2,647 matches
-
să fie temporară, ambele contînd pe un mare triumf al Austriei asupra Imperiului Otoman și pe revenirea sîrbilor la vechile lor cămine. Pînă atunci, liderii sîrbi doreau să instituie ceva în genul unui sistem de tip millet inițiat de monarhia habsburgică, care să asigure bisericii ortodoxe un mai mare control asupra enoriașilor ei. În ciuda faptului că problema aceasta a stîrnit nenumărate controverse, sîrbii chiar au obținut o serie de privilegii speciale. Printre altele, a fost fondat la Sremski Karlovci un centru
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
sîrb. Incursiunile habsburgilor pe teritoriul otoman au fost reluate în 1716, de data aceasta cu succese mai mari. Prin Tratatul de la Passarowitz din 1718, monarhia obținuse controlul asupra unor importante ținuturi sîrbești. Deși nici deosebit de populară, nici prea eficientă, administrația habsburgică a fost totuși importantă pentru dezvoltarea viitoare a regiunii. Noile aranjamente, care erau de natură atît militară cît și civilă, treceau teritoriul nou anexat, inclusiv Oltenia, sub egida unui Consiliu al Camerei Judiciare, ale cărui cartiere generale se aflau la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
situația de pe cîmpul de luptă și, după ce a recucerit Niš-ul, a pornit spre nord, patriarhul și adepții lui, circa două mii de oameni, au fost nevoiți să se retragă la Belgrad și să treacă apoi granița. Prin pacea dezastruoasă încheiată, Imperiul Habsburgic a pierdut atît teritoriul sîrbesc cît și pe cel românesc, păstrînd însă Banatul. A fost stabilită acum o nouă frontieră, care avea să rămînă neschimbată vreme de aproape un secol și jumătate. În ochii otomanilor, cea de a doua trădare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
altă lovitură pentru o organizație deja profund afectată de proasta administrație și de corupție. După fuga lui Arsenie al IV-lea, a fost ales un candidat grec, după care a urmat o succesiune rapidă de numiri. Deoarece Sremski Karlovci, centrul habsburgic, avea o poziție economică mult mai bună decît Peć-ul, numeroase cereri de sprijin financiar au fost adresate acestuia. Cu toate acestea, complexitatea împrejurărilor, inclusiv presiunea naționalismului grecesc din interiorul bisericii, baza ei financiară precară, la care se adăugau acțiunile de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
războiului dintre Rusia și Poartă dintre 1768 și 1774, dar în 1788, cînd Austria i s-a alăturat Rusiei într-un nou conflict, lucrurile au luat o altă întorsătură și s-a produs iar o invazie. Ca de obicei, guvernul habsburgic a început campania printr-o chemare prin care solicita sprijinul creștinilor din Balcani. Au fost înființate detașamente sîrbești speciale, așa-numitele Freicorps (trupe independente n.t.), care operau în Serbia, Bosnia și în Banat. Cea mai importantă acțiune a sîrbilor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
lui au repurtat la început mai multe victorii, ei nu au putut rezista unui atac al unei armate otomane mai bine organizate și mai disciplinate. Războiul acesta a fost un dezastru nu numai pentru voluntarii sîrbi, ci și pentru Imperiul Habsburgic. Deși armata austriacă a ocupat Belgradul în 1789, ea a fost forțată să evacueze teritoriul cucerit după un an, în primul rînd datorită presiunii evenimentelor din cadrul monarhiei și din restul Europei. Tratatul de la Sistova din 1791 a dus în mare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
evenimentelor din cadrul monarhiei și din restul Europei. Tratatul de la Sistova din 1791 a dus în mare parte la instituirea unei situații asemănătoare celei de dinainte de război. În urma promisiunii Imperiului Otoman că îi va amnistia pe cei care se alăturaseră armatei habsburgice, circa cincizeci de mii de refugiați s-au întors la casele lor. Experiența unui secol de colaborare cu Austria dusese la risipirea speranțelor liderilor sîrbi față de ajutorul habsburgic. Aceștia și-au dat încă o dată seama că fuseseră sacrificați și lăsați
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
Imperiului Otoman că îi va amnistia pe cei care se alăturaseră armatei habsburgice, circa cincizeci de mii de refugiați s-au întors la casele lor. Experiența unui secol de colaborare cu Austria dusese la risipirea speranțelor liderilor sîrbi față de ajutorul habsburgic. Aceștia și-au dat încă o dată seama că fuseseră sacrificați și lăsați în voia soartei. Războiul a avut totuși o consecință importantă: un foarte mare număr de sîrbi căpătaseră experiență de război luptînd alături de armata habsburgică și în cadrul propriilor lor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
liderilor sîrbi față de ajutorul habsburgic. Aceștia și-au dat încă o dată seama că fuseseră sacrificați și lăsați în voia soartei. Războiul a avut totuși o consecință importantă: un foarte mare număr de sîrbi căpătaseră experiență de război luptînd alături de armata habsburgică și în cadrul propriilor lor detașamente de voluntari. Scena era astfel pregătită pentru ca, pe viitor, aceștia să acționeze din proprie inițiativă. Bulgaria, Macedonia și Tracia Regiunile prezentate pînă acum Grecia continentală și insulară, Albania, Muntenegru, Bosnia și Serbia aveau posibilitatea să
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
în zona dintre Dunăre și Munții Balcani depopulată și devastată de bandele înarmate ale kirdjali-lor (cîrjali) și de partizanii răzvrătitului pașă Pasvanoglu. Cu toate că aceste condiții erau nefavorabile, secolul acesta a fost realmente martorul unei dezvoltări a comerțului, îndeosebi în Imperiul Habsburgic, și a creșterii suprafeței și prosperității Salonicului, cel mai mare port al întregii regiuni. După încheierea Tratatului de la Karlowitz, care acorda o serie de privilegii comerciale Austriei, comerțul a înflorit, atingînd un punct culminant în ultimul sfert al secolului. Francezii
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
a căror istorie a fost prezentată mai sus erau considerate ca fiind părți integrante ale imperiului. Alte patru regiuni balcanice, Transilvania, Moldova, Valahia și orașul Dubrovnik, aveau statuturi speciale. Deoarece Transilvania a trecut prin Tratatul de la Karlowitz sub controlul Imperiului Habsburgic, istoricul ei va fi tratat în altă secțiune. Înainte de a ne ocupa de Principatele Dunărene, un scurt comentariu asupra Dubrovnikului ar fi însă firesc. Dubrovnik Orașul Dubrovnik, aflat anterior sub stăpînirea Veneției, a trecut în 1458 sub protecția Imperiului Otoman
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
erau implicate în războaiele puterii lor suzerane cu vecinii acesteia. Pe măsură ce puterea otomană slăbea și presiunea externă creștea, domnitorii români și boierii erau firește ispitiți să profite de situație în propriul lor interes. Cu toate că avuseră întotdeauna legături atît cu Imperiul Habsburgic cît și cu Polonia, în secolul al optsprezecelea, Rusia, marea putere ortodoxă, părea să ofere cea mai mare speranță de ajutor. Întrucît acest stat făcea presiuni tot mai insistente în scopul controlării zonei Mării Negre, tentația de a colabora cu liderii
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
Țelul lor era desprinderea de Imperiul Otoman și instituirea unui regim independent sau autonom sub protecția unuia dintre aceste state sau a amîndurora, în care puterea politică să revină sub controlul lor. După înfrîngerea suferită de Petru cel Mare, Imperiul Habsburgic se afla în fruntea puterilor care se opuneau Porții. În războiul dintre 1716 și 1718, o parte dintre boieri au sprijinit ideea încorporării în monarhie, dar cea a păstrării unor instituții și a unui regim românesc autonom era puternic susținută
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
unor instituții și a unui regim românesc autonom era puternic susținută de marii boieri. După semnarea Tratatului de la Passarowitz, prin care Austria a anexat Oltenia, a și fost instituit un astfel de regim. Ca și administrația venețiană din Pelopones, stăpînirea habsburgică din această regiune a Valahiei nu a reușit însă decît să stîrnească dușmănia majorității claselor sociale. Decisă să transforme regiunea într-o sursă de aprovizionare cu hrană pentru armata ei, administrația austriacă a introdus o serie de reforme fiscale, juridice
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
Reformele lui trebuiau neapărat să afecteze mai mult decît aspectele formale ale guvernării și administrației, el fiind obligat să intervină în relațiile tradiționale dintre țăran și boier. Reformele lui Mavrocordat aveau multe puncte comune cu schimbările similare introduse de monarhia habsburgică în perioada despotismului luminat. O problemă serioasă cu care s-a confruntat domnitorul a fost reîncorporarea Olteniei, a cărei administrație fusese fundamental modificată. El a realizat practic acest lucru prin transferarea unei mari părți a sistemului în vigoare în Oltenia
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
o pună în contact direct cu marea masă a populației, acțiune care aducea prejudicii puterii boierilor, ținînd sub control și diminuîndu-le totodată influența. În ciuda faptului că domnitorul avea puteri mari, el avea o poziție mai slabă decît cea a conducătorilor habsburgici, cu toate că aceștia aveau cam aceleași probleme cu nobilimea lor. Mavrocordat nu avea o armată în spatele lui și nu putea conta pe sprijinul permanent al Constantinopolului, deși Poarta avea un interes și mai mare în asigurarea stabilității fiscale a provinciilor vasale
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
totodată să plătească unui boier sau unei mînăstiri dări pentru folosirea pămîntului. În plus, țăranul era dator să presteze corvezi, obligații sub formă de muncă, numite clacă. În secolul al optsprezecelea, corvezile nu erau prea împovărătoare în comparație cu cele din Imperiul Habsburgic învecinat. Boierii, mai ales cei din Valahia, erau rareori preocupați de administrarea concretă a moșiilor lor, nepretinzînd decît un venit sigur. Ei acceptau astfel convertirea obligațiilor sub formă de muncă în plăți în natură. Prima reformă se referea la acest
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
tratat. În 1782, după o opoziție înverșunată a otomanilor, primul consul, S. L. Lașkarev, a sosit la București. După aceea au fost numiți viceconsuli la Iași și Chilia. Ca și în Grecia, birourile acestora au devenit centre ale intrigii politice. Imperiul Habsburgic a înființat un consulat similar în 1783, ca și francezii în 1796 și britanicii în 1803. În perioada următoare, capitala moldavă și cea valahă au devenit oglinda conflictelor de la Constantinopol dintre marile puteri. Între timp, Ecaterina cea Mare și Joseph
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
lui Ahmed al III-lea, care avea să se bucure de o domnie relativ lungă, pînă în 1730. Armata lui a avut puterea să-l învingă pe Petru cel Mare în bătălia de pe Prut, dar campaniile sale ulterioare împotriva Imperiului Habsburgic au eșuat, ceea ce l-a forțat să semneze extrem de defavorabilul Tratat de la Passarowitz. În timpul unei mari părți a domniei lui, el a beneficiat de serviciile unui vizir capabil, Damad Ibrahim Pașa, care o ocupat acest post între 1718 și 1730
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
mai, flota franceză a ocupat Insulele Ioniene aflate sub stăpînire venețiană. Au fost totodată trimiși agenți în ținuturile grecești ca să pregătească terenul pentru influența franceză și în vederea declanșării unei revolte în favoarea Franței. În octombrie, după o serie de înfrîngeri dezastruoase, Imperiul Habsburgic a fost nevoit să semneze Tratatul de la Campo Formio. Prin acest acord, posesiunile Veneției au fost împărțite între două state. Franța a anexat Insulele Ioniene, inclusiv orașele de coastă Parga și Prevesa, ceea ce făcea ca granițele franceze să se învecineze cu
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
și a oferit o subvenție de trei mii de ruble. Petru avea și el unele obiective teritoriale. El voia să pună stăpînire pe un port la mare, în special pe Kotor, care avea o populație ortodoxă. În 1797, cînd Imperiul Habsburgic a ocupat regiunea, episcopul fusese extrem de dezamăgit, dar, fiind un politician realist, a păstrat contactul atît cu agenții francezi, cît și cu Sankt Petersburgul. În 1801, într-un efort de a rămîne în relații bune cu rușii și de a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
se sublinia că Muntenegru nu se afla sub jurisdicția bisericii ruse. În ciuda acestui episod, relațiile cu Rusia au fost reluate ulterior, deoarece guvernul rus și cel muntenegrean aveau fiecare nevoie de sprijnul celuilalt. În 1805, prin Tratatul de la Pressburg, monarhia habsburgică a cedat Franței coasta Dalmației. Să ne amintim că în octombrie 1805 Rusia era iar în război cu Franța și avea o flotă care opera în Marea Adriatică. În momentul acesta, atît forțele franceze cît și cele ruse urmăreau să pună
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
menținerea relativei slăbiciuni a ocîrmuirii centrale, a pregătit scena pentru revoltele naționale ale secolului. Administrația imperială avea să se confrunte cu dificultăți tot mai mari în păstrarea controlului asupra provinciilor și în respingerea amestecului marilor puteri. Una dintre acestea, Imperiul Habsburgic, era implicată în afacerile otomane nu numai ca stat vecin, ci și din cauză că mulți din locuitorii ei aveau aceeași origine națională ca și unii dintre balcanicii aflați sub stăpînirea Imperiului Otoman. 2 Naționalitățile balcanice de sub stăpînirea habsburgică În capitolul anterior
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
dintre acestea, Imperiul Habsburgic, era implicată în afacerile otomane nu numai ca stat vecin, ci și din cauză că mulți din locuitorii ei aveau aceeași origine națională ca și unii dintre balcanicii aflați sub stăpînirea Imperiului Otoman. 2 Naționalitățile balcanice de sub stăpînirea habsburgică În capitolul anterior au fost discutate problemele politice ale Imperiului Otoman. La apogeul său, statul era o monarhie centralizată de drept divin slujită de un aparat birocratic și de o instituție militară nestînjenite de concurența nici unor autorități locale sau provinciale
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
războaie, le-au permis centrelor provinciale să se elibereze de autoritatea centrală. Spre sfîrșitul secolului al optsprezecelea, ayanii locali din multe regiuni își organizaseră propriile lor forțe militare și uzurpaseră funcțiile de strîngere a impozitelor în propriul lor beneficiu. Cîrmuirea habsburgică a urmat însă o altă cale. Imperiul acesta era un amalgam de ținuturi disparate unite în primul rînd prin casa de Habsburg. Nu conducătorul, ci nobilimea locală avea control direct asupra masei populației. Dreptul de a strînge dările și de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]