177,866 matches
-
J. Darmesteter (1892-1893) le-au dat meritoasei ediții (Westergaard) și traduceri (Darmesteter) a textului. Zend-Avesta este o expresie care se compune din termenii zand și abest³g, ce apar adesea Împreună În literatura pahlavi și care indică, unul interpretarea comentată a textului, cu glose și explicații, iar celălalt, textul propriu-zis În limba originală. Unele indicii ne pot face să presupunem că Zand a fost transmis În aceeași limbă ca Avesta și că doar mai apoi, În plină epocă sasanidă, a Început să
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ediții (Westergaard) și traduceri (Darmesteter) a textului. Zend-Avesta este o expresie care se compune din termenii zand și abest³g, ce apar adesea Împreună În literatura pahlavi și care indică, unul interpretarea comentată a textului, cu glose și explicații, iar celălalt, textul propriu-zis În limba originală. Unele indicii ne pot face să presupunem că Zand a fost transmis În aceeași limbă ca Avesta și că doar mai apoi, În plină epocă sasanidă, a Început să fie folosită În pahlavi. În orice caz
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
la „Roma”, după cum aflăm dintr-o mărturie din cartea a IV-a a D¶nkard (p. 412, rr. 17-21), care se referă la domnia lui Ș³buhr I (240-272), suveranul eclectic și interesat de cultura epocii, promotor al culegerii și „recuperării” textelor indiene și grecești. După cum s-a clarificat datorită mărturiilor variate răspândite În literatura pahlavi, prin Zand se Înțelegea deci expunerea explicată și comentată a Avestei și a Întregii tradiții religioase, pe Înțelesul preoților și al credincioșilor. Etimologia termenului, probabil derivat
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pp. 274 sqq.): Într-adevăr, pentru un zoroastrian, principala trăsătură a maniheismului, În special negativă și periculoasă, trebuie să fi fost tocmai faptul că acesta se prezenta ca un interpret autentic al adevăratei religii a lui Zoroastruxe "Zoroastru". Culegerea de texte care formează scrierea sacră a zoroastrismului poartă propriu-zis numele de „Avesta”, În pahlavi Abest³g, cu o etimologie incertă. Printre explicațiile care s-au dat acestui termen, trei au un grad mare de credibilitate: „text fundamental” (F.C. Andreas), „elogiu (lui Ahuraxe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a lui Zoroastruxe "Zoroastru". Culegerea de texte care formează scrierea sacră a zoroastrismului poartă propriu-zis numele de „Avesta”, În pahlavi Abest³g, cu o etimologie incertă. Printre explicațiile care s-au dat acestui termen, trei au un grad mare de credibilitate: „text fundamental” (F.C. Andreas), „elogiu (lui Ahuraxe "Ahura" Mazd³xe "Ahura Mazda>")” (Bartholomae, 1906, p. 108), „porunca (lui Zoroastruxe "Zoroastru")” (Henning, 1946, p. 725). Textul avestic, pe care Îl cunoaștem astăzi, provine dintr-o redactare scrisă În epoca sasanidă (cf. infra), dar
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
etimologie incertă. Printre explicațiile care s-au dat acestui termen, trei au un grad mare de credibilitate: „text fundamental” (F.C. Andreas), „elogiu (lui Ahuraxe "Ahura" Mazd³xe "Ahura Mazda>")” (Bartholomae, 1906, p. 108), „porunca (lui Zoroastruxe "Zoroastru")” (Henning, 1946, p. 725). Textul avestic, pe care Îl cunoaștem astăzi, provine dintr-o redactare scrisă În epoca sasanidă (cf. infra), dar tradiția orală transmisă de școlile sacerdotale este mult mai veche. Învățarea pe de rost a textului sacru și a Zand-ului era una din
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lui Zoroastruxe "Zoroastru")” (Henning, 1946, p. 725). Textul avestic, pe care Îl cunoaștem astăzi, provine dintr-o redactare scrisă În epoca sasanidă (cf. infra), dar tradiția orală transmisă de școlile sacerdotale este mult mai veche. Învățarea pe de rost a textului sacru și a Zand-ului era una din sarcinile preotului. Un număr important de mărturii, răspândite În textele pahlavi și obiect al unui important studiu Întreprins de H. W. Bailey (1943, pp. 149-194), scot În relief excelența tradiției orale, lăudând fidelitatea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
redactare scrisă În epoca sasanidă (cf. infra), dar tradiția orală transmisă de școlile sacerdotale este mult mai veche. Învățarea pe de rost a textului sacru și a Zand-ului era una din sarcinile preotului. Un număr important de mărturii, răspândite În textele pahlavi și obiect al unui important studiu Întreprins de H. W. Bailey (1943, pp. 149-194), scot În relief excelența tradiției orale, lăudând fidelitatea Învățăturii originare și preamărind rolul pe care l-a avut aceasta În continuitatea religiei lui Zoroastruxe "Zoroastru
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
discipoli cinstiți și drepți și predică În Persia speranța sa; dar Zoroastruxe "Zoroastru" șZardesț nu a scris cărți. Discipolii săi, Însă, după moartea sa, i-au transmis cuvintele din memorie și au scris cărțile pe care aceștia le citesc astăzi. Textele maniheiste copte confirmă, așadar, informația din D¶nkard, cartea a IV-a, conform căreia un suveran arsacid pe nume Vologases, probabil din secolul al II-lea Î.Hr., ar fi Împărțit instrucțiuni În diferitele provincii ale imperiului part cu scopul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În urma distrugerilor și haosului provocate de Alexandru și de jafurile grecilor (Madan ed., D¶nkard, p. 412 rr. 5-11: Baily, 1943, pp. 156 sq., 218 sq.; Zaehner, 1955, pp. 8, 31 sq.). Chiar și unele izvoare clasice confirmă existența unor texte scrise Înainte de epoca sasanidă: Pliniu cel Bătrân, care se referă la Hermippos (secolul al III-lea Î.Hr.), autorul unei cărți despre magii care ar fi comentat scrierile atribuite lui Zoroastruxe "Zoroastru", având grijă să-i redacteze și un index
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
studierii corpusului care ne-a parvenit sub acest nume: desigur, acesta nu ar fi putut parveni decât din epoca sasanidă. Termenii problemei au fost definiți de W.B. Henning (1942). Teza, susținută strălucit de F.C. Andreas (1904), conform căreia actualul text al Avestei ar fi provenit dintr-o transliterare mecanică a unui original deja fixat În scris Într-un alfabet de tip aramaic (deci nevocalizat), nu se susține (cf. Henning, 1942a, Bailey, 1943, pp. 149-194, iar pentru raportul Între transliterare și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
aramaic (deci nevocalizat), nu se susține (cf. Henning, 1942a, Bailey, 1943, pp. 149-194, iar pentru raportul Între transliterare și tradiția orală, Morgenstierne, 1942). O astfel de teză, care ar putea avea credit, nu a rămas desigur fără consecințe În ceea ce privește interpretarea textului, fiindcă aceasta deschide automat calea spre reconstrucții mai mult sau mai puțin arbitrare ale unui original conservat destul de aproximativ și, În orice caz, deformat din cauza unui sistem de scriere nepotrivit prin Însăși natura sa pentru a redarea fidelă a particularităților
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sa pentru a redarea fidelă a particularităților fonetice și fonologice ale avesticii (cf. Panaino, 1992a). Avesta sasanidă a fost opera unor scribi care au inventat un alfabet ad hoc, derivat cu siguranță din cel pahlavi, pentru a fixa În scris texte transmise din memorie, grație unei lungi și acurate tradiții orale, fapt ce a fost bine pus În lumină de C. Salemann (1879). Tot ceea ce putem reconstrui despre transmiterea Avestei, mai ales pe baza mărturiilor din cărțile În pahlavi, demonstrează că
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și apoi islamice. Pentru zoroastrieni Însă Alexandru Macedon a fost Întotdeauna un blestemat, un exponent al nedreptății, distrugător al regalității legitime și dușman al Bunei Religii: el a dat foc Avestei - după o versiune ad hoc care intenționa să atribuie textului sacru scris o vechime fictivă - și a masacrat clerul și credincioșii. Conform tradiției, pentru care cărțile a VIII-a și a IX-a din D¶nkard dau o mărturie autoritară, Avesta sasanidă era Împărțită În douăzeci și unu de secțiuni, grupate În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
compusă chiar din G³th³ și din câteva comentarii; secțiunea despre „ritual”, intermediară prin conținut și importantă atât pentru diferite aspecte ale ritului, cât și pentru doctrinele cosmologice, morale și astronomice incluse În aceasta; partea „legală”, care conținea lucrări juridice și texte referitoare la istoria mitică sau chiar la liturgie (cf. mai sus, subdiviziunea triplă a d¶n). Conform acestei tradiții, ale cărei fragmente se găsesc și În alte părți din D¶nkard sau În texte de limbă pahlavi, Avesta ar fi
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
legală”, care conținea lucrări juridice și texte referitoare la istoria mitică sau chiar la liturgie (cf. mai sus, subdiviziunea triplă a d¶n). Conform acestei tradiții, ale cărei fragmente se găsesc și În alte părți din D¶nkard sau În texte de limbă pahlavi, Avesta ar fi fost Încredințată de Zoroastruxe "Zoroastru" lui Vișt³spaxe "Vișta>spa". Acesta - sau un „Darius, fiul lui Darius”, conform altei versiuni - ar fi cerut să se editeze două copii scrise, păstrate, una Într-un „tezaur regal
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe continuitatea tradiției orale, iar mai apoi, patru suverani sasanizi, Ardașșr (224-240), Ș³buhr I (240-272), Ș³buhr II (309-379) și Husraw I (531-579), au făcut restul. Două figuri de preoți s-au remarcat În această muncă de culegere și codificare a textului Avestei sasanide: Tansarxe "Tansar", sub domnia lui Ardașșr și Âdurb³d fiul lui Mahraspand, sub domnia lui Ș³buhr. Avesta sasanidă ar putea proveni de la un arhetip din secolul al IV-lea, care a fost aranjată probabil sub lunga domnie a lui
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
că aceasta trebuie să provină dintr-un singur manuscris de bază din secolul al IX-lea, În timp ce, cel mai vechi dintre manuscrise este din 1288. Întregul corpus al Avestei care a ajuns până la noi poate fi considerat un ansamblu de texte și fragmente eterogene, utilizate cel mult pentru cerințele liturgiei, ale practicilor de purificare și, poate, pentru conduita morală. Preponderența unor asemenea cerințe, mai ales de tip liturgic, nu trebuie să Înșele asupra naturii reale și orientării diferitelor părți ale Avestei
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și, poate, pentru conduita morală. Preponderența unor asemenea cerințe, mai ales de tip liturgic, nu trebuie să Înșele asupra naturii reale și orientării diferitelor părți ale Avestei actuale. De exemplu, ar fi cu siguranță o greșeală să considerăm că toate textele din Liturghierul roman sunt concepute pentru uzul liturgic. Din Avesta sasanidă, conform descrierii și sumarului din D¶nkar, rămân, În afară de numeroase fragmente, și câteva părți consistente. Din secțiunea „gathică” s-au păstrat diferite capitole din Yasna, inclusiv G³th³, precum și fragmente
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
infra); din secțiunea „rituală” G³h și Sșh-r½zag (cf. infra), pe lângă Wișt³sp Yașt și Afrșn ș Zardușt (cf. infra); din secțiunea „legală” N¶ranest³n și Wid¶wd³d (una dintre cele douăzeci și una de „cărți” sau nask În care a fost subîmpărțit Întreg textul care s-a păstrat integral), pe lângă diferiți Yașt (cf. infra). Pe ansamblu, se poate estima că din Avesta sasanidă s-a păstrat aproximativ un sfert. Filologia modernă distinge În Avesta următoarele părți: Yasna, Wisprad, Khorda Avesta, Sșh-r½zag, Yașt, Wid¶wd³d
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
compusă În două dialecte diferite: avestico-gathica, numită și avestică veche, limba folosită În G³th³ (șaptesprezece capitole), În „Yasna celor șapte capitole”, În unele rugăciuni tradiționale (cf. supra, Religiile Iranului antic și Zoroastrului”, subcapitolul 2.1) și avestica târzie, limba restului textului avestic. În ceea ce privește restul textului din Yasna, capitolele 9-11 alcătuiesc un imn pentru Haomaxe "Haoma" (H½m Yașt), capitolul 12 este profesiunea de credință sau Crezul zoroastrismului (Fravar³n¶: „mărturisesc”), capitolele 19-21 (Bag³n Yașt, un imn către entitățile divine: bag³n) sunt un comentariu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
diferite: avestico-gathica, numită și avestică veche, limba folosită În G³th³ (șaptesprezece capitole), În „Yasna celor șapte capitole”, În unele rugăciuni tradiționale (cf. supra, Religiile Iranului antic și Zoroastrului”, subcapitolul 2.1) și avestica târzie, limba restului textului avestic. În ceea ce privește restul textului din Yasna, capitolele 9-11 alcătuiesc un imn pentru Haomaxe "Haoma" (H½m Yașt), capitolul 12 este profesiunea de credință sau Crezul zoroastrismului (Fravar³n¶: „mărturisesc”), capitolele 19-21 (Bag³n Yașt, un imn către entitățile divine: bag³n) sunt un comentariu la trei rugăciuni care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
capitolul 27. Celelalte capitole conțin invocații, formule de binecuvântare, rugăciuni, cum ar fi cele legate se ritualul apelor (Âb z½hr), cărora le sunt dedicate capitolele 63-69. Wisprad, „rugăciune către toți protectorii”, Împărțită În douăzeci și patru de secțiuni scurte, nu adaugă mult textului Yasna, ci numai câteva formule de invocație Îndreptate către „protectorii” (ratu) diferitelor categorii de ființe, geniixe "genii" de diferite feluri pe care le putem descrie ca animate sau neanimate. Khorda Avesta, „Avesta mică”, este un fel de breviar pentru laici
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În două versiuni, una scurtă și una mai puțin scurtă („micul” și „marele” Sșh-r½zag), enumeră entitățile demne de cult (yazataxe "yazata"), care stăpânesc, fiecare dintre ele, cele treizeci de zile ale lunii. Yașt, „imnuri” (cf. Panaino, 1993) sunt douăzeci și unu de texte cu precădere poetice, dedicate diferitelor yazataxe "yazata", foarte diferite unul de altul atât prin lungimea și structura lor, cât și prin epoca din care provin. Unele dintre acestea au o importanță aparte pentru reconstituirea primei etape a dezvoltării noii religii
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Mazd³xe "Ahura Mazda>" răspunde la Întrebările lui Zoroastruxe "Zoroastru". Atenția cade În principal pe regulile de purificare și de ispășire, iar stilul este pedant și repetitiv. Limba pare relativ târzie, iar pentru unele părți, epoca În care poate fi plasat textul este cu siguranță post-ahemenidă (Gershevitch, 1968, pp. 27 sq.). Primele două din cele douăzeci și unu de capitole (fargard) din care este compusă, se disting prin conținut: primul este o listă a celor mai bune șaptesprezece țări create de Ahura Mazd³xe "Mazda
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]