19,095 matches
-
de la suprasistem de state naționale, aflat într-un echilibru mereu instabil, ca rezultat al jocului puterii economice, politice și militare, spre un suprasistem tot mai mult reglementat de norme ce exprimă interesul comun. În acest punct se poate opera o distincție mai clară între sistem și suprasistem. După cum s-a văzut, și suprasistemul poate dezvolta finalități proprii. În măsura în care însă finalitățile sistemelor componente sunt preeminente, prioritare în raport cu finalitățile globale, el rămâne un suprasistem. Suprasistemul se poate transforma în sistem doar în măsura în care finalitățile
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
straturi ale conștiinței sociale o găsim și în lucrările sociologiei fenomenologice. Astfel, într-o influentă lucrare ce promovează sistematic punctul de vedere al fenomenologiei, Peter L. Berger și Thomas Luckmann (1967) lansează ceea ce eu aș numi teoria sensului uitat. Operând distincția dintre conștiința constitutivă (conștiința actorilor care produc instituțiile sociale) și conștiința explicativ-justificativă, Berger și Luckmann plasează ambele procese la același nivel de conștiință. Procesul de constituire a socialului este conștient, similar cu cel explicativ-justificativ. Actorii care au creat instituțiile sociale
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
relației dintre sociolog și structura de interese a colectivității, el reprezentând mai mult o ideologie justificativă a unei angajări particulare. Este necesar, în consecință, să încercăm să lămurim modul în care se raportează sociologul la pluralitatea intereselor, caracteristică societății sale. Distincția făcută de Marx între societăți bazate pe structuri de interese antagoniste și societăți care, deși diferențiate, sunt caracterizate de structuri neantagoniste este în acest punct fundamentală. Antagonismul intereselor pune o serie de probleme specifice angajării sociologului. Atunci când se discută o
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
chiar coincid cuangajarea socială. Avem deci o ideologie mistificator-justificativă (care promovează interese sociale particulare, opuse structural altor interese) și o ideologie obiectivă, științifică, nu mai puțin însă angajată, care promovează interese concordante cu cerințele dezvoltării întregii colectivități. Din perspectiva acestei distincții, putem să înțelegem cum este posibil ca o analiză sociologică angajată, partizană, ideologică deci prin însăși orientarea sa fundamentală, să nu fie neapărat mistificator-justificativă, apologetică; ea poate fi strict obiectivă, științifică. Distincția dintre o abordare sociologică angajată, științifică, obiectivă și
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
cu cerințele dezvoltării întregii colectivități. Din perspectiva acestei distincții, putem să înțelegem cum este posibil ca o analiză sociologică angajată, partizană, ideologică deci prin însăși orientarea sa fundamentală, să nu fie neapărat mistificator-justificativă, apologetică; ea poate fi strict obiectivă, științifică. Distincția dintre o abordare sociologică angajată, științifică, obiectivă și una justificativ-mistificatoare este destul de dificil detrasat, dar absolut necesară. Ceea ce caracterizează o abordare sociologică angajată, ideologic-justificativă este faptul că ea prezintă punctul de vedere al unui grup social particular ca reprezentând „interesul
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
autoanalizei și al experimentării, al deschiderii la experiența proprie, cât și la experiența celorlalți, la feedback și la autocorectare. Socioterapia nondirectivă a pus cu forță necesitatea unei definiri mai clare a „raționalității sociale”. De la început este necesar să operăm o distincție între două perspective asupra raționalității: o perspectivă de conținut și o alta de formă. Din perspectiva conținutului, un sistem este rațional atunci când, confruntat cu o problemă, reușește să adopte soluția cea mai bună, soluția rațională. O asemenea perspectivă, cu toate
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
prin istoricitate. Filosoful și istoricul român A.D. Xenopol a exprimat poate în modul cel mai clar și mai acceptabil, din punctul de vedere al unei viziuni științifice și filosofice moderne, lipsită de amprenta idealist-subiectivă neokantiană, această idee sub forma celebrei distincții între științe ale repetiției și științe ale succesiunii pe care încerca să o elaboreze pe larg (Xenopol, 1906, 1908). În numele disciplinelor cristalizate în jurul conceptului de evoluție, Julian Huxley avansa ideea că mentalitatea contemporană, spre deosebire de cea „centrată pe știință” a secolului
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
stărilor sale este absolut specifică, ireparabilă. Descrierea unui obiect individual presupune, în mod necesar, descrierea istoriei sale proprii. În acest sens este dificil să se tragă o linie de demarcație netă între științele atemporale și cele temporale ale obiectelor individuale. Distincția este însă justificată prin accentul care cade fie pe descrierea obiectului în secțiunea prezentului, fie pe descrierea în dinamica sa temporală. Geografia nu este în mod fundamental o disciplină istorică. Ea descrie starea prezentă a configurației spațiale a societății și
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
atât prin natura lor, cât și prin metodele distincte de investigare pe care le implică, generează discipline științifice diferite. Acest lucru este în mod special evident dacă ne gândim la metodologia realizării funcției descriptive. Pentru ilustrarea acestor diferențe să analizăm distincția reconstrucția mentală a realității trecute și predicția realității viitoare. În cea mai mare parte a cazurilor, reconstrucția trecutului este o operație predominant empirică. Pornind de la urmele lăsate de realitățile trecute, se încearcă să se imagineze ansamblul realității sau aspectele ei
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
hermeneuticii. Droysen, pune în termeni foarte clari problema noii metodologii, fapt care va face din teoria sa o sursă de inspirație ulterioară. Pornind de la diferența dintre natură și istorie, el distinge două tipuri de metode: explicația (Erklärung) și comprehensiunea (Verstehen). Distincția aceasta va fi preluată de William Dilthey, Karl Jaspers și Max Weber. Dilthey a fost cel mai activ susținător al ideii unui tip specific, autonom de științificitate a științelor umane. Marile teme legate de metodologia comprehensiunii au fost formulate de
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
se fundamentează pe intuiție, pe simpatie. Din acest motiv, rezultatele sale depind în mod fundamental de capacitatea exegetului, de afinitatea intimă ce se stabilește între el și obiectul său de studiu, izvorâtă dintr-o îndelungată frecventare a acestuia. Jaspers reia distincția elaborată de Dilthey, adâncind-o din punct de vedere psihologic. Deși explicația și înțelegerea nu se exclud reciproc, ele au „puteri” diferite. Explicația se referă la cauze. Ea încearcă să stabilească relații exterioare. De exemplu, și în psihologie intervine explicația
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
faptul că nu poate fi integral conștientă de ea însăși. În al doilea rând, presiunea intereselor sociale particulare. Cititorul poate găsi o analiză mai detaliată a acestui mecanism în studiul „Discursul normativ și discursul explicativ”. Ideea caracterului ideologic al conștiinței, distincția dintre conținutul propriu-zis al conștiinței și conștiința de sine, deschide o perspectivă metodologică foarte importantă. Istoricul, încercând să determine „ce s-a petrecut în mintea” actorului pe care îl analizează, are acces direct (facem abstracție aici de posibilitățile documentare ale
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
sistematic la ea. Ceea ce caracteriza însă raționalitatea filosofiei antice era lipsa ei concretă de progresivitate. Rațiunea putea să fie sau nu corectă, adevărată. Adevărul nu era considerat un produs al efortului de cunoaștere acumulată în timp. Modelul ei era înțelepciunea. Distincția dintre rațional și nerațional era trasată într-o perspectivă complet atemporală. Ea distingea, de exemplu, cetatea greacă actuală de republica platoniană. În filosofia modernă, raționalitatea începe să fie concepută după modelul științelor naturii, care se constituie în timp, printr-un
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
de producție indică deci o serie de caracteristici structurale ale unei societăți la un moment dat: productivitatea muncii, tipul de tehnologie, profilul relațiilor sociale care se stabilesc între oameni în procesul de producție. În teoria marxistă nu se face o distincție între evoluție și progres. Această constatare se cere examinată mai pe larg. Pe de o parte, teoria marxistă s-a constituit într-un climat teoretic în care termenul de progres era curent. De abia mai târziu a fost pus în
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
nu probabilități obiective. Indiferent dacă lumea, în mod real, este complet deterministă sau nu, capacitatea noastră de cunoaștere și deci și de predicție este, la un moment dat, limitată, motiv pentru care nu putem lucra decât cu probabilități. În fapt, distincția dintre probabilitatea ontologică și cea cognitivă are o semnificație mai mult abstractă, teoretică, pentru că în procesul efectiv al deciziei lucrăm pur și simplu cu probabilități, indiferent dacă ele sunt de natură ontologică sau cognitivă. Cel mai adesea, probabilitățile cu care
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
tip clasic. Această schimbare de atitudine o găsim exprimată în cele mai diferite feluri. Suppes, în lucrarea citată, remarcă faptul că exigențele modelului clasic de raționalitate pot fi satisfăcute perfect de idioți cognitiv și moral. Fernand Vandamme (1987) sugerează o distincție între comportamentul inteligent al omului, fundat pe intuiție și aproximare, și comportamentul noninteligent al calculatorului, care raționează mecanic și noncreativ. În fapt, decidentul uman se găsește într-o cu totul altă situație decât cea presupusă de teoria raționalității clasice, lucru
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
puteri a autorităților publice, semnificând deci un transfer de putere de cumpărare care este acceptat ca o necesitate cu caracter obiectiv de către societate, pornind de la considerentul că funcționarea statului nu ar fi posibilă În absența sa. Este semnificativă, În context, distincția ce se face Între impozite și o categorie de taxe cu un conținut similar exprimând și procese de redistribuire a produsului intern brut, de la diferitele persoane fizice și juridice la dispoziția autorităților publice, având la bază raporturi ce implică, adesea
Impozitele şi rolul lor în societatea modernă by Corneliu Durdureanu () [Corola-publishinghouse/Science/1216_a_2218]
-
care pornesc de la separarea În impozite directe și impozite indirecte. Abordarea multicriterială vizează aspecte de natură fiscală (materie impozabilă, situația contribuabilului, modalități de stabilire a obligației fiscale și de Încasare), juridică, administrativă și economică. În acest context, se apreciază că distincția În termeni tehnici Între impozitele directe și impozitele indirecte a fost introdusă de fiziocrați 74, care numeau impozitul pe pământ ca fiind „impozit unic și direct”, spre deosebire de restul impozitelor care erau numite „impozite indirecte”. Ulterior, Adam Smith considera că impozitul
Impozitele şi rolul lor în societatea modernă by Corneliu Durdureanu () [Corola-publishinghouse/Science/1216_a_2218]
-
În vedere structurile administrative care gestionează impozitele, cum sunt: Direcția generală a impozitelor directe, Direcția generală a vămilor, Direcția generală de reglementare și administrare a monopolurilor fiscale, etc. În cazul aplicării regimului juridic În structura sistemului de impozite se realizează distincția impozitelor În funcție de existența sau 77 inexistența „rolurilor nominative”, care sunt instituite de administrațiile fiscale pentru urmărirea Încasării impozitului, constituind, totodată, un titlu cu putere executorie. În acest caz, impozitele directe sunt cele percepute prin intermediul rolului nominativ, iar cele indirecte nu
Impozitele şi rolul lor în societatea modernă by Corneliu Durdureanu () [Corola-publishinghouse/Science/1216_a_2218]
-
la modul diferit În care contribuabilii reacționează la modificările ratei medii de impozitare, oferind un nivel mai mare sau mai mic de activitate și deci de resurse fiscale. Cea de a doua are În vedere necesitatea de a face o distincție Între componentele pe termen scurt și cele pe termen lung, având În vedere că elasticitatea cererii este considerată ca fiind mai puțin puternică pe termen scurt decât pe termen lung. Prin urmare, În viziunea celor doi autori, adaptarea activității economice
Impozitele şi rolul lor în societatea modernă by Corneliu Durdureanu () [Corola-publishinghouse/Science/1216_a_2218]
-
invocă, de regulă, Îmbunătățirea stimulentelor de a munci și investi, deși studii recente demonstrează că introducerea cotei unice de impozitare are drept principală calitate reducerea costurilor 398 administrative 245, prin simplitatea aplicării ei, iar, În plus, se impune a face distincție Între efectele reducerii impozitării pe termen scurt și cele pe termen lung. Sub ultimul aspect, se relevă faptul că, pe termen scurt, ca urmare a reducerii impozitării, cererea agregată crește cu o amplitudine mare. Produsul intern brut crește cu o
Impozitele şi rolul lor în societatea modernă by Corneliu Durdureanu () [Corola-publishinghouse/Science/1216_a_2218]
-
pentru sociologia românească o relativă reintrare firească În normalitatea raportului mai sus amintit. Criteriile de evaluare trebuie deci adecvate În consecință. Așa cum istoria sociologiei românești postbelice - atunci când aceasta va fi scrisă În Întregime - va trebui să țină seama de această distincție, tot așa și portretul unor sociologi români care au evoluat succesiv În ambele intervale trebuie să aibă În vedere aceste esențiale diferențe de fundal. A le verifica prestația diferențiat devine o precauție metodologică obligatorie. Și, dacă această dublă evaluare duce
[Corola-publishinghouse/Science/2158_a_3483]
-
Larionescu: ,,Cariera” sociologiei românești Începe În mijlocul secolului al XIX-lea, fiind strâns legată de discursul modernității În cultura și societatea românească. Ca și În Apus, sociologia românească a debutat cu o inovație de limbaj: de la discursul stărilor sociale, centrate pe distincții sociale și stiluri de viață specifice societății de status, se trece la limbajul claselor sociale, care surprinde condițiile emergente ale procesului de dezvoltare a capitalismului. O componentă semnificativă a tradițiilor sociologice românești o constituie sociologia de factură politică care a
[Corola-publishinghouse/Science/2158_a_3483]
-
mai respectabilă? Înregimentarea politică a sociologilor nu le-a servit decât celor ce au făcut-o. În continuare sociologia are un ,,status marginal”. Se pronunță În legătură cu cercetarea sociologică, despre sondajele de opinie publică, de exemplu, persoane incapabile să facă vreo distincție Între ,,flatulația” și ,,fluctuația forței de muncă”. Se declară ,,sociolog” te miri cine pe motiv că, la un moment dat, scrie la un ziar, ocupă o funcție În ierarhia politică sau administrativă. Abia dacă fac deosebirea Între ,,științele nomotetice” și
[Corola-publishinghouse/Science/2158_a_3483]
-
a sistemului agricol al celor trei tarlale (Dreifelderwirtschaft). El a fost Însă instalat o dată cu impunerea ,,vecinătăților”, organizații sociale sătești amintind Nachbarschaft-ul săsesc sau cel al multor regiuni germanice. Ele au creeat, În acelaș timp, În lumea egalitară a satelor o distincție majoră ce stăruie insistent până În secolul XX; este vorba despre distincția dintre nemeși, țărani care efectuaseră serviciul militar În armata austriacă, și iobagi, rămași servi pe moșiile boierești. Case și turnuri Deosebirea semnalată mai sus În compoziția grupului domestic se
[Corola-publishinghouse/Science/2158_a_3483]