18,930 matches
-
de Battenberg, și a fost adoptată o Constituție. Revolta din Rumelia Orientală din 1885 a dus la unificarea acestei provincii cu Bulgaria. Evenimentul a provocat o criză internațională și a dus la o ruptură între guvernul bulgar și patronul lui rus. În 1886, Alexandru a fost obligat să abdice și a fost ales un nou prinț, Ferdinand de Saxa-Coburg. El a domnit inițial în colaborare cu influentul său ministru Ștefan Stambulov, dar după asasinarea acestuia, Ferdinand a jucat rolul principal în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
fost îndepărtarea ulterioară a României de Rusia. Aceasta din urmă nu numai că îi răpise celei dintîi o parte din teritoriu, sudul Basarabiei, care era privită atît din punct de vedere național cît și istoric ca aparținînd României, dar acțiunile rușilor provocaseră temeri ca nu cumva să apară posibilitatea reinstaurării fostului protectorat. Înființarea statului bulgar, care părea inițial că se află sub dominație rusească, a dus la nașterea unor noi temeri. Pe lîngă aceasta, România nu avea în acest moment nici un
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a semnat în octombrie 1883, un tratat defensiv cu Austro-Ungaria împotriva Rusiei. Germania a aderat imediat, iar Italia li s-a alăturat în 1888. Termenii acordului îi obligau pe aliații României să intre în război în cazul unui atac din partea rușilor, dar România era obligată să lupte numai dacă Rusia sau Serbia ar fi atacat Imperiul Habsburgic și nu dacă un asemenea conflict s-ar fi declanșat doar între Rusia și Germania. Tratatul a fost ținut în mare secret, fiind cunoscut
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
armatei. Din nefericire, nici una dintre așteptările lor nu s-a realizat. Țăranii-soldați sîrbi nu puteau ține piept celor otomani mai bine instruiți, echipați și conduși. Nu a existat nici o a doua răscoală în Bulgaria. S-a dovedit că printre voluntarii ruși se aflau numeroși bețivi și incompetenți, aceștia constituind o povară și o sursă de fricțiuni cu Rusia. Războiul a fost pînă la urmă, atît din punct de vedere militar cît și psihologic, un dezastru. Înainte ca pacea să fie în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
în mîinile sîrbilor nu era prea mare. Pe lîngă aceasta, în cadrul negocierilor care au precedat deschiderea lucrărilor congresului, guvernul rus dăduse clar de înțeles că va susține interesele bulgarilor și că Serbia va trebui să apeleze la sprijinul Vienei. Atitudinea rușilor se înscria pe linia împărțirii Balcanilor în sfere de influență, linie stabilită în acordurile anterioare războiului încheiate cu Imperiul Habsburgic. Deținînd o poziție dominantă în vestul Balcanilor, habsburgii urmau să preia rolul de patron al sîrbilor. În anii următori, relațiile
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mai mare și avea o populație mai numeroasă decît Serbia, Milan a considerat că avea dreptul la o compensație, astfel că în noiembrie 1885 a lansat un atac. Cu toată convingerea generală că, lipsită de înalții ei ofițeri în urma retragerii rușilor, armata bulgară era o victimă sigură, aceasta i-a învins pe invadatori. Imperiul Habsburgic a fost nevoit să intervină ca să-l salveze pe Milan. Pacea a fost încheiată pe baza menținerii vechilor granițe, iar Serbia a trebuit să accepte unificarea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mari avantaje. Uniunea Agrară era la început o asociere de diverse grupuri și persoane, neavînd deci o ideologie unică sau un program comun. Mulți dintre membrii ei erau puternic influențați de doctrina populistă a vremii, în special de opiniile radicalilor ruși. Ei credeau că sarcina lor era ridicarea nivelului intelectual și moral al țăranilor, punînd deci un mare accent pe educație. Alții considerau că prima necesitate erau acțiunile concrete, cum ar fi măsurile de îmbunătățire a productivității agricole și găsirea unei
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
criticat pentru opiniile lui extremiste, atitudinea lui față de sîrbi nu era mai violentă decît cea a unora dintre partidele maghiare față de celelalte naționalități ale statului, decît a grecilor față de cetățenii lor slavofoni, decît cea a sîrbilor față de albanezi sau a rușilor panslaviști față de polonezi. Obiectivul central al naționalistului croat era instituirea unui stat croat, fie în cadrul imperiului, fie ca unitate statală independentă. Înainte ca acesta să poată fi atins, trebuia să fie rezolvate însă anumite probleme foarte dificile. Deosebit de serios era
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
și moschei; el manifesta, de asemenea, un mare interes față de problemele altor națiuni islamice și încuraja vizitele conducătorilor acestora. În anii '70 și '80, lumea islamică a fost ținta atacurilor majorității marilor puteri creștine. O mare importanță a avut pătrunderea rușilor în Asia Centrală, care a culminat cu căderea citadelei Geok Tepe în 1881 și cu cucerirea Marv-ului, în apropiere de granița afgană, în 1884. Așa cum am văzut, un mare număr de refugiați musulmani și-au găsit adăpost în Imperiul Otoman din cauza
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
erau cel mai direct implicate în regiune. Deși Alianța Celor Trei Împărați se dezmembrase în 1887 după disputa asupra Bulgariei, nici una dintre aceste puteri nu dorea izbucnirea unei crize balcanice. Monarhia habsburgică era ocupată cu problemele ei interne, iar atenția rușilor era îndreptată tot mai mult spre Orientul Îndepărtat. Astfel că Franz Joseph și Nicolae al II-lea au căzut de acord în aprilie 1897 în privința problemelor din Balcani. Ambele guverne erau extrem de interesate în menținerea statu-quo-ului în regiunea aceasta. Înțelegerea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
din Creta și războiul greco-turc din 1897. În 1908, cînd Austro-Ungaria a anexat Bosnia-Herțegovina în împrejurări care au produs o mare nemulțumire atît la Sankt Petersburg cît și la Belgrad, acest acord internațional s-a destrămat. Înainte de aceasta, relațiile dintre ruși și habsburgici fuseseră bune. Ambele state aveau miniștri de Externe ambițioși. Atît omul de stat rus Alexandru Izvolsky, cît și omologul său habsburgic, Alois von Aehrenthal, voiau să obțină cîștiguri pentru țările lor și să reușească în propriile lor cariere
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
care au produs o mare nemulțumire atît la Sankt Petersburg cît și la Belgrad, acest acord internațional s-a destrămat. Înainte de aceasta, relațiile dintre ruși și habsburgici fuseseră bune. Ambele state aveau miniștri de Externe ambițioși. Atît omul de stat rus Alexandru Izvolsky, cît și omologul său habsburgic, Alois von Aehrenthal, voiau să obțină cîștiguri pentru țările lor și să reușească în propriile lor cariere. Ei s-au întîlnit la Buchlau, în Moravia, în septembrie 1908. Tocmai izbucnise revoluția Junilor Turci
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
dea asigurări că țara își "va modifica cursul politicii actuale în privința Austro-Ungariei și... va trăi de acum înainte în bună vecinătate cu aceasta din urmă."5 Episodul constituia astfel o umilire nu numai a guvernului sîrb, ci și a celui rus. Politica de cooperare cu monarhia habsburgică în problemele Balcanilor a fost brusc abandonată. Pe viitor, Rusia a preferat să încheie acorduri și să ducă o politică ce implica practic redeschiderea Chestiunii Orientale. În octombrie 1909, Nicolae al II-lea și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
i-a permis în 1911 Italiei să intre în război cu Imperiul Otoman în chestiunea controlului asupra zonei Tripoli. Mult mai serioasă era încurajarea statelor balcanice de către Rusia de a începe negocierile pentru formarea unei alianțe generale între ele. Obiectivul rușilor era instituirea unui front împotriva monarhiei habsburgice, nu pregătirea unui război sau împărțirea definitivă a teritoriilor otomane din Europa. Cu toate acestea, cu sprijinul activ al agenților diplomatici ruși, guvernele balcanice au încheiat o serie de acorduri, care erau de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a începe negocierile pentru formarea unei alianțe generale între ele. Obiectivul rușilor era instituirea unui front împotriva monarhiei habsburgice, nu pregătirea unui război sau împărțirea definitivă a teritoriilor otomane din Europa. Cu toate acestea, cu sprijinul activ al agenților diplomatici ruși, guvernele balcanice au încheiat o serie de acorduri, care erau de fapt alianțe războinice îndreptate împotriva Imperiului Otoman. Negocierile urmau deci o cale aflată dincolo de capacitatea de control a guvernului rus. Primul acord a fost semnat între Bulgaria și Serbia
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cînd a fost în sfîrșit trimis un ultimatum Belgradului. Acest interval nu a fost folosit pentru pregătirea corespunzătoare a terenului. Evident, era în interesul habsburgicilor ca războiul să fie unul de proporții locale. Punctul periculos îl reprezenta posibila intervenție a rușilor în sprijinul sîrbilor. După 1903, relațiile dintre cele două state slave fuseseră extrem de cordiale, așa că era de așteptat ca Rusia să reacționeze într-un fel oarecare la amenințarea Belgradului de către habsburgici. În politica lor din trecut în privința Balcanilor, guvernele rus
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
După multe ezitări, țarul a ordonat la 29 iulie mobilizarea trupelor. Dat fiind faptul că succesul planurilor său depindea de o victorie rapidă în fața Franței, înainte ca armatele rusești să fie gata de luptă, guvernul german a răspuns la mobilizarea rușilor printr-o declarație de război împotriva celor două puteri. Marea Britanie a intrat în conflict în ajutorul aliaților ei la 4 august. În august 1914, Europa era astfel tîrîtă, în cele din urmă, într-un război de mare anvergură datorat problemelor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
armata habsburgică să obțină o victorie rapidă și ușoară, dar primele succese au fost realizate de sîrbi. Armata acestora a reușit practic să respingă două atacuri în 1914, ba chiar să continue ofensiva și să pătrundă pe teritoriul habsburgic. Înaintarea rușilor în Galiția a forțat monarhia să transfere o parte din trupe în zona aceasta. În plus, soldații sîrbi dobîndiseră experiență în timpul războaielor balcanice și erau foarte eficienți în luptă. La începutul lui decembrie s-a produs însă o răsturnare de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Bazîndu-se pe aceste promisiuni, țara a intrat în august în conflict. Armata ei opera în Transilvania, neexistînd nici o coordonare cu comandamentul rusesc. Dar abia intraseră în acțiune aceste trupe, că situația întregului front de răsărit s-a schimbat radical. Ofensiva rușilor a eșuat, iar armata lor a început să se retragă. Forțele române din Transilvania și Dobrogea au fost și ele înfrînte. În decembrie, Bucureștiul a căzut în mîinile Puterilor Centrale, iar guvernul român s-a mutat la Iași. Întregul teatru
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Rusia. Prima revoluție a izbucnit în martie 1917; în noiembrie, victoria bolșevicilor a dus la retragerea Rusiei din război. În decembrie au început negocierile cu Germania, iar în martie 1918 a fost încheiat Tratatul de la Brest Litovsk. Prăbușirea aliatului ei rus făcea imposibilă poziția României. În februarie 1918, Brătianu a fost înlocuit mai întîi cu generalul Alexandru Averescu, apoi cu Alexandru Marghiloman. În mai, guvernul a semnat Tratatul de la București. Deși a obținut Basarabia, el a fost obligat să cedeze Dobrogea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
partizan al politicii de aliere cu Germania în război. Studiile militare pe care le urmase în Germania îl făceau să simpatizeze cu această putere. Atitudinea lui era totuși influențată în ceea ce privește teritoriul otoman, mai ales de posibila amenințare a Rusiei. Întrucît rușii erau aliați cu francezii și britanicii, el nu se putea aștepta la vreun ajutor din partea puterilor Antantei împotriva acestui pericol tradițional. Situația din Crimeea nu avea să se repete. În vara lui 1914, Enver i-a abordat pe germani. La
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ținuturi macedonene. Participarea bulgarilor excludea de asemenea o campanie otomană în Balcani. Ca și în războiul anterior cu Rusia, pe frontul otoman de răsărit au avut loc lupte grele. Scena acestui teatru s-a caracterizat pînă în 1917 prin victoriile rușilor. Dezastre și mai mari s-au produs în ținuturile arabe. La începutul războiului, sultanul a proclamat jihad-ul, adică Războiul Sfînt, dar arabii musulmani nu au răspuns acestui apel religios, mai mult, liderii celor mai importante triburi au sprijinit conspirațiile
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cuprinsul țării; Strîmtorile era deschise trecerii navelor de război, astfel încît puteau fi trimise expediții împotriva forțelor bolșevice din Rusia. Guvernele aliate au ocupat după aceea zonele din Anatolia pe care le revendicaseră prin acordurile secrete din timpul războiului. Pretențiile rușilor asupra Constantinopolului și a Strîmtorilor, recunoscute prin aceste tratate, fuseseră anulate de revoluția bolșevică. O flotă aliată a sosit în Strîmtori la 13 noiembrie. Aflat sub ocupația Aliaților, Constantinopolul era guvernat de o Înaltă Comisie, ai cărei membri erau britanici
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
În anii care au urmat, guvernul sovietic a continuat să-i aprovizioneze pe naționaliști cu arme și muniții. Din cauză că forțele aliate luptau pe pămînt rusesc împotriva regimului bolșevic, opoziția turcească era sprijinită foarte mult de Moscova. În afară de valorosul sprijin al rușilor, Kemal a fost poate ajutat într-o măsură și mai mare de divergențele apărute în tabăra Aliaților. În lupta pentru dobîndirea controlului, era inevitabil ca puterile imperiale să intre în conflict în privința împărțirii acestuia. Prin octombrie 1921, în cadrul unei acțiuni
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
jucat și ele roluri majore în viața politică a țărilor lor. Activitățile lor sunt prezentate mai amănunțit într-o secțiune ulterioară a acestui capitol. Revoluția rusă și partidele comuniste din Balcani Victoria bolșevicilor din noiembrie 1917 și retragerea ulterioară a rușilor din conflict au avut un efect zguduitor asupra cursului războiului și a tratatelor de pace de după acesta. Pentru guvernele balcanice, existența în perioada interbelică a unei mari puteri care susținea o revizuire radicală a organizării politice, economice și sociale a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]