7,832 matches
-
Raconto d'autunno ("Poveste de toamnă") este evident o rescriere inspirată de Prăbușirea casei Usher ca și de Ligeia ale lui Edgar Allan Poe. Maestrul fantasticului italian este vizibil inspirat de către scriitorul american plasându-și povestirea, care îl conduce pe narator către o antică locuință cu arhitectură simbolică și semnificativă, sub semnul unei "zile de toamnă, zi apăsătoare, întunecată și mută"427 cu nori grei și joși într-un cer lugubru. Singurătatea, rătăcirea și melancolia însoțesc mersul fugarului, urmărit și persecutat
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
lugubru. Singurătatea, rătăcirea și melancolia însoțesc mersul fugarului, urmărit și persecutat într-o "întunecime întristătoare", fără hrană, ud până la piele pe o ploaie înghețată, în căutare de refugiu. Prăbușirea casei Usher este și ea, într-adevăr, o chestiune de ospitalitate: naratorul chemat de un vechi prieten, vine să stea câtva timp lângă gazda sa chinuită de un secret angoasant care îl macină. Din ne-spus în aluzii, teama câștigă progresiv teren până în momentul funestei revelații, cea unui secret refulat care reapare
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
nimic de mulți ani? Mai întâi este vorba de a găsi lângă un prieten o societate în lupta cu singurătatea, un reconfort pentru chinul său, o ușurare a bolii sale. Dar și (fiindcă Roderick a fost un prieten intim al naratorului și îl cunoaște așadar bine) ca să-i împărtășească angoasa și nebunia. Gazda își primește cordial oaspetele, dar cu o cordialitate empatică "asemănătoare cu efortul unui om de lume plictisit, care se supune unei circumstamțe". În ciuda unei sincerități de care naratorul
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
naratorului și îl cunoaște așadar bine) ca să-i împărtășească angoasa și nebunia. Gazda își primește cordial oaspetele, dar cu o cordialitate empatică "asemănătoare cu efortul unui om de lume plictisit, care se supune unei circumstamțe". În ciuda unei sincerități de care naratorul nu se îndoiește, totul în atitudinea gazdei este dublu, ambiguu. Gazda rămâne mută, paloarea sa cadaverică, o anumită incoerență sau inconstanță în manierele sale stârnesc mirarea. "Acțiunea sa era când vioaie, când indolentă". Comportamentul lui Roderick urmărește să-l ia
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
să se disculpe, al unei drame despre care el nu dă nici o explicație. Pictură, muzică și poezie oferă spectacolul unei stări în măsură să suscite totodată milă și teamă. Cât despre Mad Trist nu din întâmplare ajunge el în mâinile naratorului care îl decorează cu titlul favorit al lui Roderick Usher. Povestea naivă și barocă (după cum o califică naratorul) este o punere în abis a ceea ce se întâmplă în casa Usher, o poveste de ospitalitate refuzată (cavalerul Etherred udat de ploaie
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
spectacolul unei stări în măsură să suscite totodată milă și teamă. Cât despre Mad Trist nu din întâmplare ajunge el în mâinile naratorului care îl decorează cu titlul favorit al lui Roderick Usher. Povestea naivă și barocă (după cum o califică naratorul) este o punere în abis a ceea ce se întâmplă în casa Usher, o poveste de ospitalitate refuzată (cavalerul Etherred udat de ploaie și temându-se de izbucnirea unei furtuni încearcă să intre în casa pustnicului) care se termină prin achiziționarea
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
adevăr neospitalitatea ei funciară, neospitalitate fizică mai întâi, în închiderea, singurătatea, claustrarea ei, în părăginirea și secretul ei. Stăpânul casei este ultimul descendent al familiei care nu va mai primi niciodată supuși noi în sânul ei. Ceea ce se oferă vederii naratorului, înainte ca el însuși să devină victimă, este spectacolul excluderii, prin locul său de martor ignorant (ignorând cauzele răului), neputincios în fața manifestărilor unui Eros negru și aruncat, în cele din urmă, afară, din acest sumbru conac care, în mod narcisist
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
cauzele răului), neputincios în fața manifestărilor unui Eros negru și aruncat, în cele din urmă, afară, din acest sumbru conac care, în mod narcisist, face implozie în el însuși pentru a dispărea "la picioarele sale", lăsat prada, iremediabil, unei singurătăți înghețate. Naratorul lui Landolfi, zărind un fum măturat de vânt, "fum foarte melancolic în sine" care se ridică în aerul umed și aproape întunecat, descoperă o casă așezată pe un platou, rezidență burgheză sau conac în care caută "adăpost și hrană". Casa
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
cu furie, aproape agresiv, cum trosnesc copacii mari din jur și acest zgomot mă cufunda în cea mai copleșitoare melancolie"). Mai târziu, o ceață sufocantă (maladivă, "morbidă") îl va împiedica să iasă din casă. Ca și în Prăbușirea casei Usher, naratorul este cuprins de o "anumită teamă nerațională și nedefinnită" în fața frumuseții sălbatice a unui loc bântuit de un farmec obscur care pune nervii la încercare 429, teroare care totuși nu este lipsită de curiozitate: "Dincolo de nevoia de a găsi un
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
totuși nu este lipsită de curiozitate: "Dincolo de nevoia de a găsi un adăpost, încercam de fapt nevoia de a termina cu povestea asta". Care poveste? Nu știm și nici nu o vom ști. În acest climat nu lipsit de onirism, naratorul care fuge de o misterioasă persecuție, găsește un loc care ar putea aduce un răspuns la ceea ce constituie secretul misterioasei sale identități. Și aceasta sub forma unei dorințe de ospitalitate care pune în mișcare o asemenea căutare, atât de insistentă
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
de vitală, plasată sub semnul oximoronic al frumuseții terifiante, al farmecului oribil, al unei Meduze încriptate 430. Ca și la Poe, locuința are fără îndoială o înfățișare fantastică care se explică totodată prin natura locurilor și prin starea psihologică a naratorului, care adaugă: "Și poate alte împrejurări care îmi scăpau" contribuiau astfel la crearea unui mister în raport cu ne-spusul anonimului fugar și cu o secretă dorință de secret. Fantasticul se dezvoltă prin limbaj, prin numirea lucrurilor. Astfel, el zărește o sală
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
locuința Usher, casa sperată este și o amenințare care irită nervii. "Mușcătura imperioasă a foamei, o dorință nesfârșită de odihnă și de cordialitate umană" se amestecă cu fantasmele unei respingeri, ale unei neospitalități fundamentale, ale unei arhaice ostilități, anticipate de către narator care își imaginează pe locatari că se baricadează împotriva intruziunii sale, el care este poate un patriot, un spion, un trădător, un individ rău intenționat 433. Când bate la ușă, "din măruntaiele casei se ridică un zgomot adânc și surd
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
întărească dorința de a vedea, de a ști și de a-și apropria acest loc misterios (dar "este oare cu adevărat un mister în această poveste?")439. Desfundând geamurile ferestrelor, proiectând să omoare câinii care se găsesc într-o încăpere, naratorul este confruntat cu cei doi cerberi paznici ai locurilor a căror agresivitate este proporțională cu intensitatea de refulare a stăpânului lor. In nici un alt roman nu este mai bine descrisă funcția câinelui drept marcator al limitei, al unei limite deosebit de
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
s-ar fi aliat unei profunde rătăciri, unui anume fel de disperare")440. Ospitalitatea acordată cu părere de rău "după o veche tradiție" nu poate fi decât foarte scurtă, fără ca motivele scurtimii să fie explicitate de către gazdă. Confruntarea, dialogul între narator și gazda sa are și aici analogii subliniate cu Prăbușirea casei Usher. În cele două povestiri, un vizitator exterior sosește într-o casă izolată, veche și încearcă să dialogheze cu gazda sa care are un comportament straniu, ce suscită teamă
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
lecturi anacronice (în bibliotecă are cărți vechi cu caractere din secolul al XVII-lea, "vechi cronici regionale în latină și în italiană"), cărți bogat legate, împodobite cu blazoane) caracterizează aceste ființe fantastice care par să fi scăpat timpului. Iar atașamentul naratorului față de personajul straniu este același. "Lucru straniu", constată el, nu se gândește deloc să plece după ce s-a odihnit și a mâncat. Pericolul, în acea vreme, de a rămâne într-o casă oricare ar fi fost ea, și chiar ceea ce
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
care ar putea să-i ia locul 446, împotriva lumii exterioare (în care se desfășoară povestea), dar și împotriva propriei sale dispariții. Atunci când țăranul "sosit din lumea celor vii" și unic vizitator al acestui loc pustiu trist și singuratic pleacă, naratorul are "impresia de a fi în lumea morților". Bătrânul al cărui nume îl ignorăm 447, este ca și Roderick Usher, ultimul descendent în linie directă al uneia dintre cele mai nobile familii din provincie. El are ca și acesta o
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
omenească sau un animal [...] o ușă se trânti, sau, mai degrabă, fu trăntită cu putere"449, obloanele se trântesc ("să fie aceași mână invizibilă?"), un scaun cade, un dulap trosnește. Ne amintim că în episodul cu Mad Trist, citit de către narator lui Roderick Usher, zgomotul însoțește cu violență povestea unei ospitalități violate. Ethelred ridică măciuca și "din câteva lovituri își deschise repede drum, printre scândurile ușii, cu mâna sa de fier; și trăgând cu putere către el, făcu să să crape
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
era mai mult decât o simplă curiozitate")452 pe care un poem de dragoste de Tasso, însemnat cu unghia, a făcut-o să se nască. "Femeie, cuvânt care, el singur, mă face să freamăt de melancolie și de suavitate", explică naratorul amintindu-și de o lungă continență forțată. Descoperirea unor bibelouri feminine îl cufundă în idei melancolice. Dar reveria lui capătă formă și conținut la vederea unui portret, care pare să vină dintr-o nuvelă de Poe453 , portret care îl privește
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
cufundă în idei melancolice. Dar reveria lui capătă formă și conținut la vederea unui portret, care pare să vină dintr-o nuvelă de Poe453 , portret care îl privește și îl interpelează prin prezența lui prea puternică. Și el, ca și naratorul din Ligeia care se întreabă asupra secretului ochilor ei, este posedat de dorința de descoperire ("possedded with a passion to discover", scrie Poe). Ochii mari, întunecați, privirea lor adâncă au un caracter comun cu cei ai bătrânului: Aceeași tristețe sălășuia
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
adânc, într-un loc respingător în care domnesc monstruoase flori de mucegai ("dar dacă le apucai, ele se dizolvau cu totul într-un simplu voal de umiditate în mână")459 începe să apară adevărul: Lucia. Rătăcirea care pune stăpânire pe narator ("Cuprins de tristețe, tulburat, și tot mai rătăcit...")460, traversând misterul camerei galbene 461 și îmbătat de parfumul femeii în negru, îl pune în fața propriei nebunii: "Așadar această femeie greu de definit (greu de definit și în mine însumi)462
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
să o ascundă în ea. Larva imundă, creată de o dragoste disperată și o imensă dorință nepotolită 463 nu poate decât să suscite oroare și dezgust: "Nu aceasta era femeia pe care o iubea, pe care o iubeam"464. Când naratorul se întoarce, după două săptămâni, este întâmpinat, în ciuda temerilor sale ("fusesem un oaspete puțin apreciat, ce puteam să cred despre primirea ce avea să-mi fie rezervată?")465, pe prag, de către o femeie, Lucia fiica, dublul mamei sale. "Stranie logică
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
amoroasă care se joacă, inclusiv incestul între tată și fiică (prefigurată în Poe) ("prea multe lucruri, de altfel, doar presimțite în cuvintele fetei, și de care spiritul meu, obișnuit cum era cu ce e mai rău, fugea îngrozit")467. Dar naratorul ascunde o parte din secretul său cititorului ("nu voi povesti ce s-a întâmplat sau ceea ce s-a spus atunci: anumite lucruri trebuie să rămână tăinuite în inima mea")468, menținându-l parțial cum a știut să o facă Henry
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
să reflectăm la cât de explozive sunt profunzimile întunecate și cât de mult cavoul este imaginea însăși a unei memorii refulate. Totuși, o întreagă parte a povestirii este de- construită, atunci când tânăra femeie explică ceea ce apăruse atât de secret pentru narator: "Iată așadar care erau grozavele mistere (ea continuă pe un ton de suprem dispreț) și iată-le acum lămurite, după ce v-au frământat atât și după ce nu ați șovăit să violați pentru ele intimitatea noastră cea mai sfântă"470. Imaginea
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
angoasă a unei deposedări de ceea ce constituie fundamentul însuși al identității sale. Și totuși, în strania familiaritate care pare să existe între cei doi protagoniști (fiindcă pe lângă unele semne de conivență - și înrudirea pe care o întrețin prin aceeași dragoste -, naratorul se gândește că nu ar fi putut niciodată să intre în casă fără acceptul bătrânului, nu putem să nu observăm că există aici o formă de ne-spus elocvent din partea sa, un fel de "a ascunde pentru a arăta fără
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]
-
abis a textului prin intermediul poemului, desenului, ariei muzicale sau literaturii (textul trimițând printr-un joc nesfârșit la un text anterior, care nici el nu ar putea fi primul). Forma artistică drept loc de secretudine este romanul însuși (lucru la care naratorul face aluzie în mod eliptic atunci când pentru a justifica întregul roman care va urma, termină astfel primul capitol: "Dincolo de necesitatea de a găsi un adăpost, simțeam de fapt nevoia de a isprăvi odată cu această poveste"). Este sigur că secretul nu
[Corola-publishinghouse/Science/84946_a_85731]