20,251 matches
-
a început anterior așezării slavilor în Dacia sau în paralel cu așezarea acestora. Putem concluziona că, în principal, originea clasei stăpânitoare a feudalismului românesc provine din diferențierea internă a obștilor autohtone și constituirea unei clase suprapuse, puternice și avute, în sânul acestora. Dubla terminologie în limba română medievală, ce desemnează pe stăpâni și supuși, e o dovadă istorică despre închegarea clasei feudale la români, atât prin aservirea lor de slavi, după instalarea acestora, cât și prin diferențierea internă a obștilor autohtone
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
exercitat un drept de stăpânire asupra satelor aservite. Această nobilime prestatală a seniorilor de pământ (boieri), ale cărei privilegii feudale nu erau consemnate în scris, fiind bazate pe o situație de fapt, se poate identifica cu acea pătură suprapusă din sânul obștei de care a fost vorba mai sus. În momentul în care căpeteniile acestora au ajuns să fie întreținuții obștilor, ei și-au arogat drepturi ereditare și o poziție (funcții) și bunuri mai presus de ceilalți membri ai obștei. Acești
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
dar era deja pe cale de dispariție.15 După acest interludiu, conceptual și teoretic, să urmărim mai îndeaproape aspectele vieții sociale. Dezvoltarea economică din aceste secole a influențat structura socială a comunităților (obștilor) românești. Transformările care au avut loc acum în sânul obștii au dus la accentuarea diferențierilor social-economice, la stratificarea unor categorii și pături sociale diferite, iar acestea aveau să conducă la un început de separare a unității tradiționale a obștilor. Satul românesc din jurul Anului 1000elementul fundamental al acestuia îl constituie
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Pr. Prof. Dr. Mircea Păcurariu, op. cit., p. 247-249. CAPITOLUL IX ORGANIZAREA POLITICĂ ROMÂNEASCĂ Contextul politic la începutul mileniului al doilea În preajma Anului 1000, Europa răsăriteană continua să fie afectată de intense și continue mișcări de populație și de frământări în sânul statelor existente. În a doua jumătate a secolului al X-lea, Bizanțul se afla în plină reconquistă a puterii sale politice și militare. Ca urmare a victoriilor lui Ioan Tzimiskes (969-976) și ale predecesorilor săi din dinastia macedoneană, hotarele Imperiului
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
P. Panaitescu), care se întindea pe o suprafață întinsă, în nordul și în sudul Dunării. Spre sfârșitul acestui secol, întreaga regiune sud-dunăreană se afla, nominal, sub stăpânirea Imperiului. În perioada aceasta, la românii sud-dunăreni se produsese o diferențiere socială în sânul obștilor de păstori și agricultori, s-au conturat centre militare și comerciale, ceea ce a permis o concentrare teritorială și, ulterior, închegarea de unități etnice și statale. Toate aceste procese social-politice au avut loc în sudul Dunării anterior celor petrecute în
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
prima ctitorie statală românească din istorie, menționată prima dată în 980. În acest an, împăratul Vasile II numește pe Niculiță, stăpân feudal local al themei vlahilor din Ellada, provincie ce cuprindea Grecia de nord, cu Thesalia și Pindul, iar în sânul themei lor, vlahii aveau autonomie fiscală și militară. După 1018 (cucerirea Bulgariei), autonomiile vlahilor se amplifică: în secolul al XI-lea, apare cea dintâi episcopie românească în Thesalia, când este menționat "Ioan, preotul sfintei episcopii a vlahilor". Pentru a obține
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Pe baza acestor trei arii fundamentale de autonomie teritorial-politică și etnică, s-a constituit în Transilvania sistemul de guvernare medieval, caracterizat prin cooperarea între puterea centrală (regalitatea) și corpurile privilegiate-forțele politice reprezentate în adunări nobiliare (congregații) și prin excluderea din sânul sistemului politic a masei neprivilegiaților (românii "schismatici"). Cea dintâi în ordinea constituirii și însemnătății politice, în sistemul de guvernare al voievodatului, a fost nobilimea. Aceasta s-a dezvoltat pe temelia stăpânirii pământului, în cuprinsul teritorial al comitatelor regale, o parte
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
pământul obștilor țărănești și aservesc țărănimea română, odinioară liberă. Proprietatea nobiliară și bisericească din Transilvania a crescut pe două căi: 1. prin ocuarea pământului obștilor sătești românești de către nobilii nou veniți (unguri) sau prin însușirea lor de fruntașii desprinși din sânul obștilor și 2. prin danii regale din pământurile cucerite. Ambele căi au contribuit la constituirea domeniului feudal în Transilvania, începând din secolul al XII-lea mai ales-stăpânii domeniilor sunt nobili, clerici (episcopi, abați), regele însuși. Pământurile obștilor țărănești ocupate de
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
În acest fel, s-au constituit trei pături de țărani: 1. țărani care își mai păstrau proprietatea și libertatea social-juridică; 2. țărani care au ajuns în stare de dependență feudală; 3. robi, persoane fără pământ și fără libertate (dar în sânul celor trei pături existau nuanțe, trepte intermediare). În această perioadă de transformări economice și de închegare a societății feudale, caracteristică secolelor XI-XIII, păturile țărănimii nu erau încă deplin cristalizate. De aceea, în izvoarele vremii, ele se suprapuneau, iar terminologia era
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
nomade mai puțin cunoscute. Berendeii. Menționarea lor în izvoare alături de triburile turce și analiza antroponimelor le evidențiază obârșia turanică. Apariția lor în Europa ca popor a rămas până acum o enigmă; a fost emisă ipoteza că ei au evoluat în sânul altor comunități turce, de unde s-au desprins ulterior ca un trib aparte. Există indicii că berendeii au fost incluși, la un moment dat, în uniunea de triburi a uzilor, dar concluzia aceasta nu se impune, căci berendeii sunt prezentați în
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
nume cumane, precum Aga, Berindei, Coman, Talabă, Toxabă, Basarabă, cel mai renumit dintre ele. Aceste denumiri denotă o influență cumană asupra clasei boierești autohtone, după anul 1000, adică după asimilarea slavilor, când un număr de fruntași cumani au pătruns în sânul boierimii noastre și au lăsat moștenire numele respective. O influență cumană persistă și în vocabularul românesc, unde întâlnim cuvinte vechi turce, ca aslam (camătă), uium (dijmă) stăpâni ai teritoriului, ei impuneau prestațiile locuitorilor și cioban (păstor). La rândul său, un
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Deși neamurile turce au locuit o perioadă îndelungată în regiunile extra-carpatice, acestea viețuiau separat de români, deosebirile radicale de sistem economic și social, ca și cele etnice și religioase, au împiedicat asimilarea și chiar apropierea între autohtoni și alogeni. În sânul societății nomade nu s-a conturat orientarea spre viața sedentară pe scară largă, ci doar forme izolate, pe alocuri. Situațiile rare de sedentarizare și creștinare a turanicilor nomazi s-au produs doar sub presiunea unor factori externi, în urma izgonirii lor
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
în a doua misiune din 1234-1235dominicanul Iulian a reușit convertirea lor la creștinism, după ce a ajuns singur în regiunile lor de la răsărit de Volga. Pătrunderea (atacul) mongolilor dincoace de Urali, în 1236-1237, a impulsionat încă o dată apropierea de Roma, în sânul lumii ruse. Ajuns în țara mordvinilor, locuitori păgâni din zonă, dominicanul Iulian află despre dorința lor de a se converti la creștinism. Reușitele lumii catolice în spațiul cuman, rus apusean și baltic, la începutul secolului al XIII-lea, după cucerirea
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
regiunile mărginașe și în zonele muntoase. Puterea centrală, sprijinită de feudalii laici și ecleziastici, a urmărit să știrbească autonomia și libertatea obștilor-pământurile lor au fost încălcate și dăruite unor nobili, bisericii sau cnejilor în Țara Hațegului, Banat, Maramureș. Desprinși din sânul obștilor, cnejii obțin un act de danie și intră în rândurile nobilimii mici și mijlocii. În secolele XIII-XIV, se desfășoară un lung și dramatic proces între obștile ce își apărau existența, pământul și libertatea, și forțele feudale, regalitatea maghiară, biserica
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
social-politice, respectiv în "țări", cnezate și voievodate. A doua jumătate a acestui secol reprezintă o nouă etapă, decisivă, a procesului de organizare politică a teritoriilor românești extra-carpatice. În această perioadă se deslușesc, cu putere și claritate, semnele maturizării politice în sânul societății românești, în strânsă legătură cu evoluția anumitor factori externi, precum criza regatului ungar la sfârșitul secolului al XIII-lea. După 1250, anul în care papa Inocențiu IV confirma Diploma ioaniților, iar regele Bela IV spera că instalarea cavalerilor la
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
sud și est de Carpați. Trebuie să subliniem că românii au contribuit la eșuarea planurilor de expansiune și dominație ale regatului ungar la sud de Carpați. Rânduielile stabilite în 1247, prin textul Diplomei, au întreținut o stare de nemulțumire în sânul societății românești sud-carpatice, mai ales printre conducătorii lor, cnezii și voievozii. Românii nu puteau contempla pasivi situația dificilă a regatului dominator de la miazănoapte. Pe de altă parte, nu există nici un dubiu că teritoriile românești se aflau sub stăpânirea lui Nogai
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
familie (dinastie). O astfel de familie provenea din acei "maiores terrae" (stăpânii pământului), menționați la 1247 Litovoi și frații săi, amintiți în 1285 din care se recrutau conducătorii formațiunilor politice românești. Aceasta stare de lucruri presupune admiterea unei ierarhii în sânul marilor stăpânitori locali, desemnați sub numele de nobili, cnezi și voievozi. Această ierarhie s-a închegat din practica administrativ-teritorială, cea fiscală (dări), judecarea unor pricini (cauze), organizarea militară, apărarea teritoriului și ordinea lăuntrică. Se închegase un întreg aparat de stat
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
nepotul lui, de coroana ungară, contravenea în fond aspirațiilor românilor de la est de Carpați la o construcție statală proprie. De aceea, suzeranitatea ungară, impusă la 1359, asupra Moldovei de nord-vest n-a durat mult. Această situație a provocat nemulțumiri în sânul fruntașilor politici autohtoni, care au acționat pentru îndepărtarea urmașilor lui Dragoș și a suzeranității ungurești. Acțiunile românilor din Moldova erau sprijinite de fruntașii politici din Maramureș, nemulțumiți de politica regilor angevini ce viza desființarea autonomiei lor și introducerea comitatului. Dragoș
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
a unor măsuri menite să facă tratatele să funcționeze și de adaptare la noua situație. Iugoslavia Iugoslavia avea în acest moment cea mai complexă istorie internă dintre toate națiunile balcanice, problemele ei ilustrînd multe din dificultățile și contradicțiile fundamentale din sînul mișcărilor naționale. Întrucît pașii cei mai importanți către organizarea statului fuseseră făcuți în timpul războiului și în luna de după încheierea armistițiului, este necesară o examinare mai amănunțită a evenimentelor de dinainte de 1 Decembrie 1918, o atenție aparte revenind rolului jucat de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Opoziția era formată în primul rînd din Partidul Țărănesc și din democrații care îl sprijineau pe Pribičević, grupuri care au adoptat acum o tactică obstrucționistă. Echilibrul politic al Iugoslaviei era deci deosebit de fragil. Dispute separatiste au apărut chiar și în sînul partidelor pur sîrbești. Întreaga situație a dus la declanșarea unei crize în iunie 1928, cînd un delegat al Partidului Radical din Muntenegru a împușcat cinci reprezentanți ai Partidului Țărănesc Croat, printre care și pe Ștefan Radić, în timpul unei sesiuni a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
era firesc ca legăturile din cadrul familiei să slăbească. Mai mult, statul preluase o mare parte a sarcinilor atribuite cîndva familiei, inclusiv responsabilitățile față de cei bolnavi și de cei în vîrstă. Noile condiții au dus și ele la anumite schimbări în sînul familiei. Doctrina socialistă proclama egalitatea dintre bărbați și femei. La fel de important era faptul că situația economică le obliga și le încuraja în același timp pe femei să caute slujbe în afara căminelor lor. Statul insista totodată asupra drepturilor lui de a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
statele blocului au redevenit la normal pînă în 1964, cînd rezistența României față de încercările de întărire a Comecon-ului (CAER-ului) și a organizației Pactului de la Varșovia a devenit o chestiune de notorietate publică. În acest timp, o tulburare majoră în sînul lagărului comunist fusese însă provocată de China, care încerca să ocupe în cadrul blocului un loc pe măsura pretențiilor ei de a avea un statut de mare putere. După victoria lui Mao, relațiile dintre Pekin (Beijing) și Moscova au rămas prietenești
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
înrăutățit din nou atunci cînd a devenit evident că echipa Brejnev-Kosîghin va continua politica de coexistență cu statele occidentale. Începînd din 1966 s-a declanșat o criză majoră în relațiile dintre cele două state. Confruntat cu o opoziție crescîndă în sînul partidului său și pentru a le închide gura criticilor, Mao a luat decizia să apeleze la armată și la tineretul revoluționar organizat în cadrul Gărzii Roșii. Pe lîngă schimbările interne radicale introduse de ea, Revoluția Culturală a fost de asemenea însoțită
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
început că guvernul Uniunii de Centru va reuși să coopereze cu curtea și că problema monarhiei nu se va acutiza din nou. Într-adevăr, problema extrem de importantă a relațiilor sale personale cu care se confrunta premierul își avea originea în sînul propriei lui familii. Papandreou era mai curînd șeful unei coaliții decît al unui partid bazat doar pe propriii suporteri. Astfel de organizații sunt întotdeauna greu de stăpînit și o mare parte a fricțiunilor erau cauzate de acțiunile și de atitudinea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
format în primul rînd din cei care reușeau să dobîndească o educație universitară și intrau ulterior în guvern, armată, profesii, afaceri sau optau pentru alte ocupații burgheze similare. Partidele politice care concurau în cadrul sistemelor parlamentare reprezentau interesele divergente manifestate în sînul acestui grup. Concentrîndu-se asupra îndeplinirii propriilor lor ambiții, partidele tradiționale acordau în schimb o mică atenție evenimentelor din mediul rural. Guvernele statelor din Balcani considerau populația lor rurală în primul rînd ca sursă de încasare a impozitelor și de recrutare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]