totuși, pentru un demers științific —, cred că nu este de dorit nici alunecarea În cealaltă extremă, iar asemenea subiecte pot fi oricând abordate, fără nici un fel de complexe. În contextul ideologic din
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]
-
apogeu. Ca urmare, nu sunt Înregistrate decât contribuțiile și bibliografia existentă până la acea dată. Pentru evoluția cercetărilor de după 1990, până astăzi, vezi capitolul următor: „De la «imaginea celuilalt» la geografiile simbolice”. O expunere teoretică privind caracterul cunoașterii istorice, făcută de pe poziții marxiste, la Jerzy Topolski, Metodologia istoriei, București, 1987, p. 212-247 (vezi mai ales capitolul „Relativismul cognitiv...”, pp. 227-236); similar la Alexandru Tănase, Victor Isac, Realitate și cunoaștere În istorie, București, 1980, passim; Nikolai Iribagiakov, Clio În fața judecății filozofiei burgheze, București, 1980
[Corola-publishinghouse/Science/2263_a_3588]