18,324 matches
-
El este cel care produce enunțul. Întrebarea este: care sunt factorii, alții decât nevoia reală ce trebuie satisfăcută, la nivelul emițătorului, care condiționează forma frazei? Ei nu sunt altceva decât alte surse de ipoteze pentru contextul care va determina forma lingvistică unică pe care o va lua fraza. Aceste surse ale contextului emițătorului ar putea fi grupate În funcție de rolul pe care Îl au În producerea frazei În : 1) elemente care au rolul de a permite producerea celei mai economice forme a
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
În calcul aici obiectele și stările de lucruri din mediul fizic comun emițătorului și interpretului, elemente aflate În conexiune semantică cu gândul pe care emițătorul dorește să-l comunice interpretului; ele Îi vor permite emițătorului să producă, În locul unor construcții lingvistice stufoase și, uneori, ambigue, datorită polisemantismului cuvintelor, o serie de semne non verbale care să facă trimitere În modul cel mai direct la anumiți referenți mai ușor identificabili prin alte categorii de semne decât cele lingvistice. În loc să producă fraza complexă
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
producă, În locul unor construcții lingvistice stufoase și, uneori, ambigue, datorită polisemantismului cuvintelor, o serie de semne non verbale care să facă trimitere În modul cel mai direct la anumiți referenți mai ușor identificabili prin alte categorii de semne decât cele lingvistice. În loc să producă fraza complexă și greoaie Cum se numește fructul de pe raftul din stânga dumneavoastră de forma, culoarea și mărimea unui pepene galben? emițătorul folosește o construcție lingvistică simplă, acompaniată de un semn non verbal de indicare (cu mâna, arătătorul și
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
la anumiți referenți mai ușor identificabili prin alte categorii de semne decât cele lingvistice. În loc să producă fraza complexă și greoaie Cum se numește fructul de pe raftul din stânga dumneavoastră de forma, culoarea și mărimea unui pepene galben? emițătorul folosește o construcție lingvistică simplă, acompaniată de un semn non verbal de indicare (cu mâna, arătătorul și direcția privirii) a obiectului Cum se numește fructul ăsta / ăla? 2) elemente care determină mascarea nevoii reale, a ceea ce emițătorul gândește sau simte cu adevărat În raport cu interlocutorul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
acestuia, de exemplu Habar nu ai să-Ți educi copilul! / Ești un părinte incompetent ... percepția sa asupra raporturilor reciproce dintre el și interlocutor, În funcție de care el poate dori să ascundă anumite scopuri, interese pe care le urmărește. Acestea sunt mascate lingvistic, dar pot fi vehiculate, inconștient, de eventuale semne para și non verbale (anumite inflexiuni ale vocii, gesturi, ticuri ș.a.) sau pot fi recuperate În urma unui proces inferențial. Deși campania electorală prezidențială nu Începuse, candidații unor partide politice Își asumaseră deja
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
factorii contextuali contribuie direct la stabilirea formei publice pe care o va lua intenția comunicativă a acestuia. De ce este necesar contextul În cazul interpretului? Iată câteva dintre motivele posibile: pentru a identifica referenții la care locutorul face trimitere prin secvența lingvistică produsă (În limbaj comun, pentru a Înțelege situația din lumea reală la care enunțul trimite); pentru a dezambiguiza semnificația frazei rostite; pentru a Încerca să găsească, dincolo de semnificația frazei, intenția pe care a avut-o locutorul atunci când a produs-o
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
care a avut-o locutorul atunci când a produs-o; În structura contextului interpretului ar putea fi incluse următoarele componente principale ( În teoria pertinenței, ele sunt de fapt sursele din care interpretul Își va extrage premisele necesare prelucrării semnificației frazei): secvențele lingvistice anterioare enunțului supus interpretării mediul fizic În care se desfășoară actul de comunicare acele obiecte și stări de lucruri aflate, direct sau indirect, În raporturi semantice cu enunțul emițătorul care mai produce, pe lângă secvența lingvistică propriu zisă, două categorii de
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
necesare prelucrării semnificației frazei): secvențele lingvistice anterioare enunțului supus interpretării mediul fizic În care se desfășoară actul de comunicare acele obiecte și stări de lucruri aflate, direct sau indirect, În raporturi semantice cu enunțul emițătorul care mai produce, pe lângă secvența lingvistică propriu zisă, două categorii de semne ce o Însoțesc și o completează cu necesitate: semnele paraverbale (vocea cu parametrii săi de diferențiere) și semnele non verbale (gesturi, expresia feței, expresia și direcția privirii, poziția corpului); interpretul Însuși ca entitate complexă
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
cu gradientul), comunicarea pe direcția propusă de P eșuează pentru că, deși H are capacități perceptive și raționale normale, din bagajul lui de cunoștințe enciclopedice lipsesc conceptele, reprezentările, ipotezele pe care acesta să le folosească În prelucrarea informației furnizate prin secvența lingvistică. Cu siguranță s-ar mai putea vorbi și de perspectiva observatorului asupra contextului. Nu voi insista asupra ei deoarece acesta analizează fenomenele care au loc În procesul de comunicare substituindu-se, pe rând, locutorului și interlocutorului. 1.4. Dinspre semnificație
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
s-au dat la această Întrebare doresc să reamintesc două, cele mai importante - din perspectiva observatorului În funcție de care se pot identifica și două abordări total diferite ale contextului. Prin comunicare se urmărește: 1) transmiterea unui mesaj conținut Într-o secvență lingvistică pe care o produce locutorul, sau 2) transmiterea unei intenții pe care locutorul o are În minte, În raport cu un anumit interlocutor, la un moment dat. Sarcina interpretului este: În primul caz, de a recupera semnificația textului/frazei/secvenței lingvistice produse
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
secvență lingvistică pe care o produce locutorul, sau 2) transmiterea unei intenții pe care locutorul o are În minte, În raport cu un anumit interlocutor, la un moment dat. Sarcina interpretului este: În primul caz, de a recupera semnificația textului/frazei/secvenței lingvistice produse (prin decodare), iar În cel de al doilea, de a construi o semnificație proprie, care să se apropie cât mai mult posibil de intenția, obiectivul pe care l-a avut locutorul. Cele două posibile răspunsuri generează două perspective asupra
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
proprie, care să se apropie cât mai mult posibil de intenția, obiectivul pe care l-a avut locutorul. Cele două posibile răspunsuri generează două perspective asupra contextului: În prima situație, contextul este privit ca fiind constituit În exclusivitate din entitățile lingvistice anterioare și/sau ulterioare entității supusă decodării (cuvânt, expresie, propoziție) și, de aceea, este cel mai adesea cunoscut sub numele de co-text <ref id = "10">Sf. Augustin este printre primii gânditori care afirmă explicit importanța co-textului În interpretarea semnelor lingvistice
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
lingvistice anterioare și/sau ulterioare entității supusă decodării (cuvânt, expresie, propoziție) și, de aceea, este cel mai adesea cunoscut sub numele de co-text <ref id = "10">Sf. Augustin este printre primii gânditori care afirmă explicit importanța co-textului În interpretarea semnelor lingvistice: „dacă nu s-ar arunca o rază de lumină prin context, ar fi imposibil să știm cu care din sensurile următoare a fost rostit sau scris cuvântul ...” (Augustin 1991, p.101)<ref/>. Observăm faptul că atât textul cât și contextul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
prin context, ar fi imposibil să știm cu care din sensurile următoare a fost rostit sau scris cuvântul ...” (Augustin 1991, p.101)<ref/>. Observăm faptul că atât textul cât și contextul, aparțin, În acest caz, aceluiași sistem de semne, sistemul lingvistic; de aceea, el mai este numit de unii cercetători și context intern. În cea de a doua situație, contextul este format din tot ceea ce locutorul și interlocutorul pot utiliza - pe lângă textul propriu-zis, primul, pentru a transmite intenția pe care o
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
acela de a evidenția și de a transfera În intelectul altuia ceea ce are În minte emițătorul semnului” <ref id = "11">Augustin 2002, p. 113 <ref/>. Deoarece acest context complex poate conține elemente din, practic, orice sistem de semne, În afara celui lingvistic, el mai este numit și context extern <ref id = "12">Dilley 1999, p. 12<ref/>. Pe de altă parte, dacă acceptăm perspectiva cognitivistă, conform căreia, tot ceea ce este legat de context se petrece Într-o minte, fie a emițătorului, fie
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
cognitivistă, conform căreia, tot ceea ce este legat de context se petrece Într-o minte, fie a emițătorului, fie a interpretului, sub forma unui proces de activare sau construire a unor ipoteze aflate În conexiune, directă sau indirectă, cu semnificația componentei lingvistice a enunțului, ambele tipuri de context menționate mai sus se pot regăsi Într-un al treilea tip de context, Într-un context al minții sau psihologic <ref id = "13"> Idem <ref/>. Contextul este „În capul nostru, nu În afară” <ref
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
aceea că, atât enunțul/textul, cât și contextul, sunt considerate ca aparținând aceleiași lumi semiotice, mai precis aceluiași sistem de semne. Rezultă că se pot identifica diferite tipuri de contexte interne În funcție de sistemele de semne care există. 2.1. Contextul lingvistic Sistemul de semne care joacă cel mai important rol În comunicarea interumană este sistemul lingvistic. În consecință este firesc ca și contextul ce corespunde acestui sistem de semne să aibă o importanță aparte. Așa cum am precizat deja, pentru a numi
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
mai precis aceluiași sistem de semne. Rezultă că se pot identifica diferite tipuri de contexte interne În funcție de sistemele de semne care există. 2.1. Contextul lingvistic Sistemul de semne care joacă cel mai important rol În comunicarea interumană este sistemul lingvistic. În consecință este firesc ca și contextul ce corespunde acestui sistem de semne să aibă o importanță aparte. Așa cum am precizat deja, pentru a numi acest tip de context se folosește atât termenul de context cât și cel de cotext
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
a unor conexiuni ce ne vor duce dincolo de ea, spre/la scopul În care enunțul a fost produs. 2.1.1. Propoziția - context pentru cuvânt Pe lângă contribuțiile sale privind semnul, În generalitatea sa, Sf. Augustin, evidențiază importanța pe care anturajul lingvistic al unui cuvânt o poate avea În obținerea semnificației acestuia: “Orice cuvânt...” luat În parte “este ambiguu...” pentru că el are mai multe sensuri și ascultătorul nu știe pe care dintre ele să-l selecteze. Eliminarea ambiguității se realizează prin context
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
le facă și n-au reușit. Orice om are de ales la un moment dat În viața lui, pică-ntr-o răscruce: ori admiră, iubește și invidiază colegial, or' urăște și detestă. Problematic, din perspectiva raportului dintre semnificația unei entități lingvistice și contextul lingvistic În care aceasta funcționează, este și următorul exemplu din Înregistrarea nr.3 (S: ... Da’ ... zumu-i sonor sau ... zum di imagini?) H: Cre’ cî-i sonor. Ce ar trebui să Înțeleagă S din enunțul produs de H? Că zoom
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
n-au reușit. Orice om are de ales la un moment dat În viața lui, pică-ntr-o răscruce: ori admiră, iubește și invidiază colegial, or' urăște și detestă. Problematic, din perspectiva raportului dintre semnificația unei entități lingvistice și contextul lingvistic În care aceasta funcționează, este și următorul exemplu din Înregistrarea nr.3 (S: ... Da’ ... zumu-i sonor sau ... zum di imagini?) H: Cre’ cî-i sonor. Ce ar trebui să Înțeleagă S din enunțul produs de H? Că zoom-ul la care
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
de referință referință secundară, diferențiind-o astfel de referința primară (cum ar fi referința expresiei steaua de dimineață - referință prin care se trimite direct, și nu prin intermediul gândirii emițătorului sau subiectului propoziției, la obiectul din lumea reală). Un asemenea anturaj lingvistic În care o expresie nominală este subordonată unui verb care exprimă atitudini propoziționale (convingeri, gânduri, dorințe etc.), este numit de Frege oratio obliqua (vorbire indirectă); din perspectiva analizei noastre, acesta funcționează ca un context, pe care am putea să-l
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
sonor și Îi sonor ne ajută să apreciem, cu mai multă acuratețe, așa cum vom vedea în subcap. 4.3., forța ipotezelor pe care le construiește/accesează interpretul, a căror pertinență este, aparent, comparabilă. Dacă ne-ar interesa doar contribuția contextului lingvistic la semnificația literală a celor două enunțuri, am putea spune că, În ultimul caz (Îi sonor), ipoteza că un anumit element al unui aparat (prezent În mediul Înconjurător imediat comun celor doi participanți) reprezintă zoom-ul sonor este foarte puternică
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
slabă. Observăm faptul că, uneori, contextul propozițional nu este suficient pentru obținerea semnificației literale a unui cuvânt care este parte a propoziției. 2.1.2. Textul/discursul - context pentru cuvânt, expresie, propoziție În Încercarea de a explica semnificația unor fenomene lingvistice cum ar fi referința definită și anaforică, elipsa, presupoziția, comentariile eliptice, pronominalizarea ș.a., cercetătorii au fost nevoiți să depășească granițele propoziției. Așa cum am văzut Într-unul din exemplele mai sus menționate, contextul la nivelul propoziției poate să nu conțină informațiile
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
conexiunea, legătura (Ogden și Richards Îl definesc ca fiind “un set de entități - lucruri sau evenimente - legate Între ele Într-un anumit fel” <ref id = "19"> Ogden and Richards 1936, p. 58 </ref>). Așadar, pentru a descifra semnificația unei entități lingvistice a unui text (ne referim aici atât la semnificația propriu-zisă meaning cât și la referință), trebuie identificate elementele care asigură coerența acestuia cu alte entități lingvistice aflate În contextul lingvistic care o precede. Aceste conexiuni funcționează ca niște constrângeri. Ele
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]