2,751 matches
-
-se regulat. Ea va consimți doar problemele care erau în interesul stărilor și a regatului, de care monarhul de dinastie străină nu se simțea legat. Deși solidare în fața pericolului turcesc, stările nu au consimțit nici ridicarea taxelor extraordinare. În privința delegaților nobilimii, Decretul II din 1453 preciza că ei reprezintă "întregul corp al țării" (ország). Termenul, consacrat acum prin act regal, fusese folosit deja în 1444 și apoi în 1446, când reprezentanții orașului Pozsony enumerau astfel membri Dietei: herrn, prelattn etc. und
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
act regal, fusese folosit deja în 1444 și apoi în 1446, când reprezentanții orașului Pozsony enumerau astfel membri Dietei: herrn, prelattn etc. und orsag 520. La început ország desemna doar marii seniori, dar de la mijlocul secolului al XV-lea denumea nobilimea, care devenea un factor important al vieții politice. În 1453 se va stabili și pentru comitate regula de a acorda puteri limitate deputaților Dietei: ei trebuiau să informeze electorii asupra problemelor discutate, problemele de care nu fuseseră înștiințați și să
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
să-și justifice poziția în scris, la expirarea mandatului. Dacă ar fi votat contrar puterilor încredințate, comitatul putea să-i revoce, dar fără a putea contesta rezultatul votului. Decizia aparținea majorității. Alegerea lui Matia Corvin (1458-1490) a reprezentat victoria micii nobilimi 521. În timpul domniei lui supremația stărilor va lua sfârșit, nu și regimul de stări. Nobilimea comitatensă va fi reprezentată în mod obișnuit prin delegați. Prin Decretul I din anul 1458, regele confirma convocarea anuală a Dietei de Rusalii (art.51
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
încredințate, comitatul putea să-i revoce, dar fără a putea contesta rezultatul votului. Decizia aparținea majorității. Alegerea lui Matia Corvin (1458-1490) a reprezentat victoria micii nobilimi 521. În timpul domniei lui supremația stărilor va lua sfârșit, nu și regimul de stări. Nobilimea comitatensă va fi reprezentată în mod obișnuit prin delegați. Prin Decretul I din anul 1458, regele confirma convocarea anuală a Dietei de Rusalii (art.51)522, iar prin Decretul de la Szeged (1459) statua limitarea participării nobilimii mijlocii la Diete numai
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
și regimul de stări. Nobilimea comitatensă va fi reprezentată în mod obișnuit prin delegați. Prin Decretul I din anul 1458, regele confirma convocarea anuală a Dietei de Rusalii (art.51)522, iar prin Decretul de la Szeged (1459) statua limitarea participării nobilimii mijlocii la Diete numai prin reprezentanți, câte patru din fiecare comitat (ac de unoquoque comitatu quatuor electi cum plena facultate missi, totum regnum repraesentantes)523. La încoronare a jurat că va respecta constituția 524, care însemna Bula de Aur din
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
plena facultate missi, totum regnum repraesentantes)523. La încoronare a jurat că va respecta constituția 524, care însemna Bula de Aur din 1222 a regelui Andrei al II-lea și "legea" din 1351 a lui Ludovic cel Mare, adică privilegiile nobilimii. Cu toate acestea, Matia Corvin a desfășurat o vastă politică de centralizare, a domnit într-un mod cvasiabsolutist și a condus țara prin decrete 525. El se considera supremul apărător al legii și, în consecință, "sursa legii", Această interpretare absolutistă
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
în parte, au susținut-o. De altă parte, regele a sprijinit orașele care, prin intermediul reprezentării în Diete vor devei parteneri politici de care monarhia trebuia să țină cont în propriul său interes. În același timp Matia Corvin a restrâns rolul nobilimii în guvernarea țării, tot prin intermediul Adunărilor de stări. Deși în 1471 a legiferat convocarea anuală a Dietei, regele nu va mai întruni stările privilegiate în adunare. Supuse, acestea vor vota în anul 1478 impozitele cerute de rege pentru cinci ani
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
s-a impus: renunțarea la marile impozite și promisiunea scrisă că va cere consimțământul prelaților și seniorilor înaintea oricărei hotărâri care ar atinge interesele regatului. La umbra "puterii" lui Vladislav, regimul stărilor a fost complet restabilit. Alianța puterii centrale cu nobilimea și orașele nu s-a mai realizat. În mijlocul dezacordurilor care se agravau continuu, stările privilegiate nu se vor mai reuni. Trebuie menționat că sub Vladislav al II-lea și Ludovic al II-lea, nobilimea se prezenta în totalitate, absența fiind
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
complet restabilit. Alianța puterii centrale cu nobilimea și orașele nu s-a mai realizat. În mijlocul dezacordurilor care se agravau continuu, stările privilegiate nu se vor mai reuni. Trebuie menționat că sub Vladislav al II-lea și Ludovic al II-lea, nobilimea se prezenta în totalitate, absența fiind penalizată. Decretul din 1495 interzicea regelui să convoace reprezentanții comitatelor în locul întregii nobilimi 529. Dezechilibrul dintre stări s-a adâncit și datorită divergențelor în susținerea viitorilor pretendenți la tronul Ungariei. Puterea marilor seniori întrecea
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
continuu, stările privilegiate nu se vor mai reuni. Trebuie menționat că sub Vladislav al II-lea și Ludovic al II-lea, nobilimea se prezenta în totalitate, absența fiind penalizată. Decretul din 1495 interzicea regelui să convoace reprezentanții comitatelor în locul întregii nobilimi 529. Dezechilibrul dintre stări s-a adâncit și datorită divergențelor în susținerea viitorilor pretendenți la tronul Ungariei. Puterea marilor seniori întrecea cu mult pe cea de care ei s-au bucurat în perioadele anterioare. Pentru apărarea nobilimii contra arbitrarului suveranului
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
comitatelor în locul întregii nobilimi 529. Dezechilibrul dintre stări s-a adâncit și datorită divergențelor în susținerea viitorilor pretendenți la tronul Ungariei. Puterea marilor seniori întrecea cu mult pe cea de care ei s-au bucurat în perioadele anterioare. Pentru apărarea nobilimii contra arbitrarului suveranului și seniorilor, în 1514 Ștefan Werböczy va prezenta Dietei codul de legi Tripartitum, ce se dorea a fi expresia egalității dintre nobili, consacrând principiul de la 1351: una eademque nobilitas. Teza lui Werböczy era "simplă și genială", făcând
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
arbitrarului suveranului și seniorilor, în 1514 Ștefan Werböczy va prezenta Dietei codul de legi Tripartitum, ce se dorea a fi expresia egalității dintre nobili, consacrând principiul de la 1351: una eademque nobilitas. Teza lui Werböczy era "simplă și genială", făcând din nobilimea obișnuită (nu din magnați și clerul superior) "trupul sacru" personalizat și "componentă a Sfintei Coroane"530. Ficțiunea despre una et eadem libertas a tuturor privilegiaților, ca și definirea Coroanei ca nucleu esențial al națiunii nobile și izvor la autorității regale
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
palat regal de la Buda, Bonfini menționează sala de consiliu: Buleuterion hic et dieta, ceea ce ne lasă să presupunem că nu doar reunirea Consiliului avea loc aici, ci și sesiunile marilor seniori cu prilejul Dietei, de regulă prezidate de rege.535 Nobilimea mijlocie, deja numeroasă, trimitea deputați care se întâlneau lângă zidurile orașului Pesta (în fața Budei), pe câmpia de la Rákos, care se întindea de-a lungul Dunării. Rákos va deveni sinonimul noțiunii de Dietă, polonezii preluând termenul direct în acest sens (rokosz
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
1526)538 a fost, printre altele, și o consecință a dezacordului dintre monarhie și stări, a limitării puterii regale și creșterii celei a stărilor privilegiate. După 1532 situația se va schimba, în primul rând în privința celor reprezentați în Camera inferioară: nobilimea mijlocie nu a mai fost niciodată convocată cu titlu individual și în totalitate, fiind în viitor prezentă numai prin deputați aleși. În privința Camerei superioare, obiceiul convocărilor individuale a fost consacrat juridic în anul 1608539. După eliberarea Vienei (12 septembrie 1683
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
o scurtă perioadă de creștere a autorității monarhice, stările privilegiate vor relua controlul guvernării, situându-se deasupra regalității 542. La sfârșitul secolului al XIII-lea și începutul celui de-al XIV-lea, după o luptă destul de îndelungată între monarhie și nobilime, puterea suveranului a fost limitată cu sprijinul adunărilor nobilimii și al unui Consiliu de stat permanent. Carta din anul 1282 a regelui Danemarcei, Eric Clipping (1259-1286) și condițiile din 1319 pentru alegerea lui Magnus al VII-lea Erikssson (1319-1355) ca
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
privilegiate vor relua controlul guvernării, situându-se deasupra regalității 542. La sfârșitul secolului al XIII-lea și începutul celui de-al XIV-lea, după o luptă destul de îndelungată între monarhie și nobilime, puterea suveranului a fost limitată cu sprijinul adunărilor nobilimii și al unui Consiliu de stat permanent. Carta din anul 1282 a regelui Danemarcei, Eric Clipping (1259-1286) și condițiile din 1319 pentru alegerea lui Magnus al VII-lea Erikssson (1319-1355) ca rege al Suediei și Norvegiei, reprezintă momentele victoriei monarhiei
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
al Suediei și Norvegiei, reprezintă momentele victoriei monarhiei stărilor în Țările scandinave 543. La urcarea pe tron regele Danemarcei era obligat să jure că va respecta toate privilegiile stărilor. Această obligație a fost fixată în "capitulații". Atitudinea de nesupunere a nobilimii și clerului față de monarhie este evidențiat de faptul că până în secolul al XIV-lea stările celor trei țări Danemarca, Norvegia și Suedia preferau să încheie "uniuni personale" și să aibă regi străini, la adăpostul cărora își puteau conserva libertățile și
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
Suedia preferau să încheie "uniuni personale" și să aibă regi străini, la adăpostul cărora își puteau conserva libertățile și păstra puterea politică. În anul 1319 Suedia și Norvegia încheiau un act de Uniune personală, pe baza unui acord între marea nobilime din ambele țări. Din 1375 până în 1389 fiica lui Waldemar al IV-lea, Margareta, a reușit să reunească cele trei coroane: ale Danemarcei, Norvegiei și Suediei 544. Cele trei țări vor încheia, în Dieta din 1397, Uniunea de la Kalmar cu
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
Uniunea de la Kalmar cu menținerea independenței interne a fiecăreia 545. Eric de Pomerania, nepotul reginei Danemarcei, a fost ales suveran al celor trei regate (până în 1439). Uniunea a însemnat însă hegemonia Danemarcei asupra celorlalte două regate, determinând reacții violente din partea nobilimii acestora, în special după moartea reginei Margareta (1412). O puternică răscoală va izbucni în Suedia în 1434. În vâltoarea acesteia, care a generat un adevărat război, s-a întărit Adunarea reprezentanților stărilor privilegiate Reiksdagul Suediei din care făceau parte clerul
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
acestora, în special după moartea reginei Margareta (1412). O puternică răscoală va izbucni în Suedia în 1434. În vâltoarea acesteia, care a generat un adevărat război, s-a întărit Adunarea reprezentanților stărilor privilegiate Reiksdagul Suediei din care făceau parte clerul, nobilimea, patriciatul urban și țăranii liberi 546. Uniunea de la Kalmar nu a prevăzut exact ordinea de succesiune la tron. Fiecare rege trebuia ales dintre succesorii lui Eric și, astfel, actul electiv a devenit pentru nobilime prilejul unor pactis conventis: fiecare schimbare
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
Suediei din care făceau parte clerul, nobilimea, patriciatul urban și țăranii liberi 546. Uniunea de la Kalmar nu a prevăzut exact ordinea de succesiune la tron. Fiecare rege trebuia ales dintre succesorii lui Eric și, astfel, actul electiv a devenit pentru nobilime prilejul unor pactis conventis: fiecare schimbare a domniei însemna limitarea prerogativelor regale. În cadrul Uniunii puterea era deținută de nobilime, iar dacă monarhul încălca vreunul din angajamentele asumate, toți locuitorii regatului aveau dreptul să i se opună, "fără să-și piardă
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
exact ordinea de succesiune la tron. Fiecare rege trebuia ales dintre succesorii lui Eric și, astfel, actul electiv a devenit pentru nobilime prilejul unor pactis conventis: fiecare schimbare a domniei însemna limitarea prerogativelor regale. În cadrul Uniunii puterea era deținută de nobilime, iar dacă monarhul încălca vreunul din angajamentele asumate, toți locuitorii regatului aveau dreptul să i se opună, "fără să-și piardă onoarea și fără să-și calce jurământul de fidelitate"547. Este modalitatea de manifestare a dreptului la rezistență și
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
jurământul de fidelitate"547. Este modalitatea de manifestare a dreptului la rezistență și a solidarității stărilor, în efortul de îngrădire a prerogativelor monarhice. Reigsraadet (Consiliul de stat), compus din nobili și clerul superior, cărora nu li s-a putut opune nobilimea mijlocie pentru contrabalansarea forței lor, a uzurpat toate drepturile Adunării țării și ale Coroanei. Acest lucru a fost posibil datorită rolului hotărâtor pe care Reigsraadet îl avea în actul electiv. Modificarea raportului de forțe a făcut ca în viitor adunările
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
începutul secolului al XVII-lea), nu au mai rămas decât burghezia și clasa superioară, divizată în magnați și nobili. Danehof a devenit dieta obișnuită și periodică până în anul 1413, apoi locul și funcțiile îi vor fi luate de Herredag, adunarea nobilimii. La jumătatea secolului al XV-lea în exercițiul votării se va impune regula majorității. Ea a fost precis formulată într-un edict (Haandfaestning) din anul 1448 al regelui Cristian I (1448-1481), care consimțea că fără aprobarea stărilor privilegiate nu va
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]
-
în Danemarca va încerca să constituie un stat puternic. Domnia regelui danez Cristian al II-lea a rămas ca o perioadă în care monarhia s-a impus, și aceasta prin meritul personal al suveranului în supunerea stărilor privilegiate clerul și nobilimea la plata impozitelor și violarea frecventă a privilegiilor. El a promulgat, fără consimțământul cerut de la Rigsraadet, Codul secular și Codul ecleziastic ridicând și în acest fel autoritatea monarhiei. Lupta contra stărilor privilegiate s-a ascuțit în perioada Reformei religioase. Cristian
Europa monarhiei stărilor by Gheorghe Bichicean [Corola-publishinghouse/Science/1436_a_2678]