18,930 matches
-
rusească cu adevărat, ca ea să înceteze de a mai fi un obiect de atracție și agitație românească și să fie în mod organic cu Rusia, e nevoie să-i facem pe locuitorii ei, prin intermediul școlii, cel puțin pe jumătate ruși. Spre această țintă tinde tocmai sistemul de învățământ public, adoptat acum de ocârmuire”, afirma la sfârșitul secolului XIX un înalt demnitar rus. Deși politica de rusificare a devenit mai intensă și a fost susținută, după 1870, de aparatul de stat
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
cu un grai întrucâtva diferit, influențat de limba slavilor vecini. Sub - dialectul vorbit la est de Carpați, folosit și în unele părți ale Ucrainei, nu se distingea prea mult de varianta limbii române vorbită în celelalte provincii locuite de români. Rușii nu au pretins în mod hotărât, până la 1917, că moldovenii și vecinii lor din Regatul României ar fi două națiuni separate, activitatea lor s-a îndreptat mai ales spre rusificare, spre adormirea sentimentului național de orice natură și, ca
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
noua „știință” a avut efecte cumplite. Ca rezultat a aplicării noilor teorii și metode de deznaționalizare și de constituire a unor noi identități, în 1989, din 139 milioane de cetățeni ai celor 14 foste republici sovietice, 25 milioane se declarau ruși, iar alți 11,5 milioane de neruși declarau limba rusă ca limbă maternă. În plus, 52,5 milioane declarau că vorbesc limba rusă fluent, ca a doua limbă sau, în cazul Moldovei, ca limbă de comunicare interetnică. Așadar, aproximativ două
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
în sfera sovietică după 1944. Pentru a crea un cadru propice, autoritățile sovietice au adoptat, în primele două decenii de la anexare, o serie de măsuri dure care au constat în secătuirea economiei, în colonizările masive (peste un milion de ruși), eliminarea elitelor românești și a tinerilor români, clasa activă a provinciei, deportări, înrolări, constituirea de detașamente de muncă trimise în URSS și prin foamete. La baza rusificării a stat impunerea învățământului în limba rusă - au fost aduși peste o mie
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
limba rusă - au fost aduși peste o mie de învățători din Rusia și Ucraina, cadre didactice care nu fuseseră corupte de regimul regalo-fascist din timpul stăpânirii românești -, introducerea limbii ruse în administrație, îndepărtarea românilor din forurile de conducere. Procentul de ruși din RSSM a crescut între 1940 și 1959 de la 7,2% și 10,2%, iar cea pentru populațai ucraineană de la 9,7% la 14,6%. Deportări succesive au avut loc în anii 1941, 19441948, în 6 iulie 1949, 1954 și
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
atribuirea de posturi pentru absolvenții de studii superioare, așadar pătura românească cea mai educată și activă și implicată politic a fost împrăștiată pe tot cuprinsul statului sovietic. Astfel, în 1944, din 1355 funcționari de partid și de stat, 1116 erau ruși și ucraineni, iar în Comitetul Central al PCM, doar 6 din 69 erau de naționalitate română. Chiar și atunci când moldovenii erau avansați în posturi de conducere sau de decizie, aveau prioritate mai ales cei din Transnistria, de mai multă vreme
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
și române nu exclude de loc dreptul fiecărei limbi la existență separată”. În general, rezultatul sesiunii științifice din 1955 a fost că s-a renunțat la înființarea și introducerea unei limbi literare moldovenești. Tot în această vreme, în 1956, savanții ruși R. Budagov și S. Berștein au elaborat un articol intitulat Cu privire la unitatea de limbă româno-moldovenească, a cărui publicare a fost însă tergiversată și amânată până în 1988. Răsturnarea de pe soclu a idolului, după 1953 a permis și publicarea la Chișinău a
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
este limbă română, iar cultura moldovenească - cultură română”. „Limba română a fost introdusă cu de-a sila în instituții și școli din care pricină basarabenii, necunoscând această limbă, nu puteau lucra nici în instituții de stat, nici în școli”; „cultura rușilor, moldovenilor, bulgarilor, găgăuzilor, ucrainenilor, evreilor și altor naționalități era sugrumată fără cruțare”. La sfârșitul deceniului al șaptelea, amplificarea neînțelegerilor dintre regimurile comuniste de la București și Moscova au pus din nou în discuție natura raporturilor dintre limba română și cea moldovenească
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
alte instituții de istorie, iar unii arestați în anii următori. În cadrul Academiei, secția de istorie a căpătat drept conducători pe Mihai Roller și pe Petre Constantinescu - Iași. De asemenea, istoriografia era direct aservită spiritului sovietic, iar rolul slavilor și al rușilor în istoria României, amplificat până la proporții monstruoase. În 1949 apărea lucrarea cu titlu relevant a lui Petre Constantinescu - Iași, Știința istorică sovietică - adevărata știință a istoriei. În scrierile sale, Mihail Roller sublinia, și el, rolul decisiv pe care l-au
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
istoria României, amplificat până la proporții monstruoase. În 1949 apărea lucrarea cu titlu relevant a lui Petre Constantinescu - Iași, Știința istorică sovietică - adevărata știință a istoriei. În scrierile sale, Mihail Roller sublinia, și el, rolul decisiv pe care l-au jucat rușii în istoria românilor. Referindu-se la Basarabia, vedea în evenimentul din 1812 unul de două ori benefic: eliberarea de sub jugul turcesc (făcând abstracție de faptul că cea mai mare parte a teritoriului aparținea Moldovei) și pătrunderea unor idei progresiste: „s-
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
și note privind istoria României din 1952. În Istoria Republicii Populare Române din 1956 reflectă în mod antitetic evenimentele din 1812 și 1918: „Basarabia a fost smulsă din sistemul Imperiului Otoman și eliberată de sub barbarul jug turcesc. Sub influența statului rus, mai dezvoltat, a fost grăbit procesul de descompunere a feudalismului, precum și procesul de dezvoltare a sistemului capitalist, ceea ce în mod obiectiv, a însemnat, cu tot caracterul înapoiat al politicii țariste, un fapt înaintat (...) Guvernul reacționar român (...), folosind situația grea a
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
acest lucru, când la Carlowitz, presată de poloni să le cedeze MoldoVlahia, ea răspunde că nu are dreptul de a face vreo concesiune teritorială, deoarece capitulațiile nu-i confereau decât un drept de suzeranitate”. „În timpul ultimei lor ocupații în Principate, rușii s-au arătat așa cum sunt: jaful și ocuparea Basarabiei au spulberat toate iluziile. De altfel rusul este complicele fanarioților”. „Limba română e un fel de italiană orientală. Băștinașii din MoldoVlahia se numesc ei înșiși români, vecinii lor îi denumesc vlahi
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
are dreptul de a face vreo concesiune teritorială, deoarece capitulațiile nu-i confereau decât un drept de suzeranitate”. „În timpul ultimei lor ocupații în Principate, rușii s-au arătat așa cum sunt: jaful și ocuparea Basarabiei au spulberat toate iluziile. De altfel rusul este complicele fanarioților”. „Limba română e un fel de italiană orientală. Băștinașii din MoldoVlahia se numesc ei înșiși români, vecinii lor îi denumesc vlahi sau valahi”. „Succesiunea rapidă a domnilor a agravat răul și a făcut ca Rusia, sub pretext
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
o autoritate absolută. Pe aceeași linie merge și apropierea României de China. Pe drumul de întoarcere de la Beijing, o delegație românească a vizitat Moscova și a arătat că liderii chinezi le-ar fi comunicat că au la cunoștință faptul că rușii au luat românilor Basarabia (lucru pe care membrii delegației nu au ținut să îl contrazică). În 1966, cu ocazia celei de a 45 aniversări a PCR, Nicolae Ceaușescu condamna afirmațiile cuprinse în rezoluțiile congreselor al treilea, al patrulea și al
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
în timp ce, pe aceeași pagină a revistei, se publică datele unui recensământ din 2004, care ar fi înregistrat 76% moldoveni (de menționat că numărul lor a crescut cu 6% în ultimul deceniu și jumătate), și doar 8,4% ucraineni, 5,9% ruși, 4,4% găgăuzi, 2,2% români, 1,9% bulgari (încât proporția populației care folosește limba rusă ca mijloc de comunicare cotidiană, inclusiv ucraineni și găgăuzi rusofoni, ar fi de aproximativ 10-15%). Lingviștii serioși au fost unanimi de altfel în a
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
râvnitori râmători ai Moldovei a fost domnul valah C. Brâncoveanu, care în repetate rânduri s-a amestecat obraznic în treburile interne ale Moldovei, a împiedicat venirea la tronul Moldovei a lui Dimitrie Cantemir în 1710, a trădat pe moldoveni și ruși la 1711. În cinstea acestui trădător și uneltitor împotriva Moldovei, românizatorii din primărie au rebotezat o stradă a Chișinăului. Istoricii din diferite țări au scris despre dușmănia voievodului valah Vlad Țepeș față de Ștefan al III-lea cel Mare, domnul
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
Această realitate (folosirea etnonimului „moldovean” n.n.) este confirmată și de moldovologul american Ch. King, care constată: <<Recesămintele imperiale foloseau termenul moldovan pentru a descrie majoritatea populației Basarabiei, dar acest termen era folosit de populație însăși, nu era o invenție a rușilor>> (Moldovenii, 2002)”. Condamnați sunt și unii autori străini care se mulțumesc să rezume opiniile autorilor români, pe care le consideră „buche de adevăr”. Astfel, J. Noizille, care „crede că tot ce zboară se mănâncă”, a alcătuit „o banală culegere de
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
cifra este evident falsificată), Petru Cornea se exprima în felul următor în aceeași publicație „Comunistul”, în 2003: „dezbinarea etnoculturală a poporului moldovenesc la sfârșitul secolului XIX a fost o urmare a formării națiunii românești, a politicii „latinizării”. În componența Imperiului Rus, moldovenii și-au păstrat suveranitatea culturală, conștiința națională moldovenească, conștiința de „moldoveni”, glotonimul „limba moldovenească”, scrisul chirilic moldovenesc”. Sigur domnul Cornea nu a citit amintirile lui Ion Pelivan, învățăcel la Seminarul din Chișinău pe la sfârșitul secolului XIX, care reușea să
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
sau le citise. Dar domnul Cornea continuă pe același ton apologetic la adresa anexării, stăpânirii și exploatării provinciei românești de către Rusia: „creșterea de șase ori a numărului de moldoveni pe parcursul celor 106 ani de dezvoltare a regiunii în componența Imperiului Rus, precum și acea împrejurare că spre sfârșitul acestei perioade doar 30% din ei înțelegeau limba rusă dezmint răspânditele teze despre rusificarea lor”. Ceea ce nu înțelege domnul Cornea este că procesul de deznaționalizare al unui popor începe cu elitele acestuia, după care
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
a „vorbi” această limbă. Iar dacă numărul de „moldoveni” a crescut până în 1918 de șase ori, cel al minoritarilor a crescut de aproape ... 30 de ori, așadar un ritm de creștere de cinci ori mai mare pentru minorități, inclusiv pentru ruși și ucraineni. Și alte efecte benefice a avut stăpânirea rusească asupra Basarabiei: „realizarea (? n.n.) mărfurilor basarabene în Rusia Centrală îi asigurau regiunii venituri nemaivăzute”; „moldovenii au împrumutat de la ruși idealurile politice și valorile lor și le-au tradus la viață
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
de creștere de cinci ori mai mare pentru minorități, inclusiv pentru ruși și ucraineni. Și alte efecte benefice a avut stăpânirea rusească asupra Basarabiei: „realizarea (? n.n.) mărfurilor basarabene în Rusia Centrală îi asigurau regiunii venituri nemaivăzute”; „moldovenii au împrumutat de la ruși idealurile politice și valorile lor și le-au tradus la viață (se referă oare la ideologia bolșevică? n.n.). Includerea Basarabiei în componența Rusiei a însemnat înfăptuirea programului de mișcări moldovenești de eliberare națională (!!!). Alipirea Basarabiei la Rusia, în anul 1812
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
al Imperiului Rus i-au asigurat, de asemenea, puterii ruse din Basarabia o aprobare religioasă”. Se pare că revenim la retorica lipsită de orice bază științifică din anii ’40 și ’50, de proslăvire a stăpânirii sovietice, a fratelui mai mare rus (vezi capitolul I). A afirma că, în 1856, a avut loc „înstrăinarea de Rusia a fâșiei de pământ de-a lungul Prutului și Dunării” poate fi privită ca o invitație la anexarea Basarabiei, din nou, de către Rusia, și este o
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
poporului moldovenesc, pentru că un păstor român nu este pomenit, iar cei care afirmă că ar fi simbolul poporului român (păstorul vrâncean și cel ungurean) ar fi trădători ai „poporului moldovenesc”. Pare a fi oarecum cinstit atunci când afirmă că românii și rușii au depus eforturi de a îndepărta de istorie și cultură pe moldoveni, de limba națională moldovenească, însă rușii sunt pomeniți doar de cinci ori, iar URSS doar o dată. În schimb face aproximativ 200 de aprecieri negative la adresa românilor. Iată câteva
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
român (păstorul vrâncean și cel ungurean) ar fi trădători ai „poporului moldovenesc”. Pare a fi oarecum cinstit atunci când afirmă că românii și rușii au depus eforturi de a îndepărta de istorie și cultură pe moldoveni, de limba națională moldovenească, însă rușii sunt pomeniți doar de cinci ori, iar URSS doar o dată. În schimb face aproximativ 200 de aprecieri negative la adresa românilor. Iată câteva dintre acestea: „autorii români marginalizează, interpretează arbitrar sau chiar denaturează informațiile istorice cu privire la termenii Moldoveni, limba moldovenească, Moldova
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
mai sus Tudor Chifian). Autorul insistă pe deosebirile dintre români și moldoveni și nu face nici un fel de referire la deportările, exterminările și foametea din 1945-1965. Nu citează, în analiza specificului limbii moldovenești, autori români, ci doar „savanți notorii” sovietici (ruși) din anii ‘50 și ’60: „știința universală, însăși istoria au demonstrat ... că denumirea de limbă moldovenească este creată, ocrotită folosită de moldoveni”. La acea vreme, cartea lui Vasile Stati - Petre P. Moldovan s-a bucurat de aprecierea pe care o
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]