2,055 matches
-
iluziilor, dintre tradiții și mituri, dintre lege și putere, reflectă dualitatea dintre cei doi poli, între care a luat naștere cultura, polul matriarhal și cel patriarhal. Tot ceea ce este masă organizată Biserica, Armata, evoluează de la unul la altul. Ele însă făuresc mijloacele indispensabile pentru a suporta tensiunea dintre cele două supuneri. Ajungem astfel la o observație importantă: uciderea șefului regicid, omicid permite trecerea de la o mulțime naturală la una artificială, la fel cum uciderea tatălui a dus la trecerea de la hoarda
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
început, constrîngerea le este impusă oamenilor cu forța unei realități brute pe care o supraestimează, așa cum tirania tatălui înăbușă, prin mijloace fizice, dorința fiilor de a se împreuna cu femeile. Sosește apoi vremea încercărilor și a coalițiilor dintre aceștia care făuresc o contra-realitate socială pentru a-și manifesta mai întîi refuzul de a se supune, pentru a izbîndi mai apoi. Ca exemplu în acest sens, uciderea tatălui. Dar forța biruită astfel în toți ajunge în cele din urmă să revină în
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
face un alt tată și o altă mamă dacă nu cumva se atașează de bunici (ca în cazul lui Sthendal care își detesta tatăl și își adora bunicul). Nu vedem oare și numeroși adulți evadînd din mediul lor real și făurindu-și un ideal, populat cu creaturi pe placul inimii lor? Astfel, copilul își creează o altă lume pentru a rezista celei în care este închis. De acolo își trage puterea de a se revolta împotriva poruncilor unei autorități care este
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
înlocuind în spiritul său părinții autentici, îi servesc însă cu apărare împotriva dilemelor pe care i le pun dorințele nutrite față de indivizi de sex opus și care îi sînt interzise: "Toți nevrozații, îi scria Freud lui Fliess în 1898, își făuresc ceea ce numim un roman de familie (care devine conștient în paranoia). Pe de o parte, acest roman flatează megalomania și constituie o apărare împotriva incestului. Dacă sora ta nu este copilul mamei tale, nu mai ai ce să-ți reproșezi
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
monoteiste". Nu are rost să mai insistăm, după mulți alții, asupra fragilității raționamentului lui Freud și a datelor pe care se sprijină. Cînd inversează sensul povestirii biblice, care are un caracter istoric 495, departe de a dezvălui adevărul legendei, el făurește una nouă, pentru veacul al XX-lea: "Ca fiecare generație a poporului evreu se petrece o deșteptare a lui Moise", scria Ahad Haam. I-a fost dat lui Freud să anunțe această deșteptare pentru generația sa. A sosit momentul să
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
una cumsecade și de încercările impuse prin trecerea de la una la cealaltă. Totul s-ar petrece ca și cum, asemenea unei mașini ce funcționează doar cînd există o diferență dintre o sursă caldă și una rece de energie, un individ și-ar făuri calitățile ce vor face din el o ființă de excepție cu condiția să existe o diferență de nivel social între cele două familii. În familia sa autentică el se naște, în cea de împrumut se naște din nou sau se
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
condiții, imaginea tatălui fondator poate reînvia în persoana fiului care-l întrupează și-i ține locul. În cazul evreilor, presupunem că primul Moise, principele egiptean, renaște sub trăsăturile celui de-al doilea Moise, preotul evreu. Mult mai tîrziu, Biblia a făurit o figură compozită în care cei doi se contopesc. Ea anulează astfel urmele uciderii tatălui reînviindu-l prin cel-ce-i-ține-locul, ca și cum ar fi existat un singur Moise. Prin chiar acest fapt, ea șterge motivele de culpabilitate ale evreilor față de el și
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
întorcîndu-se la credințele lor idolatre. În cel de-al doilea timp, evreii uniți de acum înainte între ei prin crimă, la fel ca și frații primitivi, ajung să fie în aparență un popor ca oricare altul. Nomad, desigur, circulă, își făurește datini, își reînnoiește legile, probabil în sitemul matriarhal, adăugînd totodată în religia lor cîțiva zei locali, printre care Iahve. În realitate însă, este divizat și încă de două ori. Pe de o parte, există o majoritate reîntoarsă la convingerile și
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
caracterul lui, un caracter de minoritar, de paria, au spus unii, supus unui tiran interior (scopul, idealul) și nepăsător la trăirea mulțimilor compacte, fără teama de a merge pînă la un conflict cînd e necesar. Cu alte cuvinte, le-a făurit psihologia unei minorități active care este și cea a unui conducător, tot așa cum psihologia unui conducător trebuie să fie analogă cu cea a minorităților: tenacitate, intransigență, a ști să spui nu. De mii de ani518 se spune despre evrei ceea ce
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
-i împarți în categorii. Trebuie să știi ce criteriu îi desparte din perspectiva psihologiei maselor. Neîndoielnic primul dintre ele, adesea ignorat, este interdicția de a face imagini. Aceasta constă în combaterea recursului la ritualuri, la procedee magice, doctrinele care-și făuresc o reprezentare concretă pentru divinitățile și conducătorii lor. La Moise acesta este însuși principiul de autoritate: "Să nu-ți faci chip cioplit, nici vreo înfățișare a lucrurilor care sînt sus în ceruri sau jos pe pămînt, sau în apele mai
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
de la început și pînă la sfîrșitul acesteia, în el se aflau adunate. De aceea, nu aflai altul mai smerit decît el. Cît despre conducătorii totemici, aceștia își arată tot timpul calitățile extraordinare. Pentru a atrage asupra lor atenția colectivității, ei făuresc o aură de atotputernicie a persoanei și a infailibilității în acțiune. Vor ca tot ce făptuiesc și tot ce sînt ei să fie fără de seamăn și o repetă fără încetare. Puternica încredere pe care o au în ei înșiși este
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
descriind mai cu seamă conducători totemici, Napoleon fiind prototipul acestora, sfîrșind, sub pana lui Freud, prin analiza conducătorilor mozaici, al căror prototip îl aflăm în Moise, profetul Israelului. Ceea ce-i opune se rezumă în interdicția impusă maselor de a-și făuri imagini, iar conducătorilor de a seduce masele. Trecerea de la seria totemică la cea mozaică ar reprezenta un progres analogic celui al trecerii de la o tehnică impregnată cu magie la o tehnică științifică, de la o societate totală, ignorînd antinomia dintre viața
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
necesare pentru a fi făuritor de epocă, declara Goethe: cel dintîi este să ai o minte puternică, al doilea, să ai o bună moștenire. Napoleon I era moștenitorul Revoluției franceze, Frederic cel Mare al războiului din Silezia etc.". Lenin a făurit o epocă avînd două moșteniri, cea a Primului Război Mondial și cea a Revoluției Socialiste, mereu anunțată, niciodată realizată. Viața sa în exil și cea de conducător al partidului bolșevic ne aduce aminte de cea a lui Marx. Amîndoi au primit o
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
că ea există întrucît orice poate fi divizat prin doi și nici dacă opozițiile sînt cele descrise de mine, ci faptul că ea decurge dintr-o interdicție esențială, aceea de a nu-l preschimba pe om într-un zeu, care făurește civilizația în afara ființei noastre și eul în partea noastră cea mai lăuntrică. Partea a noua RELIGIILE PROFANE Capitolul I Secretul unei religii I Pînă acum, ne-am preocupat de conducători în măsura în care au o carismă. I-am definit ca întîlnirea a
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
Evident, masele nu pot trăi sub un cer gol. II Mă refer bineînțeles la o religie profană. Mai întîi, întrucît ea nu presupune nici Dumnezeu și nici viața dincolo de moarte. O poți împărtăși chiar fiind ateu. Fiecare națiune și-a făurit una de acest gen. Și tocmai în calitatea lor de religii profane, diverse reviziuni socialiste au exaltat și ridicat masele oprimate din lume și o fac în continuare. Acțiunea lor implică acea "sclipire de nebunie a credinței" descrisă de Zola
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
ciclul totemic inaugurat pri uciderea tatălui primitiv. Cu toate acestea, la fiecare revenire, o abordăm dintr-un alt unghi și plecăm din alt punct. Dacă victimele apăsate de jugul oprimării paterne se răzvrătesc, înseamnă neapărat că au început să-și făurească, cu ajutorul experienței lor, viziunea unei societăți mai bune. Putem presupune că acea societate era egalitară prin scopurile ei și că admitea o morală deschisă, dar cu moderație. Pentru a o edifica însă a fost necesar ca frații să conspire, iar
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
a avut crima? A creat o legătură între frați, această legătură socială conține însă în ea două relații. Să mă explic. După făptuirea omorului, aceștia renunță la raporturile sexuale cu mamele și surorile lor, angajîndu-se să respecte dreptul fiecăruia și făurind instituțiile necesare. Aceasta este prima legătură. Nu trebuie însă să uităm că ei sînt în același timp complici. Uneltirea lor îi înlănțuie de o taină comună, cu neputință de arătat ca atare oricui, începînd cu ei înșiși. Ei nu o
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
Este sentința de moarte. Verdictul nu apare ca adevărat, ci ca necesar. Dacă lor le este frică de ceva, este de a nu-și juca bine rolul, de a da pe față ceea ce trebuie tăinuit, de a compromite un partid făurit de ei și de care sînt legați prin toate fibrele lor. Cu alte cuvinte, sînt cu toții înlănțuiți printr-o solidaritate de grup și de doctrină care nu este nimic altceva decît complicitate. Fiecare este strîns legat de fiecare. Nimeni nu
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
un adevărat jurămînt religios: "Părăsindu-ne, tovarășul Lenin ne-a poruncit să ridicăm cît mai sus și să păstrăm neîntinat titlul măreț de membru al partidului. Jurăm, tovarășe Lenin, că-ți vor urma cu cinste porunca" ș.a.m.d. Cînd făurești un zeu, făurești și un nume. Prin acesta, partidul, Biserica, doctrina, sînt asociate cu o persoană, sînt făcute părtașe la nemurirea lui. Așa încît Lenin, o dată proiectat în sfera de dincolo de lume a ființelor nemuritoare, este originea unei întregi onomastici
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
religios: "Părăsindu-ne, tovarășul Lenin ne-a poruncit să ridicăm cît mai sus și să păstrăm neîntinat titlul măreț de membru al partidului. Jurăm, tovarășe Lenin, că-ți vor urma cu cinste porunca" ș.a.m.d. Cînd făurești un zeu, făurești și un nume. Prin acesta, partidul, Biserica, doctrina, sînt asociate cu o persoană, sînt făcute părtașe la nemurirea lui. Așa încît Lenin, o dată proiectat în sfera de dincolo de lume a ființelor nemuritoare, este originea unei întregi onomastici. El desemnează totul
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
de erou unic. " Problema poate să rămînă în suspans scrie Freud în legătură cu eroul este vorba de a ști dacă a existat vreun conducător și inițiator al omorului printre frații răzvrătiți împotriva tatălui sau dacă un astfel de personaj a fost făurit mai tîrziu de imaginația artiștilor creatori pentru a se schimba ei înșiși în eroi, iar în acel moment acesta a intrat în tradiție"561. Nici că-i trebuie mai mult artistului de mase pentru a-i trata pe frații săi
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
înfățișînd funcționarea Istoriei ca pe un lanț de conspirații urzite de vechii revoluționari. Aceștia sînt prezentați ca niște ființe funciarmente rele ale căror mașinații au fost dejucate, iar ei au fost biruiți de Stalin, precum balaurul de Sfîntul Gheorghe. El făurește astfel o demonologie în care intră trădătorii și dușmanii, în lipsa cărora nici o credință religioasă nu rezistă. Trădători și dușmani pe care el, eroul, Stalin, i-a zdrobit triumfător, cu sprijinul maselor care l-au urmat: În această luptă, citim în
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
să dispară, ba chiar să-l faci să dispară pur și simplu. Să luăm cazul asasinului lui John Lennon, la care am făcut aluzie. Acesta îl ucide, am putea spune, pentru a șterge originalul și a-l înlocui prin copia făurită de el. Plagiatul și furtul de idei, frecvente în viața intelectuală, pun în joc un mecanism analog. În orice caz, numeroase manifestări atribuite instinctului morții, mai cu seamă cele agresive, intră în această categorie. 407 Marcel Proust, A la recherche
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
pilda întrutotul. S-a spus adesea despre ei că eu făcut-o pentru că deveniseră conștienți de nedreptățile din societate. Nu este exclus însă ca ei să fi fost pregătiți pentru aceasta de romanul de familie pe care și l-au făurit în copilăria lor. Deși uitat, el a reapărut la suprafața conștiinței sub presiunea împrejurărilor exterioare. Din punct de vedere psihologic, romanul de familie corespunde unor condiții identice, fie că este ascendent, fie că este descendent. 491 Există o întreagă patologie
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
drumul desăvârșirii unității național statale. Era o nouă și elocventă dovadă a comunității de aspirații și acțiune a întregii noastre națiuni. Eliberându-se pe sine, prin luptă și sacrificii, prin perseverență și încredere în dreptatea cauzei, națiunea română și-a făurit singură independența, marile puteri fiind nevoite să i o recunoască prin originalitatea căii și mijloacelor utilizate, reușita românească s-a constituit într-o confirmare grăitoare a adevărului universal că soluționarea unei cauze naționale nu poate reveni decât națiunii însăși. Cu
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3012]