452 matches
-
al frazei, un alt strat semantic, corespunzător funcției sintactice realizate propozițional: Vreau să plec la Veneția. Expresie lingvistică a interpretării și a reacției la realitatea extralingvistică, pe care se întemeiază „obiectul” comunicării sau atitudinea locutorului față de interlocutor, enunțul este dezvoltarea sintagmatică în care se realizează concret, prin includerea nivelului lexical, funcțiile sintactice, existente ca atare, cu identitate abstractă, în planul paradigmatic al limbii. Existența „abstractă” - în planul langue - a funcțiilor sintactice - ca identități distincte - se întemeiază pe structura logico-semantică a enunțului
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
a pus pe învățat./ Dă să fugă. - sintagme în care determinantul condiționează semantic dezvoltarea funcției sintactice a întregii sintagme sau planul semantic al relației sintactice: „Pisica cu clopoței nu prinde șoareci.” - sintagme în interiorul cărora termenii componenți sunt puși în relație sintagmatică, nu și sintactică, prin prepozițiile între, dintre, de la... până la etc.: „Între răsăritul de soare și apusul de soare Sunt numai tină și rană.” (L. Blaga, 80) În interiorul acestor sintagme nu se pot identifica alte funcții sintactice. - sintagme prin care se
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
de frig și spărieți!” (I. Creangă) • flexiune; verbul-predicat se situează la conjunctiv: „Să mai pui altădată temei pe vorbele oamenilor!” (I. Creangă) • topică; termenii care concentrează cea mai mare parte din energia intonațională se situează pe primul loc în organizarea sintagmatică a enunțului sau în orice caz pe primul loc în structura sintagmei din care fac parte: „- Bădie, tare-mi ești drag! zise ea...” (C. Hogaș), „...N-ai ce mânca la casa mea? (...). Acuș te descalț!” (I. Creangă) Când enunțurile analitice
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
al actului lingvistic). Verbul devine predicat prin trecerea sa din starea pasivă a planului paradigmatic al limbii, unde ocupă o poziție lexicală (care-i asigură o identitate specifică, lexicală, la nivelul morfemului-rădăcină sau al temei) în cea activă a planului sintagmatic. Aici, prin solidarizarea morfemului-rădăcină (sau al temei) cu morfeme categoriale specifice (de timp, persoană etc.), verbul primește și o poziție (și identitate) gramaticală. În această trecere, verbul-predicat determină cel mai adesea dezvoltarea unui subiect; dezinența de persoană și număr se
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
exigențe ale organizării stilistice a enunțului lingvistic determină limitarea la o singură exprimare lexical-sintactică a unei aceleiași realități extralingvistice. În consecință, dacă identitatea lui concret-lexicală este cunoscută dintr-un enunț imediat anterior sau dintr-o parte a enunțului în desfășurare sintagmatică, unde a putut (sau va putea) ocupa diferite poziții sintactice, subiectul nu mai primește expresie sintactică; el rămâne subînțeles sau deductibil: „Poate e vreo pasere în odaia cealaltă, vorbi dl. Nazarie. Dar era sigur șdl. Nazarieț că fusese o pasere
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
întindeai, determinat în același timp de complementul direct o gură. Funcționarea indirectă, ca marcă distinctivă, a articulării hotărâte a substantivului este asigurată de conținutul semantic al termenilor implicați direct în relația de dependență: verbul și substantivul. Articolul genitival fixează cadrul sintagmatic al relației de dependență atributivă (prin acordarea în gen și număr cu termenul-regent) și marchează identitatea de atribut a termenului pe care-l însoțește: Valurile de lumină ale răsăritului depărtat, lunecând pe deasupra creștetului stâncos al Petricicăi, întindeau peste adâncul văzduhului
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
urmează unui verb predicativ, care i se impune ca regent. În enunțul: „Tâmpla bate liniștită, ca o umbră viorie”. (M. Eminescu, I, 79), adjectivul liniștită, acordat în gen și număr cu substantivul tâmpla, regentul său nominal se situează, în plan sintagmatic imediat după verbul bate, regentul său verbal. Prin flexiune (cerută de realizarea prin adjectiv) se opune circumstanțialului modal: „Răsare luna liniștit și tremurând din apă.” (M. Eminescu, I, 179), iar prin poziție, atributului: „S-apar-o zână liniștită / Cu ochi mari, cu
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
precum și necondiționarea unuia sau a autonomiei semantice și culturale a enunțului de prezența celuilalt. De fapt, din motive semantice, mai ales când au dezvoltare propozițională, nici termenii relației de coordonare copulativă, de exemplu, nu-și pot schimba poziția în plan sintagmatic. În enunțul „Mihai a ieșit imediat și a alergat la tramvai.” nu este posibilă schimbarea ordinii termenilor tocmai pentru că aceasta este izomorfă unei situații semantice reflectând o anumită succesivitate evenimențială obligatorie. Întrucât termenii implicați în desfășurarea lor nu depind unul
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
discuția în plan lingvistic, identitatea diferită a relațiilor construite și marcate prin cele două conjuncții se relevă în chiar mecanismul de funcționare a limbii, în actul lingvistic concret, prin intersectarea sistemului lexical cu sistemul gramatical, a relațiilor paradigmatice cu relațiile sintagmatice. Sub aspect lexical, identitatea specifică a celor două variante ale relației de coordonare, una realizată prin conjuncția dar - coordonarea adversativă, alta realizată prin conjuncția ci - coordonarea opozitivă, este descrisă de natura raporturilor semantice dintre termenii implicați în desfășurarea lor. Relația
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
luni, ci vineri, Nu e alb ci galben. Când termenii sunt înscriși în relații paradigmatice de opoziție bilaterală, ei sunt, cel mai adesea, antonimi în organizarea vocabularului limbii. În aceste situații relația de coordonare opozitivă explicitează, desfășurând sintactic, în plan sintagmatic, o relație semantic-lexicală de antonimie: băiat - fată ® Nu e băiat ci fată; bătrân - tânăr ® Nu e bătrân ci e tânăr; cinstită - necinstită Nu e cinstită ci necinstită. Faptul acesta face ca enunțurile conținând o relație de coordonare opozitivă în care
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
Cu excepția unor categorii de structuri sintactice, fiecare din termenii apoziției este comutabil cu Ø: „Ennio, prietenul meu etrusc, a plecat la Veneția.” „Ennio... a plecat la Veneția.” „Prietenul meu etrusc a plecat la Veneția.” și fiecare poate trece, în plan sintagmatic, în locul celuilalt: „Ennio, prietenul meu etrusc, a plecat la Veneția.” „Prietenul meu etrusc, Ennio, a plecat la Veneția.” Spre deosebire de celelalte relații sintactice, esența apoziției stă în modul specific de dezvoltare a complementarității sintaxă-semantică, în actul de comunicare lingvistică. Dintr-o
[Corola-publishinghouse/Science/2319_a_3644]
-
diferită a limbajului, deplasând reprezentarea mecanismului prin care acesta produce literatură. Dacă ar trebui să schematizăm, această deplasare s-ar putea exprima prin relația de opoziție ușor perceptibilă între frază și cuvânt, între articulare sintactică și bogăție lexicală, între dispunerea sintagmatică și organizarea paradigmatică. Dar e mai mult decât atât: Herder pune în joc sistemul de relații latente care susțin universul de reprezentări al limbajului. Astfel, opoziția dintre cele două genii antrenează distincția între realizarea efectivă a limbii în vorbire și
[Corola-publishinghouse/Science/84955_a_85740]
-
politician este o modalitate de a stopa monotonia inexpresivității, sugerată de vizualizarea bustului politic, adesea asociat cu poză de buletin. Cele două configurații (categorii subordonate) pe care se axează analiza noastră sunt palmă și piramida mâinii. Vom aplica o interpretare sintagmatica sistemului gestual ales de reprezentantul democrat și vom lua în considerație trei variabile: * contextul politic: daca în 2000, Traian Băsescu ocupă poziția socială de primar al capitalei, în 2004 el candidează pentru funcția de președinte al României; * componente sintactice: localizarea
by Camelia-Mihaela Cmeciu [Corola-publishinghouse/Science/1056_a_2564]
-
ipoteza că aceste nume s-au păstrat decupate din numele sărbătorilor religioase În care se prăznuiesc sfinții SÎngeorz (< Sanstus Georgius), SÎnnicoară (< Sanstus Nicoláus), SÎmedru (< Sanctus Demetrius), SÎnziene (< Sanstus dies Iohannis), SÎmpetru (< Sanctus Petrus) etc., dar, pe de o parte, structura sintagmatică este discutabilă, deoarece În limba română ordinea obișnuită este substantiv + adjectiv, iar pe de alta apar aici și Îndon, Îndrea, neprecedate de sîn (< sanctus). Cum situația este similară În occident, modelul Sanctus Andréas nu trebuie exclus. Numele religioase, introduse prin
A FI SAU A NU FI by GHEORGHE C. MOLDOVEANU () [Corola-publishinghouse/Science/830_a_1715]
-
statică și construită pe termeni definiți distribuționalcât și pe gramatica tradițională -care dă indicații ce nu pot fi însă aplicate mecanic. Dintre tipurile de gramatici generative enumerăm : gramatica cu un număr finit de stări, gramatica de structură a grupului (modelul sintagmatic), gramatica transformațională, a cărei primă formă apare în lucrarea lui Chomsky "Syntactic Structures” . În concepția chomskyana a gramaticii transformaționale se consideră că reprezentarea sintactica a unei fraze cuprinde, în esență, doua nivele, și anume : structura de adâncime (care conține ansamblul
Logica între gândire și limbaj by Elena Manea () [Corola-publishinghouse/Science/1693_a_3069]
-
transformațională, a cărei primă formă apare în lucrarea lui Chomsky "Syntactic Structures” . În concepția chomskyana a gramaticii transformaționale se consideră că reprezentarea sintactica a unei fraze cuprinde, în esență, doua nivele, și anume : structura de adâncime (care conține ansamblul indicatorilor sintagmatici subiacenți și interpretarea lor semantica), și structura de suprafața (care conține indicatorii sintagmatici derivați finali și interpretarea lor fonetică). Deci, opoziția dintre cele două structuri se realizează, atât la nivelul întregii gramatici, între componentul semantic și cel fonologic (ceea ce justifică
Logica între gândire și limbaj by Elena Manea () [Corola-publishinghouse/Science/1693_a_3069]
-
concepția chomskyana a gramaticii transformaționale se consideră că reprezentarea sintactica a unei fraze cuprinde, în esență, doua nivele, și anume : structura de adâncime (care conține ansamblul indicatorilor sintagmatici subiacenți și interpretarea lor semantica), și structura de suprafața (care conține indicatorii sintagmatici derivați finali și interpretarea lor fonetică). Deci, opoziția dintre cele două structuri se realizează, atât la nivelul întregii gramatici, între componentul semantic și cel fonologic (ceea ce justifică relația arbitrară dintre semnificant și semnificat), cât și in interiorul componentului sintactic, între
Logica între gândire și limbaj by Elena Manea () [Corola-publishinghouse/Science/1693_a_3069]
-
321-322. 76 Idem, op.citată, p.328. 52 Pe măsură ce legăturile dintre cuvinte se automatizează, pe măsura ce câmpurile lingvistice se sistematizează, se îmbogățesc și se consolidează, în aceeași măsură procesele de gândire se desfășoară mai ușor. Automatizarea categoriilor lexicale și sintagmatice favorizează activitatea gândirii, oferă sprijinul pentru depășirea treptată a formelor de gândire concretă, oferă mijloacele directe pentru stabilirea relațiilor corecte între fenomene sau obiecte, oferă cadrele și sprijinele pentru funcționarea gândirii logice, oferă uneltele absolut necesare pentru procesele de abstractizare
Logica între gândire și limbaj by Elena Manea () [Corola-publishinghouse/Science/1693_a_3069]
-
citata, p.113. 56 "Cunoștințele de semantica ale profesorului, despre sensul și forma cuvântului, despre organizarea lexicului unei limbi în cuvinte Între care se stabilesc raporturi de substituție (serii paradigmatice) și cuvinte între care se realizează relații de asociere (serii sintagmatice), despre clase gramaticale (substantiv, adjectiv, etc.) și clase semantice (cuvinte care aparțin aceleiași clase gramaticale și au o trăsătură semantică comună : nume de arbori (substantive), culori (adjective), verbe care exprimă noțiunea de a vorbi, etc.), despre schimbările de sens ale
Logica între gândire și limbaj by Elena Manea () [Corola-publishinghouse/Science/1693_a_3069]
-
coleg de 10 ani fiul meu și fratele tău. Pentru a explica acordul cu ultimul conjunct în ordinea VSO au fost propuse mai multe analize (fiecare asumând o anumită structură a sintagmei coordonate): (a) analiza propozițională/prin elipsă; (b) analiza sintagmatică; (c) analiza scindării; (d) analiza prin "enumerare" (engl. listing). (a) Analiza propozițională Propozițiile cu sintagme coordonate sunt analizate uneori ca derivând din structuri bipropoziționale, cu "rearanjarea" verbului predicat astfel încât acesta să se acorde cu sintagma coordonată în ansamblu (indiferent de
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
În plus, ar trebui să admitem structuri sintactice diferite pentru sintagmele coordonate cu predicatele colective și cele cu predicate distributive (acestea din urmă fiind structuri în care predicația se aplică fiecăruia dintre conjuncți, nu sintagmei coordonate în ansamblu). (b) Analiza sintagmatică Analiza sintagmatică a fost propusă de Munn (1999), ca răspuns la analiza propozițională. Conform acesteia, și N2 este un adjunct adăugat lui N1. Centrul sintagmei coordonate, conjuncția și, care este un operator "boolean"98, funcționează ca un predicat care, după
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
ar trebui să admitem structuri sintactice diferite pentru sintagmele coordonate cu predicatele colective și cele cu predicate distributive (acestea din urmă fiind structuri în care predicația se aplică fiecăruia dintre conjuncți, nu sintagmei coordonate în ansamblu). (b) Analiza sintagmatică Analiza sintagmatică a fost propusă de Munn (1999), ca răspuns la analiza propozițională. Conform acesteia, și N2 este un adjunct adăugat lui N1. Centrul sintagmei coordonate, conjuncția și, care este un operator "boolean"98, funcționează ca un predicat care, după adăugarea sa
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
cu primul conjunct este acordul normal între adjectiv și substantivul regent, iar înaintea celui de al doilea conjunct trebuie să presupunem o elipsă, apărută prin economie lingvistică (repetarea adjectivului nu este absolut necesară, de vreme ce el poate fi subînțeles). (b) Analiza sintagmatică: al doilea conjunct este un adjunct care se adaugă primului conjunct abia după ce acordul dintre adjectiv și primul conjunct a fost deja realizat. Relația de coordonare se realizează la nivelul Formei logice, după realizarea acordului. În exemplele cu neconcordanțe de
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
91-95. Gruiță, Gligor, 1970a, "Eliminarea greșelilor de acord", în Limbă și literatură, 28, 1, p. 164-169. Gruiță, Gligor, 1970b, "Limite și tendințe în realizarea acordului părților multiple de propoziție", în Cercetări de lingvistică, XV, 1, p. 105-113. Gruiță, Gligor, 1972, "Sintagmatica numelor proprii românești (o cercetare din punctul de vedere al acordului)", în Cercetări de lingvistică, 17, 1, p. 33-39. Gruiță, Gligor, 1973, "A propos de la notion d'accord", în Cercetări de lingvistică, 18, 2, p. 279-295. Gruiță, Gligor, 1981, Acordul
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
cu", în Gabriela Pană Dindelegan (coord.), Aspecte ale dinamicii limbii române actuale, București, Editura Universității din București, p. 183-187. Rebuschi, Georges, 2005, "Generalizing the antisymmetric analysis of coordination to nominal modification", în Lingua, 115, p. 445-459. Repina, Tamara, 1971, " Caracterul sintagmatic al declinării românești", în Studii și cercetări lingvistice, XXII, nr. 5, p. 459-470. Riemsdijk, H. C. van, 2006, Silent (Semi-)Lexical Heads, paper presented at the University of Bucharest Lecture Series, June 8th. Ritter, Elisabeth, 1993, "Where's Gender?", în
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]