167,936 matches
-
sau „la limită”, punctul de contact Între lumea „profană” cotidiană și cea supraumană sau „sacră”. Așadar, locuri importante (vânătorii-culegători atribuie o mai mare importanță locurilor decât monumentelor), dar străine și interzise experienței obișnuite. O peșteră locuită din Cantabria, El Juyo, oferă poate primul exemplu al unui sanctuar diferit (Freeman și Gonzales Echegaray, 1981; Straus, 1992). Acum 15 000 de ani a fost săpată o cavitate În forma literei D, lungă de 6 metri, prevăzută cu o rampă, iar În lungul pereților
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cumulativă. Spre deosebire de economie și tehnologie, religiile nu evoluează prin selecție naturală sau culturală, ba chiar sunt supuse unor variații, hibridizări sau sincretisme. Nici un studiu nu demonstrează această realitate mai bine decât cel al preistoriei, cu posibilitatea sa exclusivă de a oferi o perspectivă temporală amplă. Până aproape de sfârșitul paleoliticului, se poate spune că religia a cuprins totul, că viața și religia au ajuns să coincidă. Din acest punct de vedere, este mai potrivit să vorbim despre „religie” pornind de la momentul În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
nivel din ce În ce mai evoluat se observă că manifestările religioase servesc la ordonarea și Înțelegerea lumii și a societății (datorită fondatorilor etc.) și la asigurarea protecției acolo unde puterea umană nu este suficientă (prin ființe protectoare sau prin proprii morți). Aceste lucruri oferă certitudine și siguranță: sacrul intuitiv dobândește valoare de adevăr, sacralizarea cuvintelor este un mod de a le face să devină adevărate (Rappaport, 1917b). Sacralizarea valorilor, persoanelor, instituțiilor și locurilor este modul În care sistemele religioase asigură acceptarea convențiilor sociale. Nu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Europa este o fracțiune fără prea mare relevanță și, așa cum am Încercat să arătăm, descoperirea de vestigii religioase În afara Europei este un stimulent prețios, lărgește perspectiva și impune noi probleme de studiat. De asemenea, conduce la refuzul generalizărilor necondiționate și oferă posibilitatea de a scăpa de tentația explicațiilor universaliste. BibliografieTC "Bibliografie" Anati, E. (1990), „The Alpine menhir-statues and the Indo-European problems”, Bollettino del Centro Camuno di Studi Preistorici, nr. 25-26, pp. 13-44. Anati, E. (coord.) (1975), Valcamonica Symposium ’72. Les religions
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
deleagă altora practicarea cultului, dar rămâne adevăratul responsabil; mai mult, el este responsabil și de realizarea ordinii cosmice pe care egiptenii o numesc maatxe "maat" (J. Assmann,1989), personificată, de asemenea, Într-o zeiță; maat este ceea ce regele trebuie să ofere zeilor ca ofrandă perfectă. 2. EPOCA ARHAICĂTC "2. EPOCA ARHAICĂ" Singura mărturie din epoca străveche este reprezentată de vestigiile arheologice, dacă nu se dorește - oarecum arbitrar - să se descopere În acea perioadă unele concepte și mituri cunoscute În vremuri mai
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de fapt un substitut al trupului alcătuit dintr-un material mai durabil decât cel organic, cu un aspect idealizat care face mai plăcută supraviețuirea. Pe această reprezentare se Împlinește ritualul „deschiderii gurii”, care se săvârșește și asupra mortului și care oferă celor doi capacitatea de a se reintegra În dialectica lumii vii. Defunctul, care „e predestinat pământului” și este „devorat de porțile lui Gebxe "Geb"” (zeul pământului), după cum spun Textele Piramidelor opunându-i destinul ceresc al suveranului, nu este distrus, ci
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sustrage și nevoia imediată de salvare ce apare În fața unui pericol neprevăzut sau personal, cum ar fi mușcătura unui șarpe sau o boală, situație care Îl face pe cel În cauză să se adreseze personal unei forțe capabile să-i ofere salvarea, dincolo de mijlocirea socială. O asemenea funcție poate fi preluată de magie care, de altfel, a intrat chiar și În Textele Piramidelor, aducând Încrederea În valori neidentificabile și inexplicabile, dar care oferă ajutor acolo unde religiozitatea care ține de colectivitate
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
se adreseze personal unei forțe capabile să-i ofere salvarea, dincolo de mijlocirea socială. O asemenea funcție poate fi preluată de magie care, de altfel, a intrat chiar și În Textele Piramidelor, aducând Încrederea În valori neidentificabile și inexplicabile, dar care oferă ajutor acolo unde religiozitatea care ține de colectivitate eșuează. Kebeb hi ti ti bi ti - Shed, fiul lui Hifget: acesta este numele tău (236): astfel, un scorpion sau un șarpe pot fi Învinși de câteva silabe fără sens și de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
punct de sprijin al autorității civile care, după cum am mai spus, preia În mod oficial controlul asupra funcției sacerdotale. Ca semn al pietății lor, regii acordă templelor terenuri al căror venit acoperă cheltuielile cultului și ale personalului aferent. Analele vremii oferă o imagine clară a generozității În această privință: În afară de rațiile În vite, regele Userkaf din cea de-a V-a dinastie declară că, Într-un singur an, a dat templelor (inventariate) din țară 204 arure și jumătate, adică aproximativ 560
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe cei care le lucrează, fără imixtiunea puterii centrale, care, de altfel, este reprezentată chiar de aceștia - fie și sub controlul unui inspector general. Pe lângă această sustragere legată de temple, o altă posibilitate de sustragere de sub puterea centrală regală este oferită de așezările funerare. Pentru Întreținerea ofrandelor din morminte, suveranii (pentru ei Înșiși, dar și În folosul unor anumite persoane) cedează uzufructul ereditar provenit de la pământ preoților funerari care vor trebui să-l transmită fiului lor mai mare, sustrăgându-l astfel
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
până să ajungem și noi În locul În care au mers ei”. De aceea, „urmează-ți inima atât cât trăiești! Unge-ți capul cu mir, Împodobește-te cu pânzeturi albe, parfumează-te cu miresme exotice adevărate, din acelea pe care le oferi zeului”. Moartea nu mai este o trecere către o a doua viață, ci un gol Întunecat. Și totuși, În literatura aparținând acestui timp și ambient, fuga de viață pare a fi unica scăpare: „Bătrâni și tineri spun: «O, de aș
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cea de portar și de sacristan până la cea de mare preot, și care se Împarte esențialmente În două clase: „cei puri” (wab) - toți cei care pot intra În templu - și „slujitorii zeului” (hemu neèçer) - mai exact, practicanți ai cultului care oferă, În cadrul operațiunilor zilnice, imaginea unei slujiri asemănătoare celei care i s-ar aduce unei persoane vii. Personalul, destul de numeros, este Împărțit În patru sau cinci „gărzi” (phylai, În greacă, iar În egipteană sa) care deservesc lunar templul, prin rotație. Funcțiile
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și veterinare (printre care și o rețetă pentru vindecarea peștilor, probabil a celor sacri), iar printre fragmentele medicale se afla cel puțin o formulă magică. O culegere interesantă de formule pentru „mame și copil”1, numită astfel după conținutul ei, oferă o idee destul de clară despre felul În care acționează magul, personificând răul pe care trebuie să-l combată și identificându-se pe sine și pe cel pe care Îl protejează cu divinități capabile să Îl combată. Ieși, o tu, Asiatica
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
protectorul regelui și dublura sa celestă, care mai târziu va pune În lumină o mitologie complexă a unor apariții succesive În lume, sub diverse forme și valori, totuși acum el este centrat doar pe suveran. De obicei este reprezentat În timp ce oferă regelui sabia victoriei, iar acesta Îi aduce prizonierii făcuți În urma victoriilor sale. Uneori enunță oracole care confirmă poziția regelui, dar, mai mult decât orice, el este tată al regelui. De două ori (la Deir el Bahari și la Luxor), În timpul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mâniei sale și sărută pământul În numele lui. El Își arată puterea În milioane de feluri și cel care Îl Înalță va fi Înălțat. Cât despre zeul acestei țări, el este soarele orizontului. Imaginile sale sunt pe pământ. Când i se oferă tămâie ca hrană zilnică, Stăpânul Răsăritului Învie (VII, 12 sqq.). Acest zeu, care trebuie tratat după normele fixate de rit, nu dorește manifestări de o intimitate excesivă (deși textul spune că există astfel de Încercări Într-un impuls de pietate
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
culegere de texte variate prin natură și vârstă (unele se găseau deja În Piramide, multe În Sarcofage). Textele, care variază În număr de la un exemplar la altul, sunt scrise pe un sul de papirus depozitat În mormânt, pentru a-i oferi defunctului un Îndrumar și un ajutor pentru supraviețuire. Se găsesc aici imnuri adresate divinității, jurăminte, descrieri ale unor așezări și ființe de pe lumea cealaltă. Punctul caracteristic, nelipsit, este reprezentarea judecății ce are loc Înaintea lui Osirisxe "Osiris", ale cărei cerințe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
la regină, care era soția lui Amon În cadrul teogamiei din care se năștea viitorul suveran; acum Adoratoarea nu are soț pământean și nici fii, ci doar o fiică adoptivă menită să-i ia locul după moartea ei. Instituirea acestei figuri oferă Tebei o autonomie importantă, menținând-o sub controlul celui care a trimis ca soție a lui Amon sau ca fiică adoptivă a Adoratoarei o prințesă din casa sa. La rândul său, Egiptul nordic este - cel puțin la Începutul acestei perioade
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
care trebuia să răspundă) sau se poate observa comportamentul statuii zeului care făcea semne prin care afirma sau nega. Avem o inscripție care conține o amplă mărturie despre procesul unui funcționar acuzat la Teba și dezvinovățit de zeu; acest proces oferă o imagine clară a procedurii 2: Apariția acestui mare zeu... În casa lui Amonxe "Amon", În zori. Sosirea Primului profet al lui Amon-Raxe "Amon-Ra" regele zeilor... Înaintea acestui mare zeu. Multe salutări șde două oriț din partea acestui mare zeu. Sunt
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
elementar În care teocrația intervine În lume, la toate nivelele: astfel, Încremenește În practica administrativă ceea ce se născuse ca o Încercare de a salva de formule practica rituală, de a o lega de realitățile specifice și mereu noi care Îi oferă zeului posibilitatea de a trăi În conștiința celor care se Îndreaptă spre el. 22. EXPERIENȚA NUBIANA: REINSTITUIREA ORTODOXIEITC "22. EXPERIENȚA NUBIANA \: REINSTITUIREA ORTODOXIEI" Epoca acestor stăpâni și regi libieni aduce, odată cu inserarea lor În tradiția egipteană, pătrunderea unui alt element
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lui Amon ca berbec și care a avut șansa de a ajunge să contamineze cel mai autentic centru al cultului amonian, Teba, care importă berbecul ca animal sacru al zeului. Această legătură Între Amon din Teba și Amon din Napata oferă probabil justificarea invaziei și este evocată mereu. Desigur, statul teban, ca stat de drept divin administrat de Adoratoarea Zeului, nu este afectat: Însă Adoratoare va fi de acum Înainte o prințesă din noua casă, adoptată cum se cuvine de cea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
crearea lumii și a omului. Cea mai potrivită intitulare a acestui imn este „Înălțarea lui Mardukxe "Marduk"” - principalul zeu al Babiloniei, zeul național al acestei țări Începând cu perioada lui ¾ammurabixe " H~ammurabi" (1 792-1 750 Î.Hr.) -, pentru că acesta oferă motivația teologico-mitologică a ascensiunii lui Marduk În fruntea panteonului (cf. subcapitolul 4.8a). În prima sa parte, En¿ma eliș povestește originea zeilor, descriind-o ca pe o procreare progresivă a cuplurilor divine, după modelul procreării umane din mamă și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de umanitate prima paradigmă de glorificare bazată pe opoziție. Zeul mesopotamian este Într-o primă instanță cel care, prin viața și acțiunile sale, este diferit de om și superior acestuia (sumerianul l ú, akkadianul awșlum, am¶lu). Întregul trăsăturilor umane oferă conceptul abstract de „umanitate”; acestuia i se opune conceptul abstract de „divinitate” (il¿tum). Il¿tum exprimă transcendența divină În relație cu omul, considerat creatură, proprietate, slujitor al divinității. Divinitatea domină și guvernează și lumea În care trăiește omul; are
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
furie, lovește aripile vântului, ceea ce duce la Încetarea imediată a tuturor beneficiilor aduse de vântul din sud. Odată descoperit și Învinovățit pentru „delictul” său, Adapa este chemat la judecată În fața zeului suprem Anuxe "Anu"; Însă reușește să scape datorită Învățăturilor oferite cu iubire de către tatăl său Ea. Ba mai mult, Anu ajunge să Îi ofere „pâinea și apa vieții”, care l-ar fi făcut nemuritor. Dar Adapa, urmând până la capăt Învățăturile tatălui său, temându-se că ar putea fi vorba despre
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
vântul din sud. Odată descoperit și Învinovățit pentru „delictul” său, Adapa este chemat la judecată În fața zeului suprem Anuxe "Anu"; Însă reușește să scape datorită Învățăturilor oferite cu iubire de către tatăl său Ea. Ba mai mult, Anu ajunge să Îi ofere „pâinea și apa vieții”, care l-ar fi făcut nemuritor. Dar Adapa, urmând până la capăt Învățăturile tatălui său, temându-se că ar putea fi vorba despre „pâinea și apa morții”, refuză oferta și, odată cu aceasta, și nemurirea. Pentru că nu se
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
provoacă tulburare pe pământ. Pentru a rezolva și această problemă, intervine Geștinanna, sora lui Dumuzixe "Dumuzi"/Tammuzxe "Tammuz", conform unor izvoare sumeriene. De aici se Înțelege că nici Dumuzi nu rămâne pentru totdeauna În infern, pentru că sora sa iubitoare se oferă să Îl Înlocuiască acolo pentru șase luni pe an: oferta este acceptată de responsabilii acestui regat și se rezolvă problema alternanței anotimpurilor și a perioadelor de fertilitate. 2) Plângerile lui Dumuzixe "Dumuzi" - Mesopotamienii l-au preamărit pe acest zeu În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]