20,716 matches
-
să educe, să mobilizeze, să pedepsească, dacă este necesar. Discursul lui Ceaușescu la cel de-al XIV-lea Congres este un discurs-fluviu, foarte construit. Vorbitorul este ovaționat din sfert în sfert de oră aproximativ de tovarășii disciplinați care scandează: "Ceaușescu comunism", "Ceaușescu eroism, România comunism". Aceștia sunt numeroși, nu foarte tineri, femei, reprezentanți ai minorităților. Sunt din București sau din provincie. Sunt îmbrăcați în costume de culoare închisă, gri, femeile poartă taioare sobre. Este un moment extraordinar acest Congres al XIV
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
să pedepsească, dacă este necesar. Discursul lui Ceaușescu la cel de-al XIV-lea Congres este un discurs-fluviu, foarte construit. Vorbitorul este ovaționat din sfert în sfert de oră aproximativ de tovarășii disciplinați care scandează: "Ceaușescu comunism", "Ceaușescu eroism, România comunism". Aceștia sunt numeroși, nu foarte tineri, femei, reprezentanți ai minorităților. Sunt din București sau din provincie. Sunt îmbrăcați în costume de culoare închisă, gri, femeile poartă taioare sobre. Este un moment extraordinar acest Congres al XIV-lea cu ușile închise
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
istorie a regimurilor comuniste care s-ar limita la istoria represiunii, oricât ar fi fost ea de brutală și de generalizată, ar fi o istorie unilaterală. E cât se poate de adevărat că această dimensiune a istoriei și a memoriei comunismului ca dictatură represivă totalitară a fost sistematic ocultată vreme de 50 de ani și că trebuie neapărat integrată în țesutul oricărei investigații referitoare la jumătatea de secol dominată de regimul comunist în România și în întregul Est al Europei. Dar
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
și imitată fervent, idiomul oficial începând din anii 1945-1948, se caracteriza printr-un grad sporit de artificialitate și din pricina absenței totale a conceptelor și produselor discursive ale marxismului în viața intelectuală a României interbelice: cei câțiva intelectuali care aderaseră la comunism nu apucaseră nici măcar să-i asimileze cât de cât limbajul și viziunea, și cu atât mai puțin să le difuzeze, așa că primii ani ai noului regim au fost marcați de importul masiv al discursului stalinist de bază, cu o avalanșă
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
respinși și cu doar câteva sute de tineri admiși să urmeze studii superioare, la capătul cărora cei mai mulți vor fi obligați să se resemneze cu o repartiție obligatorie la țară. Valurile de promovare socială care marcaseră mai întâi primii ani de comunism, apoi începutul erei Ceaușescu, păreau definitiv blocate într-o involuție exasperantă și generatoare de energii negative, cel puțin în aceeași măsură cu lipsa de alimente, căldură și îngrijiri medicale. La 2 Martie 1989, pictorul Liviu Babeș își dă foc pe
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
greu de înțeles azi, după două decenii de la prăbușirea lui Ceaușescu, care erau mecanismele prin care Partidul Comunist își asigurase colaborarea elitelor intelectuale ale țării operație care atinsese punctul ei culminant în anii 1965-1970. Atunci, când speranța obsesivă a unui "comunism cu față umană" întâlnea autentica popularitate dobândită de Ceaușescu prin cei trei ani de relativă liberalizare și prin condamnarea intervenției sovietice în Cehoslovacia, ceva esențial se schimba atât în raportarea intelectualității tradiționale la PCR22, cât și în politica de recrutări
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
i-ar putea veni salvarea. La 27 noiembrie, Nadia Comăneci, celebra gimnastă română, fuge din România în SUA, stârnind emoția a milioane de admiratori. A doua zi, la 28 noiembrie, la Iași, pe zidurile mai multor imobile apar graffiti: "Jos comunismul!" Scriitorul Dan Petrescu anunță că intră în greva foamei în semn de protest împotriva realegerii lui Nicolae Ceaușescu. Este reținut în arestul Ministerului de Interne, dar, după ce mai mulți intelectuali din Iași și București, precum și, de la Cluj, Doina Cornea, semnează
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
cucerirea puterii politice pentru a înlătura nu doar pe Ceaușescu, ci regimul comunist în întregul său: de asta, manifestanții au intrat pretutindeni în sediile PCR, inclusiv la București în sediul Comitetului Central, au distrus simbolurile puterii comuniste, au scandat "Jos comunismul". Greu de crezut că o provocare a KGB ar fi adoptat acest slogan. Pe de altă parte, este evident că aparatul de represiune al Securității a urmărit direct din stradă desfășurarea confruntărilor; or, nicăieri în documentele publicate până acum nu
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
încă din 1990 Muzeul Țăranului Român 27. Aceste documente ne permit reconstituirea unor programe politice coerente, fie și schematice. Începând de la 19 decembrie, la Timișoara nu se mai scandează doar "Jos Ceaușescu", ci și "Libertate", "Democrație", "Vrem alegeri libere", "Jos comunismul". E de la sine înțeles că nu putem ști cine au fost inițiatorii și autorii acestor lozinci, ori ai inscripțiilor murale în majoritatea lor scrise cu vopsea, dar unele și cu cretă, pe zidurile Universității, ale Institutului de Arhitectură, pe soclurile
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
două cazuri, nr. 8 și 110, și chiar, într-un caz, "Demisia" (nr. 38). Extrem de semnificativ apare dublul graffito nr. 11, unde, peste o inscripție cu creta "Jos Ceaușescu", o altă mână a scris, de data asta cu vopsea, "Jos comunismul". Dintre lozincile revendicative, aceasta e cel mai bine reprezentată în corpus, atât în forma ei directă (nr. 10, 11, 33, 69), cât și indirectă. Graffiti nr. 70 ("Aruncați carnetele"), și 42 datând din zilele imediat următoare revoluției și asociat cu
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
se retragă în cazărmi, și a reprezentanților puterii comuniste centrale, siliți să fugă la București, transformarea revoltei în revoluție prin elaborarea unui program politic și formarea unui partid politic sprijinite de o mare mulțime care proclamă Timișoara oraș liber de comunism și este gata să moară pentru a-l apăra 30. Jos comunismul! Într-adevăr, doar câteva ore mai târziu, la ora 13:20, pe 21 decembrie, Timișoara este proclamată primul oraș liber de comunism din România. În Piața Operei zeci
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
fugă la București, transformarea revoltei în revoluție prin elaborarea unui program politic și formarea unui partid politic sprijinite de o mare mulțime care proclamă Timișoara oraș liber de comunism și este gata să moară pentru a-l apăra 30. Jos comunismul! Într-adevăr, doar câteva ore mai târziu, la ora 13:20, pe 21 decembrie, Timișoara este proclamată primul oraș liber de comunism din România. În Piața Operei zeci de mii de oameni scandează "Libertate! Libertate! Timișoara! Timișoara!". În acest timp
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
care proclamă Timișoara oraș liber de comunism și este gata să moară pentru a-l apăra 30. Jos comunismul! Într-adevăr, doar câteva ore mai târziu, la ora 13:20, pe 21 decembrie, Timișoara este proclamată primul oraș liber de comunism din România. În Piața Operei zeci de mii de oameni scandează "Libertate! Libertate! Timișoara! Timișoara!". În acest timp însă, în noaptea de 21 spre 22 decembrie, în Piața Universității și în tot centrul orașului, milițienii îi vânează pe studenții care
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
cunoscute, începând cu foștii prim-miniștri ai lui Ceaușescu, Verdeț și Dăscălescu, se ițesc la balconul CC oferindu-și serviciile, doar pentru a fi întâmpinați de mulțime cu scandările care se generalizaseră în dimineața acelei zile: "Fără comuniști" și "Jos comunismul!". Între numele rostite atunci aproape la întâmplare, cel al lui Corneliu Mănescu, fost ministru de Externe și fost ambasador al României la Paris, despre care se știa că e într-un conflict surd cu Ceaușescu, reține atenția, mai ales în
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
după Anul Nou 1990. Eliberate și eliberatoare, desigur, aceste discursuri, analizate acum la rece, sunt mult mai puțin radicale decât păreau atunci, și oricum cu mult mai puțin radicale decât era atunci discursul străzii. Nu se aude practic niciodată "Jos comunismul!" acel strigăt izbucnit spontan, pretutindeni în locurile fierbinți ale revoluției: la Brașov și la Ploiești, la Arad, Alba Iulia sau Craiova, la Caransebeș, Târgu Mureș și Turda. Doar în Harghita, demonstrația pașnică a majoritarilor maghiari de aici se transformă treptat
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
un dublu înscris relevă sensul acestui război de simboluri care inaugurează de fapt discursul revoluției: peste o primă lozincă scrisă în grabă cu creta, "Jos Ceaușescu!", altcineva scrie, de data asta cu vopsea deci mai elaborat și mai durabil "Jos comunismul!". Întrezărim astfel o radicalizare semnificativă, care urcă de la exasperarea oarbă și de la așteptarea, poate, a unei perestroici à la roumaine către nostalgia interbelicului, care apărea ca o oază de democrație și libertate, dar și către speranța unei normalități de tip
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
era un monarhist fervent, era doar un domn în vârstă care nu renunțase, vreme de jumătate de secol, la speranța de a vedea sfârșitul dictaturii comuniste. E greu de negat faptul că, în Occident în Europa Occidentală mai cu seamă comunismul a păstrat multă vreme (mult prea multă, pentru cine privea spre Vest de la Praga, București sau Varșovia) un statut de vis/utopie, în ciuda negării violente a acestei idealități în ciocnirea ei cu realitatea comunismului din Estul Europei. Opium pentru intelectuali
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
în Europa Occidentală mai cu seamă comunismul a păstrat multă vreme (mult prea multă, pentru cine privea spre Vest de la Praga, București sau Varșovia) un statut de vis/utopie, în ciuda negării violente a acestei idealități în ciocnirea ei cu realitatea comunismului din Estul Europei. Opium pentru intelectuali, teoria comunistă va fi fost, la începuturile ei, făgăduiala unei lumi răsturnate, care va fi adus cu ea speranța sinceră a unui plus de justiție socială, laolaltă cu multe speranțe înșelătoare și cu ostilitatea
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
fost, la începuturile ei, făgăduiala unei lumi răsturnate, care va fi adus cu ea speranța sinceră a unui plus de justiție socială, laolaltă cu multe speranțe înșelătoare și cu ostilitatea, mai mult sau mai puțin fățișă, a celor pe care comunismul se grăbea să-i deposedeze brutal de bunuri și de identitate, nu o dată chiar de libertate și de viață. Asupra celor mai mulți, instaurarea comunismului a căzut însă ca un trăsnet: nu se așteptau, nu aveau instrumentarul mental ca să prevadă ori măcar să
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
cu multe speranțe înșelătoare și cu ostilitatea, mai mult sau mai puțin fățișă, a celor pe care comunismul se grăbea să-i deposedeze brutal de bunuri și de identitate, nu o dată chiar de libertate și de viață. Asupra celor mai mulți, instaurarea comunismului a căzut însă ca un trăsnet: nu se așteptau, nu aveau instrumentarul mental ca să prevadă ori măcar să priceapă ce li se întâmpla. Drept care societatea aproape în întregul ei a fost stupefiată în cel mai radical sens al cuvântului, ca în fața
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
trăsnet: nu se așteptau, nu aveau instrumentarul mental ca să prevadă ori măcar să priceapă ce li se întâmpla. Drept care societatea aproape în întregul ei a fost stupefiată în cel mai radical sens al cuvântului, ca în fața unei catastrofe naturale. Cu timpul, comunismul s-a banalizat, devenind cronic și suscitând complicate tehnici de supraviețuire. După eșecul repetat al revoltelor din Ungaria, Cehoslovacia, Polonia, sistemul părea cel puțin la fel de durabil ca opusul său din lumea liberă. Nimeni nu-și mai imagina că va trăi
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
însă mai sus, nu e vorba de o absență efectivă de proiect. La Timișoara, manifestul Frontului Democratic exprimă esențialul: democrație, libertate de exprimare și de asociere, de circulație și de credință, alegeri libere. "Libertate" scandează tinerii din Piața Universității. "Jos comunismul!" vor scrie manifestanții cu litere roșii de-o șchioapă, pe hotelul Intercontinental. Timișoara se proclamă pe 21 decembrie primul oraș liber de comunism, iar în ziua următoare, la ora 15:35, în vreme ce Ion Iliescu se punea de acord cu Victor
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
și de asociere, de circulație și de credință, alegeri libere. "Libertate" scandează tinerii din Piața Universității. "Jos comunismul!" vor scrie manifestanții cu litere roșii de-o șchioapă, pe hotelul Intercontinental. Timișoara se proclamă pe 21 decembrie primul oraș liber de comunism, iar în ziua următoare, la ora 15:35, în vreme ce Ion Iliescu se punea de acord cu Victor Stănculescu, dr. Florin Filipoiu, participant la ridicarea baricadei de la Intercontinental, prezintă în numele grupului Dreptate socială un program coerent privind desființarea tuturor reglementărilor antidemocratice
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
măsuri pentru democratizarea țării; la ora 17:03, un alt grup, de șapte-opt persoane, incluzând foști deținuți politici, redactează o Proclamație către țară în 12 puncte, cu caracter anticomunist 34. În stradă, aceste proiecte se traduc foarte simplu: gata cu comunismul, e nevoie de democrație, libertate și alegeri libere. Cum, cu cine, pentru cine? Astea sunt întrebări pentru mai târziu, deocamdată trebuie răsturnat edificiul opresiv al Partidului/Stat și produsul său cel mai toxic, Ceaușescu. Constituțiile succesive ale României "socialiste" proclamau
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]
-
București, Comitetul Central. Voința politică de răsturnare a regimului comunist nu putea fi exprimată mai clar decât atât. Probabil că diferite grupuscule conspirative puneau tot atunci la cale proiecte moderate, care declinau în românește rămășițe ale Primăverii pragheze, iluzia unui comunism cu față umană și fragmente de perestroikă. Dar acești conspiratori nu erau în stradă. Adevărul este că de aici provine senzația de fals și de rău repede sezisată și în România, și în străinătate. Provine din încâlcirea de fapte și
by Catherine Durandin şi Zoe Petre [Corola-publishinghouse/Science/1044_a_2552]