19,694 matches
-
care titoismul și maoismul), nu modifică prea mult funcția de mobilizare deținută, ci, pur și simplu o adaptează la tradițiile culturale și la structura socială a țării. Modelul este caracterizat, însă, de o diferență structurală foarte mare a partidului, a sindicatelor și altor forme de consilii la nivel local. În acest sens, este subliniată omniprezența structurilor politice de partid la toate nivelurile societății. Ceea ce diferențiază acest model al totalitarismului este existența unui pluralism limitat, a unei ideologii mai puțin dominante și
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
și preferințele politice, chiar din partea actorilor care susțin regimul. Ținând cont de diversitatea notabilă a fenomenelor de la o țară la alta, începutul crizei este marcat de o înasprire a conflictului politic la nivelul elitelor și alterare a relațiilor dintre partide, sindicate și alte grupuri sociale active politic, sau mai degrabă, dintre partide, sindicate și grupuri sociale, pe de o parte, și societatea civilă, pe de cealaltă. În această situație, de sever conflict, de fluiditate - în alinieri și chiar în redistribuirea (de
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
diversitatea notabilă a fenomenelor de la o țară la alta, începutul crizei este marcat de o înasprire a conflictului politic la nivelul elitelor și alterare a relațiilor dintre partide, sindicate și alte grupuri sociale active politic, sau mai degrabă, dintre partide, sindicate și grupuri sociale, pe de o parte, și societatea civilă, pe de cealaltă. În această situație, de sever conflict, de fluiditate - în alinieri și chiar în redistribuirea (de multe ori difuză) a resurselor - se manifestă: creșterea radicalizării, a fragmentării și
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
noi. Este vorba de structurile de legitimare (organe a căror activitate principală este controlul comunității politice și asigurarea legitimității regimului, acțiuni prin care, printre altele, se limitează posibilitatea recurgerii la represiune. Structurile în discuție sunt (în principal) partidele unice și sindicatele, la care se poate adauga o întreagă serie de organizații colaterale. Unele dintre ele - de exemplu, partidul - ar putea proveni din regimul precedent. În acest caz, s-ar putea număra printre principalii protagoniști ai schimbării de regim. Dacă se au
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
stau în spatele lui. În multe cazuri, exigența controlului arenei coercitive face din armata și/sau din grupările paramilitare existente pioni principali. Chiar și biserica e frecvent un actor central în jocul politic autoritar. Alte structuri de legitimare, ca partidele sau sindicatele, pot dobândi un rol autonom. Huntington și Moore (vezi 1970: 29-30) scot în relief felul în care interesele partidului unic pot deveni, după instaurare, odată cu progresul consolidării, diverse, contrastante față de cele ale guvernanților. De altfel, în timp ce grupul de la guvernare urmărește
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
a acelor transformări, se traduce prin: continuarea represiunii împotriva societății civile, și, simultan, operarea unei "deschideri" democratice, care va fi una aparentă, doar de fațadă. De exemplu, ca reacție la demonstrațiile pașnice, la greve, la acte de terorism, la apariția sindicatelor, a partidelor clandestine și a tuturor activităților de propagandă (adică la mobilizărea politică a societății civile și, mai ales, a studenților și muncitorilor), sistemul reacționează prin concedierea de la locurile de muncă, prin arestări, creare de instanțe speciale (specializate în organizarea
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
electorat activ și pasiv). Aceste două dimensiuni configurează un spațiu în interiorul căruia este posibil să situam toate regimurile politice. Trecerea de la politica elitelor la politica de masă, care caracterizează lumea modernă, este marcată de organizarea societății prin intermediul partidelor/partidului, a sindicatelor, a grupurilor. Istoria tuturor regimurilor politice poate fi reconstituită prin studiul diferitelor transformări, mai mult sau mai puțin proporționale cu competiția și participarea. Figura 4.1 Prima democratizare: "Cutia" lui Dahl Sursa: Dahl [1970. trad. It. 1980, 7]. Evoluția fenomenului
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
privește mai ales intrarea "noilor straturi ale populației" în spațiul politic sau "intrarea claselor inferioare în spațiul politic național" [Bendix, 1964; 1969, 99]. Acest lucru înseamnă recunoașterea unui drept la asociere, dar și de uniune; merită menționată posibilitatea creării de sindicate (și nu numai de partide). Această posibilitate de uniune în Anglia, Franța, Belgia, Olanda a fost recunoscută ca drept de asociere. Pe de altă parte, nu în toate țările europene este făcută o asemenea distincție între asociere și uniune. Este
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
este făcută o asemenea distincție între asociere și uniune. Este necesar să menționăm importanța aprobării acestui drept (apărut simultan sau la momente diferite față de cel asociativ). El poate constitui chiar o formă de reprezentare aparte, coerentă cu schema liberală: "Dezvoltarea sindicatelor constituie un exemplu în lumea în care drepturile civile au trecut de la reprezentarea indivizilor la cea a comunității" [ibidem, 107]. Sindicatele și negocierea colectivă sunt, de asemenea, modalități de a ajunge la egalitate. În tranziția de la regimuri oligarhice (care prezentau
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
momente diferite față de cel asociativ). El poate constitui chiar o formă de reprezentare aparte, coerentă cu schema liberală: "Dezvoltarea sindicatelor constituie un exemplu în lumea în care drepturile civile au trecut de la reprezentarea indivizilor la cea a comunității" [ibidem, 107]. Sindicatele și negocierea colectivă sunt, de asemenea, modalități de a ajunge la egalitate. În tranziția de la regimuri oligarhice (care prezentau opoziție și competiție limitată a elitelor), la democrație, un punct determinant (altul decât intrarea claselor inferioare în politică) este constituit de
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
opoziție și competiție limitată a elitelor), la democrație, un punct determinant (altul decât intrarea claselor inferioare în politică) este constituit de ruptura principiului plebiscitar și de organizarea intereselor intermediare, odată cu nașterea, în vremuri și cu modalități specifice, a partidelor și sindicatelor. La acest rezultat important ("revoluționar") contribuie extinderea cetățeniei politice și a instituțiilor aferente. Diferitele experiențe europene prezintă un tablou pestriț care conduce, în toate cazurile, la sufragiu universal, masculin și feminin, și la aprobarea secretului votului. Acest fapt ar trebui
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
De modelul german se apropie Danemarca, Suedia și Austria. O descriere mai fidelă a procesului primei democratizări se poate face dacă se ia în considerare apariția, dezvoltarea și instituționalizarea structurilor intermediare. Nu este vorba numai de grupuri asociative sau de sindicate, dar mai ales, de partide, de actorii principali ai democrației de masă. Este nevoie a aminti că există legături, numeroase și complexe, între aspectele instituționale celor patru fenomene fundamentale (legitimitate, încorporare, prag de reprezentare, putere executivă) și apariția, dezvoltarea și
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
se înțelege un proces diferit, alternativ, sau apărut în urma liberalizării. Acest proces implică o recunoaștere a drepturilor civile și politice, apariția mai multor partide și a unui sistem de partide, dar și de organizații exprimând interese colective (cum ar fi sindicatele), precum și elaborarea și adoptarea principalelor proceduri democratice care caracterizează regimul (ca, de exemplu, legea electorală sau tipul relațiilor legislativ- executiv). Instaurarea democratică este finalizată odată cu definitivarea construcției principalelor structuri ale regimului. Se poate întâmpla, de asemenea, ca instaurarea să fie
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
fie numită redemocratizare. Cu alte cuvinte, se impune un termen specific pentru a indica că, într-o țară, a existat o liberal-democrație de masă, caracterizată prin libertăți civile, sufragiu universal masculin, partide de masa - mai mult sau mai puțin organizate, sindicate, și asociații. Cu alte cuvinte, având durată și intensitate diferite, existată experiențe de politizare a participării colective, de participare la alegerile electorale și politice (la nivel local și național), de apărare a intereselor prin intermediul organizațiilor, de inițiere a unor procese
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
de "integrare negativă"40 spre stânga, care este un element esențial în consolidarea regimurilor examinate aici. Alte moduri de ancorare sunt proprii unui circuit funcțional, care impune examinarea relațiilor cu diverse elite economice și neeconomice (cum ar fi asociații profesionale, sindicate, asociații agricole, industriale și de servicii), precum și cu cetățenii obișnuiți. În circuitul funcțional se poate presupune că forța de acțiune sau chiar de control a partidelor depinde de mai mulți factori ai statului, de normele de procedură, de partide și
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
partidele însele, sau, eventual, de acțiunea de control exercitată de elitele de partid asupra societății civile 41 (prin intermediul instituțiilor politice). Dintre "ancorările specifice", menționăm legăturile dintre elitele de partid cu grupuri organizate de interese, ca, de pildă, elitele de afaceri, sindicatele, asociațiile religioase sau alte grupuri de interese structurate, active în luarea deciziilor. Acest tip de ancorare privește, deopotrivă, relațiile dintre partide și grupuri de interese neorganizate, dar mereu apărate de elitele active, cum ar fi companiile private mici și mari
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
indivizi, neorganizați și neprotejați, dependenți de autoritățile publice, și, mai presus de toate, de partidele în măsură să le distribuie beneficii de diferite tipuri. Este, prin urmare, o "ancoră" puternică și eficientă. 3) Neo-corporatismul, caracterizat prin acorduri între asociațiile patronale, sindicatele puternice și instituțiile de mediere, constituie o "ancoră" puternică și foarte bine definită care poate bloca, într-o rețea instituțională mai mult sau mai puțin densă, activitatea majorității persoanelor implicate. 4) În ceea ce privește "ancora" în discuție (realizată de legăturile dintre partide
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
de mediere, constituie o "ancoră" puternică și foarte bine definită care poate bloca, într-o rețea instituțională mai mult sau mai puțin densă, activitatea majorității persoanelor implicate. 4) În ceea ce privește "ancora" în discuție (realizată de legăturile dintre partide și elite economice, sindicate și alte asociații economice), pare crucială observația empirică conform căreia partidele și sistemul de partide, în ansamblul lor, sunt capabile de a exercita un rol de gatekeeper vizavi de grupuri. Este vorba, mai precis, de rolul jucat de un partid
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
toate sensurile. Acestea din urmă, deși își prezintă obiectivele, precise și ușor de identificat, devin organizații auxiliare față de partide, care, la rândul lor, au resurse autonome de putere, fiind foarte solide în ceea ce privește ideologia, organizarea internă și relațiile extinse. Este cazul sindicatelor și a altor grupuri de interese, dar și cel al elitelor antreprenoriale foarte firave, care se supun partidelor. Se poate vorbi, de asemenea, despre "prezența mecanismelor de recrutare a activiștilor și de organizare a activităților (inclusiv a celor decizionale) în cadrul
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
de decizie atunci când în discuție se află aspecte relevante pentru grup. Astfel de intervenții ale grupului pot avea doar obiective defensive sau de prevenire" (ibidem, 23-24). Grupurile antreprenoriale, mai ales, ocupă o poziție mai independentă în relație cu partidele. Chiar sindicatele, în ciuda legăturilor posibile cu partidele politice, au un spațiu propriu de acțiune și autonomie. Cu toate acestea, din cauza existenței mai multor cazuri de acest tip, se remarcă prezența unor forme de neutralitate, mai puternice sau mai slabe 43. Aspectele evidențiate
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
prin intermediul elitelor. Rolul fundamental al elitelor este pe deplin confirmat de analiza unor aspecte specifice ale relațiilor dintre stat, partide politice și societatea civilă: nu numai referitor la neutralitate, dar și la clientelism și la pactele corporative negociate de către partide, sindicate și elitele antreprenoriale. În Portugalia, procesul de consolidare democratică se datorează unui al treilea model. În acest caz, dimensiunea de control este reprezentată prin organizațiile de partid, relativ mai dezvoltate decât în Spania, prin stabilizarea sistemului de partide în jurul unui
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
importantă care se pune este: "De ce clasele sociale ale proprietarilor, așadar privilegiate, sunt de acord la un moment dat să transforme regimurile oligarhice și liberale în democrații de masă, acceptând pe scena politică clase sociale inferioare și partide politice (sau sindicate) care promovează mobilizarea? Se simt oare "forțate" să accepte sau chiar să determine o astfel de transformare? Răspunsul se rotește în jurul celui de-al cincilea factor, sugerat de Moore: absența unei coaliții aristocratico-burgheze. Din experiența așa-numitor "mici democrații" europene
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
împiedica procese evolutive pașnice); • structura de stat dispune de un aparat represiv [Tilly, 1975]; • în cultura politică sunt înrădăcinate drepturile și libertățile proprii oligarhiei competitive; • simultan, există presiuni pentru extinderea drepturilor claselor sociale "de jos", organizate de către partide sau de către sindicate [Bendix, 1964, cap. 5] și dacă aceste presiuni iau forme de amenințare și violență; • apar costuri care vor fi suportate de către elitele civile; Expresiile politice ale aristocrației și burgheziei urbane, nu neapărat industriale, concurează pentru sprijinul unor segmente mari ale
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
occidentală. Acești autori au în vedere, în analiza lor, factori internaționali. B. Moore ține seama de contribuțiile teoretice și empirice prezentate mai sus. În primul rând, el prezintă cum democrația engleză a fost rezultatul presiunilor clasei muncitoare, organizată în diferite sindicate și (mai târziu) în Partidul Laburist, față de o aristocrație moșierească integrată într-o agricultură comercializată și față de o burghezie industrială puternică care, în secolul al XX-lea, era chiar mai puternică, decât aristocrația ce accepta o democrație de masă în măsura în care
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
parte, există regimuri democratice pe care Luebbert [1991] le definește ca fiind liberal-democratice. Acestea sunt regimuri instaurate în Anglia, Franța, dar și, cu unele variații, în Belgia și în Olanda, care se caracterizează prin răspândirea valorilor liberale în societate, prin sindicate ineficiente, prin partide slabe ale munictorilor și prin amenințări slabe interne vizavi de instaurare a democrației. Pe de altă parte, conform aceluiași autor, în țări precum Norvegia, Suedia și Danemarca există social-democrație, marcată de sindicate bine organizate, de puternice partide
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]