408 matches
-
celulele tumorale, prelungiri ce depășesc membrana bazală, urmată de trecerea în întregime a cel puțin o celulă dincolo de membrana bazală. După depășirea membranei bazale,celulele tumorale migrează la distanță de leziunea primară prin sistemele limfatic și sanguin, principalele căi de metastazare. Odată pătrunse în lumenul vascular, celulele fie vor prolifera în zona de invazie, fie, cel mai frecvent, sunt transportate pasiv până în rețeaua capilară a diverselor organe. Celulele oprite în rețeaua capilară induc o reacție inflamatorie acută nespecifică, asemănătoare oricărei embolii
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
sunt transportate pasiv până în rețeaua capilară a diverselor organe. Celulele oprite în rețeaua capilară induc o reacție inflamatorie acută nespecifică, asemănătoare oricărei embolii, reacție ce poate avea un efect toxic asupra celulelor tumorale dar care, în același timp, poate favoriza metastazarea. Ieșirea celulelor tumorale din vasul capilar (extravazare) se poate produce fie prin migrare activă, celulele străbătând prin diapedeză membrana bazală, fie prin degradarea membranei bazale de către masa compactă tumorală care a proliferat intravascular. În spațiul interstițial, celulele tumorale formează micrometastaze
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
neoangiogeneză (ca în cazul tumorii primare) [139,175, 339]. Întregul proces, de la invazia primară până la cea secundară, se poate repeta de mai multe ori în cursul istoriei naturale a cancerului; subdivizarea în etape se face pentru simplificarea expunerii. Invazia secundară (metastazarea propriuzisă) reface de altfel, în ordine inversă, etapele invaziei primare. Adeziunea celulelor în organul metastazat este facilitată de încetinirea fluxului sanguin, care permite fixarea de endoteliul capilar. Astfel, endoteliul și membrana bazală devin accesibile celulei tumorale, aderența realizându-se printr-
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
situ, fie de celulele tumorale, fie de celulele endoteliale, de macrofage (IL-1) sau de fibroblaști (IL-6) sau chiar de celulele organului invadat, sub acțiunea celuleor tumorale (factorul transferrine-like) [358]. Au fost identificați și unii factori inhibitori ai invaziei și ai metastazării, care acționează în fiecare etapă: inhibitori ai integrinelor și ai CD44, ai proteolizei, ai angiogenezei sau ai proliferării în organul țintă (TGF,TNF) [12,28,108,276,453]. S-a descris un sistem specific reprezentat de genele nm23 și WDNM-1
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
a precizat diagnosticul. Aprecierea clinică a dimensiunilor tumorii își justifică utilitatea pentru că aceasta are semnificație prognostică, cu toate aproximările pe care le include. Volumul tumoral prezintă relații semnificative cu: invazia ganglionară; numărul ganglionilor invadați; rata recurențelor; supraviețuirea globală; procesul de metastazare. GRADUL NUCLEAR ȘI DIFERENȚIEREA HISTOLOGICĂ Examenul histopatologic al tumorii permite precizarea tipului histologic, caracterul pur sau complex al proliferării, caracteristicile componentelor intracanaliculară sau lobulară. Obiectivele studiului sunt de a identifica formele histologice de cancer mamar la pacientele din lotul studiat
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
la multifocalitate și bilateralitate, fără calcificări. Frecvența invaziei ganglionare este de 32%. Histologic se asociază componente ale altor tipuri (tubular, solid, trabecular, alveolar). În formele mixte, incidența bilateralității este mai mare. Prognosticul este influențat când tumora secundară nu este sincronă. Metastazarea apare frecvent în: SNC, intestin, stomac, uter, ovare. Formele pure au un prognostic mai bun. Carcinomul adenoid chistic reprezintă mai puțin de 0,1% din carcinoamele mamare. Prezintă o structură asemănătoare celei a tumorilor derivate din glandele salivare. Are un
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
0,05), reprezintă un aspect ce sugerează relația dintre supraexpresia HER2/neu și prezența metastazelor ganglionare. Prin urmare, este susținută ideea că amplificarea acestei oncogene este asociată unui fenotip tumoral puțin diferențiat, agresiv, cu risc crescut de invazie și de metastazare. Numărul de ganglioni invadați a fost mai mare la cazurile cu supraexpresia c-erbB-2 decât la cele cu teste imunohistochimice negative. Acestea din urmă au fost ER+ și PgR+ mai frecvent decât cazurile cu expresia c-erbB-2. Tipul histologic prezintă corelații cu
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
p185 caracterizează fenotipul tumoral mai puțin diferențiat. Prin urmare, acest marker este asociat cu tumori mai agresive, cu un comportament greu de controlat, putând fi considerat un factor de prognostic rezervat, asociat cu un risc cresut de invazie și de metastazare. Un alt aspect relevat de acest studiu este corelația invers proporțională dintre amplificarea oncogenei și expresia receptorilor hormonali. Toate tumorile ERși toate cele PRexprimă c-erbB-2. Această relație invers proporțională cu receptorii hormonali susține faptul că HER2/neu este un marker
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
invers proporțională cu receptorii hormonali susține faptul că HER2/neu este un marker care reflectă o diferențiere celulară redusă, un fenotip tumoral agresiv, cu sensibilitate redusă la mecanismele de control celular. Aspectele menționate determină o capacitate de invazie și de metastazare crescută, creșterea rezistenței la chimioterapie sau hormonoterapie. Cunoașterea status-ului c-erbB-2 poate fi utilă în stabilirea terapiei deoarece există evidențe clare că tumorile c-erbB 2 pozitive prezintă un răspuns scăzut la terapia hormonală [470,473]. Discuții Amplificarea oncogenei c-erbB-2
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
apar precoce în perioada transformării maligne, ca și amplificarea oncogenelor [239]. Studiul demostrează o corelație semnificativă între amplificarea c-erbB 2 și prezența metastazelor ganglionare, sugerând o posibilă implicare a proteinei p185 în procesul de invazie și în cel de metastazare. Procesul de metastazare este foarte complex, având la bază interacțiuni între celulele tumorale (cu fenotip metastazant) și gazdă. Fenotipul metastazant este caracterizat printr-o motilitate crescută, posibilitatea de a degrada membrana bazală, de a invada țesuturile, de a crește în
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
perioada transformării maligne, ca și amplificarea oncogenelor [239]. Studiul demostrează o corelație semnificativă între amplificarea c-erbB 2 și prezența metastazelor ganglionare, sugerând o posibilă implicare a proteinei p185 în procesul de invazie și în cel de metastazare. Procesul de metastazare este foarte complex, având la bază interacțiuni între celulele tumorale (cu fenotip metastazant) și gazdă. Fenotipul metastazant este caracterizat printr-o motilitate crescută, posibilitatea de a degrada membrana bazală, de a invada țesuturile, de a crește în noua localizare. Amplificarea
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
relația dintre oncogenă și diferențierea celulară, ca o măsură a caracterului invaziv al tumorii. Statusul ganglionar pare a avea o corelație semnificativă cu expresia oncogenei, relația dintre expresia p185 și ganglionii axilari pozitivi exprimând într-o manieră clară binomul c-erbB-2 - metastazare. Caracterul agresiv al unor tumori este evidențiat și de relația inversă care există între statusul receptorilor hormonali și amplificarea oncogenei. Volumul tumoral pare a influența expresia oncogenei, pozitivitatea moleculei fiind distribuită astfel: toate tumorile mai mici de 2 cm. au
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
0,05), reprezintă un aspect ce sugerează relația dintre supraexpresia HER2/neu și prezența metastazelor ganglionare. Prin urmare, este susținută ideea că amplificarea acestei oncogene este asociată unui fenotip tumoral puțin diferențiat, agresiv, cu risc crescut de invazie și de metastazare. Numărul de ganglioni invadați a fost mai mare la cazurile cu supraexpresia c-erbB-2 decât la cele cu teste imunohistochimice negative. Acestea din urmă au fost ER+ și PgR+ mai frecvent decât cazurile cu expresia c-erbB-2. Tipul histologic prezintă corelații cu
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
p185 caracterizează fenotipul tumoral mai puțin diferențiat. Prin urmare, acest marker este asociat cu tumori mai agresive, cu un comportament greu de controlat, putând fi considerat un factor de prognostic rezervat, asociat cu un risc cresut de invazie și de metastazare. Un alt aspect relevat de acest studiu este corelația invers proporțională dintre amplificarea oncogenei și expresia receptorilor hor-monali. 5 din tumorile ERsunt c-erbB-2 pozitive. Aceeași relație apare și în cazul PR, fără a avea însă semnificație statistică (p<0,1
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
invers proporțională cu receptorii hormonali susține faptul că HER2/neu este un marker care reflectă o diferențiere celulară redusă, un fenotip tumoral agresiv, cu sensibilitate redusă la mecanismele de control celular. Aspectele menționate determină o capacitate de invazie și de metastazare crescută, creșterea rezistenței la chimioterapie sau hormonoterapie. Cunoașterea status-ului c-erbB-2 poate fi utilă în stabilirea terapiei deoarece există evidențe clare că tumorile c-erbB 2 pozitive prezintă un răspuns scăzut la terapia hormonală [470,473]. Capitolul 7 PROTEINA p53
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
agresiv. În studiul efectuat, pozitivitatea p53 este prezentă în 66% din cazuri și este semnificativ asociată cu tipul de carcinom ductal invaziv moderat diferențiat, ganglionii axilari pozitivi, grad nuclear și grad histologic crescute, caracterizând un fenotip agresiv, cu potențial de metastazare. Implicarea p53 în metastazare este evidențiată de faptul că 70% din tumorile p53+ se asociază cu invazia ganglionilor axilari. Angiogeneza este influențată direct și indirect de p53. Proteina normală exercită un efect inhibitor asupra apariției neovascularizației prin inhibarea sintezei de
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
pozitivitatea p53 este prezentă în 66% din cazuri și este semnificativ asociată cu tipul de carcinom ductal invaziv moderat diferențiat, ganglionii axilari pozitivi, grad nuclear și grad histologic crescute, caracterizând un fenotip agresiv, cu potențial de metastazare. Implicarea p53 în metastazare este evidențiată de faptul că 70% din tumorile p53+ se asociază cu invazia ganglionilor axilari. Angiogeneza este influențată direct și indirect de p53. Proteina normală exercită un efect inhibitor asupra apariției neovascularizației prin inhibarea sintezei de VEGF și prin stimularea
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
un efect inhibitor asupra apariției neovascularizației prin inhibarea sintezei de VEGF și prin stimularea sintezei de trombospondin-1 (inhibă angiogeneza). Variantele mutante nu mai exercită acest efect, stimulând chiar în mod direct angiogeneza, etapă fundamentală în procesele de invazie și de metastazare [100]. Prezența cazurilor cu p53+ dar fără invazia ganglionilor axilari traduce prezența unui fenotip cu agresivitate crescută, adesea mai rezistent la chimioterapie, fiind necesare determinări suplimentare. În postmenopauză, la astfel de paciente, hormonoterapia este cu efect minim, pentru că expresia p53
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
exprimării PR. Asocierea dintre p53 și supraexpresia c-erbB-2 nu a fost semnificativă statistic (p<0,3). Cu toate acestea, prezența ambelor achiziții conferă celulei tumorale o agresivitate sporită, cele două tipuri moleculare acționând, pe căi diferite, în sensul invaziei și metastazării tumorale. Toate aceste elemente prezentate anterior determină selectarea unor celule maligne cu rată crescută de proliferare, cu creștere independentă față de hormonii steroidieni, rezistente la procesul de apoptoză indus de tratamentul citostatic, insensibile la hormonoterapie, capabile să dobândească fenotip angiogenic, să
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
în stadiile precoce cât și în cele avansate ale bolii. Receptorii progesteronici prezintă valoare prognostică și pentru pacientele cu ganglioni axilari invadați. În cazul tumorilor cu grad redus de diferențiere, prezența PgR se asociază cu o probabilitate mai mică de metastazare. Valoarea prognostică a PgR este scăzută la pacientele fără adenopatie axilară. Absența PgR în cancerele mamare poate fi determinată de de-fecte în funcționarea ER sau de alterări moleculare ale PgR. Nu au fost identificate rearanjamente genice majore în PgR într-
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
seriate, examenul extemporaneu. Acesta din urmă este utilizat în aprecierea stării ganglionului santinelă. Invazia ganglionară reprezintă un factor de prognostic negativ, în raport de gradul in-vaziei (micrometastaze, macrometastaze, blocuri ganglionare) și de numărul de ganglioni în care s-a produs metastazarea. Diagnosticul corect al stării ganglionilor axilari trebuie să se bazeze pe abordul tuturor celor trei stații și pe un număr cât mai mare de ganglioni prelevați. Numărul redus de ganglioni poate duce la rezultate fals negative la cazurile etichetate fără
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
necesară o diferențiere clară între factorii de prognostic și cei predictivi. Factorul de prognostic este un indicator al agresivității biologice tumorale și al istoriei naturale după tratamentul local. Acest factor oferă informații despre comportamentul clinic al tumorii, despre creștere, invazie, metastazare (de exemplu starea ganglionilor axilari). Factorul predictiv este un indicator al răspunsului terapeutic. Este util pentru selecția riguroasă a pacientelor în vederea tratamentului (de exemplu ER). Factorii predictivi pentru hormonoterapie sunt: EGFR, pS2, c-erbB-2; pentru chimiorezistență: glicoproteina P, EGFR, c erbB-2
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
seriate, examenul extemporaneu. Acesta din urmă este utilizat în aprecierea stării ganglionului santinelă. Invazia ganglionară reprezintă un factor de prognostic negativ, în raport de gradul invaziei (micrometastaze, macrometastaze, blocuri ganglionare) și de numărul de ganglioni în care s-a produs metastazarea. Diagnosticul corect al stării ganglionilor axilari trebuie să se bazeze pe abordul tuturor celor trei stații și pe un număr cât mai mare de ganglioni prelevați. Numărul redus de ganglioni poate duce la rezultate fals negative la cazurile etichetate fără
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
tumorală a fost subiectul unor cercetări laborioase, dar datorită complexității structurale și funcționale ale acestuia, nu au permis înțelegerea deplină a proceselor implicate în diseminarea tumorală precoce. Conceptul de ganglion sentinelă semnifică o altă piatră de încercare în evoluția ideii metastazării limfatice. În urmă cu 20 de ani, Cabanas [281] demonstrează existența unui „ganglion central specific” pe care-l denumește ganglion sentinelă. Din nefericire, semnificația conceptului de ganglion sentinelă nu a fost pe deplin înțeleasă în acel timp. Morton și colaboratorii
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]
-
depinde de histologia ganglionului sentinelă rata predicției fiind foarte mare, de peste 90 %. În timpul acestui examen al ganglionilor, echipa chirurgicală a practicat mastectomia sau lumpectomia. Disecția axilară a fost necesară numai când s-au obținut în urma examenului anatomo-patologic dovezi clare de metastazare la nivelul ganglionului sentinelă. Detaliile examenului patologic au fost corelate cu prezența colorantului în fiecare ganglion limfatic. Rezultate Din luna aprilie 1999 până în luna iunie 1999, au fost incluse în acest studiu un număr de 17 paciente. Diagnosticul preoperator a
CANCERUL GLANDEI MAMARE BIOLOGIE MOLECULARĂ ŞI MARKERITUMORALI Volumul 2 by Emil ANTON, Nicolae IOANID () [Corola-publishinghouse/Science/422_a_768]