18,930 matches
-
lui Constantin Vodă față de Imperiali și față de regele saxon al Poloniei, el nu voia, nu putea, având grija sa și a țării sale, să primească o suzeranitate creștină, care nu s-ar fi dovedit întâi deplin și statornic binevoitoare. Față de ruși, el n-a fost nici mai bun, nici mai rău - mai Iuda pentru a întrebuința cuvântul țarului însuși - decât față de alți creștini, pe care, în teorie, ca ideal politic și simpatii personale, îi voia desigur mai bucuros decât pe turci
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
să renunțe la explicația de mai sus, N. Iorga adăuga un element în plus: domnitorul n-a trecut deschis de partea țarului, fiind reținut de prudența stolnicului Constantin Cantacuzino, care invoca legăturile cu habsburgii, primejdia tătară și chestiunea dacă sub ruși va fi mai bine decât sub turci, ceea ce contrazice opinia acelora (Virgil Cândea) care atribuiau Cantacuzinilor un filorusism fără rezerve. Paul Cernovodeanu invocă și el, în sprijinul domnitorului, ideea că acesta nu putea trece de partea rușilor înainte ca ei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
chestiunea dacă sub ruși va fi mai bine decât sub turci, ceea ce contrazice opinia acelora (Virgil Cândea) care atribuiau Cantacuzinilor un filorusism fără rezerve. Paul Cernovodeanu invocă și el, în sprijinul domnitorului, ideea că acesta nu putea trece de partea rușilor înainte ca ei să fi putut apăra Muntenia, „pentru că însăși soarta țării sale era în joc”, punct de vedere împărtășit și de P. Constantinescu-Iași și de L. E. Semenova. Pentru B. H. Sumner, Brâncoveanu, „posesor al unei mari averi și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
care permitea fie contactul cu trupele ruse în drumul domnitorului spre sudul Moldovei, fie retragerea în Transilvania (alternativă pe care o negociase încă din ianuarie 1711); intră în rol de mediator, pentru ca, după Stănilești, să pedepsească pe cei compromiși cu rușii; atacul Brăilei, deci fărâmițarea oastei ruse, îi arătase că aceasta din urmă nu va putea rezista oastei otomane; în 1711, pentru Brâncoveanu „momentul dezlănțuirii propriilor puteri nu sosise și nu avea să sosească niciodată”. După opinia noastră, momentul 1711 a
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
lui de a dobândi sprijinul Rusiei și a i se alia; fără să existe un tratat formal încheiat cu Petru I, domnitorul a avut intenția să se atașeze armatei ruse; dar, după declararea războiului, el a rămas fără legături cu rușii, ceea ce l-a privat de certitudinea în succesul întreprinderii; faptul că în tabăra rusă se afla Dimitrie Cantemir, considerat de Constantin Brâncoveanu ca un inamic personal, l-a incitat la prudență; apoi armata turcă în Muntenia facilita controlul asupra domnitorului
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cu regularitate, din flanc, avansul Rusiei în sud-estul Europei. Cauzele și pretextele războiului declarat Rusiei, în octombrie 1768, de Poartă sunt cunoscute: imixtiunile și infiltrările țariste în Polonia, a cărei integritate teritorială fusese garantată de Rusia și Turcia, construcția de ruși a unei fortărețe în Noua Serbie, violarea teritoriului Cabarda, subsidiile trimise Muntenegrului, asistența acordată prințului Georgiei, relațiile insidioase cu ortodocși din Imperiul Otoman etc. Limitându-ne la obiectul studiului nostru, vom sublinia de îndată că între acele cauze și împrejurări
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Georgiei, relațiile insidioase cu ortodocși din Imperiul Otoman etc. Limitându-ne la obiectul studiului nostru, vom sublinia de îndată că între acele cauze și împrejurări ale declanșării ostilităților militare, un anume loc îl ocupa Principatele Române, și anume: violarea, de către ruși a frontierei la Balta, „provocările” Petersburgului în cele două Principate, incitarea românilor la dezerțiuni din Imperiul Otoman etc. La toate cele amintite se mai adaugă și o serie de incidente de importanță secundară, dar care, în momente de tensiune, căpătau
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Iași. Obreskov s-a plâns că execuția s-a produs fără ca el să fi fost anunțat în prealabil, la care Reis Efendi a răspuns, recriminând textul unei scrisori găsite la un negustor rus, care fusese arestat și prin care „magnații” ruși excitau boierii moldoveni la răscoală. Evident, aceste întâmplări nu depășesc cadrele obișnuite ale prologului războiului, în indiferent ce zonă de contact între beligeranți s-ar fi desfășurat ele, dar, după cum vom vedea, faptul că s-au petrecut în Principate le-
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și Vergennes (ambasadorul lui Ludovic al XV-lea la Constantinopol) n-au fost nevoiți să consume resursele puterii de convingere pentru a ațâța și decide pe turci să declare război. Au declarat, dar n-au și trecut la fapte, oferind rușilor răgazul necesar preparativelor (de fapt, ambele părți nu erau pregătite pentru acest conflict militar). Deși teribila incursiune a tătarilor, de la începutul anului 1769, până la Orel a convins, din nou, Rusia de nevoia imperioasă de a împinge frontiera până la Marea Neagră, obiectivul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
astfel teatrul central al operațiunilor militare. În fața turcilor se ridica amenințător spectrul lui Petru I. Referindu-se la Potocki, refugiat în Moldova, cronicarul turc Ahmed Asân nota că polonezul a descris intrarea moscoviților în Polonia, „raportând la Poarta fericirii că [rușii - n. n.] vor pătrunde pas cu pas în Țara Românească și Moldova... și, după ce vor lichida necazurile aduse de leși și de tătari, se vor apuca să atace și să provoace pagube în ținuturile bine păzite [ale Imperiului Otoman - n. n.]. El
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
aduse de leși și de tătari, se vor apuca să atace și să provoace pagube în ținuturile bine păzite [ale Imperiului Otoman - n. n.]. El a mai spus că aceasta face parte din marele testament al lui Petru cel Mare, lăsat rușilor, și că, în orice caz, ei vor depune eforturi în vederea atingerii acestui scop”. Lăsând la o parte așa-zisul testament al lui Petru I, previziunile interesate și deliberate ale lui Potocki au început treptat să prindă viață însoțite de riposta
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
nu duceau lipsă de artilerie, ci de artileriști, care, în parte, erau creștini cu turban; tătarii nu cunoșteau apărarea în retranșamente, ci doar războiul de brigandaj. În această competiție militară pentru Principate, balanța a înclinat, totuși cu întârziere, de partea rușilor. Cum era și de așteptat, „defecțiunea” românilor față de Puterea suzerană a provocat furia acesteia din urmă. Represiunile au fost crunte, luând forme fără precedent. Lui Grigore Callimachi, domnitorul Moldovei, și dragomanului Nicolae Draco li s-au tăiat capetele pentru trădare
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
deturnare a fondurilor destinate aprovizionării armatei otomane și, respectiv, cel de al doilea, pentru trădare și conivențe secrete cu cel dintâi. În septembrie 1769, Abaza pașa și domnitorul Munteniei au primit misiunea să extermine toate raialele care întrețineau legături cu rușii. Principatele au fost aruncate pradă jafului. În sfârșit, printr-o fetvă a muftiului, ele au fost declarate rebele, toți locuitorii de la șapte ani în sus urmând să fie masacrați sau vânduți ca sclavi. Atitudinea și reacția românilor sunt lesne de
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
fetvă a muftiului, ele au fost declarate rebele, toți locuitorii de la șapte ani în sus urmând să fie masacrați sau vânduți ca sclavi. Atitudinea și reacția românilor sunt lesne de înțeles. Ei au fost pur și simplu aruncați în brațele rușilor. Și, totuși, n-a lipsit o partidă boierească filoturcă, națională cum a numit-o Pompiliu Eliade, din motive care vor rezulta din examinarea obiectivelor politice țariste și a relațiilor româno-ruso-turce. Speranța românilor în abolirea dominației otomane, ca urmare a unui
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
rezulta din examinarea obiectivelor politice țariste și a relațiilor româno-ruso-turce. Speranța românilor în abolirea dominației otomane, ca urmare a unui război fericit al Rusiei, nu se stinsese după campaniile militare din 1737-1739, ceea ce explică audiența pe care o aflau emisarii ruși în Principate. Cazul lt.-col. rus Carazin, trimis aici în ajunul războiului declarat în 1768, cu misiuni de spionaj, de organizare a colaborării militaro-politice cu Rusia, cu proclamații etc., este cât se poate de semnificativ. El și-a îndeplinit misiunea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și a relațiilor româno-ruso-turce. Speranța românilor în abolirea dominației otomane, ca urmare a unui război fericit al Rusiei, nu se stinsese după campaniile militare din 1737-1739, ceea ce explică audiența pe care o aflau emisarii ruși în Principate. Cazul lt.-col. rus Carazin, trimis aici în ajunul războiului declarat în 1768, cu misiuni de spionaj, de organizare a colaborării militaro-politice cu Rusia, cu proclamații etc., este cât se poate de semnificativ. El și-a îndeplinit misiunea cu cea mai mare înlesnire. A
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
într-un viitor mai bun, „creștinește” ocrotit. Domnitorul Munteniei, Grigore al III-lea Ghica, a fost cel care, la îndemnul francezilor, a contribuit mult la declanșarea războiului prin rapoarte false către Poartă, a îngăduit cu o complicitate binevoitoare acțiunea agenților ruși în Principate, a intrat în legătură cu Rumianțev pentru ca, în cele din urmă, „să se lase prins” de inamicii Porții. Concomitent, el continua să facă amendă onorabilă la Poartă ca „să se ție [...] cu mâna de amândouă funiile”. Domnitorul urma o cale
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
lansa chemarea la deșteptarea românilor, „pă vrăjmași să năvălim”; se invoca măreția de altădată a țării, când „crai aveam români de neam”: Mircea, Mihai Vodă Viteazul; „că sântem din vechii romani”. Cantacuzinii (Pârvu, Mihai și Răducanu) s-au arătat către ruși „cu mare credință și ajutor”; au dat grâul de pe moșiile lor, cară de oaste cu vite, au format detașamente de voluntari și un regiment național de husari. Numai moldovenii au atins numărul de 12.000 de voluntari trimiși în armata
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
fi făcut fără cunoștința încuviințătoare a reprezentanților armatei cuceritoare sau cu participarea directă. Foarte importantă ni se pare constatarea că în Trîmbița românească, deci după declararea războiului și înainte de începerea propriu-zisă a ostilităților militare, se invoca necesitatea apelului la austrieci, ruși, creștini să ne ajute să ne eliberăm. Apoi, cele două deputății nu puteau pretinde o deplină împuternicire. În Muntenia, o foarte mare parte a marii boierimi fugise în Transilvania, încât cronicarul atribuia Cantacuzinilor un rol exclusiv pentru că „alți boieri ai
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
asemenea, Rusia se împotrivea și acceptării unor mediatori ai păcii, de teamă că ei îi vor anula victoriile armate. După ce Rumianțev a nimicit la Cahul, la 1 august 1770, armata marelui vizir, turcii nu se puteau însă gândi să dispute rușilor cu succes Principatele. Totuși, Ecaterina a II-a nu s-a lăsat orbită de această fericită întorsătură a lucrurilor: „ea știa că este dificil să-ți faci iertate mari cuceriri și că în asemenea cazuri amicii sunt cei care se
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Principatelor de cea poloneză. Mai întâi, preluând vechi antecedente poloneze, Xavier Branicki (fiul hatmanului) și A. Poninskii, fideli Rusiei, condiționau succesul proiectului lor de confederare a șleahticilor de acceptarea de către Petersburg a cedării Moldovei către Polonia, în cazul cuceririi de ruși a Principatului. Deci, ideea și-a făcut loc înainte de avansul militar rusesc în dreapta Nistrului. Petersburgul - spunea Soloviev - ar fi agreat cererea, deoarece alipirea Moldovei la Rusia nu era socotită utilă, iar distanța mare care separa Moldova de granița rusă ar
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
șleahtei poloneze și ar fi fost nevoită să apeleze la protecția Rusiei; apoi, la Petersburg se aprecia ca profitabil actul, avându-se în vedere că noua confederație a șleahticilor, stăpână și în Moldova, ar fi acționat în condiții clare, alături de ruși în contra turcilor, și ar fi oferit Rusiei, în deplină folosință pe vremea războiului, Camenița; în cele din urmă, Panin a preferat o perioadă de așteptare, întrucât Moldova fusese cucerită fără participarea polonezilor. Ideea trocului româno-polonez a avut, la începutul războiului
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
a preferat o perioadă de așteptare, întrucât Moldova fusese cucerită fără participarea polonezilor. Ideea trocului româno-polonez a avut, la începutul războiului, o circulație destul de largă. Contele italian Tomatis, aflat în serviciul regelui Poloniei, a sosit la Paris răspândind zvonul că rușii negociau împărțirea Imperiului Otoman pe următoarea bază: Rusia să dobândească Azovul, Taganrogul și libera navigație pe Marea Neagră, iar Polonia să ia Moldova și Muntenia; cum Austria și Prusia se vor opune cedării Principatelor, cea dintâi să anexeze Oltenia și cea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
lui Friedrich al II-lea asigurarea că Ecaterina a II-a n-avea deloc intenția să facă din Principate provincii ruse, „ci un fel de putere intermediară” cu „un prinț mediocru” care nu va neliniști Austria. În ședința Consiliului imperial rus, din 16 septembrie 1770, s-a ajuns la concluzia că anexarea Principatelor fiind cu neputință, să se urmărească soluționarea chestiunii în două planuri: unul minimal (Principatele să rămână sub ocupație rusă, până ce Poarta va plăti cele 25 de milioane de
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
al II-lea. Rezistența otomană, epuizarea forțelor ruse, obstrucțiile și presiunile marilor puteri au constrâns Petersburgul să alunece pe panta retrocedării Principatelor către Poartă. La 8 februarie 1771, von Solms scria din capitala Rusiei lui Friedrich al II-lea că rușii socoteau că „sechestrarea” Moldovei, posesiunea Cabardiei și a unei insule în arhipelag nu justificau continuarea războiului. Interesantă este, îndeosebi, nota lui Panin pe marginea instrucțiunilor pentru Alexei Orlov, trimis în misiune la Viena: retrocedarea Principatelor către Turcia nu va fi
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]