18,324 matches
-
de instrucție cu acest tip de avion. După aspect - numărul redus de cuvinte din care sunt formate cele două propoziții, ne aflăm În fața unui act de comunicare contextuală. Trecând la decodarea lor, presupunerea este confirmată de imposibilitatea identificării referentului semnului lingvistic cheie al primului enunț, cap, prin utilizarea doar a semnificației lingvistice a acestuia. Posibilitățile de interpretare fiind multiple, este necesară recurgerea la informația oferită de context - de situație, În termenii specifici ai acestui subcapitol. Recurgerea la elementele mai puțin palpabile
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
de cuvinte din care sunt formate cele două propoziții, ne aflăm În fața unui act de comunicare contextuală. Trecând la decodarea lor, presupunerea este confirmată de imposibilitatea identificării referentului semnului lingvistic cheie al primului enunț, cap, prin utilizarea doar a semnificației lingvistice a acestuia. Posibilitățile de interpretare fiind multiple, este necesară recurgerea la informația oferită de context - de situație, În termenii specifici ai acestui subcapitol. Recurgerea la elementele mai puțin palpabile, mai puțin precise (În raport cu semnificațiile oarecum determinate ale semnelor lingvistice) ale
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
semnificației lingvistice a acestuia. Posibilitățile de interpretare fiind multiple, este necesară recurgerea la informația oferită de context - de situație, În termenii specifici ai acestui subcapitol. Recurgerea la elementele mai puțin palpabile, mai puțin precise (În raport cu semnificațiile oarecum determinate ale semnelor lingvistice) ale contextului, ar trebui să conducă la concluzia că mesajul transmis de către emițător nu se dorește a fi foarte precis. Realitatea Însă este alta: situația În care are loc actul de comunicare este una specială, care nu permite ambiguiți și
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
trimitere la lumea referențială a situației au o semnificație unică , independentă de celelalte componente ale contextului. Astfel, cele două enunțuri, care, produse În afara oricărui context, ar ridica mari probleme de interpretare unui receptor obișnuit (datorită multiplelor semnificații posibile ale semnului lingvistic cap), sunt decodate cu maximă precizie și cu efort minim de către actanți. Ce cap ai? este forma eliptică a enunțului Ce cap compas ai? a cărei formă maxim explicitată, În limbajul obișnuit, poate fi Pe ce direcție și În ce
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
analizate În subcap. 3.2 Hai să trecem mai departe. Apoi, trecem fiecare la locul nostru. O să trecem cu vederea de data asta. Trecem notele În catalog și după aia În carnete. constatăm că, de fapt, pentru a interpreta semnul lingvistic ambiguu trecem, interpretul nu-l inserează, pe rând, În jocuri de limbaj reale, adică nu se angajează efectiv În desfășurarea activităților reale corespunzătoare; el se folosește de anumite reprezentări mentale pe care le are În memorie și pe care le
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
este adresat lui, fapt ce se poate constata doar dacă el, interpretul, se află Într-o relație directă cu indicii care sunt produși. Indicele cel mai complex dintr-un set de indici care vehiculează intenția emițătorului, este fraza rostită (componenta lingvistică a enunțului). Dacă indicii para și non verbali, vehiculează o semnificație, aparent ușor de interpretat, lipsită, de regulă, de ambiguitate, nu același lucru se Întâmplă În cazul frazei. Aceasta este alcătuită la rândul ei dintr-un ansamblu de semne lingvistice
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
lingvistică a enunțului). Dacă indicii para și non verbali, vehiculează o semnificație, aparent ușor de interpretat, lipsită, de regulă, de ambiguitate, nu același lucru se Întâmplă În cazul frazei. Aceasta este alcătuită la rândul ei dintr-un ansamblu de semne lingvistice, de regulă polisemantice, care pot trimite la referenți diferiți. La Întrebarea, firească, cum Își dă seama interpretul la care referent anume face trimitere enunțul, teoria pertinenței oferă un răspuns simplu: interpretul deduce, printr-un proces inferențial specializat, cea mai pertinentă
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
spre „speaker’s meaning”. De la Fodor, din psihologia cognitivă, au preluat concepția modularistă conform căreia mintea / intelectul uman are o structură ce funcționează la doua niveluri: unul periferic, modular, specializat, automat, locul de formare a reprezentărilor, unde se produce decodificarea lingvistică, și unul central, non modular, universal, nespecializat, loc al proceselor raționale, deductive, inferențiale - aici se produce tratamentul pragmatic al enunțului. Cei doi autori au fost, inevitabil, influențaȚi și de alte idei si teorii mult dezbătute În epocă, În domenii ca
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
au fost, inevitabil, influențaȚi și de alte idei si teorii mult dezbătute În epocă, În domenii ca filosofia limbajului, lingvistica, semiotica, pragmatica, psiholingvistica, sociologia, logica ș.a. Dintre acestea menționăm: 1) gramatica generativă chomskiană, care introduce conceptele de competență și performanță lingvistică (competența trimite oarecum la ideea de modularitate a intelectului) și pe cele de structură de adâncime și structură de suprafață (primul ar corespunde formei logice, cu care autorii teoriei pertinenței vor opera), 2) dezbaterile privind presupozițiile, implicațiile, implicaturile, 3) aspectele
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
general, 2) contextul este definit În cu totul alți termeni și se află pe picior de egalitate cu textul, În procesul de interpretare, 3) teoria construită pe acest principiu unic, universal, explică toate tipurile de acte de vorbire, toate fenomenele lingvistice controversate În pragmatică și nu presupune nici un fel de competență În afara celei lingvistice (spre deosebire de perspectiva lui Grice, de exemplu, unde se poate Înțelege că producătorul și interpretul, pentru a putea comunica, ar trebui să cunoască maximele de conversație). Elementul de
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
pe picior de egalitate cu textul, În procesul de interpretare, 3) teoria construită pe acest principiu unic, universal, explică toate tipurile de acte de vorbire, toate fenomenele lingvistice controversate În pragmatică și nu presupune nici un fel de competență În afara celei lingvistice (spre deosebire de perspectiva lui Grice, de exemplu, unde se poate Înțelege că producătorul și interpretul, pentru a putea comunica, ar trebui să cunoască maximele de conversație). Elementul de noutate cel mai important este acela că utilizând principiile și conceptele acestei teorii
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
nu altcuiva. În scopul exteriorizării acestor intenții, emițătorul produce două categorii de stimuli adresați receptorului: 1) un enunț verbal ce constituie, de regulă, vehiculul principal al informației și 2) un set de semne para și non verbale care Însoțesc stimulul lingvistic. Acești stimuli de natură diferită nu sînt specializați În vehicularea unui anumit tip de informație/intenție. Ei participă Într-o relație de puternică interdependență la transmiterea ambelor tipuri de informații/intenții. Cu alte cuvinte, un enunț sau un anumit gest
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
este posibilă decât dacă ea se bazează pe un anumit număr de fapte sau de propoziții pe care interlocutorii le consideră reciproc adevărate și care nu au nevoie să fie explicitate. Exemplu clasic al acestui tip de manifestare, În plan lingvistic, este constituit din presupozițiile pragmatice, definite ca propoziții despre care locutorul crede că interlocutorul le crede adevărate, iar interlocutorul este determinat să creadă că locutorul le crede adevărate”<ref id=”130”>Apud Moeschler, J., op. cit., p. 6 referință </ref> . Teoria
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
fel sau altul; altfel spus, sunt optim pertinenți. 4.3.1.1. Intenția de comunicare este explicită 326: Startule, sunt 326, aprobați pornirea. Startul: 326, aprob pornirea, Situația cea mai simplă este aceea În care enunțul conține În expresia sa lingvistică un semn, sau mai multe, care au ca referent interlocutorul direct. Prezența În enunț, de exemplu, a numelui acestuia, a funcției pe care o ocupă ș.a. Îi maximizează automat pertinența. Startul nu are nici o dificultate În a Înțelege că enunțul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
interlocutorul direct. Prezența În enunț, de exemplu, a numelui acestuia, a funcției pe care o ocupă ș.a. Îi maximizează automat pertinența. Startul nu are nici o dificultate În a Înțelege că enunțul i-a fost adresat lui datorită prezenței În structura lingvistică a acestuia a substantivului Startule, care semnifică tocmai funcția pe care el, receptorul, o Îndeplinește la momentul t0 și care are ca principal scop În propoziție tocmai indicarea persoanei căreia Îi este adresat enunțul - prin plasarea sa În cazul vocativ
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
t0 și care are ca principal scop În propoziție tocmai indicarea persoanei căreia Îi este adresat enunțul - prin plasarea sa În cazul vocativ ; Există situații frecvente În care acest enunț apare În forma eliptică Sunt 326, aprobați pornirea. Lipsa marcatorului lingvistic pentru adresant ar trebui să ridice probleme În identificarea acestuia. Chiar utilizarea acestei forme eliptice ne indică faptul că acest lucru nu se Întâmplă - forma eliptică se utilizează În situațiile În care semnificația elementului eliminat poate fi recuperată cu ușurință
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
durată, cel mai probabil prin intrarea lexicală a conceptului motor ( În subcapitolul imediat următor voi insista asupra structurii conceptului, În viziunea teoriei pertinenței). Aici se activează În lanț (nu neapărat În ordinea menționată), fiind În perfectă consonanță semantică cu enunțul lingvistic, ipoteze ca Aprobarea pornirii motorului avionului este dată doar de către conducătorul de zbor. Pe timpul activității de zbor există un singur conducător de zbor. Indicativul conducătoruluid de zbor este Startul. Formula standard utilizată Într-o asemenea situație este <Startule, sunt ..., aprobați
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
evidentă: enunțul Îi este adresat lui, Startului. Un asemenea enunț, produs Într-o asemenea situație de comunicare, nu mai necesită continuarea procesului interpretativ. Identificarea intenției comunicative Înseamnă și recuperarea intenției informative a locutorului. Mesajul este direct, transparent conținut În semnificația lingvistică. Decodarea enunțului pentru a afla adresantul este suficientă și pentru recuperarea mesajului. Particularitățile situației reale În care are loc comunicarea elimină eventualitatea unui mesaj implicit, ascuns care să aibă efecte cognitive mai mari decât concluzia trasă. Așa cum am menționat mai
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
să-i aprob să pornească motorul. Orice alt receptor al enunțului lui 326 (piloții aflați În zbor, ofițerul din Punctul de Comandă, ofițerul din Stația de Dirijare la Aterizare - Krugul - ) nu-l poate găsi pertinent, din simplul motiv că semnificația lingvistică a acestuia intră În contradicție cu o ipoteză foarte puternică pe care fiecare din cei menționați o poate accesa Eu nu am atribuțiunea de a aproba pornirea motorului 4.3.1.2. Intenția de comunicare este implicită Cazul cel mai
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
cei menționați o poate accesa Eu nu am atribuțiunea de a aproba pornirea motorului 4.3.1.2. Intenția de comunicare este implicită Cazul cel mai des Întâlnit este cel În care intenția de comunicare nu este indicată prin semne lingvistice. Situația este frecventă În comunicarea contextualizată, În care ipotezele rezultate din mediul fizic imediat perceptibil joacă un rol determinant - În convorbirea față-Înfață, semnele non verbale sunt cele care vehiculează, cu precădere, informația necesară identificării adresantului. Cumpărătorul C: Sunt dulci pepenii
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
prezumția că el este pertinent. Altfel spus, stimulul pe care vânzătorul V Îl va percepe ca fiind intenționat adresat lui, și nu altuia, va fi cel care-i va aduce și cele mai multe beneficii. Cele patru enunțuri nu conțin nici un element lingvistic prin decodarea căruia vânzătorul V să tragă concluzia că ele Îi sunt adresate lui. De aceea, receptorul trebuie să se folosească de alte semne, non-verbale, de alți stimuli care, În coroborare cu semnificația literală a enunțului, să-l determine să
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
lui. De aceea, receptorul trebuie să se folosească de alte semne, non-verbale, de alți stimuli care, În coroborare cu semnificația literală a enunțului, să-l determine să concluzioneze că acesta i-a fost adresat intenționat lui. Receptarea celor patru stimuli lingvistici a Însemnat și decodarea lor automată de către modulul lingvistic periferic specializat. Produsul/Output-l primei etape de decodificare a enunțului lingvistic este forma logică, definită ca “un ansamblu structurat de constituenți asupra cărora se pot aplica ,.., operațiuni logice”<ref id
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
alte semne, non-verbale, de alți stimuli care, În coroborare cu semnificația literală a enunțului, să-l determine să concluzioneze că acesta i-a fost adresat intenționat lui. Receptarea celor patru stimuli lingvistici a Însemnat și decodarea lor automată de către modulul lingvistic periferic specializat. Produsul/Output-l primei etape de decodificare a enunțului lingvistic este forma logică, definită ca “un ansamblu structurat de constituenți asupra cărora se pot aplica ,.., operațiuni logice”<ref id=”136”>Sperber și Wilson 1989, p. 113 referință </ref
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
a enunțului, să-l determine să concluzioneze că acesta i-a fost adresat intenționat lui. Receptarea celor patru stimuli lingvistici a Însemnat și decodarea lor automată de către modulul lingvistic periferic specializat. Produsul/Output-l primei etape de decodificare a enunțului lingvistic este forma logică, definită ca “un ansamblu structurat de constituenți asupra cărora se pot aplica ,.., operațiuni logice”<ref id=”136”>Sperber și Wilson 1989, p. 113 referință </ref> ; sau, mai simplu, forma logică este “o articulare de concepte” <ref id
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
logice: Cineva Întreabă dacă pepenii sunt dulci. Cineva Întreabă pe altcineva dacă are un foc. Cineva Întreabă cât este kilogramul de gogoșari. Cineva spune că s-a Întors protagonistul. Elementele declanșatoare ale procesului de selectare a celui mai pertinent stimul lingvistic sunt conceptele care intră În structura formei logice. Fiecare concept - În optica lui Sperber și Wilson are trei intrări: a) logică este responsabilă de capacitatea conceptului de a fi supus operațiilor logice; b) enciclopedică este „biblioteca” În care sînt stocate
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]