18,324 matches
-
Proveniența traducerilor după care au fost realizate versiunile tipărite a constituit obiectul a numeroase cercetări privitoare la începuturile scrisului în limba română, ultimele concluzii stabilind diversitatea traducătorilor și a zonelor din care proveneau aceștia, fapt ce explică prezența unor elemente lingvistice specifice unei largi arii, cuprinse între nordul Munteniei-Hunedoara-Banat, vestul și nordul Transilvaniei și nordul Moldovei. O problemă deosebită a fost clarificarea relațiilor dintre textele rotacizante (în special Codicele Voronețean) și tipăriturile coresiene (în special Apostolul), impunându-se opinia că ambele
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286416_a_287745]
-
de afirmare a identității etnice. Vasta difuzare a tipăriturilor coresiene pe teritoriile locuite de români (prin retipăriri sau chiar prin copii manuscrise), preluarea unor texte în lucrări alcătuite mai târziu au făcut din aceste cărți un însemnat factor de unificare lingvistică și spirituală. Tipărituri: [Octoih mic slavonesc], Brașov, 1557; [Triod-Penticostar slavonesc], Târgoviște, 1558; Întrebare creștinească, Brașov, 1560; ed. I. Bianu, București, 1925; ed. îngr. Alexandra Roman Moraru, în Texte românești din secolul al XVI-lea, București, 1982; [Tetraevangheliar românesc], Brașov, 1561
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286416_a_287745]
-
55-64; Gheorghe Ivănescu, Problemele capitale ale vechii române literare, Iași, 1947, passim; Maria Rădulescu, Originalul slav al „Evangheliei cu învățătură” a diaconului Coresi, București, 1959; Panaitescu, Începuturile, 132-163; Dicț. lit. 1900, 217-219; Cele mai vechi texte românești. Contribuții filologice și lingvistice, coordonator Ion Gheție, București, 1982, passim; Mazilu, Proza, 21-37; Păcurariu, Ist. Bis., I, 549-563; Ion Gheție, Al. Mareș, Diaconul Coresi și izbânda scrisului în limba română, București, 1994; Mazilu, Recitind, I, 178-181, 184-185, passim; G. Mihăilă, Între Orient și Occident
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286416_a_287745]
-
limbaj și poate chiar să se exprime verbal cu dificultate. Acest simplu fapt pledează în favoarea recurgerii la fotografie și înregistrări audio-vizuale, în paralel cu metodele etnografiei clasice. În legătură cu manifestările publice teatrale, filmele au arătat aspecte importante care nu sunt constituite lingvistic. Faptul că actorii sunt într-o "reprezentație" nu înseamnă neapărat că ei observă toate implicațiile jocului lor. Cricketul britanic reinterpretat de populația Trobriandais sau cultul spiritelor Hawka din Nigeria, filmate de Jean Rouch (Les Maîtres-fous, 1954) ironizează colonialismul, fără ca "actorii
Antropologia by Marc Augé, Jean-Paul Colleyn [Corola-publishinghouse/Science/887_a_2395]
-
atunci. Diferența dintre gânditorul de birou și cercetătorul de teren este aceea că ultimul se simte transformat personal de această experiență. Ne putem gândi că antropologii, cel puțin cei care au o experiență prelungită pe teren, sunt beneficiarii unor interferențe lingvistice și culturale. În orice caz, ei sunt specialiștii, cam ca în fraza lui Brecht: El gândea în alte capete și în capul său alte capete gândeau. Aceasta este gândire adevărată". Acest citat îi datorează frumusețea complexității sale, deoarece, în acest
Antropologia by Marc Augé, Jean-Paul Colleyn [Corola-publishinghouse/Science/887_a_2395]
-
competitivă, cât mai aproape de standardele internaționale, fără o societate orientată de aceleași valori? Instituțiile societății libere, pluraliste sunt deci și ale culturii române pluraliste. Valorile sale (absolute sau nu) sunt chemate să circule liber, atât în interiorul cât și în afara frontierelor lingvistice. Iar 9Politică și cultură raportul dintre cele două culturi antagonism specific regimurilor totalitare, dintre cultura oficială și alternativă trebuie răsturnat, în mod hotărâtor, în favoarea celei din urmă. Este, de fapt, problema culturală centrală a perioadei de după 1989. Din această cauză
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
copilăros. Este o întoarcere la aurora conștiinței, la starea spirituală primordială. Un mare topos al conștiinței mistice de totdeauna și de pretutindeni. Dar să rămânem la esențial. Le mot sablier: titlul își capătă acum întregul înțeles. Trecerea de la un regim lingvistic la altul este pusă sub semnul clepsidrei, al nisiparniței, unde firele de nisip (= cuvintele) curg, unul câte unul, dintr-un vas în altul. Imagine ingenioasă și pe deasupra și exactă. Iată deci pe Dumitru Țepeneag devenit omul (mai bine spus scriitorul
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
în text. Acesta este după opinia noastră aspectul cel mai interesant și original al cărții: franceza devenită recent stăpâna jocului se lasă privită din interior, în mecanismele și rezultatele sale, în structura sa specifică, în condiționările și exigențele sale. Conștiința lingvistică a lui Dumitru Țepeneag este remarcabilă, deși total sălbatică: el înaintează pe un teren puțin defrișat (p. 12), pentru a scrie în franceză trebuie să te eliberezi de orice fantasme românești (temă obsedantă, pe care am putea-o psihanaliza, p.
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
dintr-un nou orizont, a înainta pe un nou teritoriu (p. 13), a înlătura un șir întreg de noi asociații în care răsar mici insule ale limbajului francez (p. 33), a alunga senzația de arbitrar care însoțește aceste noi formații lingvistice, iată în două cuvinte obiectivul urmărit. El este considerabil. Paginile în care autorul meditează asupra noii sale franceze, în care-și explică clepsidra textuală și unde el își compară noua cu vechea sa scriitură (pp. 101-109) sunt de prim ordin
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
la ea (p. 75). El știe că va rămâne, totuși, în anticamera limbii franceze (p. 87). Este lucid, dureros de lucid, de această mișcare a pendulei (p. 91). De unde încă o dată: la ce bun, la ce servește în definitiv exilul lingvistic și chiar exilul pur și simplu? întrebare dureroasă, insolubilă, pe care o simplă reflexie asupra scriiturii franco-române n-o poate rezolva. Mărturisirea lui Dumitru Țepeneag merită în tot cazul stima noastră pentru sinceritatea, onestitatea sa, atenție și deseori chiar admirație
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
autoritate ? Cum se verifică ea ? Și ce eficiență reală are această autoritate ? Inclusiv în cultură, literatură, critică literară etc. 4. Cum și dacă poate fi, într-adevăr, creatoare în sensul profund al cuvântului cultura română ? în cadrul tradiției sale istorice și lingvistice, fără nici o conotație naționalistă? Există, într-adevăr, un conflict între sincronizarea inevitabilă și tendințele locale și inițiativele personale, totdeauna foarte necesare ? Cum se rezolvă această dilemă fundamentală? Textele care urmează se referă nu la aspectul intrinsec al culturii prin definiție
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
dificile și strict editoriale, chiar în perioada atât de incriminată de Ioan Petru Culianu, este încă o dovadă că s-a încercat măcar în parte ieșirea din inexistență. Se pot da de fapt și alte exemple din domeniul studiilor istorice, lingvistice, științifice etc. Foarte în treacăt fie spus, cele cinci volume publicate în străinătate și multe alte contribuții (între 1971-1988, dar și după) reprezintă cel mai mare efort pe care l-a făcut critica românească de a ieși din izolare, de
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
geniu, Simbolul artistic și Tezele unei Filozofii a operei arată în mod limpede posibilitățile creatoare ale lui Tudor Vianu. Practicând pe scară tot mai largă, pe de o parte, istoria ideilor literare, iar pe de alta estetica literară pe baze lingvistice, el și-a dat seama că numai în acest mod se poate constitui, la noi, o adevărată tradiție, un început, în orice caz, de reflecție literară personală. Ea a fost pur și simplu desființată, putem spune chiar asasinată, de invazia
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
că subconștientul nu le dă pace și complexul de inferioritate, mai mult sau mai puțin bine refulat, continuă să-i domine, să-i agite, să-i roadă. Spre nefericirea lor... în astfel de situații, intervine și revolta deschisă împotriva barierei lingvistice și decizia de a o sparge. Deci de a face, cu orice preț, o carieră internațională, într-o limbă de mare circulație. Ne amintim, firește, de T. Tzara (chiar și de emulul său paranoic Isidor Isou), de B. Fundoianu, de
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
bine perceput în întreaga sa complexitate și amploare. Trei note ni se par însă perceptibile de pe acum. Ele vor cunoaște o mare și, avem unele motive să sperăm, o tot mai favorabilă evoluție. Cea dintâi este eliberarea de teroarea barajului lingvistic. Fenomenul depășirii acestei bariere este foarte vizibil mai ales la scriitorii bilingvi, care scriu cu aceeași dezinvoltură atât în limba de adopțiune (ceea ce este perfect normal), dar în continuare și în limba română. în acest din urmă caz, în mod
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
părăsită etc. O foarte precisă și semnificativă confesiune, în acest sens, întâlnim, recent, la Matei Călinescu 28. Despre cazul său, a lui Ion Vianu și Virgil Nemoianu, ne-am ocupat anterior în Români în Republica literelor. Mai înainte, fenomenul dublului lingvistic inevitabil și bine asumat a putut fi observat și la D. Țepeneag, în Le mot sablier (1984), probabil cea mai bună carte a sa. Un scriitor se poate salva, emigra, realiza într-o altă limbă. Cazurile sunt frecvente. Dar o
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
carte a sa. Un scriitor se poate salva, emigra, realiza într-o altă limbă. Cazurile sunt frecvente. Dar o întreagă literatură nu poate, totuși, să plece. Poate fi ea condamnată, refuzată, negată în bloc, doar pentru că își păstrează condiția sa lingvistică, istorică și organică? O concluzie ar fi că o limbă trebuie cultivată, în continuare, în mod natural, fără nici o preocupare imediată de receptare internațională. Ea vine sau nu vine. Traduceri? Cât mai multe posibil. Dar, mai întâi, să dăm cea
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
concluzie ar fi că o limbă trebuie cultivată, în continuare, în mod natural, fără nici o preocupare imediată de receptare internațională. Ea vine sau nu vine. Traduceri? Cât mai multe posibil. Dar, mai întâi, să dăm cea mai desăvârșită expresie instrumentului lingvistic de care dispunem în mod originar. Dacă este inferior sau superior, aceste calificative reflectă doar ecoul, adeziunea ori respingerea publicului exterior. în actul creației și al conștiinței sale, care se actualizează în creație, astfel de considerente ar trebui să dispară
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
au stabilit norme noi bazate pe eșantioane mai reprezentative a 8 comunități din toată SUA. Mai există încă îndoieli referitoare la faptul că normele MMPI nu reflectă variațiile dintre culturi vis-a-vis de ceea ce este normal sau anomalie. În plus, acuratețea lingvistică a versiunilor MMPI traduse, și compatibilitatea versiunilor cu versiunea în limba engleză au fost puse la îndoială (Dana, 1995)26. Tabelul nr. 2.5. Scalele clinice ale MMPI Scale clinice Scala Numele scalei Ce măsoară Scala 1 Scala 2 Scala
by Camelia Dindelegan [Corola-publishinghouse/Science/1025_a_2533]
-
probabilitatea de apariție a unor tulburări specifice senescenței. S-a constatat că la femeile afectate de demență, declinul limbajului este mai accentuat decât în cazul bărbaților, deși în populația generală femeile obțin scoruri mai bune la probele ce testează abilitățile lingvistice (Buckwalter, Sobel, Dunn și Diz, 1993)106. Explicația acestui fenomen nu este pe deplin cunoscută. O posibilă explicație ar fi aceea că la femei abilitățile lingvistice se deprind de activitatea cerebrală din ambele emisfere, pe când la bărbați, zonele activate se
by Camelia Dindelegan [Corola-publishinghouse/Science/1025_a_2533]
-
deși în populația generală femeile obțin scoruri mai bune la probele ce testează abilitățile lingvistice (Buckwalter, Sobel, Dunn și Diz, 1993)106. Explicația acestui fenomen nu este pe deplin cunoscută. O posibilă explicație ar fi aceea că la femei abilitățile lingvistice se deprind de activitatea cerebrală din ambele emisfere, pe când la bărbați, zonele activate se află mai ales în emisfera stângă, fapt ce ar vulnerabiliza într-un fel persoanele de sex feminin, însă mecanismul nu este pe deplin elucidat. Incidența demenței
by Camelia Dindelegan [Corola-publishinghouse/Science/1025_a_2533]
-
lui V. Alecsandri se ocupă Aurel G. Stino (Iarna în poezia lui V. Alecsandri) și D. Munteanu-Râmnic (Iarăși Vasile Alecsandri și poezia populară). I. E. Torouțiu tipărește Din scrisorile poetului Dimitrie Nanu, iar D. Mazilu se oprește asupra liricii eminesciene (Expresia lingvistică a „Luceafărului”, Fondul și expresia „Luceafărului”). Alți comentatori ai fenomenului liric autohton sunt N. Gheorghiu (Grigore Alexandrescu), Ion Climer (Pentru d-ra Elena Văcărescu), Aurel G. Stino (Un dușman al lui George Coșbuc: Gr. Lazu), T.T. Socolescu (Amintiri despre Octavian Goga
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287186_a_288515]
-
române de la începuturi până la 1938 (2600 de pagini), rămasă în manuscris. Cea mai fructuoasă etapă din activitatea sa este legată de cercetarea orizontului spiritual românesc. Reprezentativă în acest sens este lucrarea Pologne et Roumanie... Tema de bază o constituie relațiile lingvistice, situate într-o perspectivă comparatistă mai largă: istoria, geografia, civilizația, cultura, literatura și chiar mentalitățile celor două popoare. Studiul se axează pe domeniul lexicului, și în cadrul acestuia pe împrumuturi, a căror cercetare contrastivă îi oferă autorului elemente sugestive atât pentru
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287879_a_289208]
-
mai largă: istoria, geografia, civilizația, cultura, literatura și chiar mentalitățile celor două popoare. Studiul se axează pe domeniul lexicului, și în cadrul acestuia pe împrumuturi, a căror cercetare contrastivă îi oferă autorului elemente sugestive atât pentru descrierea și explicarea unor transformări lingvistice în cele două limbi, cât și pentru înțelegerea „vieții interne a națiunilor” care le vorbesc, a contactelor și, în consecință, a identităților sau diferențelor dintre ele. Textele consacrate literaturii române și interferențelor ei cu cea polonă, publicate în volume sau
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287879_a_289208]
-
se dovedește cea mai cuprinzătoare și mai consecvent propagată pe teritoriul Poloniei de un autor pe care, în 1939, anuarul Universității Jagellone îl prezintă drept „primul specialist în românistică din Polonia și cel mai competent cunoscător al relațiilor literare și lingvistice româno-polone”. SCRIERI: H. Sienkiewicz w Rumuni, Cracovia, 1928; Rumunia a Polska w XIX wieku, Cracovia, 1929; Relațiunile lui Mihail Czajkowski-Sadyk Pașa cu românii, București, 1932; Wspólczesna powieșć rumunska, Cracovia, 1933; Polska w kulturze rumunskiei, Varșovia, 1937; Pologne et Roumanie. Aux
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287879_a_289208]