18,324 matches
-
Ogden and Richards 1936, p. 58 </ref>). Așadar, pentru a descifra semnificația unei entități lingvistice a unui text (ne referim aici atât la semnificația propriu-zisă meaning cât și la referință), trebuie identificate elementele care asigură coerența acestuia cu alte entități lingvistice aflate În contextul lingvistic care o precede. Aceste conexiuni funcționează ca niște constrângeri. Ele nu fac altceva decât să valideze o singură semnificație dintr-o multitudine de semnificații posibile - cazul cuvântului urât din exemplul de mai sus, În care contextul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
p. 58 </ref>). Așadar, pentru a descifra semnificația unei entități lingvistice a unui text (ne referim aici atât la semnificația propriu-zisă meaning cât și la referință), trebuie identificate elementele care asigură coerența acestuia cu alte entități lingvistice aflate În contextul lingvistic care o precede. Aceste conexiuni funcționează ca niște constrângeri. Ele nu fac altceva decât să valideze o singură semnificație dintr-o multitudine de semnificații posibile - cazul cuvântului urât din exemplul de mai sus, În care contextul lingvistic anterior propoziției din
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
aflate În contextul lingvistic care o precede. Aceste conexiuni funcționează ca niște constrângeri. Ele nu fac altceva decât să valideze o singură semnificație dintr-o multitudine de semnificații posibile - cazul cuvântului urât din exemplul de mai sus, În care contextul lingvistic anterior propoziției din care urât făcea parte, a permis luarea În considerație a unui singur statut morfologic al cuvântului, acela de verb (din cele trei posibile). Constrângerile impuse de contextul lingvistic nu sunt Întotdeauna suficient de clare pentru a permite
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
urât din exemplul de mai sus, În care contextul lingvistic anterior propoziției din care urât făcea parte, a permis luarea În considerație a unui singur statut morfologic al cuvântului, acela de verb (din cele trei posibile). Constrângerile impuse de contextul lingvistic nu sunt Întotdeauna suficient de clare pentru a permite interpretului să identifice semnificația unei entități. În exemplul de mai jos (Marin Preda, Moromoeții, vol. I, p. 70), Victor are dificultăți În decodificarea semnificația cuvântului asta din enunțul produs de Moromete
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
se desfășoară schimbul verbal îl ajută pe Victor să elimine posibilitatea ca demonstrativul asta să fi fost folosit ca deictic (vorbitorul nu a indicat, prin limbaj non verbal, nici un referent din mediul fizic Înconjurător comun celor doi actanți). Nici contextul lingvistic, Însă, nu-l ajută foarte mult. La ce entitate lingvistică anterioară, din afara propoziției enunțate, trimite locutorul? Replica lui Moromete a fost precedată de următoarele enunțuri: Bălosu: Victore, hai mă și ia o Țuică cu Moromete! Victor: Bună dimineața, nea Ilie
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
posibilitatea ca demonstrativul asta să fi fost folosit ca deictic (vorbitorul nu a indicat, prin limbaj non verbal, nici un referent din mediul fizic Înconjurător comun celor doi actanți). Nici contextul lingvistic, Însă, nu-l ajută foarte mult. La ce entitate lingvistică anterioară, din afara propoziției enunțate, trimite locutorul? Replica lui Moromete a fost precedată de următoarele enunțuri: Bălosu: Victore, hai mă și ia o Țuică cu Moromete! Victor: Bună dimineața, nea Ilie. Bălosu: Ia o Țuică, Victore. Victor: Ți-am spus, tată
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
Ți-am spus, tată, că nu obișnuiesc Țuică dimineața. Moromete: De ce, Victore, ai stomacul deranjat? Victor: Nu, dar nu obișnuiesc. Moromete: Noi obișnuim! Moromete (după un timp): Cum devine asta, Victore? Întrucât nu găsește nici o conexiune clară cu un element lingvistic anterior, Victor Îi cere lui Moromete să furnizeze informații lingvistice suplimentare pentru identificarea referentului la care asta trimite Ce anume, nea Ilie? Vom vedea, În subcapitolul dedicat teoriei pertinenței, că absența informației lingvistice suficiente necesare dezambiguizării unor cuvinte sau expresii
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
De ce, Victore, ai stomacul deranjat? Victor: Nu, dar nu obișnuiesc. Moromete: Noi obișnuim! Moromete (după un timp): Cum devine asta, Victore? Întrucât nu găsește nici o conexiune clară cu un element lingvistic anterior, Victor Îi cere lui Moromete să furnizeze informații lingvistice suplimentare pentru identificarea referentului la care asta trimite Ce anume, nea Ilie? Vom vedea, În subcapitolul dedicat teoriei pertinenței, că absența informației lingvistice suficiente necesare dezambiguizării unor cuvinte sau expresii poate fi compensată, parțial, printrun efort sporit al interpretului, care
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
găsește nici o conexiune clară cu un element lingvistic anterior, Victor Îi cere lui Moromete să furnizeze informații lingvistice suplimentare pentru identificarea referentului la care asta trimite Ce anume, nea Ilie? Vom vedea, În subcapitolul dedicat teoriei pertinenței, că absența informației lingvistice suficiente necesare dezambiguizării unor cuvinte sau expresii poate fi compensată, parțial, printrun efort sporit al interpretului, care va fi obligat să parcurgă un proces inferențial complex, fiind nevoit să caute conexiuni pertinente În contextul extern și, mai ales, În cel
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
interpretare a unui enunț? Ce se Întâmplă dacă nici ceea ce este dincolo de propoziție/enunț și anterior acesteia/acestuia (ca parte a unui text sau discurs) nu ne ajută? Cele două forme, de mai sus, pe care le poate lua contextul lingvistic, nu ne sunt de ajutor În interpretarea următoarei secvențe lingvistice (Înregistrarea nr. 2) H: ... atâta vreme cât, mai Țineți minte, el a vrut să aducă vulpea la doi și un sfert,... Nici din propoziția din care fac parte, nici din schimburile verbale
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
este dincolo de propoziție/enunț și anterior acesteia/acestuia (ca parte a unui text sau discurs) nu ne ajută? Cele două forme, de mai sus, pe care le poate lua contextul lingvistic, nu ne sunt de ajutor În interpretarea următoarei secvențe lingvistice (Înregistrarea nr. 2) H: ... atâta vreme cât, mai Țineți minte, el a vrut să aducă vulpea la doi și un sfert,... Nici din propoziția din care fac parte, nici din schimburile verbale anterioare ale discursului celor doi participanți la actul de comunicare
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
Țineți minte, el a vrut să aducă vulpea la doi și un sfert,... Nici din propoziția din care fac parte, nici din schimburile verbale anterioare ale discursului celor doi participanți la actul de comunicare, nu rezultă care este semnificația semnelor lingvistice vulpea și doi și un sfert. Contribuția acestor două forme de context se rezumă la a elimina posibilitatea interpretării primului termen ca referindu-se la animalul vulpe, iar cel de al doilea la timp. Cu toate acestea, interpretul, P, nu
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
de al doilea la timp. Cu toate acestea, interpretul, P, nu are nici o dificultate În decodarea sensului lor, așa cum rezultă din continuarea dialogului. Explicația este simplă: atât locutorul, cât și interlocutorul cunoșteau semnificația celor doi termeni, folosiți Într-un context lingvistic similar cu cel pe care ei tocmai Îl creează, Înainte de inițierea prezentului act de comunicare. Asta nu aduce, Însă, elemente de noutate deoarece, fără un loc comun, anterior, comunicarea nu ar fi posibilă. Ceea ce, pe de altă parte, singularizează acest
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
fi posibilă. Ceea ce, pe de altă parte, singularizează acest schimb este faptul că, celor doi termeni, le sunt atribuiți referenți unici, foarte bine determinați, departe, oarecum, de referenții posibili atribuiți lor În mod curent, pentru a căror identificare simpla competență lingvistică a interpretului nu este suficientă. Un vorbitor de limbă engleză, foarte puțin avizat În probleme de cultură, În general, și literatură, În special, citește și dorește să descifreze semnificația poemului Leda and the Swan (Leda și lebăda - traducerea mea), scris
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
vorbitor de limbă engleză, foarte puțin avizat În probleme de cultură, În general, și literatură, În special, citește și dorește să descifreze semnificația poemului Leda and the Swan (Leda și lebăda - traducerea mea), scris de William Butler Yeats. Competența sa lingvistică l-ar putea, eventual, ajuta să Înțeleagă faptul că autorul descrie, Într-o manieră ciudată, metaforică, scena dramatică a unui viol neobișnuit: o lebădă (de gen masculin) o violează pe o oarecare Leda (o fată). Un alt vorbitor de limbă
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
literar scris, intertextualitatea pare a fi un recurs necesar având În vedere situația particulară În care textul se situează În ce privește raporturile sale cu lumea - anterioară În care a fost creat. Legăturile sale cu autorul (ca element contextual crucial), cu circumstanțele lingvistice, culturale, sociale, economice, geografice ș.a. În care a fost creat și cu prima interpretare a textului În acele circumstanțe originare au fost rupte; textul, spre deosebire de discursul vorbit - unde interpretarea este direct determinată de prezența locutorului și de contextul prezent În
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
din acest motiv, comunicarea (prin care Înțelegem aici, transmiterea cu intenție a unui anumit mesaj către receptor) poate eșua - mesajul receptat de cititor poate să fie altul decât cel intenționat de autor. Pentru aprecierea dimensiunii unui asemenea tip de context lingvistic ne ajută Ricoeur: “Acest raport intertextual generează, prin estomparea lumii despre care se vorbește, cvasi-lumea textelor sau literatura (sublinierea autorului)<ref id = "22"> Idem </ref> . Chiar dacă prin intertextualitate se face, În general, referire doar la operele literare, extinderea fenomenului asupra
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
a contextului psihologic, adică un set de ipoteze pe care interpretul le are stocate În memorie și pe care le poate accesa, mai ușor sau mai greu, În funcție de fiecare text pe care Îl supune interpretării. 2.1.4. Presupoziția - context lingvistic? Era foarte ușor să mințim În continuare. Din poziția de ministru al Finanțelor, vă spun că am fi putut să mințim vreo șase luni, am fi putut să ne mai Împrumutăm vreo șase luni, am fi putut să aranjăm un
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
mesajul principal al acestui enunț rupt de contextul enunțării sale? Să presupunem că este următorul: Guvernul nu va mai minți, va spune adevărul despre situația reală a Țării și a Europei. De unde rezultă această semnificație? Din text și din contextul lingvistic. Problema este că, pentru presa care a apărut a doua zi, după discursul ministrului de finanțe, mesajul principal receptat a fost altul: Până acum, guvernul ne-a mințit. De unde rezultă această interpretare? Din același text și același context lingvistic. Explicația
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
contextul lingvistic. Problema este că, pentru presa care a apărut a doua zi, după discursul ministrului de finanțe, mesajul principal receptat a fost altul: Până acum, guvernul ne-a mințit. De unde rezultă această interpretare? Din același text și același context lingvistic. Explicația acestui fenomen, aparent ciudat, devine mai simplă dacă facem apel la conceptul de presupoziție. Teoria presupoziției este prea complexă și specializată ca să fie abordată exhaustiv Într-un asemenea studiu. Perspectivele din care presupoziția este, În general, analizată sunt: a
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
specializată ca să fie abordată exhaustiv Într-un asemenea studiu. Perspectivele din care presupoziția este, În general, analizată sunt: a uzului obișnuit; logică; lingvistică/semantică și pragmatică. În acest capitol de analiză ne interesează doar modul practic În care operează presupoziția lingvistică/semantică. Așa cum rezultă din enunțul de mai sus, În același text, există două semnificații literale diferite, ca și cum, În același text, ar exista două texte diferite. Intuitiv, observăm următoarele: prima semnificație (Guvernul nu ne va mai minți...) pare a fi mesajul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
care se constituie Într-un fundal. Cea dintâi, aserțiunea, nu poate exista fără cea din urmă, presupoziția. Putem spune că informația veche este contextul (cotextul) În care este interpretată informația nouă. Presupoziția pare a juca, pentru aserțiune, rolul unui context (lingvistic). Iată cum este definită presupoziția, din perspectivă lingvsitică/semantică, În Dictionnaire d’analyse du discours: „ presupozițiile sunt tipuri speciale de conținut Înscrise În enunțuri. Ele au următoarele caracteristici: 1) Corespund unor realități cunoscute deja de către receptor (...), și constituie un fel
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
informația presupusă, chiar dacă, (...), nu a fost niciodată introdusă Înainte de producerea actului de enunțare (...), ea Încearcă Întotdeauna să se situeze Într-un trecut cunoscut...” <ref id = "25" > Idem </ref>.. În cadrul unei scheme de interpretare a unui enunț, care are două componente, lingvistică și retorică, semnificația presupoziției este considerată ca aparținând celei dintâi, ea fiind considerată a fi o semnificație literală <ref id = "26" > Ibid., p. 13 </ref>., pentru că este “Înscrisă În limbă” <ref id = "27" > Ibid., p. 25 </ref>.. Ducrot conferă presupoziției
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
Încearcă să Împărtășească această responsabilitate cu interlocutorul, deghizând ceea ce spune sub aparența unor cunoștințe comune” <ref id = "28" > Ibid., p. 21 </ref>.. Prin acceptarea a ceea ce este asertat, receptorul admite faptul că presupoziile enunțului ( În cazul nostru, cele de natură lingvistică/semantică) sunt adevărate. Acest fapt capătă o importanță deosebită În comunicarea reală, În dialogul public, În special, fiind un mijloc frecvent utilizat de oamenii politici În manipularea interlocutorilor și a opiniei publice. Din punct de vedere comunicațional, presupoziția este „locul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
au dorit să Înțeleagă (și să se Înțeleagă) faptul că guvernul (acesta, spre deosebire de cele anterioare) este responsabil, spune lucrurilor pe nume, este mai interesat de soarta Țării decât de situația sa politică În raport cu electoratul. Interpretarea lor a rezultat din semnificația lingvistică a unor secvențe cum ar fi: era foarte ușor să mințim (dar nu o facem, ca alții); vă spun că am fi putut să mințim (dar nu am făcut-o); am fi putut să ne Împrumutăm (dar nu am făcut
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]