19,009 matches
-
dintre subiecții cu vârsta de peste 65 de ani sunt diagnosticați cu DZ tip 2, alți 7% prezintă boală, dar nu sunt diagnosticați, iar numărul acestora este estimat să crească în viitor. Aproximativ 30% dintre subiecții vârstnici cu DZ prezintă boli cardiovasculare și cerebrovasculare, un procent dublu față de persoanele de aceeași vârstă fără DZ (68). În plus, prezența DZ reprezintă un predictor puternic pentru apariția unor noi evenimente cardiovasculare la pacienții cu boli cardiovasculare (69). Pacientul vârstnic cu DZ prezintă o incidență
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
să crească în viitor. Aproximativ 30% dintre subiecții vârstnici cu DZ prezintă boli cardiovasculare și cerebrovasculare, un procent dublu față de persoanele de aceeași vârstă fără DZ (68). În plus, prezența DZ reprezintă un predictor puternic pentru apariția unor noi evenimente cardiovasculare la pacienții cu boli cardiovasculare (69). Pacientul vârstnic cu DZ prezintă o incidență mai mare a depresiei, a afectării cognitive, a incontinenței urinare comparativ cu subiecții de aceeași vârstă fără această patologie (70). Un aspect deosebit de important este că pacienții
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
30% dintre subiecții vârstnici cu DZ prezintă boli cardiovasculare și cerebrovasculare, un procent dublu față de persoanele de aceeași vârstă fără DZ (68). În plus, prezența DZ reprezintă un predictor puternic pentru apariția unor noi evenimente cardiovasculare la pacienții cu boli cardiovasculare (69). Pacientul vârstnic cu DZ prezintă o incidență mai mare a depresiei, a afectării cognitive, a incontinenței urinare comparativ cu subiecții de aceeași vârstă fără această patologie (70). Un aspect deosebit de important este că pacienții vârstnici diabetici prezintă o morbi-mortalitate
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
o incidență mai mare a depresiei, a afectării cognitive, a incontinenței urinare comparativ cu subiecții de aceeași vârstă fără această patologie (70). Un aspect deosebit de important este că pacienții vârstnici diabetici prezintă o morbi-mortalitate crescută chiar și în absența bolilor cardiovasculare (71). Prin urmare, vârstnicii diabetici cu afecțiuni cardiovasculare prezintă un risc înalt de complicații macro - și micro- vasculare (72). Atât diagnosticul, cât și tratamentul DZ la subiectul vârstnic cu afecțiuni cardiovasculare aterosclerotice sunt dificile. Diagnosticul este dificil deoarece DZ prezintă
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
cognitive, a incontinenței urinare comparativ cu subiecții de aceeași vârstă fără această patologie (70). Un aspect deosebit de important este că pacienții vârstnici diabetici prezintă o morbi-mortalitate crescută chiar și în absența bolilor cardiovasculare (71). Prin urmare, vârstnicii diabetici cu afecțiuni cardiovasculare prezintă un risc înalt de complicații macro - și micro- vasculare (72). Atât diagnosticul, cât și tratamentul DZ la subiectul vârstnic cu afecțiuni cardiovasculare aterosclerotice sunt dificile. Diagnosticul este dificil deoarece DZ prezintă simptome nespe- cifice la vârstnici. De aceea ghidurile
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
prezintă o morbi-mortalitate crescută chiar și în absența bolilor cardiovasculare (71). Prin urmare, vârstnicii diabetici cu afecțiuni cardiovasculare prezintă un risc înalt de complicații macro - și micro- vasculare (72). Atât diagnosticul, cât și tratamentul DZ la subiectul vârstnic cu afecțiuni cardiovasculare aterosclerotice sunt dificile. Diagnosticul este dificil deoarece DZ prezintă simptome nespe- cifice la vârstnici. De aceea ghidurile actuale recomandă screening-ul diabetului zaharat la toți vârstnicii, mai ales la pacienții cu afecțiuni cardiovasculare aterosclerotice (70). Managementul diabetului zaharat. La pacienții cu
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
și tratamentul DZ la subiectul vârstnic cu afecțiuni cardiovasculare aterosclerotice sunt dificile. Diagnosticul este dificil deoarece DZ prezintă simptome nespe- cifice la vârstnici. De aceea ghidurile actuale recomandă screening-ul diabetului zaharat la toți vârstnicii, mai ales la pacienții cu afecțiuni cardiovasculare aterosclerotice (70). Managementul diabetului zaharat. La pacienții cu scăderea toleranței la glucoză s-au evidențiat beneficii substanțiale ale măsurilor privind schimbarea stilului de viață și, even - tual, ale adăugării terapiei farmacologice în prevenția sau întârzierea apariției DZ. Un astfel de
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
se identifica factorii care contribuie la neaderanța la terapie. Evaluarea unui astfel de pacient adesea necesită o colaborare multidisciplinară, între medicul cardiolog, medicul de familie, diabetolog și nutriționist. Studiile arată că, deși controlul glicemic este important, o reducere a riscului cardiovascular la pacientul vârstnic cu DZ ar putea fi obținută și prin controlul factorilor de risc concurenți ca HTA sau dislipidemia (82). 8.2.5. Sedentarismul Studiile arată că sedentarismul reprezintă un factor de risc pentru afecțiunile cardiovasculare, dar și pentru
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
reducere a riscului cardiovascular la pacientul vârstnic cu DZ ar putea fi obținută și prin controlul factorilor de risc concurenți ca HTA sau dislipidemia (82). 8.2.5. Sedentarismul Studiile arată că sedentarismul reprezintă un factor de risc pentru afecțiunile cardiovasculare, dar și pentru DZ, depresie, diverse tipuri de cancer și osteoporoză (83,84). De asemenea, determină creșterea mortalității de cauză cardiovasculară, fapt demonstrat și la pacientul vârstnic (85). Astfel, Patel și colaboratorii săi au demonstrat creșterea mortalității globale și cardiovasculare
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
HTA sau dislipidemia (82). 8.2.5. Sedentarismul Studiile arată că sedentarismul reprezintă un factor de risc pentru afecțiunile cardiovasculare, dar și pentru DZ, depresie, diverse tipuri de cancer și osteoporoză (83,84). De asemenea, determină creșterea mortalității de cauză cardiovasculară, fapt demonstrat și la pacientul vârstnic (85). Astfel, Patel și colaboratorii săi au demonstrat creșterea mortalității globale și cardiovasculare la pacienții vârstnici care declarau repaus la pat mai mult de 6 ore pe zi, comparativ cu repaus în pat numai
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
cardiovasculare, dar și pentru DZ, depresie, diverse tipuri de cancer și osteoporoză (83,84). De asemenea, determină creșterea mortalității de cauză cardiovasculară, fapt demonstrat și la pacientul vârstnic (85). Astfel, Patel și colaboratorii săi au demonstrat creșterea mortalității globale și cardiovasculare la pacienții vârstnici care declarau repaus la pat mai mult de 6 ore pe zi, comparativ cu repaus în pat numai 3 ore pe zi (86). Având în vedere creșterea prevalenței sedentarismului cu înaintarea în vârstă, AHA consideră sedentarismul ca
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
repaus la pat mai mult de 6 ore pe zi, comparativ cu repaus în pat numai 3 ore pe zi (86). Având în vedere creșterea prevalenței sedentarismului cu înaintarea în vârstă, AHA consideră sedentarismul ca al doilea factor de risc cardiovascular modificabil la pacientul vârstnic, după HTA (14). Nivelul activității fizice este adesea limitat de comorbiditățile musculo-scheletale, car- diovasculare și de dificultățile cognitive adesea coexistente la vârstnici. Astfel, la vârstnic există un continuu cerc vicios, deoarece sedentarismul determină creșterea riscului de
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
88). Rolul activității fizice în prevenție. Există multiple beneficii dovedite ale activității fizice asupra prevenției căderilor, osteoporozei, funcției cognitive, capacității funcționale, cu prezervarea și chiar creșterea masei musculare și îmbunătățirea considerabilă a calității vieții, indiferent de relația directă cu afecțiunile cardiovasculare pe care le prezintă sau nu pacientul vârstnic (89-91). În plus, activitatea fizică practicată regulat are efecte benefice în prevenția primordială, asupra factorilor de risc cardiovasculari ca dislipidemia, HTA, obezitatea și DZ. Multiple studii au demonstrat beneficiile activității fizice în
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
masei musculare și îmbunătățirea considerabilă a calității vieții, indiferent de relația directă cu afecțiunile cardiovasculare pe care le prezintă sau nu pacientul vârstnic (89-91). În plus, activitatea fizică practicată regulat are efecte benefice în prevenția primordială, asupra factorilor de risc cardiovasculari ca dislipidemia, HTA, obezitatea și DZ. Multiple studii au demonstrat beneficiile activității fizice în prevenția secundară la pacienții vârstnici cu boli cardiovasculare aterosclerotice preexistente, respectiv scăderea morbi-mortalității globale și reducerea incidenței unor noi evenimente cardiovasculare (92). Un studiu desfășurat în
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
vârstnic (89-91). În plus, activitatea fizică practicată regulat are efecte benefice în prevenția primordială, asupra factorilor de risc cardiovasculari ca dislipidemia, HTA, obezitatea și DZ. Multiple studii au demonstrat beneficiile activității fizice în prevenția secundară la pacienții vârstnici cu boli cardiovasculare aterosclerotice preexistente, respectiv scăderea morbi-mortalității globale și reducerea incidenței unor noi evenimente cardiovasculare (92). Un studiu desfășurat în Honolulu de Hakim și colaboratorii săi, care a inclus pacienți cu vârsta între 71 i 93 de ani, a arătat că subiecții
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
primordială, asupra factorilor de risc cardiovasculari ca dislipidemia, HTA, obezitatea și DZ. Multiple studii au demonstrat beneficiile activității fizice în prevenția secundară la pacienții vârstnici cu boli cardiovasculare aterosclerotice preexistente, respectiv scăderea morbi-mortalității globale și reducerea incidenței unor noi evenimente cardiovasculare (92). Un studiu desfășurat în Honolulu de Hakim și colaboratorii săi, care a inclus pacienți cu vârsta între 71 i 93 de ani, a arătat că subiecții care au mers mai mult de 1,5 mile/zi au pre- zentat
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
și colaboratorii săi, care a inclus pacienți cu vârsta între 71 i 93 de ani, a arătat că subiecții care au mers mai mult de 1,5 mile/zi au pre- zentat reducerea la jumătate a incidenței unor noi evenimente cardiovasculare comparativ cu cei care au mers sub 0,25 mile/zi, beneficii înregistrate pe parcursul a 2-4 ani de urmărire (93). Hambrecht și colaboratorii săi au realizat un studiu randomizat la 101 pacienți cu angină pectorală stabilă, cu vârsta medie de
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
de 12 luni, realizat la 70% din frecvența cardiacă maximală, la care s-a adăugat training de grup o dată pe săptămână, a fost comparat cu evoluția pacientului după angioplastie corona- riană percutană. După 12 luni de urmărire, perioadă fără evenimente cardiovasculare majore, eficiența a fost semnificativ superioară în grupul de pacienți care a efectuat activitate fizică regulată comparativ cu grupul cu angioplastie coronariană. Pacienții din grupul care a efectuat activitate fizică regulată au consumat prin aceasta aproximativ 920 calorii pe săptămână
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
în grupul de pacienți care a efectuat activitate fizică regulată comparativ cu grupul cu angioplastie coronariană. Pacienții din grupul care a efectuat activitate fizică regulată au consumat prin aceasta aproximativ 920 calorii pe săptămână, determinând o reducere semnificativă a riscului cardiovascular de 60% (94). 8.2.6. Fumatul Studiul publicat de Appel și colaboratorii săi a arătat că aproximativ 10% dintre adulții cu vârsta peste 65 de ani sunt fumători, iar 50% dintre fumători vor deceda prin diferite afecțiuni determinate de
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
peste 65 de ani sunt fumători, procente mai scăzute comparativ cu adulții tineri. Însă 54,3% dintre bărbații și 28,9% dintre femeile cu vârsta peste 65 de ani sunt foști fumători (10). Fumatul prezintă multiple efecte negative asupra aparatului cardiovascular prin gene - rarea de radicali liberi, scăderea biodisponibilității oxidului nitric, efect proinflamator, efect proagregant plachetar, protrombotic, vasoconstrictor și, în consecință, proaterogenic. Aceste mecanisme patogenice se reflectă paraclinic prin creșterea valorilor catecolaminelor plasmatice,- a nivelului markerilor inflamatori, scăderea HDL-colesterolului și a
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
inflamatori, scăderea HDL-colesterolului și a dilatației mediate de flux. Renunțarea la fumat. AHA recomandă renunțarea la fumat pentru toți pacienții, indi - ferent de vârstă, bazându-se pe rezultatul a multiple studii care arată beneficiile acestei intervenții atât asupra scăderii riscului cardiovascular, cât i asupra reducerii incidenței diferitelor tipuri de cancer și a bronhopneumopatiei obstructive cronice (14). Într-un studiu observațional cu o perioadă de urmărire de 30 de ani, speranța de viață a unui subiect care a oprit fumatul la momentul
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
mortalității prin renunțarea la fumat este de 38% și este superioară utilizării aspirinei (25%) (97), statinelor (29%) (98) sau a IECA (23%) (99). Într-un studiu publicat în 2010, Chow și colaboratorii săi au constatat o reducere a incidenței evenimentelor cardiovasculare de 43%, asociată cu întreruperea fumatului, la pacienții cu vârsta medie de 67 de ani, cu sindrom coronarian în antecedente (100). British Doctors’ Study a arătat că subiecții bărbați cu vârsta de 60 de ani, medici, care au întrerupt fumatul
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
câștigat cel puțin 3 ani în speranța de viață (101). În plus, întreruperea fumatului este o măsură dovedit cost-eficientă. Un studiu realizat în Statele Unite a arătat că întreruperea fumatului reprezintă singura metodă cost-eficientă dovedită (102). Beneficiile întreruperii fumatului asupra bolilor cardiovasculare sunt imediate, cu îmbu - nătățirea- semnificativă a frecvenței cardiace și a TA în primele 24 de ore de la oprirea fumatului-. La un an de la întreruperea fumatului, incidența evenimentelor cardiovasculare ca IMA și accidentele cerebrovasculare este redusă la jumătate comparativ cu
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
reprezintă singura metodă cost-eficientă dovedită (102). Beneficiile întreruperii fumatului asupra bolilor cardiovasculare sunt imediate, cu îmbu - nătățirea- semnificativă a frecvenței cardiace și a TA în primele 24 de ore de la oprirea fumatului-. La un an de la întreruperea fumatului, incidența evenimentelor cardiovasculare ca IMA și accidentele cerebrovasculare este redusă la jumătate comparativ cu subiecții fumători (103). Reducerea incidenței infarctului miocardic după întreruperea fumatului a fost evidențiată atât la subiecții de vârstă tânără (25-49 de ani), cât și la grupele de vârstă 50-64
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]
-
a utilizat varenicilină (un agonist parțial al receptorilor nicotinici ai acetilcolinei) (23%) comparativ cu bupropionul (15%) sau placebo (10%). În schimb, organizația US Food and Drug Administration a atenționat populația că varenicilina ar putea determina o creștere ușoară a riscului cardiovascular la pacienții cu boală cardiovas- culară, dar se recomandă noi trialuri care să confirme/infirme rezultatele disponibile (107). 8.2.7. Factorii de risc psihosociali Anxietatea. Studiul publicat de Shibeshi a arătat o prevalență de peste 40% a acestui simptom la
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Florin Mitu, Iulia Cristina Roca, Doina Azoicăi () [Corola-publishinghouse/Science/91925_a_92420]