4,917 matches
-
exterior, precum și luarea în considerare a deținuților în strategiile terapeutice naționale. De aceea reforma sănătății în mediul penitenciar trebuie să intre în vizorul organizațiilor medicale superioare. Colegiul medicilor trebuie să se sesizeze și în cazul abaterilor sau neglijențelor doctorilor din pușcării (epidemia de rîie de la Codlea din anul 2002 este dovada iresponsabilității cadrelor medicale, nesancționate pînă în prezent). Reforma sanitară presupune înțelegerea închisorii ca spital și a delincvenței ca o boală socială și deci recompunerea politicii instituționale în funcție de imperativele sanitare. Puterea
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
Furtul acestor albume și folosirea lor în toaletă echivalează cu violarea nevestei, fapt aspru pedepsit. Pentru prevenirea altercațiilor pe această temă, cadrele furnizează deseori deținuților reviste pornografice, stimulîndu-le sexualitatea fantasmatică, încercînd astfel să limiteze numărul relațiilor și violurilor homosexuale. Dacă pușcăria este o formă de castrare psihologică, homosexualitatea le apare unora ca un mijloc de reafirmare a virilității, stimulată de absența vorbitoarelor sexuale și de neglijența sau răutatea unor gardieni. Golită de orice încărcătură afectivă ce este întîlnită deseori între partenerii
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
Dar pentru asta trebuie mai întîi reeducate cadrele, internate într-un centru de recuperare religioasă, pentru a primi ceea ce atîta amar de vreme le-a lipsit: dragostea față de semeni, iubirea și respectul, deschiderea sufletească și sinceritatea totală față de deținuți. Dacă pușcăria e sursă a nenumărate defecte și o schimbare de mari proporții se impune, atunci primul lucru care trebuie făcut e reeducarea cadrelor sau înlocuirea lor cu preoți. Căci dacă penitenciarul este locul penitenței, călăuzătorii morali trebuie să fie slujbașii lui
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
au dovedit de-a lungul timpului printre puținele forțe care au contribuit la umanizarea închisorilor. În ciuda disprețului fățiș arătat față de acestea, a refuzurilor de a răspunde sesizărilor lor, ONG-urile au bombardat sistematic opinia publică națională și internațională cu problemele pușcăriilor, forțînd în cele din urmă acceptarea unor măsuri reparatorii. Prin monitorizarea respectării drepturilor persoanelor aflate în detenție, ONG-urile au devenit principalele instituții care au militat pentru reforma penală. Disprețuite și blocate inițial, acțiunile întreprinse de ele sînt astăzi motivele
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
civilizația se definește prin creșterea densității morale a populației. Cum nici un om și nici un grup de oameni nu posedă capacitatea de a determina exact potențialitățile altor ființe umane, nevoile lor avansînd pe măsura creșterii gradului de civilizație umană, standardele privind pușcăriile se schimbă și ele periodic. De la Declarația Universală a Drepturilor Omului, adoptată de ONU în 1948, la Standardul de Reguli Minime din 1955, Convenția împotriva torturii și a altor tratamente crude, inumane sau degradante din 1984, la Ansamblul de principii
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
standarde de civilizație carcerală. Cu tot disprețul față de ele și cu toate încălcările lor frecvente, ele s-au încetățenit treptat, schimbînd nu doar regimul închisorilor, ci și societatea în ansamblul ei. Spre exemplu, deținuții politici anticomuniști au fost eliberați din pușcării în 1964 în urma adoptării de către România a unor astfel de tratate internaționale. Deoarece aceste standarde se adresează unei varietăți uriașe de culturi și popoare, au un mare grad de generalitate, referindu-se la condițiile minime ce trebuie acceptate. Specialiștii trebuie
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
parter gladiatorii și condamnații la moarte, iar la etaj cei ce urmau a fi exilați sau altfel pedepsiți. Se pare că nici o societate nu rezistă tentației de a priva de libertate o parte a membrilor săi. Istoria certifică așadar existența pușcăriilor ca locuri de pedeapsă în care au fost aruncați cei care încălcau legile și atentau la ordinea socială. Teama de pedeapsă a stat la temelia societăților, iar închisoarea a fost ultima dintr-un șir întreg de instituții menite să protejeze
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
dispărînd și apărînd altele noi, în funcție de modul de înțelegere a pedepsei și a dreptății. Sute de ani pedeapsa cu închisoarea nu a fost stipulată prin lege, aplicîndu-se în funcție de dispozițiile autorităților locale sau statale. În Antichitate și în Evul Mediu timpuriu pușcăria era locul în care indivizii erau ținuți pînă la executarea sentinței, avînd funcția pe care o au azi casele de arest preventiv. Detenția era de scurtă durată cîteva zile, deseori doar cîteva ore -, pînă cînd avea loc judecata. Dacă despre
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
încarcerați putînd să-și păstreze și să primească haine de acasă, să beneficieze de asistență medicală, toți avînd bani asupra lor și doar cei săraci fiind întreținuți de administrație. Secolul al XVIII-lea a marcat trecerea la pedeapsa cu închisoarea. Pușcăria și-a păstrat în tot acest timp și rolul de loc al supliciilor și de așteptare a unui verdict cu efecte corporale (bătăi, torturări, omorîri), dar în același timp detenția a devenit pedeapsă prin ea însăși. Durata încarcerării a crescut
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
judecători de la Departamentul de Cremenalion de la Craiova, cum să urmeze a judeca", el cere să primească săptămînal situația exactă a celor închiși: "s-a dat poruncă către dumnealui vel caimacan, ca pentru toți vinovații cîți au găsit dumnealui închiși la pușcăria Craiovei și pentru cîți se vor fi trimis și vor fi închiși de cînd au venit Măria sa, să trimită extractu cu arătarea de cîndu sînt închiși și vinovăția lor"250. La insistențele lui John Howard, marele filantrop englez care a
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
toate nemulțumirile populare care căpătau dimensiuni tot mai mari au fost subordonate unui sistem juridic ce le excludea din societate, aruncîndu-le la marginea acesteia. Încadrînd nemulțumirile și revoltele împotriva autorităților în aria delincvenței dominată de hoții, tîlhării, crime și violuri -, pușcăria a identificat ordinea socială cu pasivitatea, cu conformismul. Cu Legea din 1874 se încheie formarea sistemului carceral românesc. Cu ajutorul lui Ferdinand Dodun de Perrières, hotarele dintre dezordinea socială și infracțiune s-au șters definitiv 258. Sistemul penal medieval ortodox, dominant
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
malefic mecanism în alte grupuri umane. Acordînd responsabilitate mai mare unui delincvent cu cît gradul lui de periculozitate era mai ridicat, se obținea o subordonare necondiționată față de scopurile autorităților. Supuși terorii și spălării creierelor, deținuții erau apoi mutați în alte pușcării, devenind ei înșiși surse de teroare apte să declanșeze noi cicluri ale suferinței și răzbunării. Teoria lui Makarenko, îmbunătățită și perfecționată, a făcut numeroase victime acolo unde a fost aplicată. Cel mai cunoscut loc din România a fost închisoarea de la
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
ale terorii practicate de deținuți. Cărțile care au descris mecanismul reeducării au devenit celebre; ele se numesc Arhipeleagul Gulag, Primul cerc, Fenomenul Pitești etc. Militarizarea obligatorie a personalului a scos închisorile de sub autoritatea juridică, iar politizarea generalizată a sistemului (fiecare pușcărie avea un locțiitor politic, avansările făcîndu-se în funcție de rîvna ideologică demonstrată) a înlăturat mulți specialiști din afara cîmpului concentraționar. Cei rămași au ajuns curînd spaima închisorilor, prin mijloacele diabolice de represiune pe care le-au introdus. Cazul Ortansei Brezeanu este semnificativ, fiind
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
ea ar fi fost însoțită de o liberalizare a codului penal și de dezvoltarea unor sisteme alternative la detenție. Absența acestor măsuri a făcut ca populația încarcerată să crească de la un an la altul, de aceea decizia de desființare a pușcăriilor pare să fi avut cu totul alte justificări decît punerea în practică a unei teorii reformiste formulate de Michel Foucault. Unii angajați ai direcției centrale consideră că această hotărîre ar fi urmărit înlăturarea definitivă din sistem a elementelor sovietice, a
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
despre care Securitatea deținea informații că se aflau în legătură sau erau în slujba KGB. După 1982 închisorile au încetat să mai fie rentabile, scăzînd atît producția la export, cît mai ales producția globală. Excesivele măsuri de securitate luate în interiorul pușcăriilor (s-au instalat camere de luat vederi, care au produs numeroase alarme false și deficiențe tehnice din cauza unui personal necalificat să le utilizeze), cît și la punctele de lucru (care au fost dotate cu foișoare de pază, împrejmuite cu garduri
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
dotate cu foișoare de pază, împrejmuite cu garduri și păzite de tot mai mulți subofițeri) au implicat cheltuieli foarte mari. Modernizările minimale impuse de regulamentele internaționale (WC-uri și instalații sanitare în toate camerele de detenție, cabinete medicale în toate pușcăriile, hrana la anumite standarde etc.) au necesitat sume foarte mari, cu mult peste cele obținute din munca pușcăriașilor. Reducerea banilor cuveniți deținuților din valoarea muncii prestate de la 33% la 10%, munca în condiții foarte dure, fără asigurarea unui echipament corespunzător
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
Tulburările din sistemul penitenciar au dus la schimbări majore de personal. Numeroase cadre au fost înlăturate, iar altele au revenit. Mulți securiști și secretari de partid, compromiși în diverse instituții, și-au găsit refugiul în angrenajul penitenciar, devenind directori de pușcării și cadre de conducere în administrația centrală. Tergiversarea deciziei de transferare de la Ministerul de Interne la cel de Justiție a menținut închisorile într-un "vid de putere". Absența unui for superior care să controleze sistematic lumea penitenciarelor a creat un
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
practici religioase, nesepararea minorilor de adulți etc. În urma aderării României la Consiliul Europei, au apărut primele inspecții ale forurilor internaționale, rapoartele HEUNI, Amnesty International, Comitetului împotriva Torturii și Tratamentelor Inumane obligînd statul să ia o serie de măsuri de umanizarea pușcăriilor. Una din cele mai importante decizii a constat în traducerea și distribuirea manualului ONU și PRI A pune regulile în acțiune în toate închisorile și obligativitatea cadrelor să-i informeze pe toți deținuții asupra drepturilor de care pot dispune. O
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
închisorii ca locul cel mai sinistru de pe pămînt. Axat vreme îndelungată pe represiune, sistemul pare imposibil de schimbat, căci reformarea înseamnă, de fapt, dinamitarea lui, orice schimbare cerînd la rîndul ei o altă serie de schimbări, pînă într-acolo încît pușcăria ar dispărea din centrul mecanismului penal, și-ar reduce considerabil dimensiunile și rolul de reglare a controlului social și ar ajunge, ca în trecut, doar un azil al dezaxaților mintal și sexual. Viitorul penitenciarelor Ar fi o naivitate foarte mare
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
forme de șantaj și presiune politică în relație cu adversarii, iar pe de altă parte, pentru că infracționalitatea creează o stare de insecuritate, favorizînd discursurile despre "toleranța zero" față de criminalitate și, prin urmare, despre înăsprirea regimurilor de detenție. Dezbaterile despre desființarea pușcăriilor sînt ignorate din start, pe motivul că orice societate produce criminalitate, iar pedeapsa este soluția pentru controlarea ei. Încă de la începuturile sociologiei, Durkheim a afirmat limpede: "crima este normală, fiindcă o societate în care ar lipsi este cu totul imposibilă
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
închisorilor ca instituții nocive, cancerigene în corpul social. În ciuda tuturor piedicilor, închisorile românești trebuie să urmeze tendința generală europeană de deschidere către societate și de umanizare a regimului de detenție. Mutațiile care se vor produce vor crește vizibilitatea publică a pușcăriilor, ceea ce va duce la sporirea reacțiilor sociale. Risipa de resurse și precaritatea sistemului sanitar vor fi primele aspecte care vor sări în evidență, atrăgînd după ele controalele financiare și medicale. Monopolul juridic va dispărea, iar o autoritate tricefală se va
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
față un personal capabil să comunice atît cu publicul, cît și cu deținuții. În unele state s-au instituit deja posturi de radio și de televiziune în închisori, cu circuit liber, extrainstituțional. În Africa de Sud televiziunea Justice TV, pornită inițial din pușcării, s-a extins la întregul cîmp juridic (tribunale, poliție, case de arest preventiv, firme și instituții dependente), schimbările fiind acum la doar un an de la funcționare greu de oprit. Reportajele din închisori, făcute de deținuți, duplexurile între diverse stabilimente, transmisiunile
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
închisoarea nu va dispărea curînd, pentru că ea va fi singurul remediu pentru izolarea persoanelor cu grad ridicat de periculozitate. Nu a dispărut din nici o țară civilizată. Dar numărul încarceraților se va reduce tot mai mult de la an la an, iar pușcăria va deveni o instituție custodială civilă, plasată pe o piață penală concurențială. Cu celule individuale, dotate decent, cu programe cultural-educative și sanitare a căror eficiență va trebui evaluată sistematic, cu un personal civil înalt calificat, închisorile următorilor ani nu ar
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
încarcerării (apariția unor reguli interne tot mai intolerabile, degradarea condițiilor de trai, deresponsabilizarea deținuților, promiscuitatea etc.), întărind ideea unei instituții patogene imposibil de reformat 279. Dar ele vor avea rolul de a înlătura carceralo-centrismul280 din sistemul penal, care a poziționat pușcăria cînd într-o stare de război cu societatea, cînd într-una de independență față de ea, dar întotdeauna la marginea ei. Aducînd-o în mijlocul ei și expunînd-o unei permanente vizibilități publice, se va institui nu numai un plus de legitimitate, ci și
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
des adolescents delinquants. Prospectives et perspectives internationales, Paris, 1985. Țuculeanu, Alexandru, Reținerea, arestarea preventivă, obligarea de a nu părăsi localitatea: realități și perspective, Editura Lumina Lex, București, 2003. Țîntaș, Viorel Horea, Tristă-i duminica zilelor mele. 100 de cîntece de pușcărie din Gherla, Editura Risoprint, Cluj-Napoca, 2001. Valery-Grossu, Nicole, Binecuvîntată fii, închisoare..., Editura Univers, București, 2002. Van Gennep, Arnold, Riturile de trecere, Editura Polirom, Iași, 2000. Varaut, J.M., La Prison, pour qoui faire?, Éditions La Table Ronde, Paris, 1970. Vasseur, Véronique
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]