18,930 matches
-
sau organizații culturale românești, nici posibilități de a publica materiale în limba română. Ca și regatul român, Basarabia era dominată de moșii întinse lucrate de muncitori agricoli. Ca atare, românii nu aveau prejudecăți, existînd mari moșieri atît români cît și ruși. Nemulțumirea generală avea în vedere mai mult aspectul economic și cel social decît cel național. Poziția țăranilor era stabilită de legile rusești de emancipare din anii '60 ai secolului al XIX-lea și de măsurile reformatoare ulterioare, dar, ca și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
astfel realizat, după război România avea o populație din care 28 % reprezenta procentajul deținut de minorități. Recensămîntul din 1930 a dat următoarele rezultate: 71,9 % erau români, 7,9 % unguri, 4,1 % germani, 4% evrei, 3,2 % ucraineni, 2,3 % ruși și 2 % bulgari.9 În ciuda acestor cifre, guvernul român nu s-a confruntat niciodată cu probleme de intensitatea și gravitatea celor din Iugoslavia. Românii alcătuiau majoritatea clară a populației; minoritățile erau dispersate, fiecare în parte constituind o mică parte din
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de posibilitatea de a influența afacerile Albaniei, guvernul iugoslav i-a acordat ajutor. El a reușit astfel să strîngă o mică armată, din care făceau parte 1000 de soldați și 16 ofițeri din forțele armate iugoslave precum și 40 de ofițeri ruși refugiați care luptaseră împotriva bolșevicilor sub comanda generalului Vranghel. Zog a primit de asemenea arme din arsenalele statului iugoslav.18 În decembrie, el a invadat Albania. Guvernul nu a fost în stare să reziste acestui atac; Noli și suporterii lui
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
națiunile lor. Unii credeau că cel mai bine era să rămînă apropiați de puterile occidentale, alții s-au orientat spre Axă. Să menționăm că Rusia sovietică nu juca nici un rol în aceste calcule. Nici un guvern est-european nu avea încredere în ruși și nici nu era tentat să colaboreze cu ei. Politica sovietică era sprijinită numai de partidele comuniste, care fuseseră trecute în ilegalitate și ai căror lideri emigraseră sau fuseseră condamnați la închisoare. Din tabăra Axei, rolul major în politica balcanică
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
încetat atacurile împotriva Axei, direcționîndu-le spre "imperialiștii" considerați drept cei mai importanți dușmani ai păcii. Acordul deschidea totodată mari perspective geopolitice. Așa cum scria un ziar berlinez: "Optzeci de milioane de germani ș...ț și o sută optzeci de milioane de ruși. Unirea lor reprezintă o combinație care dispune de cea mai mare putere militară și industrială din lume și un imperiu care se întinde peste Europa și Asia, mult mai puternică decît cea mai mare concentrare de teritorii ș...ț care
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Polonia se vor sfîrși curînd, forțele rusești s-au deplasat pe linia de demarcație stabilită prin tratatul secret; guvernul sovietic a declarat că apăra populația din Ucraina și din Bielorusia. Națiunile occidentale nu și-au respectat garanțiile date atunci cînd rușii au ocupat o parte a teritoriului polonez. La 28 septembrie, guvernele german și rus au încheiat un nou acord care implica unele modificări privind granițele dintre sferele lor de influență. Ele au instituit apoi administrații în respectivele lor zone poloneze
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a Finlandei. La sfîrșitul lunii noiembrie, după ce guvernul finlandez a opus rezistență, armata sovietică a atacat țara. Această campanie, care s-a dovedit dificilă și costisitoare, a adus daune prestigiului forțelor militare sovietice, chiar dacă a asigurat schimbările teritoriale dorite de ruși. După înfrîngerea Poloniei, a urmat o perioadă de inactivitate pe cîmpul de luptă. Apoi, în aprilie 1940, Germania a ocupat Danemarca și Norvegia, iar în mai a declanșat o ofensivă de mare anvergură împotriva Franței. Victoriile germane însemnau o mare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
în Est, slăbind permanent capacitatea de luptă a armatei germane. În august 1944, trupele sovietice au ocupat România, urmîndu-și marșul spre Bulgaria, pe teritoriul căreia au intrat în septembrie. Belgradul a fost cucerit în octombrie printr-o acțiune comună a rușilor și a partizanilor iugoslavi. În ciuda acestor mari victorii ale Aliaților, războiul din Europa nu a luat sfîrșit decît în mai 1945. Japonia era singura care mai continua să lupte. Cu toate temerile americanilor că va fi necesară o campanie lungă
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
puțin o rupere a relațiilor diplomatice cu Uniunea Sovietică, dacă nu o declarație de război. Cu toate că liderii bulgari au refuzat aceste cereri, ei erau în schimb perfect de acord cu o serie de alte planuri ale germanilor. Întrucît conflictul cu rușii făcea necesar transferul unui număr mai mare de soldați germani din Balcani, iar activitatea partizanilor se intensifica în zonă, comandamentul german voia ca armata bulgară să îndeplinească mai multe sarcini legate de teritoriile ocupate din regiunea aceasta. Guvernul bulgar, care
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
crescut pe piața mondială, guvernul sovietic a început la un moment dat să constate că ajunsese să constituie partenerul în pierdere din acest aranjament. Se întîmpla destul de des ca bunurile manufacturiere ale industriilor blocului să nu fie de înaltă calitate; rușii se plîngeau frecvent de faptul că Uniunea Sovietică devenea o piață de dumping pentru mărfuri de proastă calitate, fapt ilustrat de următoarea afirmație făcută în 1974: E regretabil, dar există multe dovezi că țările socialiste [...] furnizează bunuri de consum de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
apărarea suveranității lor. Conducătorii acestora erau deci îngrijorați de existența autorităților supranaționale și de prezența trupelor străine pe pămîntul lor. Dominația sovietică a fost evidentă încă de la început. Comandantul șef al forțelor comune și șeful Statului Major General erau întotdeauna ruși; erau atașați ofițeri de legătură sovietici pe lîngă armatele blocului și ministerele lor de apărare, dar nu și reprezentanți similari ai statelor membre la Moscova. Pactul prevedea instituirea unui Comitet Politic Consultativ alcătuit din reprezentanți ai țărilor semnatare. Acesta s-
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cum comenta situația o autoritate în domeniu: "A fost oare ego-ul acestui popor mic prejudiciat în cadrul procesului? O teologie sanctificată a 'celui de pe locul doi', care afirmă că bulgarii sunt mari, dar care le amintește tuturor de leagănul în care rușii sunt și mai mari, continuă să acționeze nestingherită."15 România Liderii români, ca și cei bulgari, și-au concentrat după 1948 atenția asupra construirii economiei socialiste. Ei întîmpinau mai multe dificultăți decît vecinii lor, întrucît, spre deosebire de Bulgaria, România fusese complet
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Uniunea Sovietică nu va fi niciodată dispusă să retrocedeze acest teritoriu, chestiunea legată de el a devenit o problemă în politica internațională. Într-un interviu acordat presei în 1964, Mao a menționat regiunea ca fiind unul dintre teritoriile pe care rușii puseseră pe nedrept stăpînire în trecut. Întreaga problemă s-a complicat și mai mult datorită poziției sovieticilor. Încurajați de guvern, unii istorici și scriitori din Republica Sovietică Moldovenească, majoritatea lor fiind nu de origine română, ci slavă, au început să
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
urmat cursurile școlii din satul natal, apoi a fost ucenic la un lăcătuș, muncind ulterior ca mecanic în Croația, Austria și Germania. În timpul primului război mondial, a devenit subofițer în armata austro-ungară. Grav rănit, el a fost luat prizonier de ruși în 1915 și a rămas în țara aceasta pe durata perioadei revoluționare pînă în 1920. S-a întors apoi în Iugoslavia, unde a activat în cadrul partidului comunist și a fost închis între 1928 și 1934. A stat după aceea o
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
temeinic și mai adecvat provocărilor lumii actuale? Cercetarea focalizată pe istoria mentalităților cu inițiative românești remarcabile se dovedește fertilă și istoricul constată că se află în fața unui spațiu individualizat sub teroare și amenințări, sub valuri de spaimă ("vin turcii...", "vin rușii"); spațiul balcanic se prezintă însă acum ca un mănunchi de energii naționale care, este adevărat, pot cheltui excesiv în anihilarea reciprocă. Atunci trebuie găsite metode pentru atenuarea acestei risipe de energie, dar nu este de conceput realizarea unității europene printr-
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
americană. Apreciem ca deosebit de semnificativă și onorantă instituirea Premiului Barbara Jelavich pentru recunoașterea și încurajarea studiilor asupra Europei de Est și asupra Imperiului habsburgic în secolele al XIX-lea și al XX-lea, precum și a studiilor de istoria diplomației imperiilor rus și otoman. Gestul imortalizează profilul personalității Barbara Jelavich. Istoria Balcanilor, în două volume, este considerată de specialiști drept cea mai importantă realizare a Barbarei Jelavich. Rămîne neîmplinită aspirația noastră de a cerceta "radial" impactul lucrării în revuistica vremii și mai
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
natură să împieteze ori să lezeze cooperarea științifică româno-sovietică, precum: „expunerea politicii coloniale țariste este împănată de contradicții în toate sintezele rusești”, sau „tema este strict subordonată comandamentelor politice actuale” și, nu în ultimul rând, referindu-se la caracterul colonialismului rus, sesiza cu subtilă ironie că, în încercarea de a-l comenta, se putea ajunge la „paradoxul de a vorbi de jafuri progresiste și jafuri neprogresiste”. Evident și firesc, capitolul nu a putut fi publicat, după cum nici proiectul științific pe de-a-întregul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
DIN ANII 1828-1834 Spre deosebire de perioadele de administrație rusă a țărilor române de la sfârșitul secolului al XVIII-lea și începutul secolului al XIX-lea, administrația rusă din anii 1828-1834 a acordat o atenție deosebită îmbunătățirii comunicațiilor în Principate. Măsurile luate de către ruși în acest domeniu se încadrează în ansamblul de măsuri privind reorganizarea țărilor noastre prevăzute în tratatul de la Adrianopol și în Regulamentul Organic. Dar, în ceea ce privește îmbunătățirea comunicațiilor, s-au adăugat noi interese, în primul rând cele de ordin militar, care au
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
adăugat noi interese, în primul rând cele de ordin militar, care au impus luarea unor măsuri grabnice de ameliorare a căilor de transport, măsuri ce au coincis cu satisfacerea unora dintre cele mai stringente nevoi ale țării. În anii 1828-1834 rușii au rupt cu vechea stare de lucruri din acest domeniu în Moldova, îndreptând atenția organelor de stat autohtone asupra stării comunicațiilor, obligându-le să facă toate sforțările posibile pentru îmbunătățirea lor. Administrația rusă a pus bazele unui început de organizare
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
fost definitivată prin Regulamentul Organic. Sub administrația rusă din anii 1828-1834 au fost construite de către pionieri, posesori ai unei tehnici mai avansate, modele de poduri și șosele, după care s-a ghidat guvernul moldovenesc în perioada regulamentară. Activitatea desfășurată de către ruși în acești ani a făcut obiectul unor cercetări speciale. I. C. Filitti a consacrat acestei perioade un volum în care sunt semnalate și subliniate și lucrările în domeniul comunicațiilor. Informații, bogate și inedite, privind îmbunătățirea căilor de comunicație îi acei ani
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
să-și conserve posibilitățile de utilizare, iar oamenii să ajungă la teatrul de operațiuni în plenitudinea forțelor lor. După încetarea războiului, rămânerea trupelor ruse în Principatele române și Silistra cerea îmbunătățirea comunicațiilor între aceste regiuni și Rusia. Interesele politice ale rușilor au țintit să dovedească Europei și, în primul rând, românilor, că administrația rusă nu se putea solda decât cu rezultate rodnice pentru Principate. În sfârșit, schimburile comerciale între Rusia și țările noastre puteau fi înlesnite și prin îmbunătățirea căilor noastre
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
pildă, a fost înlocuit cu drumul Iași - Vaslui - Docolina - Fălciu. S-au creat noi drumuri de legătură cu Țara Românească. Să adăugăm la aceasta și pavarea unor străzi din orașe, înlesnirile pentru transporturile de sare, așezarea carantinelor, a vămilor etc. Rușii s-au interesat și de starea râurilor noastre. În cadrul lucrărilor statistice, Fonton de Verayon a cerut, la 1 noiembrie 1832, date referitoare la râurile Prut, Siret, Suceava, Moldova, Bistrița, Trotuș, Bârlad și altele ,,ce se vor socoti că pot urma
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
obiectivele care trebuiau atinse, și toate după un plan dinainte stabilit. Controlul execuției lucrărilor a fost asigurat de oameni calificați, ingineri militari. S-au construit poduri model, drumuri model, încât Moldovei nu-i rămânea decât să continue opera începută de ruși. De aceea, perioada administrației ruse a fost socotită ca o etapă distinctă în dezvoltarea căilor noastre de comunicație și nemijlocit legată de perioada regulamentară. Cu toate acestea, lucrările care s-au executat au fost limitate, atât prin caracterul lor, cât
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
până la Leova, iar Siretul până la Călieni - erau navigabile pentru ambarcațiuni mici în orice anotimp. În perioada când apele creșteau, cele două râuri erau navigabile cu dubasă pe aproape toată întinderea lor. Așa se explică de ce, în decembrie 1770, comandamentul militar rus dăduse dispoziții să se transporte pe Siret, Prut și Nistru 10.000 merțe grâu, pentru care era nevoie de 200 dubase. Dubasele urmau să fie încărcate „și când apa va fi mare să-s coboare în gios”. Pregătirile pe care
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
construite în Moldova. Centre de construcție de șeici și dubase la sfârșitul secolului al XVIII-lea au fost Romanul și Bacăul. Ele însă nu erau atât de dezvoltate. Dovada o constituie răspunsul Divanului Moldovei, din 10 decembrie 1770, la cererea rușilor de a se construi 160 șeici pe Siret și Prut, că nu sunt meșteri suficienți în țară și că turcii, pentru a construi șeici în Moldova, aduceau meșteri proprii. Necesitatea folosirii Prutului și a Siretului pentru transporturi se impunea cu
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]