18,324 matches
-
Ibidem, p. 88. 36 Louis Hjelmslev, Le langage, Les Editions de Minuit, Paris, 1966, p. 60-66. 37 Sistem, normă și vorbire, în Eugeniu Coșeriu, Teoria limbajului și lingvistica generală, p. 33. 38 Ibidem, p.38-39. 39 Wilhelm von Humboldt, Fragmente lingvistice, în "Secolul XX", nr. 325-326-327 (1988), p. 161-162. 40 Eugenio Coseriu, El hombre y su lenguage, Editorial Gredos, Madrid, 1991, p. 22. 41 Vezi Eugenio Coșeriu, Introducere în lingvistică, p. 27-28; id., Sincronie, diacronie și istorie. Problema schimbării lingvistice, Editura
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Fragmente lingvistice, în "Secolul XX", nr. 325-326-327 (1988), p. 161-162. 40 Eugenio Coseriu, El hombre y su lenguage, Editorial Gredos, Madrid, 1991, p. 22. 41 Vezi Eugenio Coșeriu, Introducere în lingvistică, p. 27-28; id., Sincronie, diacronie și istorie. Problema schimbării lingvistice, Editura Enciclopedică, București, 1997, p.42-43. 42 Eugenio Coseriu, Sincronie, diacronie și istorie, p. 42. 43 Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p.21-23. 44 Vezi Gheorghe Enescu, Dicționar de logică, Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1985, p. 170. 45 Vezi
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p.21-23. 44 Vezi Gheorghe Enescu, Dicționar de logică, Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1985, p. 170. 45 Vezi Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 57. 46 Vezi Eugen Coșeriu, Modele logice și nivele de analiză lingvistică, în volumul colectiv Limbaje și comunicare, II, Institutul European, Iași, 1997, p. 42. 47 Introducción al estudio estructural del léxico, în Eugenio Coseriu, Principio de semántica estructural, Editorial Gredos, Madrid, 1986, p. 111. 48 Eugeniu Coșeriu, Sincronie, diacronie și istorie
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Asupra fenomenului actualizării, vezi Charles Bally, Linguistique générale et linguistique française, Quatrième édition revue et corrigée, Edition Francke, Berne, 1965, p. 77-100. Coșeriu comentează și critică aspru, în repetate rînduri, opiniile acestui lingvist. 73 Dacă se are în vedere semnul lingvistic MINGE, de exemplu, din punctul de vedere al limbii, semnificația (și noțiunea) este "obiect de obicei sferic, adesea elastic, folosit la diferite jocuri (sportive)", unde, prin indicarea semelor (notelor) de bază se indică ce se poate numi minge. Într-un
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
elastic, folosit la diferite jocuri (sportive)", unde, prin indicarea semelor (notelor) de bază se indică ce se poate numi minge. Într-un enunț precum La hochei nu se folosește mingea, cuvîntul minge, vizează întreaga clasă la care se aplică semnul lingvistic, iar, în enunțul Mingea de rugbi este alungită, se aplică la o subclasă, în vreme ce, dacă se spune Jucătorul a introdus mingea în poartă, cuvîntul minge indică un anumit exemplar, acela care s-a folosit în meciul despre care se discută
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Jucătorul a introdus mingea în poartă, cuvîntul minge indică un anumit exemplar, acela care s-a folosit în meciul despre care se discută. 74 Definiția care enumeră notele (sau semele) și orice explicație de conținut, destinată să facă inteligibil semnul lingvistic, deși poate fi parțială, vizează acest aspect. 75 Vezi Determinare și cadru, în Eugeniu Coșeriu, Teoria limbajului și lingvistica generală, p.322 (Acestea ar fi, după Charles Bally, op. cit., p.8, "nume proprii ale limbii"). 76 Determinare și cadru, în
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
2000, 57. 85 Ibidem, p. 70-71. 86 John R. Searle, Speech-Acts, An Essay in the Philosophy of Language, Cambridge University Press, Cambridge, 1969. 87 Ferdinand de Saussure, op. cit., p. 135. 88 Vezi Eugen Coșeriu, Modele logice și nivele de analiză lingvistică, p.51. 89 Vezi Eugen Coșeriu, Lecții de lingvistică generală, Editura ARC, Chișinău, 2000, p. 237. 90 Vezi Eugen Coșeriu, Solidaritățile lexicale, în "Revistă de lingvistică și știință literară", 1992, nr. 5, p. 37-45. 91 Desigur, există și text oral
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
unei limbi, trebuie luată ca punct de plecare înlănțuirea elementelor limbii, adică ceea ce este imediat oferit observației, iar această analiză a înlănțuirii este cea care relevă categoriile. De aici decurge o perspectivă epistemologică a textului care reprezintă totalitatea unei înlănțuiri lingvistice supuse unei astfel de analize. Într-o analiză a textului, arată Hjelmslev, se au în vedere două tipuri de relații: 1) relațiile de presupoziție sau de condiționare și 2) relațiile fără presupoziție sau de combinare. În urma unei cercetări extinse, Rodica
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
este "o unitate sintactică, semantică și pragmatică superioară frazei" (p. 96) și a constatat că, potrivit unei opinii autorizate -precum cea a lui Eugen Coșeriu−, există elemente pentru "o minimă departajare" între discurs și text, "discursul fiind definit ca act lingvistic individual, iar textul fiind conceput ca produsul actului respectiv" (p. 86). După unele opinii, precum cea exprimată de Paul M i c l ă u (Semiotica lingvistică, Editura Facla, Timișoara, 1977, p. 121), între discurs și text diferența ar fi
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
pentru "o minimă departajare" între discurs și text, "discursul fiind definit ca act lingvistic individual, iar textul fiind conceput ca produsul actului respectiv" (p. 86). După unele opinii, precum cea exprimată de Paul M i c l ă u (Semiotica lingvistică, Editura Facla, Timișoara, 1977, p. 121), între discurs și text diferența ar fi numai una de extensiune, încît "structura cea mai cuprinzătoare a discursului este textul; conform principiului stratificării, textul reprezintă nivelul cel mai înalt". Această perspectivă nu lasă însă
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
putea fi totuși limita dintre discurs și text și nici dacă există cumva și vreo diferență de ordin calitativ. 92 Vezi Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 55. 93 Vezi Ferdinand de Saussure, op. cit., p. 136. 94 Vezi Roman Jakobson, Lingvistică și poetică, în culegerea Probleme de stilistică, București, 1964, p. 83-125. Schema propusă de Jakobson a fost în general acceptată, dar deseori și supusă unor critici severe. Printre alții, Jean-Marie Klinkenberg (Inițiere în semiotica generală, Institutul European, Iași, 2004, p.
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
funcțiile pragmatică și semantică, însă acestea se cuprind în cele patru funcții de bază menționate. 98 Eugene A. Nida, Componential Analysis of Meaning. An Introduction to semantic Structures, Mouton, The Hague Paris, l975, p. 64. 99 Wilhelm von Humboldt, Fragmente lingvistice, în " Secolul XX ", nr. 325-326-327 (1988), p. 161. 100 Vezi Ferdinand de Saussure, op. cit., p. 87-88. 101 Vezi Introducción al estudio estructural del léxico, în Eugenio Coseriu, Principios de semántica estructural, p.130. 102 Vezi Significado y designación a la
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
și în Bucovina de nord, unde funcțiile ei sociale au fost preluate de limba ocupanților, iar intelectualii români s-au format tot în limba acestora. 169 Eugeniu Coșeriu, Sincronie, diacronie și istorie, p. 15. 170 Eugeniu Coșeriu, "Nu există schimbare lingvistică", în "Cercetări de lingvistică", XXXVII (1992), nr. 1, p. 13 (studiul întreg la p. 7-20). 171 Bertil Malmberg, Lingüística estructural y comunicación humana, Editorial Gredos, Madrid, 1985, p. 273-275 (cap. XII, El cambio lingüístico, p. 273-295). 172 Ramon Menéndez Pidal
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 101. 175 Alexandru Philippide, Opere alese. Teoria limbii, p. 374. 176 G. Ivănescu, Istoria limbii române, p. 118. 177 Ibidem, p. 5 și 9. 178 Ibidem, p. 285. 179 Eugeniu Coșeriu, "Nu există schimbare lingvistică", p. 17. 180 John Lyons, Semantics, Cambridge University Press, Cambridge, London, New York, 1977, vol. I, p. 247-248. 181 Alexandru Philippide, Opere alese. Teoria limbii, p. 364-366. 182 Eugeniu Coșeriu, Introducere în lingvistică, p. 77. 183 Eugeniu Coșeriu, Sincronie, diacronie și
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
80. 201 Așa cum se întîmplă, de exemplu, în pronunția multor români a celor doi e, cu valoare fonologică în limba engleză: sg. man, pl. men. 202 Eugeniu Coșeriu, Sicronie, diacronie și istorie, p. 104 și 124; idem, "Nu există schimbare lingvistică", p. 17. 203 În principiu, libertatea este creația în limitele sistemului, însă schimbarea nu poate fi o libertate de acest tip, fiindcă, de cele mai multe ori, sînt depășite aceste limite, ca atunci cînd se introduc elemente din altă limbă, de exemplu
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
acest tip, fiindcă, de cele mai multe ori, sînt depășite aceste limite, ca atunci cînd se introduc elemente din altă limbă, de exemplu. 204 Eugeniu Coșeriu, Sincronie, diacronie și istorie, p. 217. 205 Ibidem, p. 176. 206 Eugeniu Coșeriu, "Nu există schimbare lingvistică", 12. 207 Petre Botezatu, Schiță a unei logici naturale, Editura Științifică, București, 1969, p. 255-274. 208 Eugeniu Coșeriu, "Nu există schimbare lingvistică", p. 15. 209 Louis Hjelmslev, Le langage, p. 169. 210 Ferdinand de Saussure, Curs de lingvistică generală, p.
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Eugeniu Coșeriu, Sincronie, diacronie și istorie, p. 217. 205 Ibidem, p. 176. 206 Eugeniu Coșeriu, "Nu există schimbare lingvistică", 12. 207 Petre Botezatu, Schiță a unei logici naturale, Editura Științifică, București, 1969, p. 255-274. 208 Eugeniu Coșeriu, "Nu există schimbare lingvistică", p. 15. 209 Louis Hjelmslev, Le langage, p. 169. 210 Ferdinand de Saussure, Curs de lingvistică generală, p. 106. 211 Ibidem, p. 166. 212 Ibidem, p. 108. 213 J. Vendryes, Le langage. Introduction linguistique à l'histoire, Paris, 1921, p.
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Postfață la Noam Chomsky, Cunoașterea limbii, Editura Științifică, București, 1996, p. 319. 257 Ibidem. 258 Noam Chomsky, Cunoașterea limbii, p. 21. 259 Ibidem, p. 235. 260 Vezi Daniela Rovența-Frumușani, Semiotica discursului științific, Editura Științifică, București, 1995, p. 19. 261 Competența lingvistică, în Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 27-48. 262 Significado y designación a la luz de la semántica estructural, în Eugenio Coseriu, Principios de la semántica estructural, p. 207. 263 Vezi Competența lingvistică, în Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 31. 264
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
științific, Editura Științifică, București, 1995, p. 19. 261 Competența lingvistică, în Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 27-48. 262 Significado y designación a la luz de la semántica estructural, în Eugenio Coseriu, Principios de la semántica estructural, p. 207. 263 Vezi Competența lingvistică, în Eugen Coșeriu, Prelegeri și conferințe, p. 31. 264 L'uomo e il linguaggio, în Eugenio Coseriu, Teoria del linguaggio e linguistica generale. Sette studi, Editori Lettera, Bari, 1971, p. 17. 265 Georg Lukács, Ontologia existenței sociale, p. 307. 266
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
Mind, Penguin Books Ltd., Harmondsworth, Middlesex, 1983. 286 J. R. Searle, Realitatea ca proiect social, p. 58-60. 287 Vezi Noam Chomsky, Language and Mind, Harcourt, Brace & World, Inc., New York, 1968. 288 Vezi Eugen Coșeriu, Modele logice și nivele de analiză lingvistică, p. 42. 289 Ibidem, p. 39. 290 Ernst Cassirer, Eseu despre om, p. 173. 291 Vezi Eugen Coșeriu, Introducere în lingvistică, p. 51. 292 Logicism și antilogicism în gramatică, în Eugeniu Coșeriu, Teoria limbajului și lingvistica generală, p. 243-245. 293
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
rezultatele lor nu le conferă însă statutul de lucrări veritabile de filozofia limbii. 373 Traian Herseni, op. cit., p. 40 ș.u. 374 Vezi Mariana Neț, op. cit., p. 14. 375 Eugeniu Coșeriu, Lingvistica integrală, p. 105-108. 376 Vezi Paul Miclău, Semiotica lingvistică, Editura Facla, Tmișoara, 1977, p. 187-276. 377 Vezi în acest sens G. Ivănescu, Formarea cuvintelor în limba română, în "Limba română", XIV (1965), nr. 1, p. 31-37. 378 Spațiul mioritic, în Lucian Blaga, Opere, vol. IX, Editura Minerva, București, 1985
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
limbaj și limbă, unii nu și-au putut înfrîna pornirile semidocte (Vezi, d.ex., editorialul Pentru filosofia limbajului, în "Secolul XX", nr. 325-326-327/1988, p. 6-8). Aceeași impietate față de limbă este manifestată și în traducerea unor lucrări de lingvistică (vezi Fragmente lingvistice de Wilhelm von Humboldt, publicate în aceeași revistă la p. 161-164). Din aceeași pornire semidoctă a rezultat și scrierea filosofie în loc de filozofie. Nici fețele bisericești nu s-au putut înfrîna de la pornirile semidocte, scriind Iisus în loc de Isus, și stîlcind astfel
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
asociat conectorului-tip, un rol important în determinarea caracterului neutral vs. marcat pragmasemantic al unei structuri-ocurență în care apare respectivul conector revine unui alt factor, de tip contextual-situațional: distanța inferențială între informația efectiv prezentă în mesaj și/sau în contextul lingvistic și situațional - și cea care trebuie calculată pentru a confirma natura cooperantă a enunțului (asigurându-i astfel validitatea, deci acceptabilitatea ca mesaj). Astfel, pentru un enunț ca Mașina s-a dat peste cap, dar șoferul n-a pățit nimic, distanța
[Corola-publishinghouse/Science/85001_a_85787]
-
alocutorului). 4.4. Convertibilitatea/conversia discursivă a conectorilor 10. Pornind de la tiparele de complexitate logico-semantică și pragmasemantică a conectorilor, se pot elabora scale de convertibilitate discursivă, care să dea seamă de disponibilitățile conectorilor de a se substitui reciproc în contexte lingvistice determinate, precum și de efectele semantice și pragmatice ale acestor substituții. Ar fi neeconomic (și nepotrivit cu scopul lucrării) să încercăm a construi o atare scală maximal, pe baze deductive; ne vom limita la tentativa de a explica, în cheie scalară
[Corola-publishinghouse/Science/85001_a_85787]
-
comunicativ (pragmasemantic) este utilizarea lui dar și în contextele următoare, în care reprezintă conversia discursivă a unui copulativ de tip precum și24, prin introducerea suplimentară a unei sugestii de opoziție între elementele conectate (sugestie permisă, dar nu indusă de contextul lingvistic), și deci de "surpriză" privitoare la asocierea acestora: (15) Câștigătorii au primit diplome, mâncare, jucării, dar și vizite gratuite la Spitalul clinic veterinar "Marco Vet" ("Cotidianul", 23.VI.2008) (16) Mai mulți monahi, publiciști creștini, dar și câteva organizații nonguvernamentale
[Corola-publishinghouse/Science/85001_a_85787]