17,554 matches
-
la rândul lor, Îi generează pe zeul Gebxe "Geb" („pământul”) și pe zeița Nutxe "Nut" („cerul”). Soarexe "Soare", aer, un element despre care nu se știe cu siguranță ce este (Tefnut), pământ, cer: este scenariul În care se integrează fiii perechii Geb și Nut, fii care sunt, la rândul lor, două perechi: Osirisxe "Osiris" și Isisxe "Isis", Sethxe "Seth" și Neftis. Și pentru aceștia pot fi găsite valențe naturaliste, dar importanța lor este de natură mitologică, ei având o capacitate dramatică
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe zeița Nutxe "Nut" („cerul”). Soarexe "Soare", aer, un element despre care nu se știe cu siguranță ce este (Tefnut), pământ, cer: este scenariul În care se integrează fiii perechii Geb și Nut, fii care sunt, la rândul lor, două perechi: Osirisxe "Osiris" și Isisxe "Isis", Sethxe "Seth" și Neftis. Și pentru aceștia pot fi găsite valențe naturaliste, dar importanța lor este de natură mitologică, ei având o capacitate dramatică destul de diferită de cea a strămoșilor lor; mai mult, se organizează
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de subînțelesuri, care funcționează ca punct de sprijin pentru discursurile rituale. Nu are rost să căutăm contradicțiile, ci este mai bine să subliniem felul În care se prezintă, mereu diferit, sensul unui progres al istoriei ca dialectică a opozițiilor: valoarea perechilor Osiris-Seth și Horus-Seth constă În semnificarea tensiunii, a puterii de a frânge simplul „a fi”. Aceste incoerențe se Întâlnesc adesea În texte și complică lectura: Mamaxe "Mama" ta este Mareaxe "Marea" Junincă Sălbatică ce locuiește la Nekheb; coroana albă, acoperământul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Bes" sau zeița hipopotam Thoerisxe "Thoeris" („cea Mare”), protectoarea femeilor Însărcinate; de asemenea, există și divinități locale, ca Meretseger, o zeiță cobră din necropola tebană, adorată Într-o peșteră și „care iubește liniștea”, după cum spune chiar numele său, sau ca perechea regală formată din Amenofis I și mama sa Ahmose Nefertari, cei care au inaugurat necropola regală tebană și au devenit patronii celor ce munceau În ea, sau, În sfârșit, o categorie de divinități aparte ale căror origini se regăsesc Într-
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
se naște o divinitate al cărei nume este necunoscut din cauza coruperii textului (La¿ar Își ucide tatăl, pe Amakandu, iar Marea, pe mama sa, Pământul, tot pentru a obține puterea asupra cetății Dunnu). Textul continuă În mod asemănător cu alte perechi divine, până la cea de-a șaptea. c) „En¿ma eliș” Celxe "Cel" de-al doilea text este foarte cunoscut. Este vorba despre vestitul mit babilonian al lui En¿ma eliș („Când sus”), care poate fi datat la sfârșxe "Marduk"itul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ale mării (tab. I, 1-19). Numele Ti³mat (Ti’³mat) este În mod cert feminin și corespunde biblicului Tehôm, deși acesta nu are formă feminină. Din Apsûxe "Apsû" și Ti³matxe "Tia>mat", ca tată și mamă, provin prin procreare primele două perechi divine (mascul și femelă): cea a „monștrilor marini” La¿muxe "Lah~mu" și La¿amuxe "Lah~amu", iar din aceștia se naște perechea zeilor propriu-ziși Anșarxe "Anșar" și Kișarxe "Kișar", adică Cerul și Pământul În Întregime. În continuarea povestirii, En
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
feminină. Din Apsûxe "Apsû" și Ti³matxe "Tia>mat", ca tată și mamă, provin prin procreare primele două perechi divine (mascul și femelă): cea a „monștrilor marini” La¿muxe "Lah~mu" și La¿amuxe "Lah~amu", iar din aceștia se naște perechea zeilor propriu-ziși Anșarxe "Anșar" și Kișarxe "Kișar", adică Cerul și Pământul În Întregime. În continuarea povestirii, En¿ma eliș ne vorbește despre generarea altor doi mari zei: Anuxe "Anu"(m) și Nudimmud (Ea). Se povestește despre lupta și victoria zeilor
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Întregime. În continuarea povestirii, En¿ma eliș ne vorbește despre generarea altor doi mari zei: Anuxe "Anu"(m) și Nudimmud (Ea). Se povestește despre lupta și victoria zeilor tineri - În special a lui Mardukxe "Marduk", fiul lui Ea și al perechii sale Damkinaxe "Damkina" - asupra lui Apsûxe "Apsû" și Ti³matxe "Tia>mat". Din aceste informații reiese clar că originea zeilor, concepută ca un proces de procreație asemănător celui uman, consideră fundamental și indispensabil elementul feminin alături de cel masculin. Perechea masculino-feminină este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și al perechii sale Damkinaxe "Damkina" - asupra lui Apsûxe "Apsû" și Ti³matxe "Tia>mat". Din aceste informații reiese clar că originea zeilor, concepută ca un proces de procreație asemănător celui uman, consideră fundamental și indispensabil elementul feminin alături de cel masculin. Perechea masculino-feminină este plasată la originea zeilor, precum și a celorlalte ființe și a dezvoltărilor ulterioare. 2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșstc "2. Lucrarea zeilor la Începuturi și mitul lui Atra¿asșs" Mitologia babiloniană, reprezentată În mod special
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Aja, care ajunge să fie asimilată lui Iștarxe "Iștar". b) Zeul lunii Nannaxe "Nanna"-Su’en/Sinxe "Sin" Sumerianul Nannaxe "Nanna"-Su’en și corespondentul său akkadian derivat, Sinxe "Sin", este o divinitate masculină din Mesopotamia, unde este considerat fiul perechii divine Enlilxe "Enlil"-Ninlilxe "Ninlil" (subcapitolul 4.5b). Pentru că luna guvernează zilele (cele 30 de zile ale lunii), lunile și anii și influențează direct vegetația, Nannaxe "Nanna"-Su’en/Sinxe "Sin" este zeul care conduce ciclul menstrual (motiv pentru care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
fi impunător și misterios (termenul latin monstrum) și cel de groază și spaimă, Împreună cu ideea de forță și urâțenie. În ceea ce privește primul profil, ne vom limita la a le aminti pe primele două ființe generate, conform mitului En¿ma eliș, din perechea primordială Apsûxe "Apsû" și Ti³matxe "Tia>mat": Lahmu și Lahamu. Aceștia sunt considerați doi monștri marini impunători, din care se vor naște În generațiile următoare primii doi zei propriu-ziși: Anșarxe "Anșar" și Kișarxe "Kișar". Celui de-al doilea profil Îi
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
hurrită, Kușuhxe "Kușuh"); zeul Soarexe "Soare" al cerului (În hurrită Șimegi); zeul războinic Aștabixe "Aștabi"; un zeu care corespunde zeului-cerb hitit (În izvoarele cuneiforme apare de obicei cu ideograma DLAMMAxe "DLAMMA"); probabil Tașmișuxe "Tașmișu", fratele lui Teșup; zeul Kumarbixe "Kumarbi"; perechea de oameni-taur, care stau pe pământ și susțin bolta cerească, identificați cu taurii divini Șeri și ¾urri; câțiva zei-munte. În acest cortegiu masculin este relevantă prezența zeiței Înaripate Șaușka, hurrita Iștarxe "Iștar", aflată aici probabil În calitate de zeiță războinică, urmată de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
religioasă a hitiților de o legătură de familie și au devenit cuplul divin prin excelență; acestora două li se alătură, ca fiu al lor, zeul din Zippalanda al furtunii, căruia i-a fost asimilat zeul din Nerikxe "Nerik". Pentru această pereche divină se construiește la Hattușaș un templu cu două Încăperi, care a cunoscut maxima extindere la jumătatea secolului al XIII-lea. În jurul acestui nucleu fundamental de divinități, care Își menține propriul caracter central până la sfârșitul imperiului hitit, s-a organizat
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
criteriul urmat aici - frecvența menționărilor și numărul manifestărilor sau al epitetelor - nu este Întru totul de Încredere, vom vorbi totuși despre câteva divinități dintre care unele ocupă probabil un rol de prim-plan. Kuraxe "Kura" și Baramaxe "Barama" constituiau o perechea centrală a devoțiunii regelui, probabil În calitate de divinități dinastice. Aceștia Îndeplinesc un rol central Într-o serie de ceremonii care Îi au ca protagoniști pe rege (e n) și pe regină (m³liktum, foarte activă În cult), sărbătoriți de-a lungul mai
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
la teogonie, se poate Întrezări un veritabil nucleu de mitologie feniciană, chiar dacă reelaborat de tradiție și transformat de mode culturale precum euhemenismul. În panteonul cetăților feniciene se individualizează câteva elemente structurale comune și caracteristice. În vârful panteonului se află o pereche alcătuită dintr-un zeu (numit ba‘al sau ’ad½n, „domn”), a cărui identitate variază de la o cetate la alta, protector mai ales al suveranilor și al dinastiei, și dintr-o zeiță (numită cel mai adesea ba‘alat, „stăpână”), În care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cetate marcată de legătura politică și culturală tradițională cu Egiptul, figura lui Astartexe "Astarte" (numită aici Baalatxe "Baalat" Gubal „Stăpână a Biblosului”) tinde să se identifice cu zeița egipteană Hathorxe "Hathor" și, mai târziu, cu Isisxe "Isis". Elementul masculin al perechii poliade se numește aici Adonisxe "Adonis", În izvoarele clasice, din fenicianul ’ad½n, denumire care acoperă o figură tipică de Baalxe "Baal" local. Acesta este protagonistul unei istorisiri tragice: după moarte este trimis În lumea de „dincolo”, după care i se
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
continuitate, dar și fenomene Înnoitoare notabile. Zeii poliazi cei mai importanți ai Cartaginei erau Baalxe "Baal" Hammonxe "Baal Hammon" și Tanitxe "Tanit". Amândoi au rădăcini În Orient, dar În Occident aceștia cunosc un notabil spor de prestigiu și popularitate. Această pereche Întrupează figura strămoșilor ancestrali către care credinciosul se Întoarce În momentele cele mai importante și critice ale existenței. În miile de voturi din sanctuarul citadin numit tofet aceștia sunt invocați cel mai adesea Împreună; o particularitate exclusivă a Cartaginei este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ultimă divinitate se va suprapune peste Baal Hammon În epocă mai târzie, devenind continuatorul acestuia și ajungând zeul cel mai popular din Africa punică romanizată. Un fenomen analog marchează cultul lui Tanit, care Îl continuă pe cel al lui Caelestis. Perechea Baal Hammon-Tanit se află În centrul cultelor celebrate În tofet; aceștia se ocupau pe problemele legate de descendență și aveau parte de o serie de rituri printre care se aflau și sacrificii sângeroase, umane (de copii) și animale. La Cartagina
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zeii xe "Baal Hammon"punici (cu un nume grec corespunzător), ca martori Într-un text ce conține tratatul de alianță propus de Hannibal regelui Filip al V-lea al Macedoniei, În 215 Î.Hr. În restul Africii se confirmă supremația perechii Baal Hammonxe "Baal Hammon"-Tanit, iar celelalte divinități menționate În inscripții le calchiază, În cea mai mare parte, pe cele cartagineze, având uneori variante locale, cum e cazul enigmaticului zeu Maktar, numit Hoter Miskarxe "Hoter Miskar" sau El-qone-erez („Dumnezeu/Creator
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
soția sa, identificabilă probabil cu Ishtarxe "Ishtar"/Astartexe "Astarte". Faptul că cele două divinități au format un binom tradițional este demonstrat de existența cultului adus unei entități divine cu nume „dublu”, Bolastarxe "Bolastar", format din două teonime care alcătuiesc o pereche izvorâtă din speculația teologică. Yarhibolxe "Yarhibol" („Lunaxe "Luna" șlui?ț Bolxe "Bol"”; pentru alți cercetători, teonimul ar Însemna „mesager al lui Bol”) este un zeu cu trăsături solare ce i-au fost atribuite cu siguranță Într-o a doua fază
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
aluzie la funcția de zeu al fenomenelor atmosferice, cu implicații privind fertilitatea și fecunditatea, care ar fi putut favoriza conotația lunară ulterioară. Pe lângă apartenența la triada zeului suprem, Aglibolxe "Aglibol" este reprezentat adesea cu Malakbelxe "Malakbel", Împreună cu care formează o pereche de frați divini: o legătură cultuală (poate mitică) diferită și anterioară rolului său În anturajul lui Bel. Aglibol și Malakbel erau venerați Împreună Într-un templu (Încă necunoscut) care avea numele semnificativ de „Grădina sacră”, fapt care Îi leagă de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a postulat și pentru Creta un cult analog, importat din apropiata Anatolie. Nimic Însă nu atestă o identitate de funcție, chiar dacă tipul iconologic poate fi urmărit până În Mesopotamia de Sus, traversând prin Cipru și Anatolia. Oricum, rămâne valabil faptul că perechea de coarne, supusă În timp unor evoluții stilistice, dincolo de o funcție ornamentală, trebuie, cu siguranță, să fi avut un rol eficace din punct de vedere simbolic. Asociată adesea cu acestea apare și reprezentarea securii cu două tăișuri, un topor cu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
derivată din „venerele” nude ale civilizației neolitice care locuise bazinul central-răsăritean al Mediteranei și apropiata Anatolie. Cercetătorii s-au gândit la o „Mare Zeiță” sau o „Zeiță-Mamă”, protectoare și promotoare a fecundității naturii și oamenilor, căreia i se alătura o pereche masculină. Din această zeiță ar fi derivat eroine ca Dictynnaxe "Dictynna", Britomartisxe "Britomartis", Pasifaexe "Pasifae", Fedraxe "Fedra", Ariadnaxe "Ariadna", rezultat al unui proces de „decădere” al vechilor divinități pe care mitologia greacă ulterioară le-a situat tot În Creta. Dar
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
la imaginarul religios etrusc din epoca protoistorică Înregistrează existența unei reprezentări teriomorfice sau, În orice caz, non-antropomorfice a divinității. Capace de urne cinerare, asemenea celui de la Pontecagnano (secolul al IX-lea Î.Hr.), pe care se observă reprezentarea, probabil, a perechii infernale, cu extremitățile și chipurile alungite, surprinsă În actul unei Îmbrățișări de natură hierogamică, sau asemenea celui de la Bisenzio (secolul al VIII-lea Î.Hr.), pe care se poate citi celebrarea unui dans războinic În jurul unei ființe gigantice cu trăsături
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și el În legătură cu latinescul ianua, „poartă”; Laranxe "Laran" este o zeitate cu caracter războinic, poate echivalent al latinului Quirinusxe "Quirinus" și protagonist al mai multor mituri locale; Caluxe "Calu" este un zeu al infernului, iar Peqanxe " Peèan" ar putea fi perechea lui; Caqaxe "Caèa" (sau Cauqaxe "Cauèa") este o divinitate solară, dar având conotații infernale, asemănătoare latinului (Sol) Indiges, chiar dacă panteonul latin nu cunoaște o corespondentă a lui Caqas secxe "Caèas se÷", „Fiica lui Caqa”, probabil „Celeritas Solis filiaxe "Celeritas Solis
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]