18,930 matches
-
scuză - pentru cuceririle lui Alexandru nici vorbă nu putea fi de așa ceva. Finlanda este finlandeză și suedeză, Basarabia - românească, iar Polonia Congresului - poloneză. Aici nici vorbă nu putea fi de unirea unor neamuri înrudite, risipite, care poartă toate numele de ruși; aici avem de-a face pur și simplu cu o cucerire prin forță a unor teritorii străine, pur și simplu cu un jaf”. Așadar, în epoca care face obiectul studiului nostru, politica externă țaristă nu mai putea să aibă nici
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
printr-o modificare a regimului autocratic, în care una din principalele direcții s-ar fi cuvenit să se realizeze prin distanțarea de Occident. Conducătorul slavofililor, Iurii Samarin, s-a adresat în felul următor lui Nicolae I: „Tu vrei să faci ruși din germani, cu sabia în mână, ca Mahomed. Aceasta nu se cuvine pentru că suntem creștini”. Altfel spus: poți să te întinzi cât vrei, dar cu metode mai puțin brutale și, pe cât posibil, mai creștinești. Pentru F. I. Tiutcev (1803-1871), Europa
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Rusiei de a lua în stăpânire „punctele strategice” necesare apărării unor interese exclusive. În acea perioadă, problema greacă a constituit nodul crizei orientale. Iată cum sunt înfățișate în tratatul amintit mobilurile și desfășurarea politicii externe țariste față de chestiunea greacă: -între ruși și greci existau puternice legături religioase, culturale și economice etc.; în Basarabia, Crimeea, Azov, în Odessa etc. se aflau mari colonii grecești; cercurile eteriste, care au preluat conducerea mișcării, nu și-au ascuns încrederea în sprijinul Rusiei, ele au luat
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
iraniană, Anglia debarca în Iran armament și plătea subsidii. Fapt este că țarul, încurcat în criza orientală, nu dorea un război cu Iranul. Trimiterea lui A. S. Menșikov să negocieze la Teheran i-a făcut pe iranieni să tragă concluzia că rușii sunt slabi și le-a mărit obediența față de englezi. Transcaucazia era gata de răscoală în contra rușilor, prinții gruzini și hanii azerbaidjeni refugiați în Iran îndemnau și ei la război. Războiul s-a încheiat cu înfrângerea Iranului și semnarea, la 10
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
orientală, nu dorea un război cu Iranul. Trimiterea lui A. S. Menșikov să negocieze la Teheran i-a făcut pe iranieni să tragă concluzia că rușii sunt slabi și le-a mărit obediența față de englezi. Transcaucazia era gata de răscoală în contra rușilor, prinții gruzini și hanii azerbaidjeni refugiați în Iran îndemnau și ei la război. Războiul s-a încheiat cu înfrângerea Iranului și semnarea, la 10 februarie 1828, a păcii de la Turkmanceai. Prin acea pace, Iranul renunța la pretențiile sale asupra Gruziei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
rusă va respecta dreptul la comerț al țărilor neutre; circulara invita puterile să coopereze cu Rusia. Franța și Prusia au recunoscut ca justificat războiul Rusiei, în schimb Anglia și Austria și-au arătat nemulțumirea. Pentru a ocoli o intervenție engleză, rușii au căutat să-și pună la adăpost flota din Marea Mediterană și au avertizat Londra că intrarea ei în război de partea Turciei va dăuna comerțului ei răsăritean și că, înainte chiar de a sosi sprijinul către Turcia, aceasta ar putea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
grec, ceea ce însemna evitarea izolării Petersburgului. Protocolul acelei înțelegeri a fost semnat la 10/12 martie 1829, pe baza propunerilor grecești. În ciuda complicațiilor iraniene (la 30.I./11.II.1829, Griboedov e ucis la Teheran) și a prelungirii „războiului sistematic”, rușii ajung la Adrianopol, unde Dibici va aștepta împuterniciții Porții pentru preliminariile de pace. Atunci țarul a alcătuit un comitet secret, în vederea pregătirii tacticii și strategiei politice în baza cărora Rusia să negocieze pacea. Comitetul, compus din Cociubei - președinte, Nesselrode, A. M
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
nu asigura țărmurile rusești ale Mării Negre. În ciuda deosebirilor de opinii (unii membri erau partizanii ideii dezagregării Turciei), Comitetul a tras concluzia că foloasele pentru Rusia ale menținerii Imperiului otoman depășesc dezavantajele. În istoriografia universală, s-a impus opinia potrivit căreia rușii ar fi putut în 1829 ocupa Constantinopolul, dar n-au făcut-o pentru a nu complica relațiile cu celelalte puteri. Acest punct de vedere este acceptat și de istoriografia sovietică, numai că A. V. Fadeev adaugă și alte considerente, adică
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și unele cedări de teritorii otomane în Asia. Delegații Porții au răspuns însă că împuternicirile lor se limitează la confirmarea Convenției de la Akerman. Ambele părți porneau de la nivelul maxim al pretențiilor, tocmai pentru a avea de unde ceda. În această privință rușii au operat o manevră destul de străvezie. Deși au invocat principiul conservării stăpânirilor teritoriale otomane în Europa, ei își aveau deja ochii țintiți asupra gurilor Dunării. Manevra a constat în minimalizarea voită a importanței lor pentru a adormi vigilența Porții. Orlov
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
proclama independenți jumătate de an mai târziu. După cum se știe, marile puteri au fost profund nemulțumite de acel tratat. Londra a trimis Petersburgului o notă, în care se spunea că extinderea granițelor Rusiei în Caucaz „distruge echilibrul european”, la care rușii au răspuns că tocmai cuceririle engleze în India „distrug sistematic” echilibrul european. Este neîndoielnic că războiul ruso-turc din 1828-1829 și tratatul de la Adrianopol au modificat în favoarea Rusiei cursul raporturilor interstatale, această din urmă putere întărindu-și într-o măsură fără
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
declara război, dar lucrează împreună cu alți monarhi la adoptarea unor măsuri sigure de natură să zăgăzuiască răspândirea „contagiunii franceze”. Într-adevăr, țarul n-a procedat la ruperea formală a relațiilor diplomatice cu Franța, dar le-a suspendat în fapt; supușilor ruși aflați în Franța li s-a ordonat să părăsească teritoriul ei, iar comandanților porturilor Rusiei să nu primească vase franceze care ar fi arborat tricolorul. În privința măsurilor antirevoluționare, convenite cu ceilalți monarhi, țarul a trimis la Viena pe A. F.
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
spre litoralul otoman. Cum egiptenii nu și-au oprit înaintarea, iar Muraviev a oferit în mod oficial sultanului ajutor, acesta din urmă s-a văzut constrâns să accepte oferta Petersburgului. În ciuda revenirii sultanului asupra acestei decizii sub presiunea Puterilor apusene, rușii nu și-au retras escadra, invocând faptul că cererea sultanului ar fi fost tardivă sau pretextând direcția nefavorabilă a vântului pentru mișcarea navelor. Fapt este că răscoala antiotomană din Smirna și apropierea flotei egiptene de Dardanele l-au obligat apoi
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Fapt este că răscoala antiotomană din Smirna și apropierea flotei egiptene de Dardanele l-au obligat apoi pe sultan să ceară amiralului Lazarev să nu părăsească Bosforul. Mai mult, turcii au propus Rusiei încheierea unui tratat de alianță. De îndată rușii au trimis întăriri escadrei lui Lazarev și au așezat un puternic desant militar pe malul asiatic al Bosforului. Poarta, spunea un domnitor otoman, s-a agățat de Rusia ca înecatul de pai. Grație situației disperate a Porții și a temporizărilor
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
uscat și pe apă, fără să vreo obligație turcă reciprocă de aceeași natură, dar în articolul secret, Poarta se angaja, în schimb, să închidă Dardanelele tuturor corăbiilor de război străine, Orlov îi scria lui Nesselrode că, în fapt, turcii permiteau rușilor „de a reveni de o manieră pentru a nu mai pleca, dacă va fi necesar”. Tratatul a fost o izbândă fără precedent a diplomației ruse în raporturile cu Poarta. Aceasta din urmă se afla acum „la cheremul” Petersburgului. Tratatul schimba
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în 1838, Turcia iscălește cu Anglia și Franța o convenție comercială cu foarte mici taxe de import, comerțul rusesc fiind îngrădit, ceea ce lipsea Rusia de o bază materială pentru susținerea în fapt a bazelor tratatului de la Unkiar Iskelessi; în 1837, rușii sprijină asediul indian al Heratului („cheia Indiei”) și, drept ripostă, englezii atacă pe mare Iranul, care este silit să ridice acel asediu; în 1839 englezii atacă Afganistanul și sunt nimiciți, iar rușii întreprind expediția Perovski spre Hiva, care eșuează și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
a bazelor tratatului de la Unkiar Iskelessi; în 1837, rușii sprijină asediul indian al Heratului („cheia Indiei”) și, drept ripostă, englezii atacă pe mare Iranul, care este silit să ridice acel asediu; în 1839 englezii atacă Afganistanul și sunt nimiciți, iar rușii întreprind expediția Perovski spre Hiva, care eșuează și ea. Imbinând acțiunea diplomatică cu cea militară, rușii anexează în 1846 pe cazahii din vechea Juză și-și deschid drum în adâncimea Asiei centrale, urmând cursul superior al Sîr Dariei. Sfârșitul deceniului
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și, drept ripostă, englezii atacă pe mare Iranul, care este silit să ridice acel asediu; în 1839 englezii atacă Afganistanul și sunt nimiciți, iar rușii întreprind expediția Perovski spre Hiva, care eșuează și ea. Imbinând acțiunea diplomatică cu cea militară, rușii anexează în 1846 pe cazahii din vechea Juză și-și deschid drum în adâncimea Asiei centrale, urmând cursul superior al Sîr Dariei. Sfârșitul deceniului al IV-lea și începutul celui următor aste însă dominat de redeschiderea crizei orientale, care va
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
duce totdeauna război ca să învingă și ea va învinge ca să protejeze pe învinși; după victoria Rusiei urmează mai întâi protecția, care conduce apoi la moartea protejaților. Iakob Philipp Fallmerayer, membru al Dietei de la Frankfurt a/M în 1848, scria că rușii calculează masa opoziției, pe care vecinul ar fi în stare s-o facă, și întotdeauna lovesc și își întemeiază politica pe acest just calcul. Am citat aceste două opinii sentențioase, numai pentru a proba și în spațiu ecoul îngrijorător în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
chiar fără a-l reînnoi. Cum s-a aflat însă ușor că Metternich lucra cu râvnă nemărturisită în contra planurilor rusești, țarul s-a gândit la o înțelegere cu Anglia, unde a și fost trimis Brunnov. Ce-i drept, englezii și rușii erau de acord cu principiul închiderii strâmtorilor pentru vasele de război, numai că cei dintâi doreau ca interdicția să opereze dinspre Bosfor, iar cei din urmă dinspre Marea Mediterană. Țarul era însă dus în eroare de Brunnov, care exagera diferendele franco-engleze
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
tratate și echilibrul european. Prin atașarea Angliei la înțelegerea ruso-austriacă, Franța va fi nevoită să se încline și să urmeze linia stabilită de Londra, Petersburg și Viena. Englezii au înțeles că, în fond, era vorba de dezagregarea Imperiului Otoman, că rușii pot determina și grăbi această eventualitate și că Anglia, departe de zonă, ar ajunge prea târziu la împărțirea prăzii. Iată de ce, primind memorandumul, Aberdeen a răspuns că ... l-a primit. Refuzul Londrei de a acceda la înțelegerea propusă a fost
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
urmărea să tranșeze chestiunea orientală. El a fost însă împiedicat de ceea ce s-a lovit necontenit în desfășurările sale de anvergură, și anume de revoluție, de revoluția din 1848-1849. De mult timp - scria, la 12 aprilie 1848, poetul și diplomatul rus F. I. Tiutcev - în Europa există numai două puteri: revoluția și Rusia; ele stau față în față și mâine, poate, vor intra în luptă; între ele nu există nici tratate, nici mediație; viața uneia este moartea celeilalte; de rezultatul luptei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
sunt convinși că poporul lor are o misiune de îndeplinit în estul ortodox; ei se lansează în aventură; se vorbește de încorporarea definitivă a Transilvaniei, de însușirea „vechilor drepturi” asupra Principatelor și a Serbiei, de redarea gurilor Dunării vestului, iar rușilor să li se spună în față „până aici, și nu mai departe”. Cu prăbușirea revoluției maghiare și restabilirea Imperiului Habsburgic, diplomația țaristă a trecut „hopul cel mare, cât un munte”. În fața ei stătea acum problema: va fi restabilită uniunea germană
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cererilor adresate Porții de extrădare a refugiaților polonezi angajați în armata revoluționară maghiară, cerere refuzată prin insistența lui Stratford Redcliffe și Aupick. Privilegiile acordate catolicilor la locurile sfinte, pretinse de Franța, au oferit pretextul unei acerbe confruntări la Constantinopol între ruși și francezi. În 1852 și 1853, rușii înarmează flota Mării Negre și organizează un detașament de debarcare în Bosfor de 15.652 de soldați, în concepția strategică țaristă impunându-se ideea unui atac prin surprindere. 3. 1853-1861 Redeschiderea crizei orientale în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
polonezi angajați în armata revoluționară maghiară, cerere refuzată prin insistența lui Stratford Redcliffe și Aupick. Privilegiile acordate catolicilor la locurile sfinte, pretinse de Franța, au oferit pretextul unei acerbe confruntări la Constantinopol între ruși și francezi. În 1852 și 1853, rușii înarmează flota Mării Negre și organizează un detașament de debarcare în Bosfor de 15.652 de soldați, în concepția strategică țaristă impunându-se ideea unui atac prin surprindere. 3. 1853-1861 Redeschiderea crizei orientale în deceniul al VI-lea al secolului XIX
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
care le vor trece la 22 septembrie, pentru ca la 16 octombrie Turcia să declare război Rusiei. În tot acest timp, n-au încetat negocierile menite să evite războiul. Șirul de proiecte, circulare și note este impresionant, dar fără efect, de vreme ce rușii nu abdicau de la pretențiile inițiale, iar atunci când lăsau anume portițe de ieșire, Stratford Redcliffe le închidea. Erorile diplomației țariste nu se cantonau numai în calculul conduitei previzibile a marilor puteri, ci și în cel al forței armate reale a Rusiei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]