3,752 matches
-
secolului al XIX-lea și început de secol XX a fost ca, reacția împotriva pozitivismului, a parcurs mai multe drumuri originale, deoarece s-a îndreptat către o reevaluare profundă a operei filosofului din Trier 1. Mai mult, recitirea în sens marxist, ce apare și se dezvoltă în cultura italiană, nu a fost o chestie internă a mișcării socialiste ci, din contră, i-a avut ca actori principali pe autori că Antonio Labriola, Benedetto Croce, Giovanni Gentile, iar peste câțiva ani, pe
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
între anumite limite, va susține fără umbre de dubiu o rigidă și intrasigentă opoziție la regim). Pentru Gentile, marxismul este o filosofie în care se poate găsi o explicită și cuprinzătoare filosofiei a istoriei, mai ales ca urmare a recitirii marxiste a filosofiei praxisului, care va deschide la rândul sau stradă pentru eliberarea de resturile obiectivismului ce se regaseau în continuare în filosofiile idealiste, inclusiv cea crociană, si sa se îndrepte astfel, decisiv către actualitate. În lectură gentialiană a lui Marx
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
cu dimensiunea colectivă și, deci, cu Statul. Următoarea etapă în depășirea deteminismului de secol XIX se va realiza cu abordările lui Antonio Gramsci, care poate fi considerat cel mai clar și decis dintre cei trei în a afirma că filosofia marxista este o adevărată filosofie, care în mod substanțial este o filosofie a praxisului. Gramsci preia din conceptul crocian de istorie etico-politică (înțeles că reconstrucție istoriografica realizat din punct de vedere al istoriei ideilor și al consensului pentru a obține o
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
bine, tocmai în cazul filosofiei praxisului, Gramsci se scufundă în rădăcinile filosofice crociene ale filosofiei spiritului, pentru a remodelă marxismul. De la Croce, Gramsci preia intrumentele necesare pentru a depăși viziunea îngustă a raportului dintre structura și suprastructura impusă de viziunea marxista determinista de inspirație pozitivista, care concepea nivelul suprastructural că un simplu reflex, deformat, a proceselor de natură exclusiv economice. În același timp, la momentul în care Gramsci preia și analizează elementele crociene, le supune unei acțiuni critice profunde: el îi
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
forma unei voințe colective, adică, ca subiect care este îndreptat către transformarea lumii, iar în această activitivitate, exprimă categoric dimensiunea în care ea se regăsește pe deplin; adică cea politică. Pe scurt, problema care a condus la apropierea de gândirea marxista devine în mâinile și mintea lui Gramsci altceva, chiar dacă este de neegalat așa cum este la filosoful sicilian, o parte, de mare importanță în educația politico-culturală gramsciană. Acest număr al revistei de stiinte Polis este dedicat dezbaterilor filosofico-culturale de la începutul secolului
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
come dell'austromarxismo già dall'inizio degli anni venti, quando Gramsci ebbe a soggiornare prima a Mosca e poi a Vienna. Rapporto nuovo politica-economia, si è detto, mă non tale - per Gramsci, come vedremo - da inficiare la teși marx-engelsiana e marxista della determinazione "în ultima istanza" dell'economico; b) la comprensione del nuovo rapporto tra "società politică" e "società civile" (în senso propriamente gramsciano, intendendo cioè la società civile non come luogo dell'economico mă come "luogo del consenso"), cui Gramsci
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
pentru că abordările din Caiete să reflecte perioadă de gândire în care teoreticiaul sard se află în închisoare 23. În primă perioadă, abordările pe care Gramsci le-a avut în analiza fascismului se încadrează la nivelul cheilor de interpretare de tip marxist. Practic, fascismul era considerat a fi una din multele forme ale burgheziei. Fascismul, ca și statul liberal, dictatură și democrația nu erau altceva decât expresii ale regimului capitalist. Așa cum scria și Amedeo Bordiga: "...fascismul este doar aripa mărșăluitoare a clasei
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
fie traiul potrivit nevoilor și nu conform industriei publicitare, în așa fel încât "statul-întreprindere" să fie lipsit de principalul stimul motivațional 27. În Europa, revalorizarea politică a individului că agent moral și voință liberă s-a înscris în polemică stângii marxiste și postmarxiste cu școala friedmaniană care absolutiza logică impersonala a pieței, precum și cu stalinismul care subordonă funcția activă a conștiinței, determinată mecanicist că reflectare secundară a structurii economice. Amintim aici teoria lukácsiană despre instituirile teleologice, care deducea legitatea din însumarea
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
p. 14. 2 Holbach, Sistemul naturii. Sau despre legile lumii fizice și ale lumii morale, Editura Științifică, București, 1957, pp. 145-146. 3 Georg Lukács, Le changement de fonction du matérialisme historique, în Histoire et conscience de classe. Essais de dialectique marxiste, Leș Éditions du Minuit, Paris, 1960, p. 262. 4 O notă specială trebuie făcută în legătură cu existențialismul creștin rus, care a interpretat principiul antropologic în lumina ideii de participare liberă a omului la divinitate. În acest caz, tradiția Bisericii nu apărea
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
Aion. Contribuții la simbolistică sinelui, în Opere complete, 9, Editura Trei, București, 2005. Idem, Opere complete. Dezvoltarea personalității, Editura Trei, 17, București, 2006. Idem, Tipuri psihologice, Editura Humanitas, București, 1997. LUKACS Georg, Histoire et conscience de classe. Essais de dialectique marxiste, Leș Éditions du Minuit, Paris, 1960 Idem, Ontologia existenței sociale, vol. 2, Editura Politică, București, 1986 MAURRAS Charles, Mes idées politiques, Arthème Fayard et Cie, Éditeurs, Paris, 1937. REICH A. Charles, Le regain américain, Éditions Robert Laffont, Paris, 1971. SCHMITT
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
vedere intelectual căderii zidului Berlinului și invalidării modelului regimului comunist în Europa de Est și fosta Uniune Sovietică. Numai așa se poate explica de ce, prăbușirea "socialismului real" l-a propulsat pe Gramsci la categoria celor mai citiți, studiați, traduși și analizați autori marxiști și comuniști la nivel mondial în ultimele decenii. " Prezenta " lui Gramsci în spațiul ideilor contemporane este actual în pofida "abuzurilor" de tip conceptual la care au fost supuse scrierile sale, încă de la momentul publicărilor postume. Elementele de originalitate cu care Gramsci
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
abuzurilor" de tip conceptual la care au fost supuse scrierile sale, încă de la momentul publicărilor postume. Elementele de originalitate cu care Gramsci a interpretat mai multe fenomene atât din interiorul spațiul cultural și politic italian cât și a panoramei teoriei marxiste și a lumii comuniste, l-au transformat într-un autor cu caracter universal. Interesul cu care Gramsci este citit în continentul american, de exemplu, în ultimele decenii, se datorează și faptului că acesta nu este văzut doar în paradigmă teoretică
[Corola-publishinghouse/Science/84978_a_85763]
-
să ne dezvăluie o anume formă de complicitate cu politicul (lucrul acesta, să ne amintim, s-a întîmplat și în cazul Heidegger - sociologul francez precizînd că de grands philosophes peuvent être politiquement de grands ânes). Însă pe fundalul descompunerii vulgatei marxiste, Franța avea să fie locul în care începea să se producă tragedia ideilor moderne. E suficient să-i amintim pe Sartre și Althusser, e de ajuns să invocăm episodul mai '68, pentru a ilustra jocul dintre adevăr și eroare desfășurat
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
2.2. Cele zece „provincii curriculare” postmodernetc "15.2.2. Cele zece „provincii curriculare” postmoderne" Pedagogia critică a luat naștere din prelungirea reconstrucționismului și progresivismului în anii ’70, când a devenit o pedagogie politică. Reprezentanții acestui curent au adoptat idei marxiste și neomarxiste pentru a interpreta curriculumul modern ca un „text politic”. Cei mai mulți cercetători s-au aflat sub influența teoriei reproducției sociale, edificată de sociologii francezi Bourdieu și Passeron și de teoreticianul britanic Basil Bernstein. Alții au opus teoriei reproducției o
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
teoreticianul britanic Basil Bernstein. Alții au opus teoriei reproducției o teorie a rezistenței curriculare. Marele vis al pedagogiei critice din anii ’80 a fost acela de a construi și a implementa în școala americană curricula fundamentate politic, pe baza ideilor marxiste și neomarxiste. Acest vis nu s-a realizat și probabil nici nu se va realiza vreodată. În anii ’90, ideile curriculare politice au fost parțial abandonate în favoarea criticismului postmodernist „pur”. Cele mai reprezentative personalități ale curentului pot fi considerate: Michael
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
s-a dovedit a fi critica demolatoare. Aceasta pare tipul cel mai păgubos de orientare ulterioară a curriculumului. Încă din anii ’70 s-a încercat „postmodernizarea” curriculumului prin ideologizarea sa. Promotorii curentelor și teoriilor curriculare politice au fost în general marxiști și neomarxiști. În SUA, influențele au venit mai ales din Marea Britanie, unde își făcuseră cunoscute ideile utopice teoreticieni precum Bernstein (1977)19, Whitty și Young (1976)20, Willis (1977/1981)21. În anii ’80 au enunțat teorii politico-ideologice ale curriculumului
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
de a aborda ideologia în termenii fenomenologiei husserliene și de a folosi metoda fenomenologică drept fundament pentru construirea curriculumului. Apple (1990)32 și Giroux (1981)33 au dezvoltat teorii critice ale curriculumului centrat pe cultura clasei dominante, insistând pe marota marxistă și neomarxistă a „falsificării conștiinței celor care învață” în capitalism. Școala de la Frankfurt și-a găsit acoliți și printre teoreticienii curriculumului, dintre care cel mai proeminent a fost Philip Wexler (1987)34. Teoria curriculumului centrat pe „analiza frankfurtiană a culturii
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
postmoderniste. O ciudățenie a anilor ’80-’90 poate fi considerată interpretarea politică a fenomenului descoperit de Philip Jackson (1968)35: hidden curriculum. Însuși descoperitorul a dat tonul. În 1990, l-a reanalizat și l-a rebotezat, în termenii materialismului dialectic marxist, „substructură curriculară” (curricular substructure; Jackson, Boostrom și Hansen, 199036, 199337). În aceeași manieră au procedat Dreeben (1976)38, Apple (1975)39, Giroux (1983)40 și McLaren (1989)41, care, analizând structuri curriculare, au descoperit o întreagă „faună” de hidden curricula
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
susținea că fiii de proletari opun „rezistență” pe parcursul școlarizării atât curriculumului oficial, cât și curriculumului ascuns. Bowles și Gintis (1976)54 au dedus de aici că teoria reproducerii sociale este contestabilă și că se bazează pe preluarea necritică a ideilor marxiste. Teoria rezistenței a dat naștere unor dispute aprinse. S-au antrenat în aceste dezbateri: Anyon (1988, 1992)55, Apple (1982)56, Apple și Weis (1983)57 și Giroux (1981, 1983)58. S-au format două tabere: conservatorii și radicalii. Conservatorii
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
soluție proprie: „curriculumul pentru competență comunicativă” (curriculum for communicative competence)68. Philip Wexler s-a afirmat mai ales datorită limbajului său caustic și talentului aproape voltairian. În anii ’70, se implicase în dezbaterile privind „ideologia”, „hegemonia”, „baza și suprastructura” - concepte marxiste cu care pedagogia politică spera să realizeze întemeierea ideologică a curriculumului. În anii ’80, „uraganul Wexler” s-a abătut asupra așa-numitei „noi sociologii” în Social Analysis of Education: After the New Sociology (1987)69. După el, reprezentanții noii sociologii
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
lui Apple, Leslie Roman, a urmat exemplul maestrului său, care, în anii ’80, criticase virulent teoria reproducției sociale. Roman și Christian-Smith (1988)78 au arătat că noțiunea de rezistență (resistance) este o metaforă menită să adauge romantism la ceea ce ideologii marxiști și neomarxiști numeau „potențialul specific al clasei muncitoare de a determina transformări sociale”79. Critici precum Aggleton (1987)80 și Whitty (1985)81 descriseseră o teorie a rezistenței care avansa conceptul de gramatică a provocării (grammar of challenge). Aceasta ar
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
o tipologie esențială, botezată modernist „gramatica provocării”83. După Roman și Christian-Smith (1988), toți teoreticienii rezistenței nu sunt decât epigoni care aduc omagii logicii productiviste a lui Marx. Conform acestei logici, ei se simt obligați moralicește să „traducă” în termeni marxiști realități aflate departe de cele pe care le studiase cândva Marx, astfel încât „rezistențiștii” încearcă să găsească mereu structuri de dominație inexistente: dominația bărbaților asupra femeilor, dominația bogaților asupra săracilor, exploatarea muncitorilor (prezumați ca bărbați) ș.a.84. Aceste încercări disperate de
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
pe care le studiase cândva Marx, astfel încât „rezistențiștii” încearcă să găsească mereu structuri de dominație inexistente: dominația bărbaților asupra femeilor, dominația bogaților asupra săracilor, exploatarea muncitorilor (prezumați ca bărbați) ș.a.84. Aceste încercări disperate de a ține în viață criticismul marxist s-au răsfrânt și asupra curriculumului educațional. În 1991, Barry Kanpol a încercat să edifice o teorie a rezistenței profesorilor 85. Investigațiile sale vizau găsirea unei solidarități educaționale de grup care s-ar opune ideologiei dominante. A constatat că profesorii
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
postmodernismului o sarcină nouă, menită să-i canalizeze „pornirile satanice” spre fapte bune în folosul societății și al oamenilor. Era o sarcină politică. Desigur, noua misiune nu mai putea fi una „de stânga”. Kincheloe a fost puternic influențat de ideile marxiste, leniniste (și chiar hrușcioviste) ale lui Henry Giroux și Peter McLaren 99 din anii ’60-’70. Dar acum acestea erau defuncte. Noua misiune politică dată postmodernismului nu mai putea fi cea a socialismului utopic sau a comunismului totalitar. Visul pedagogic
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
1992, 1994)157 ș.a. 15.3.7. Cherryholmes și utopia curriculumului poststructuralisttc "15.3.7. Cherryholmes și utopia curriculumului poststructuralist" Cine și-ar mai fi închipuit că, într-o vreme când eșecul celei mai bine teoretizate utopii a lumii - cea marxistă - devenise evident, se vor mai găsi visători care să creadă că în omenire s-ar putea edifica o nouă Civitas solis cu ajutorul educației? Și totuși, în preajma anilor ’90, Cleo Cherryholmes a supus „curriculumul tradițional” (citește „modern”) unei critici devastatoare, de pe
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]