18,784 matches
-
și Thomas, evoluția / schimbarea e compusă dintr-o aglomerare de mici schimbări neobservate imediat, dar care pot modifica de la o generație la alta "stocul de tradiții" lăsând "iluzia identităților". Deci, chiar dacă diagnoza identității realizată la momentul Tk pare corectă, numai mărturia lui Cronos poate dezvălui corectitudinea sa. CAPITOLUL 6 SUDIU DE CAZ IDENTITATEA SOCIOCULTURALĂ LA TINERI: STATU-QUO ȘI PROTEISM Am arătat în ultimul capitol ce este și cum se poate studia identitatea socioculturală. A venit momentul să încercăm să răspundem și
by Horaţiu Rusu [Corola-publishinghouse/Science/1049_a_2557]
-
în Occidentul putred. A, să nu uităm de "Prometeii zilelor noastre", compozițiile gigant din holul aceleiași Case a Tineretului, din zilele de avînt și achiziții ale artelor plastice ieșene, nici de cele trei fresce din sala Coandă a Palatului Culturii, mărturii ale citadelei de pe malurile Bahluiului socialist, nici de, o! o!, epopeea traco-dacico-voievodalo-socialistă semnată, în Sala Pașilor Pierduți, de artistul poporului. Sălașa. Ce vremuri! Ce vremuri! Vorba ălor doi octogenari de Dorohoi. Zice unul: ce bine era în vremea lui Stalin
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
magistru, induce același aer demonic. E greu să te sustragi acestei hipnoze, amplificată de mîinile cu degete viril-agile, de prestidigitator, de papionul cu buline, de batista butonierei, hipergonflată. Dar mai ales... mai ales... de privirea brună, părelnic brună. Părelnic, pentru că mărturia fostului student Mihai Șora explică enigma acestei priviri: magistrul era ceacîr, unul din ochi era albastru, celălalt verzui. 18 decembrie E înduioșător cît talent avem în a ne dezavua, cîtă vocație (nou descoperită) în a ne adulmeca vintrele și a
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
descălțîndu-și luxosul pantof de ștaif mic-burghez și amenințînd cu el Adunarea ONU. Știa prea bine Nikita că într-un conclav subțire ca acela n-o putea face cu cizma ostașului eliberator. (O lacună istorică totuși: nimeni nu ne-a lăsat mărturie a ce mirosea pantoful persuasivului orator.) Cît de bizară ne pare nouă, azi, recuzita de atelier a pictorilor de altădată! Pentru natură moartă, mai de fiecare dată cam aceeași (doar sumare permutări de obiecte), existau, acolo, pe raft, o gutuie
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
a strecurat în raftul suprasaturat o carte de o manieră scriptică ieșită din comun (Grand-père, 2001, tradusă acum la Editura Vivaldi: Bunicul). Îndurînd, alături de frățiorul ei, inconștientele (?) umilinți produse de colosalul bunic, Marina a rezistat parcă doar pentru a depune mărturie. Și a făcut-o cu un talent de o luciditate înmărmuritoare. Producînd, în definitiv, o carte, dar de fapt lăsîndu-ne mărturia unui personaj cu care lumea civilizată nu se va mai întîlni niciodată. E de parcurs, evident, întregul volum dintr-
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
Bunicul). Îndurînd, alături de frățiorul ei, inconștientele (?) umilinți produse de colosalul bunic, Marina a rezistat parcă doar pentru a depune mărturie. Și a făcut-o cu un talent de o luciditate înmărmuritoare. Producînd, în definitiv, o carte, dar de fapt lăsîndu-ne mărturia unui personaj cu care lumea civilizată nu se va mai întîlni niciodată. E de parcurs, evident, întregul volum dintr-o suflare, dar pentru acum, frugal, de reținut, la întîmplare, mostre ale unui scris paralizant. Prin luciditate. Prin... plasticitate (nepoata lui
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
mentalităților, datorate lui Ștefan Lemny și lui Daniel Barbu. Am stabilit convențional drept limită inferioară de timp pentru intervalul la care trimit data întemeierii statelor medievale românești (jumătatea secolului XIV) − pentru că imaginarul local (în care intră legendele fondatoare), ca și mărturiile materiale (documentele), îi acordă un loc proeminent. Drept limită superioară trasez începutul modernității − momentul apariției ideilor iluministe în cultura română -, dat fiind caracterul stabil al formelor imaginarului, precum și al ideilor politice pe care acesta le reflectă. Speculum speculorum - imaginea dintr-
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
peisaj al ideilor câteva referitoare la fenomenul în sine, nu la o perioadă anume. Speculum mundi desemnează aici oglindirea lumii medievale în texte ale perioadei respective - deși studiul se putea extinde și către imagini vizuale sau către celelalte tipuri de mărturii. Ne interesează însă acum scriitura care reflectă, fie și fragmentar, nu doar istoria, ci și imaginarul colectiv; precum în oglinzi aflate față în față, este posibil să surprindem în ea liniile directoare care îl traversează și care ordonează memoria colectivă
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
pentru societatea românească de azi imaginarul medieval nu este întotdeauna atât de departe precum am crede. Îi dăm dreptate astfel lui Gilbert Durand, care identifică în structurile antropologice ale imaginarului locuri comune fără vârstă, așa cum le găsim prezente și în mărturiile medievale. Să fi rămas fundamentele gândirii colective neschimbate? Ieșirea din medievalitate este mai spectaculoasă în occident, în "scenografie" și în formele discursive, deși imaginarul își păstrează în mare parte vechile structuri. Istoria lui devine mai dinamică pe măsură ce se apropie de
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
de la istoria pozitivistă la un discurs interpretativ), instrumentarul științific (mai bogat, în plus interdisciplinar), metodele de lucru, ci și competența generală a publicului de a înțelege și de a integra cultural moștenirea medievală. Pentru că cercetarea de față este interesată de mărturia scrisă și de relevanța sa pentru imaginarul colectiv, ne vom opri pe larg, din întreaga literatură de specialitate oferită de școala franceză, asupra lucrării lui Jacques Le Goff, Imaginarul medieval. Nu pentru abordări comparative sau pentru comentarea analizelor sale, ci
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
Corpusul de documente folosit pentru exemplificare va apărea în comentariu însoțit de trimiteri punctuale la imaginea plastică și la monumentul arhitectural. Așa cum anunță și Le Goff, scriitura nu mai poate fi privită autonom și nici doar intertextual sau contextual. "Textul-testis", mărturie, și "textul-textum", țesătură de discursuri, simboluri, imagini, reflexe de mentalitate (Fonio 16), constituie cele două fețe ale "textului-monument", care adună în el semnificații ale trecutului și deține resurse pentru o reintegrare viitoare a sa. Discursul public și imaginarul colectiv garantează
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
În teoria actuală a imaginarului modernității, memoria colectivă, spre exemplu, nu mai e garantul datelor și al documentelor oficiale, martorul unei istorii continue și glorioase a eroilor reali, ci este spartă, discontinuă, uneori incoerentă, un mozaic de texte și de mărturii diverse, nu atât de ușor de corelat. Timpul însuși e văzut ca fiind fragmentar, "propriu" fiecărui individ sau fiecărei structuri, fiecărei unități discursive sau fiecărei opere în parte, dublat și menținut ca pe o pernă de aer de timpul fizic
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
asupra istoriei și susține o nouă formă în care ea ne este accesibilă, ca un mozaic de istorii. Introduce așadar multiplul în reconsiderarea trecutului, fără să renunțe la materialul istoric, pe care îl reconsideră, îl redefinește, îl completează cu noi mărturii (ce țin de civilizație și de cultură). Narațiunea tinde să-și subordoneze conceptual orice manifestare a trecutului păstrat în formă abstractă sau materială, pentru că, în perspectiva noii istoriografii, în orice "martor" s-ar putea afla in nuce o structură latentă
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
direcția politicului, o preocupare nu recentă în filosofia contemporană a istoriei, ci doar tratată interdisciplinar dinspre istoriografie. Interpretarea textului în relație cu categoria temporalității și cu modalitățile de structurare a narațiunii a demonstrat istoricilor de la Annales că orice tip de mărturie poate susține noul discurs științific cu privire la mentalul colectiv și, implicit, la imaginar: textele filosofice sau literare, imaginile plastice sau monumentele arhitecturale. Cercetătorul care se afirmă în anii 2000 (se poate înțelege de asemenea și istoricul literar, istoricul de artă, al
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
în istoria civilizației, precum: istoria literară (pentru cea medievală, Paul Zumthor), istoria artei (readucerea în prima linie a lui Erwin Panofsky și Ernst H. Gombrich, dintre mulți alții), teoria literară, dar și teoria imaginii (Pierre Francastel), istoria textului și a mărturiilor religioase (Henry-Irénée Marrou). Cercetătorii domeniului mentalităților au preluat și ei puncte de vedere asupra imaginii și imaginarului din teoriile literare și ale artelor plastice. Studiile lor acordă în momentul de față în special în școala franceză o atenție specială filosofiei
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
al cercetării de față este textul istoriografic medieval, însă discuția despre viziunea contemporană asupra istoriei explică utilizarea noțiunii de narațiune ca factor fundamental în abordarea sistemică a imaginarului. Direcția științifică pe care o urmez reface imaginea trecutului prin coroborarea tuturor mărturiilor păstrate. Unitățile în sine se bucură de un statut egal, ceea ce nivelează câmpul în care ele sunt inserate. Doar că, pentru a le înțelege mai bine, analistul are dreptul să le coreleze altfel decât până atunci (în spiritul unei etici
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
ansamblu de vase comunicante este posibilitatea de a combina un model (sistem teoretic) al imaginarului cu schema (matricea) organizării lumii medievale (atât a celei concrete, cât și a celei simbolice), așa cum îmi apare ea sau cum cred că o redau mărturiile scrise. Practic, formula teoretică "va curge" (ca să rămân în câmpul metaforic pe care l-am propus pentru vizualizarea metodei) printr-o formă datată istoric din trecutul nostru comun. Există, așadar, ca în orice metodă ne-pozitivistă, un factor subiectiv, legitimat
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
îi prezinte complexitatea cu ajutorul mai multor noțiuni și exemple, și nu doar antropologice. În acest fel, imaginarul poate releva și discontinuitățile, și transformările ce pot avea loc oricând în structurile sale, uneori chiar în cele de adâncime, dat fiind că mărturiile materiale care îl reflectă sunt simptomatice în raport cu gândirea colectivă. Ce anume au în comun cele două rețele (folosesc alternativ în funcție de contexte și noțiunile de schemă, sau model, sau matrice) și ce diferă, în afară de faptul că doar una are o referință
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
gândirea simbolică (logică) sau mitică (narativă). Datele lui concrete sunt relevante în analiza mediului, a condițiilor de viață, a relațiilor interumane, pentru reconstituiri și recuperări de cadre de civilizație sau de fragmente relevante de viață materială. Imaginarul corpului, oglindit de mărturii, este el însuși un testimonial cu rol antropologic, istoric, sociologic, cultural și spiritual. Ceea ce interesează însă în mod aparte o teorie a imaginarului medieval este mai ales "ontofania imaginii", precum și posibilitățile de exprimare a teologiei iconodule sau iconoclaste, sensul epifaniilor
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
timpul, fundamentale pentru gândirea mitică medievală. Ele organizează componenta ceremonială a civilizației evului de mijloc; puternic ritualizată, aceasta devine transmițătoarea unei memorii antice, atașate de un mod de viață tradițional, esențial agro-pastoral (reflectat în povestiri, simboluri, drepturi cutumiare, diverse alte mărturii). Tocmai conservarea caracterului său tradițional îi asigură legitimitate și o existență relativ coerentă în timp. Totodată însă, pe urmele lui Durand, putem identifica în textul medieval și încadrări specifice, precum o "geografie istoricizată sau un timp geografic" (Walter, "L'Imaginaire
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
imaginarul său colectiv - încă patru secole sub semnul aceleiași "ordini" medievale. O dovedesc lucrările de analiză a gîndirii politice manifeste în decizii și fapte, dar și a textelor care o oglindesc, o dovedesc de asemenea patrimoniul material și cel imaterial, mărturii ale unei tradiții puternice, articulate, ancorate profund într-o civilizație conservatoare, în mod evident în mentalități, cutume și valori spirituale motivate de istorie și de nevoia mereu presantă de legitimare identitară și existențială. O ultimă imagine în oglinda teoriilor: unul
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
Sub denumirea generică de "determinanți", includ astfel la acest nivel ceea ce Jacques Le Goff eliminase din lista conceptelor cu care opera în teoretizarea imaginarului medieval. Îl mențin și îl vom regăsi și în al doilea model, dedus pe baza lecturii mărturiilor istorice românești. Dacă este să amintim prima interpretare pe deplin filosofică acordată acestei forme, atunci putem numi ideea de divin (Binele) la Platon (pe linia lui Parmenide), așa cum în mitologia (politică a) imperiului roman arhetipurile majore erau zeii întemeietori ai
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
imaginea plastică a autocratului înscăunat etc.). Cu semnul, în schimb, relația ei este mai slabă și mai puțin provocatoare. Imaginea simbolizată joacă un rol relevant în ceremonial, de aceea ea se manifestă deplin în texte și în programele iconografice, în mărturiile care descriu ceremonialurile de consacrare a puterii sau care redau portretul identitar; ea provoacă imaginația intelectuală, se bazează pe coduri culturale și pe cunoaștere; imaginea-semn are în schimb un caracter informativ, de aceea funcția ei se situează mai aproape de procedeul
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
timp. Schema sa conceptuală, așa cum am stabilit-o aici, se regăsește în orice model particularizat, care integrează oricum arhetipuri, mituri, coduri, imagini și simboluri. Imaginarul medieval, după cum îl vom configura și îl vom descrie, pe o "platformă" antropologică (în baza mărturiilor prezente în special în texte), manifestă și el o anumită logică internă și o articulare modulară, chiar dacă este străbătut, precum un teritoriu, de granița dintre cele trei zone care îl compun (laic, divin, demonic). Fiecăreia îi corespunde un tip de
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
le regăsim oglindite în texte istoriografice, religioase, "literare" (cărțile populare, spre exemplu) și "ne-literare" (scrieri "juridice" − pravilele, actele oficiale − documentele de cancelarie, notițe personale − însemnările pe cărți etc.), în programele iconografice, dar și în cadrul mentalităților (după cum le citim în mărturii), se grupează în două registre în "spațiul imaginar": laicul și religiosul - cel care include credința valorizată canonic (afirmată pozitiv) și credința valorizată popular (negată oficial, dar tolerată tacit). Ele vor genera o matrice, pentru că fiecare în parte întâlnește manifestările puterii
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]