20,716 matches
-
apoi anglo-saxone, după 1919! Măsura întîrzierii dezvoltării este comparată cu cea a centrului și vestului Europei și deranjează, astăzi ca și ieri, identitatea românească, cea care se crede europeană în mare parte. Sărăcia de astăzi provoacă două comportamente: unul acuză comunismul care a ruinat țara, celălalt acuză occidentalii care ar impune norme, un ritm și metode de dezvoltare străine spiritului românesc. Acestea se desfac în două tendințe: una vizează accelerarea procesului de integrare europeană, cealaltă ar vrea să îl frîneze. Aceste
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
Uniunea Muncitorilor Maghiari. Frontul Plugarilor a apărut, în plină criză economică din anii '30, la inițiativa lui Petru Groza, un țăran îmbogățit care s-a lansat în administrarea băncilor populare. La Deva, el are un hotel, magazine, un restaurant... Succesul comunismului în interiorul minorității maghiare din Transilvania îngrijorează autoritățile catolice, episcopul de Alba lulia, Mgr Maylath, menționează, în noiembrie 1933 existența unei infiltrații a "anarhiștilor" în sînul comunității de credincioși. El respinge ofensiva presei atee răspîndită de comuniști și difuzarea publicațiilor clandestine
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
nici o ameliorare. Abia scăpată de dominația rusă, ea a intrat sub dominația evreilor". Așadar, în perspectiva unei cruciade pentru eliberarea acestui ținut se organizează, în 1930, Garda de Fier: "Mă gîndesc să formez o nouă organizație națională, destinată să combată comunismul evreu, în care ar intra Legiunea Arhanghelului Mihail și diverse alte grupuri de tineri fără apartenență partinică. Cred că este cea mai bună modalitate de a face să reușească această expediție în Basarabia". Mesajul este antidemocratic. Democrația distruge unitatea poporului
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
uimi un vizitator francez, pe pastorul Clavier, care călătorea în România ca responsabil al unei misiuni ecumenice pentru Faith and Order: "De altfel, Miron Cristea nu vorbește aproape exclusiv decît despre politică, care pare să fie preocuparea sa esențială, șansele comunismului în Franța, prezența unui evreu la președinția Consiliului ocupînd în mod natural conversația. Patriarhul nu-și ascunde sentimentele, însă admite că există oameni care merg totuși prea departe, ca faimoasele Gărzi de Fier. El manifestă simpatie pentru aceștia și mulți
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
în timp ce patriile române democratică liberală sau național-fascistă fuseseră distruse de către istoria României socialiste. A existat tendința de a valoriza conflictele dintre persoane pe seama confruntărilor de idei, ca și cum linia de fractură se reducea la un raport între negru și alb, între comunism și anticomunism. Căderea regimului comunist în 1989 a permis limpezirea specificității angajamentelor fiecăruia dintre participanți. Există în România anului 1944 o alianță antinazistă între stînga comunistă și social-democrată, dreapta monarhistă, democrații liberali și național-țărăniști. A existat și o încercare eșuată
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
stalinist. Trebuie subliniat că stalinismul nu a fost numai un fenomen ideologic și politic. Aspectul său psihosocial este tot așa de important. Originile sale rusești, climatul dur și sever al războiului civil și al intervenției străine, anii traumatizanți ai unui comunism de război au creat condițiile care au instituit în partidul bolșevic o tradiție de dispreț marțial și de eroism în fața formidabilelor obstacole. Mai tîrziu, agresiunea antisovietică a devenit din ce în ce mai reală și, odată cu venirea lui Hitler la putere, ea a creat
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
stîngă intelectuală care a îndrăznit deseori să se exprime în opoziție față de Antonescu și și-a făcut visuri de viitor în privința îndepărtării terorii legionare și a antisemitismului. Coposu îi prezintă pe acești intelectuali ca pe niște "comunistoizi": ei vedeau în comunism un umanism de salon legat de idealuri umanitare... Reprezentanții minorităților străine, esențialmente ai minorității ungare, sînt numeroși în sînul acestei "generații" care nu vrea să se realizeze în ideologia naționalistă îmbinînd etnicismul și ortodoxia. Prima echipă a primului ziar comunist
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
bucurat de victoria lui Stalin. Mozes Rosen, care devine Mare Rabin al României în 1948, relatează în Memorii: "Evreii români aveau o imensă gratitudine, pe care eu o împărtășeam, față de Uniunea Sovietică. Nu era vorba de vreo simpatie oarecare pentru comunismul sovietic, ci de convingerea că URSS ne-a salvat viața". Pe 23 august, comuniștii sînt, firește, prezenți. Regele, Coposu, Sănătescu îi pun în scenă: regele povestește că Pătrășcanu s-a arătat furios că arestarea lui Antonescu s-a făcut fără
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
A rămîne însemna să devină prizonierul comuniștilor. Regele părăsește România pe 3 ianuarie 1948, împreună cu regina-mamă, iar Groza prezintă Parlamentului actul de abdicare. ORDINE ȘI ORTODOXIE REVOLUȚIONARĂ Nu mai există un regat al României, ci o Românie care merge spre comunism și care cooperează cu Moscova în meandrele complexe ale unei alinieri, ale unei dependențe și ale unei competiții între centru și periferie. Aceste jocuri sînt vizibile în cursul instalării personalităților aflate în ascensiune în partid în posturile cheie ale securității
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
militare. Adversaral clar desemnat este Germania. Această serie de tratate de asistență mutuală înglobează aspecte de cooperare economică, științifică, tehnică și culturală. Integrarea în partid, ale cărui efective s-au înmulțit între 1944 și 1948, este un test de sovietizare: comunismul național nu are legitimitate decît printr-o loialitate completă față de URSS. Ruptura între aceasta și comuniștii iugoslavi influențează direct organizarea direcției politice de la București. Pe 12 noiembrie 1947, Comitetul Central al Partidului Social Democrat adoptă principiul fuziunii celor două partide
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
mai grozavi din lume) care au lucrat decenii la rînd la metroul moscovit sînt disponibili acum și sînt căpătuiți în democrațiile populare: cu, bineînțeles, retribuția care se cuvine din bugetul "pacific" al acestor țări". Notele lui Paraschivescu redau înfrîngerea unui comunism utopic și amărăciunea resimțită în fața unei dependențe lipsite de sens, deoarece Stalin trădase deja idealurile socialismului. Paraschivescu scrie că mulți dintre comuniștii români, crescuți în antifascism, gîndesc: Totuși, cel mai grav, și asta îmi pare inevitabil, este implacabila eră a
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
a favorizat o administrare optimă a situației interne, care poate fi interpretată și ca o grijă față de interesul național, dar și ca o ambiție de longevitate a puterii. După cum se exprimă Ghiță lonescu, unul dintre cei mai lucizi analiști ai comunismului din România, Dej, este un kremlinist prin excelență. Cîștigul obținut de pe urma acestei politici este pozitiv: pe 26 noiembrie 1956, Primul Ministru Stoica conduce o delegație economică la Moscova. Pe 3 decembrie, o declarație sovieto-română definește principiul de cooperare cu egalitate
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
care să vină din partea americanilor. Conducătorii, urmînd orbește pașii Moscovei, se vor arăta interesați de comerțul și tehnologiile occidentale și vor încerca să cucerească tineretul european, care se revoltă contra jandarmului american. Înaltul Zid al Berlinului impune celor pe care comunismul nu i-a convins să se adapteze o istorie fără istorie. Echilibrele competitive ale războiului rece deschid altora, adică acelora ce au ajuns în arena puterii, un spațiu extraordinar de acțiune și de reflecție între Pekin și Moscova. Începînd din
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
ale războiului rece deschid altora, adică acelora ce au ajuns în arena puterii, un spațiu extraordinar de acțiune și de reflecție între Pekin și Moscova. Începînd din 1958, România își creează o politică externă: se deschide astfel calea normalității unui comunism internaționalist suveran. Istoricii dezbat și azi momentul începerii negocierilor pentru retragerea trupelor sovietice din România: să fie vorba de august 1955, cînd Hrușciov a normalizat relațiile Moscovei cu Belgradul, la începutul lui iunie sau, cum pretinde apropiatul lui Gheorghiu-Dej, Brucan
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
însă, urmărind studiile biografice se observă că unii foști aristocrați s-au aliat cu moștenitorii nomenclaturii, cu atît mai mult cu cît aceasta a apărut deseori din mediul burghez. Fenomenul cel mai răspîndit rămîne, totuși, lipsa de amestec între parveniții comunismului și cei care cultivă disprețul față de acești țărani-muncitori, acești oameni neciopliți ai aparatului. A supraviețui impune cultivarea spațiului privat, al întîlnirilor prietenești și familiale. Societatea urbană are gustul recepțiilor și a sărbătorilor private care funcționează ca tot atîtea cluburi și
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
furnizează cifre amețitoare asupra progresului culturii. Contestația este necunoscută liceenilor și studenților atrași de o ideologie a selecției și a meritului. Indiscutabil, această obsesie indentitară a nivelului sprijină politica oficială printr-un fel de translație care șterge deschiderea internaționalistă a comunismului și promovează națiunea. Crizele de după 1989 și reflecțiile privitoare la responsabilitățile intelectualilor conduc pe unii dintre membrii acestei generații să-și pună întrebări asupra acestui miraj și asupra acestei orbiri colective: a existat deci o alienare generală. Națiunea era prea
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
au intrat în partid. Acest curent s-a intensificat în 1968-1971, în perioada cînd conducerea politică a condamnat invazia sovietică a Cehoslovaciei și în timp ce liberalizarea își urma cursul. Aceasta se întîmpla chiar în momentul în care ne gîndeam că acest comunism era pe cale să se schimbe. Eu am fost invitat și primit ca membru de partid în 1969. Era această schimbare conformă cu experiențele mele anterioare? Așteptam ceva de la acest nou statut politic? Era aceasta o promovare? În 1969, eram profesor
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
tolerează avangardele minoritare care se lansează într-un estetism radical. Și, în timp ce cetățenii se retrag în confortul restrîns al spațiului lor privat, poeții își construiesc un cîmp experimental străin, după cum cred ei, față de lumea ce-i înconjoară. Ideologie a mobilizării, comunismul anilor '60 din România se situează într-un ritual de mobilizare, dar în realitate într-o absență a idealului. Programată de conducătorii săi în vederea unui progres cuceritor, societatea se angajează într-un conservatorism puțin ambițios. Puterea, stimulînd o epopee națională
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
în 1945-1947. Judecățile occidentalilor sînt binevoitoare, iar analiștii jonglează cu noțiunile de destalinizare și desatelizare, pentru că Bucureștiul vorbește curînd limbajul națiunii și pentru că o cultură romantic-occidentală opune națiunea internaționalismului. Într-o coerență de suprafață, naționalismul este înțeles ca antipod al comunismului. Victoria este marcata de o bună punere în practică a Congresului al IX-lea al Partidului, din 19-24 iulie 1965. Mediile occidentale justifică evenimentul: dispozitivul de primire a delegațiilor străine, bufetele, toate sînt excelente. Propunerile nu lasă loc îngrijorării. Ceaușescu
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
proporția de muncitori. Aceasta scade de la 40% în 1965, pentru a crește la 58% în 1972 și 72% în 1977. Care sînt rațiunile și care este proiectul care motivează acest flux de adeziuni? Mai întîi, populația este conștientă de ireversibilitatea comunismului : regimul este atît de consolidat încît și-a putut permite să amnistieze în 1963 și 1964. Pe de altă parte, Ceaușescu are inteligența, girînd continuitatea esențială a programului revoluționar, de a prezenta o ruptură cu era Gheorghiu-Dej: cu prilejul Plenarei
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
și asasinat. Gestul este abil: nu este reabilitat un opozant, ci un adevărat comunist de început. Pe de o parte, se vede cruzimea lui Dej, pe de alta, capacitatea lui Ceaușescu de a ierta, care se înscrie în normalitatea istoriei comunismului. Ceaușescu subliniază că eliminarea lui Pătrășcanu s-a produs într-un moment în care URSS și alte țări socialiste intraseră într-un proces de reabilitare a unor persoane condamnate fără justificare. De asemenea, este denunțată execuția comunistului Foriș, exclus de către
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
demonstrează că aceasta este indispensabilă pentru a evita erorile și capcanele atunci cînd anchetele privesc obiecte disparate". Perspectiva globalității încîntă. Ea este accesibilă unei mentalități puțin familiarizate cu îndoiala liberală: cînd Ceaușescu și echipele sale se angajează în menținerea instituției comunismului, ei se adresează unei generații care de douăzeci de ani a fost și este convinsă că ea posedă cheile științei și că, în consecință, este competentă. Această înlăturare a îndoielii privitoare la o identitate considerată în mod natural ca superioară
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
cei asemeni lui, de la București pînă la Moscova, este dincolo de limitele puterii personale a unui dictator și a clientelei sale; ea este acea imposibilă și întreagă mașină totalitară pe care au visat-o socialiștii utopici la mijlocul secolului al XIX-lea. Comunismul lui Ceaușescu și al nomenclaturii, care se sfîșie reciproc pentru a atinge și domina vîrfurile statului-partid este o ordine a cărei perfecțiune armonioasă tinde să desființeze timpul. Întoarcerea la națiune, punerea în scenă a patriei socialiste, merg pînă dincolo de gestiunea
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
las în voia lirismului pe care mi-1 inspiră acești oameni rămași neschimbați cu toată colectivizarea rurală... prin ce minune?" Aceste reflecții ale Sandei Stolojan un lirism al neschimbării își regăsesc ecourile vagi în comentariile presei privitoare la vizita generalului: comunismul românesc este simpatic, el ocrotește arhaismul satelor... Ceaușescu este un om cumsecade, care oferă musafirilor săi spectacole folclorice de calitate. Prin contrast, locomotivele Diesel și electrice, în stadii diverse, fabricate în uzina din Craiova, centrala termică unde automatizarea este foarte
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
mentale: solidaritatea cu reformismul cehilor a avut un rol mai mic în salvarea găsită în Ceaușescu decît frica de o agresiune străină. În 1968, Statul-partid a cucerit astfel națiunea. Întîlnirea este patetică: tineretul, numeroși intelectuali cred că au găsit în comunismul "ceaușist" o cultură de stînga care este aceea a tineretului occidental, cultură de lumea a treia și antiimperialistă. Tinerii se vor lovi de logica conservatoare a nomenclaturiștilor, folosită pentru cucerirea puterii. Nu mai există o stîngă, nu mai există decît
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]