18,324 matches
-
urmarea a ceea ce s-a discutat până acum, acest enunț/principiu (nerecunoscut, cu această poziție, în știința istorică a logicii) reprezintă judicativul ca atare, ceea-ce-este acesta; în alți termeni, el reprezintă relația dintre lucru și exprimarea lui, dintre ontic și lingvistic, la nivelul adecvării și al corespondenței; căci el oferă "sinteza" necesară a logicului și pune în act (în sens de constituire) toate regulile, inclusiv cele trei principii ale logicii clasice; fără el, acestea nu ar putea opera (nu ar reglementa
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
predicare, neobiectualizat), cât și ale resemnificării "logice" a acestui ceva (subiectul logic, împreună cu predicatele sale; S obiectualizat); de aici și rostul operării reducției judicative (apoi non-judicative) a judicativului însuși. Desigur, devenind indispensabilă, în contextul acesteia, și luarea în seamă a lingvisticului, care intră în "sinteza logică" alături de ontic. Subiectul și predicatul dobândesc o nouă semnificație, cea logică, numai împreună; tocmai astfel acești doi termeni se pot afla într-o identitate parțială, relație necesară în structura judecății. Dar de ce este parțială, iar
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
înțelegerea lucrurilor, sau păstrăm o formă "de-naturată" a sa, poate într-o altă logică? Oricum, toate acestea ne trimit către o rejudecare a sintezei logice, ceea ce înseamnă o reanalizare a acesteia nu doar din perspectivă ontică, ci și din perspectivă lingvistică. Poate că tocmai o asemenea exigență a condus cercetarea logică și filosofică, apoi chiar matematică, spre socotirea în sine a lingvisticului, acesta părând a fi logicul însuși. Dar aporia judecății, fundamentală pentru sensul de judicativ, are, deocamdată, doar o susținere
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
rejudecare a sintezei logice, ceea ce înseamnă o reanalizare a acesteia nu doar din perspectivă ontică, ci și din perspectivă lingvistică. Poate că tocmai o asemenea exigență a condus cercetarea logică și filosofică, apoi chiar matematică, spre socotirea în sine a lingvisticului, acesta părând a fi logicul însuși. Dar aporia judecății, fundamentală pentru sensul de judicativ, are, deocamdată, doar o susținere strict formală. Semnifică ea și dincolo de limitele "logice" ale formalului? Pentru a răspunde, trebuie revenit asupra momentului așezării alături ("legării") a
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
înțelegeri ale corespondenței și încercarea, niciodată stăvilită, de a contesta corespondența sau de a o interpreta în așa fel încât ea să nu conducă spre alăturarea unor elemente de naturi diferite, cum sunt "judecata" (sau, pentru unii, "propoziția"), de natură lingvistică (sau noetică sau noetico-lingvistică), și "faptul real", de natură ontică, identificat fie cu obiectul "estetic", fie cu un obiect mai elaborat subiectiv.63 Oricum s-ar fi lucrat însă cu această idee de corespondență, structura formală originară în sens judicativ
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
fie cu un obiect mai elaborat subiectiv.63 Oricum s-ar fi lucrat însă cu această idee de corespondență, structura formală originară în sens judicativ i-a impus structura. Chiar și atunci când corespondența a fost gândită strict "logic" sau strict lingvistic, fiindcă ea ar opera între elemente de aceeași natură, logică sau lingvistică, așa cum se întâmplă la Frege, respectiv la Tarski, structura sa și-a păstrat "pozițiile" concentrate în sensul de "substrat" (S) și în cel al operației de "predicare" (P
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
primele capitole ale acestei lucrări. Dar existențialii sunt ei înșiși constituiți de judecată? 3.3.3.2. Structura intențională "ceva ca ceva" (etwas als etwas) Expresia ceva-ca-ceva, folosită de Heidegger, pare, raportată la conceptele semnificative din istoria filosofiei, o construcție lingvistică ad hoc, potrivită doar pentru a exprima câteva sensuri proprii unui context cu totul particular. Totuși, expresia în cauză trimite de la bun început către un sens fenomenologic-existențial încărcat cu o funcție de semnificare clar determinată: utilizată de autor pentru a desemna
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
gândul despre ea implică, aproape ca în situația descrisă mai sus, o diferență de nivel tematic și ontologic, adică o dublă orizontalizare constitutiv-tematică, atunci convențiile judicative intervin, totuși, dar pentru a învedera ideea despre o cauză primă ca un artificiu lingvistic prin care sunt acoperite anumite carențe de gândire, altfel corectă (în sens judicativ). Fără îndoială, toposul reprezentat de acest orizont propriu dictaturii judicativului trebuie descris și adus la o lămurire din perspectivă judicativă, în măsura în care este operată reducția judicativă, dar și
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
Lui Wittgenstein i se recunoaște întâietatea privind utilizarea în reconstrucția sa filosofică mai cu seamă în Tractatus logico-philosophicus a convențiilor logicii simbolice. Dar înaintea sa, Frege, Husserl, Russell au tematizat judecata și structura acesteia, provocând, totodată, cunoscutul fenomen al "turnurii lingvistice". Am putea spune că tocmai prin linguistic turn, judecata a fost recondiționată categoric și radical ca propoziție, enunțare, deși acest sens al ei, preeminent lingvistic, nu i-a fost nciodată străin, de la inventarea științei logicii de către Aristotel. Accentul mutat pe
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
Frege, Husserl, Russell au tematizat judecata și structura acesteia, provocând, totodată, cunoscutul fenomen al "turnurii lingvistice". Am putea spune că tocmai prin linguistic turn, judecata a fost recondiționată categoric și radical ca propoziție, enunțare, deși acest sens al ei, preeminent lingvistic, nu i-a fost nciodată străin, de la inventarea științei logicii de către Aristotel. Accentul mutat pe expresie -vizibil, cum arătam, încă de la formalizarea logos-ului în logica aristotelică, judecata fiind "enunțare" (logos apophantikos) provoacă "eliberarea" gândului (a elementului propriu-zis logic). Abia
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
străin, de la inventarea științei logicii de către Aristotel. Accentul mutat pe expresie -vizibil, cum arătam, încă de la formalizarea logos-ului în logica aristotelică, judecata fiind "enunțare" (logos apophantikos) provoacă "eliberarea" gândului (a elementului propriu-zis logic). Abia acum expresia (sau "formula", "carcasa lingvistică") are suficientă autonomie pentru a conta și fără conținutul propriu, "gândul"; deși, pe de altă parte, date fiind cercetările din filosofia limbajului și cele din semantica logică, teoriile semnificației, ale referinței, ale adevărului etc. din ultimele decenii, este clar că
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
semnificației, strâns legate de cele dintâi, o asemenea relație între verb și timp (care dă valoarea de adevăr propoziției și componentelor propoziționale) trebuie avută în primul rând în vedere atunci când sunt cercetate enunțările cuprinse în fel de fel de unități lingvistice (limbajul natural, limbajul unei științe, limbajul filosofic, un metalimbaj oarecare etc.) Fără îndoială, relațiile noi pe care le angajează veri- condiționalitatea (condiționarea valorii de adevăr a unei propoziții compuse de valoarea de adevăr a componentelor sale) pot ocoli condiționarea directă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
versuri la cotidianul clujean „Lupta Ardealului” în 1947, și editorial cu piesa de teatru Îndrăzneala, apărută în 1962 (Premiul Uniunii Scriitorilor). Colaborează la „Tânărul scriitor”, „Albina”, „Gazeta literară”, „Scânteia”, „Îndrumătorul cultural”. Înzestrat cu capacitatea de a surprinde pitorescul comportamental și lingvistic al țăranilor din zona Olteniei, V. a debutat ca dramaturg având în spate ani de gazetărie, în care, după propria-i afirmație, „întâmplările și faptele se adunaseră cu duiumul”. Atracția pentru teatru este dublată de ideea că reportajul, schița sau
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290598_a_291927]
-
accepta visul american - piețe libere și guvern reprezentativ. Acesta a fost motivul pentru care au venit aici. Faptul că engleza a devenit lingua franca, a făcut asimilarea mai ușoară printre imigranți, care, În locurile de baștină, fuseseră separați de bariere lingvistice. Americanizarea Lumii Noi nu a fost totuși chiar lipsită de probleme. Americanii nativi erau aici la sosirea europenilor. Genocidul amerindienilor și internarea celor care au supraviețuit În rezervații, a continuat să-i obsedeze pe americani, subminând orice prețentie pe care
[Corola-publishinghouse/Science/2290_a_3615]
-
cursul vieții”. Dacă discriminarea bazată pe sex, rasă, culoare, origine etnică sau confesiune religioasă este interzisă, alte feluri de discriminare bazate pe trăsături genetice, limbă și opinii sunt de asemenea interzise. De asemenea, Uniunea va respecta „diversitatea culturală, religioasă și lingvistică”. Copiilor le sunt acordate drepturile convenționale „la protecția și Îngrijirea necesară pentru bunăstarea lor”, dar le este de asemenea garantat și dreptul „de a-și exprima punctul de vedere În mod liber”. „Aceste puncte de vedere vor fi luate În
[Corola-publishinghouse/Science/2290_a_3615]
-
peste două mii de cuvinte În engleză. Într-un test de IQ uman, ea obține Între 70 și 95, rezultat care o plasează În categoria celor care Învață Încet, dar nu În cea a retardaților 64. Fabricarea uneltelor și dezvoltarea abilităților lingvistice sofisticate sunt numai două dintre atributele care credeam că erau domeniul exclusiv al speciei noastre. Conștiința de sine este alt atribut de acest fel. Filosofii și cercetătorii comportamentului animal au crezut că animalele nu sunt capabile de conștiință de sine
[Corola-publishinghouse/Science/2290_a_3615]
-
așa cum le menționează Lucian Blaga 3. Credem, în ceea ce ne privește, că pentru definirea mentalității acestui prototip uman vom găsi resurse în informațiile pe care le putem desluși în cele mai vechi producții artizanale și meșteșugărești, ca și în cel lingvistice, transmise peste milenii. În acest complex de informații, credem că trebuie căutate și acelea aferente studiului nostru, știrile privitoare la boala și bolnavul psihic. Studiul acestora, al credințelor , obiceiurilor, al terminologiei populare, ne va putea reconstitui o imagine care, dacă
[Corola-publishinghouse/Science/1491_a_2789]
-
la geto-daci, era foarte răspândit (se bea vin amestecat cu apă; la romani circula, de aceea, expresia "toarnă ca la Sciți"). Impotența sexuală era răspândită, erau mulți "onarei, termen care ne este transmis de Herodot și de Hipocrat, ca expresie lingvistică a sciților pentru această stare sexuală patologică. După A. D. Xenopol termenul derivă din limba zendică, în care "nar" însemnă bărbat, iar "o" înseamnă prefixul cu semnificație de privațiune 6 (deci înțelesul este, evident, "lipsit de bărbăție"). Și la geți moravurile
[Corola-publishinghouse/Science/1491_a_2789]
-
și observații privitoare la psihologia normală sau patologică, anterioare formării limbii române științifice, constituie o sursă documentară prețioasă. În sinteza lor, aceste date demonstrează existența unui vocabular bogat, cu oarecare capacitate de diferențiere nosologică și cu pronunțată specificitate regională. Influențe lingvistice străine (neogreacă, rusă, germană, latină, italiană, franceză etc.), asimilate, au particularizat acest vocabular care ne transmite o imagine vie despre boala și bolnavul mintal din trecutul Moldovei până spre sfârșitul secolului al XIX-lea. În cuprinzătoarea sa operă, Pompei Gh.
[Corola-publishinghouse/Science/1491_a_2789]
-
autentic... E destul de mult ce vrei... Octav: Dar eu, academicianule, chiar cred în adevăr, în libertate, în dreptate... Groparul: ...și în egalitate... și în morală... și în democrație... nu? Of, Doamne, din păcate, toate astea sînt niște cuvinte, dragule... Invenții lingvistice! Cele mai nerușinate cuvinte ce se tăvălesc în gura omului... Dreptate! Hm! Cînd Pilat l-a întrebat pe Isus, adus cu coroana de spini pe cap și cu iubirea pentru om în toată ființa lui, ei, cînd l-au întrebat
[Corola-publishinghouse/Science/1566_a_2864]
-
traduceri în limba română a psalmilor lui David, la care se mai adaugă zece cântări și „simbolul atanasian” al credinței. Psaltirea Voronețeană conține copia unei traduceri parțiale a psalmilor, paralel cu textul slav corespunzător. Aceste manuscrise prezintă particularități paleografice și lingvistice specifice și sunt considerate ca fiind printre primele texte scrise în limba română. Toate trei fac parte din categoria textelor rotacizante, ca și Codicele Voronețean. Ediții: Psaltirea Scheiană, îngr. și pref. I. Bianu, București, 1889; Psaltirea Scheiană comparată cu celelalte
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289059_a_290388]
-
pasiv................................................................. 38 5.3. Există pasiv și în limbile ergative?......................................................... 39 6. Antipasivul....................................................................................................... 40 6.1. Definiția și funcțiile antipasivului.......................................................... 40 6.2. Relația dintre aplicativ și antipasiv......................................................... 44 6.3. Există antipasiv în limbile acuzative?.................................................... 45 7. Evoluția sistemelor lingvistice......................................................................... 47 7.1. Există o direcție unică a schimbării?...................................................... 48 7.2. Limbile primitive erau limbi ergative?.................................................. 51 7.3. Există o motivație cognitivă pentru ergativitate?.................................. 54 8. Concluzii......................................................................................................... 55 Capitolul 2: De la tipologie la sintaxă: ergativitatea și conceptele sintactice
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
din punct de vedere sintactic........................................ 91 7. Ergativitatea și nominalizările......................................................................... 93 8. Concluzii......................................................................................................... 94 Capitolul 3: Semantica și sintaxa verbelor ergative/inacuzative din limba română..................................................................................................... 97 1. Distincția tranzitiv/intranzitiv și Ipoteza Inacuzativă..................................... 97 2. Verbele ergative/inacuzative în lucrările lingvistice românești despre limba română.......................................................................... 99 3. Definiție. Clasificare. Principii de stabilire a inventarului............................. 103 3.1. Definiții, probleme terminologice......................................................... 103 3.2. Subclase de verbe inacuzative/ergative................................................. 105 3.2.1. Clasificare sintactică.................................................................... 105 3.2.2. Clasificarea semantică................................................................. 105
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
Complexitatea cercetării vizează însă mai multe aspecte: bibliografia străină foarte bogată a problemei; limbile foarte diferite (multe fiind foarte puțin cunoscute) pentru care a fost studiat fenomenul ergativității; perspectivele teoretice diverse din care a fost/este privită această temă: tipologie lingvistică, gramatică cognitivă, sintaxă (numeroase modele teoretice), semantică, lexic, studiul discursului; găsirea unei punți între aceste domenii. Ultimul aspect este și cel mai solicitant: termenul ergativitate are două accepții, aparent fără legătură directă, desemnând, pe de o parte, un tip de
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
prezentarea ergativității ca fenomen prezent în foarte multe limbi și analiza sintactico-semantică a verbelor ergative/inacuzative în general și a celor din limba română în special, obiectivul subsidiar fiind acela de a demonstra că nu este vorba de două fenomene lingvistice distincte, ci de același fenomen, prezent în grade diferite în majoritatea limbilor. Necesitatea unei astfel de cercetări este determinată, în mod logic, de lipsa unei monografii românești consacrate acestei teme ample, care a beneficiat de o atenție cu totul specială
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]