2,337 matches
-
versului 9 cu întreruperea (Un fulger...) și structura nominală a versurilor 9 și 12. Aceste modalități frastice, alături de forța apostrofei, corespund cu ceea ce Bally așază în rîndul sintaxei afective. Schimbarea timpurilor verbale este semnificativă din punct de vedere enunțiativ. Timpurile enunțării istorice, distanțate și narative (imperfect și perfect simplu) sînt urmate de timpurile enunțării actuale: perfect compus (v. 10), viitor (v. 11), condițional perfect (v. 14), indicativ prezent (v. 13) ancorat în momentul și locul enunțării (deicticele acum și aici din
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
12. Aceste modalități frastice, alături de forța apostrofei, corespund cu ceea ce Bally așază în rîndul sintaxei afective. Schimbarea timpurilor verbale este semnificativă din punct de vedere enunțiativ. Timpurile enunțării istorice, distanțate și narative (imperfect și perfect simplu) sînt urmate de timpurile enunțării actuale: perfect compus (v. 10), viitor (v. 11), condițional perfect (v. 14), indicativ prezent (v. 13) ancorat în momentul și locul enunțării (deicticele acum și aici din v.11 și v.12). Vom reveni mai departe asupra structurii narative a
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
punct de vedere enunțiativ. Timpurile enunțării istorice, distanțate și narative (imperfect și perfect simplu) sînt urmate de timpurile enunțării actuale: perfect compus (v. 10), viitor (v. 11), condițional perfect (v. 14), indicativ prezent (v. 13) ancorat în momentul și locul enunțării (deicticele acum și aici din v.11 și v.12). Vom reveni mai departe asupra structurii narative a acestui poem, dar din punct de vedere enunțiativ, diviziunea sa în două părți este exemplară și corespunde cu ceea ce vom spune despre
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
nu este același fapt de discurs. De la Austin și Searle încoace, trebuie să recunoaștem că "actele ilocuționare pe care locutorii încearcă să la înfăptuiască prin vorbire fac parte din ceea ce vor să spună și să comunice interlocutorilor lor în timpul fiecărei enunțări". Așa cum a arătat-o exemplul ales, atribuirea unei valori ilocuționare fluctuante 15 unui enunț (prezicere, recomandare, ordin, avertisment și amenințare) nu este nefirească și nu este cauzată de vreo slăbiciune a descrierii teoretice, ci este pur și simplu vorba de
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
în general nici o nouă proprietate a obiectului. Totuși, reluînd un substantiv propriu sau un prenume precum Gabi, pronumele el sau ea precizează sexul persoanei sau personajului. M.-E. Conte a mers și mai departe cu observațiile și a subliniat influența enunțării asupra alegerii pronumelor anaforice: În alegerea unei forme anaforice, un rol important este jucat de punctul de vedere, de atitudinile și sentimentele locutorului, pe care interpretul, la rîndul său, le poate infera din forma anaforică. Altfel spus, pronumele anaforice nu
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
exclusă deoarece el cere o mențiune directă a referentului și nu o trecere prin N1 (sau sursă) și cunoștințele legate de el. Să adăugăm că, după Kleiber: "demostrativul funcționează ca o marcă de desemnare directă, care surprinde referentul prin intermediul contextului enunțării" (1988: 73). Același lucru se întîmplă și în această nouă depeșă: T29 STRADA CAROUGE. INTERDICȚIE DE ȘEDERE Un banal control de identitate pe strada Carouge. Însă, la vederea polițiștilor, ACEST francez de 19 ani, însoțit de alte două persoane, o
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
este aparent factuală și se prezintă sub forma unui adevăr general admis (tu cu valoare de adevăr), doxa subliniată prin prezentul iterativ. Secvența se deschide cu o ezitare categorială și temporală (falsul subiect tu și prezentul continuu, dilatat în raport cu momentul enunțării, introduc un obiect de discurs al cărui determinant anumite semnalează caracterul nedefinit). Textul fiind inserat în secțiunea cu titlul "Despre om", ne așteptăm la o izotopie umană, or textul se deschide prin instaurarea unei izotopii animale. Segmentul (A) ia succesiv
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
de presupoziție că Lucky Luke fuma înainte, al doilea comportă o dublă presupoziție: Sachat, care fuma înainte, se lăsase de fumat. Aceste propoziții implicite fac parte din structura lingvistică a enunțurilor și sînt tot atîtea consecințe care decurg automat din enunțarea lor. Se poate verifica printr-un test lingvistic dacă un conținut este sau nu presupus lingvistic: negația și interogația lasă presupoziția intactă. Negația din T41 Nu! Lucky Luke nu s-a lăsat deloc de fumat, nu pune în discuție presupoziția
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
clasa ideile primite de-a gata în categoria implicaturilor preconstruite, nonimplicate de structura lingvistică a enunțurilor, diferite de presupoziții, dar mai aproape de subînțelesurile propriu-zise. Subînțelesurile nu sînt mai prezente în enunț decît preconstructele (nu sînt exprimate), dar fac parte din enunțarea ca act. Subînțelesurile sînt derivate printr-un proces interpretativ în cursul căruia actul enunțării Dacă ea sau el îmi spune T41 sau T42... primește o interpretare de tipul... înseamnă că vrea să-mi spună altceva (Ducrot 1977). Astfel, cineva îmi
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
a enunțurilor, diferite de presupoziții, dar mai aproape de subînțelesurile propriu-zise. Subînțelesurile nu sînt mai prezente în enunț decît preconstructele (nu sînt exprimate), dar fac parte din enunțarea ca act. Subînțelesurile sînt derivate printr-un proces interpretativ în cursul căruia actul enunțării Dacă ea sau el îmi spune T41 sau T42... primește o interpretare de tipul... înseamnă că vrea să-mi spună altceva (Ducrot 1977). Astfel, cineva îmi va spune T41 ca să-mi reproșeze că fumez sau ca să mă îndemne să mă
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
de cotidian de calitate a unui ziar permite evitarea unei astfel de interpretări și restituirea propozițiilor care fondează argumentul de cumpărare a ziarului La Tribune de Genève, spre deosebire de celelalte ziare. Putem vorbi aici și de o strategie de (falsă) modestie: enunțarea silogismul ar putea părea o îngîmfare în contextul protestant al "Cetății lui Calvin"! Referințe și lecturi recomandate - Charles BALLY: Traité de stylistique française, Genève-Paris, Georg-Klincksieck, vol. 1, 3e éd., (1909) 1951: § 265-269. - Irina BELLERT: "On a Condition of the Cohérence
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
să genereze inferențe etice negative. Cum pot alpiniștii să renunțe la valorile lor și la gratuitatea fundamentală a acțiunii lor? Contextul e recunoscut doar pe moment [este adevărat că p sportivii se vînd] pentru a pune mai mult accent pe enunțarea cauzei/motivului (q). Enunțul (q) reintroduce o valoare pozitivă: libertatea, care rezolvă problema subiacentă. De altfel articolul se încheie astfel: Libertate, cuvînt cheie pentru el și confrații săi. Deoarece, odată cu riscul, ea este esența însăși a sporturilor extreme. Și justifică
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
universitaires de Nancy, 2000. - Francesco SABATINI: La communicazione e gli usi della lingua, Torino, Loescher, 1990. 6. Lanțuri de acte de discurs 6.1. Textul ca structură ierarhică de acte Un text nu este doar o suită de acte de enunțare înzestrate cu o anumită valoare sau forță ilocuționară (cum am văzut în cap. 3, § 5), ci și o structură de acte de discurs legate. Principiul acestei structuri ierarhice a fost descris de timpuriu de către E. Roulet (1985) și de către V.
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
în întregime femeii trecătoare, Pn1-Pn1 și P3-Pn3 pun în scenă un subiect desemnat succesiv prin meu (v. 1), apoi eu (v. 6). Prezența unui "nume propriu de locutor" (Benveniste 2000: 172) face să apară cu claritate naratorul ca subiect al enunțării, în spatele subiectul enunțului, actor al povestirii. Așa cum subliniază Benveniste, printr-o asemenea formă, acesta se referă la el însuși în calitatea sa de vorbitor (idem). Și el adaugă: "apoi îl denumește vizavi de el pe TU". Este ceea ce se întîmplă
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
de suspensie și o exclamație într-un enunț nominal (apoi noapte!). Interogația figurată care urmează este dublată de apostrofarea absentei (făptură fără drum, tu, o, tu) și de ancorarea evenimentului de data aceasta în prezentul enunțării-povestirii. Cele patru forme de enunțare spun toate emoția intensă de care este cuprins naratorul în terține. Întîlnirea din versurile 2-5 este cauza acestei stări și constituie într-adevăr nodul-Pn2 al acestei povești concentrate, în versul 9, într-un "fulger", probabil prin analogie cu "coup de
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
valoare aspectuală de fapt încheiat. Putem spune că după linioara din mijlocul versului 9, naratorul operează o relectură a evenimentului trecut care depășește povestirea întîlnirii. Verbele la prezent din versul 13 complică ciudat temporalitatea: întîlnirea trecută este reactualizată în prezentul enunțării. Dialogul imaginar, marcat de apostrofă, creează coprezența discursivă a absentei și a naratorului. Dar versul 14 este la condițional optativ perfect, adică, în limba clasică, timpul prin excelență al regretului pentru ceea ce nu s-a împlinit în trecut. Ca și
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
După o schemă prevăzută de Aristotel (Primele Analitice II, 27, 70a și b), mergem de la indice (p) la ceea ce indică (q). Mișcarea inferențială pornește de la un indice-efect pentru a ajunge apoi la cauză și pentru a focaliza mai mult pe enunțarea acestei cauze decît pe cea a realității situației cauzate. Structura este actualizată cu claritate în cele două părți ale exemplului publicitar următor: T73 Bravo, și mai multe impozite! Mai întîi vestea proastă: (73a) DACĂ curba beneficiilor voastre urcă rapid, fiscul
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
alegerea bună pentru Franța [q]". Aceste două utilizări ale lui DACĂ diferă în special prin folosirea timpurilor verbale: lume și mod ireal-ficțional în (75c) și lume și mod real-actual în (75e). Ficțiunea din (75c) constă în a lua actul de enunțare în curs drept îndeplinirea unui angajament luat în copilărie. Natura clar explicativă a lui DACĂ din (75e) se verifică prin transformarea care constă în a-l înlocui pe DACĂ prin DEOARECE și în a inversa ordinea propozițiilor: "DEOARECE [q] (se
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
scripturală a enunțurilor ajunge la o formă de text dialogic pe care nimănui nu i-ar trece prin minte s-o confunde cu oralul autentic. Mă voi mulțumi aici cu definiția interacționistă a textului dialogic-conversațional pe care o propune Goffman: Enunțările nu stau în paragrafe, ci în rînduri la cuvînt care sînt tot atîtea ocazii temporare de a ocupa alternativ scena. Rîndurile la cuvînt sînt ele înseși întrerupte în mod natural sub formă de schimburi bipartite. Schimburile sînt legate unele de
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
întrerupte în mod natural sub formă de schimburi bipartite. Schimburile sînt legate unele de altele în suite marcate de o anumită tematizare. Una sau mai multe suite tematice formează corpul unei conversații. Astfel este concepția interacționistă, care presupune că orice enunțare este ori o declarație care stabilește cuvintele locutorului următor ca fiind o replică, ori o replică la ceea ce a stabilit locutorul precedent, ori un amestec al celor două. Deci enunțările nu rezistă singure și adeseori nu au nici un sens auzite
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
unei conversații. Astfel este concepția interacționistă, care presupune că orice enunțare este ori o declarație care stabilește cuvintele locutorului următor ca fiind o replică, ori o replică la ceea ce a stabilit locutorul precedent, ori un amestec al celor două. Deci enunțările nu rezistă singure și adeseori nu au nici un sens auzite astfel; ele sînt construite și cronometrate pentru a susține strînsa colaborare socială pe care o implică orice rînd la cuvînt. În natură, cuvîntul rostit nu se găsește decît în schimburile
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
blocul celor două mari perioade este ușor perceptibil. Să notăm, în fine, că omogenitatea perioadei care acoperă versurile 999-1006 este dată de mărcile interogativ-exclamative (De cîte ori și Ce...), în timp ce omogenitatea perioadei 1007-1014 rezidă în verbele modale centrate asupra subiectului enunțării (a se frămînta, a i se părea, a se teme). 2. Structurarea secvențială Din combinațiile mai multor secvențe rezultă două tipuri de fapte: • Combinații de secvențe fie identice (de același tip), fie diferite (cazul cel mai frecvent). • În funcție de anumite modalități
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
Benveniste a fost decisiv și sub acest aspect. Celebra sa ipoteză este următoarea: "Timpurile unui verb francez nu sînt utilizate ca membri ai unui sistem unic, ci se distribuie în două sisteme distincte și complementare" (2000: 227). Distingînd sistemele de "enunțare de discurs" și de "enunțare istorică", el propune o depășire a reprezentărilor tradiționale ale paradigmelor verbo-temporale: Ansamblul de forme personale ale verbului francez este repartizat prin tradiție, unui anumit număr de paradigme temporale denumite "prezent", "imperfect", "trecut definit" etc., care
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
sub acest aspect. Celebra sa ipoteză este următoarea: "Timpurile unui verb francez nu sînt utilizate ca membri ai unui sistem unic, ci se distribuie în două sisteme distincte și complementare" (2000: 227). Distingînd sistemele de "enunțare de discurs" și de "enunțare istorică", el propune o depășire a reprezentărilor tradiționale ale paradigmelor verbo-temporale: Ansamblul de forme personale ale verbului francez este repartizat prin tradiție, unui anumit număr de paradigme temporale denumite "prezent", "imperfect", "trecut definit" etc., care la rîndul lor se distribuie
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
numeroase confuzii" (2000: 231). Pentru a construi un mod trecut real sau fictiv, avem de ales între un mod actualizat, legat de actualitatea unui narator (ca în nucleul narativ e6-e12 din T83) și un mod nonactualizat, detașat de situația de enunțare (ca T81 și povestirea e1-e9 din T86). În timp ce "el făcu obiectivizează evenimentul, detașîndu-l de prezent, el a făcut, dimpotrivă, stabilește o legătură între evenimentul trecut cu prezentul nostru" (2000: 237). Așa cum mai spune Benveniste: "Reperul temporal al perfectului este momentul
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]