19,793 matches
-
trei regi, pp. 180-210 10 Op. cit., p. 201 11 Op. cit., p. 199-200 12 O viață de om..., vol. II, p. 214 13 Familia Iorga către autor 14 O viață de om..., vol. II, pp. 213 și 292 15 Chiar înainte de căderea Bucureștiului, Iorga a avut o conversație cu ministrul Apărării, pe care îl considera defetist. Iorga l-a sfătuit pe Brătianu să-l înlocuiască. Brătianu l-a întrebat calm: " Știți pe cineva mai bun care i-ar putea lua locul?" Iorga
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
dreapta", "dar nu retrograd". "Neamul românesc",18 iunie 1931 55 Op. cit, p. 59 56 Memorii, vol. VI, pp. 126 și 133-134; vezi și O viață de om..., vol. III, p. 255 57 Theodorescu, op. cit., p. 274 58 Curînd după căderea guvernului Iorga, V. V. Haneș a propus abolirea tuturor reformelor făcute de Iorga în domeniul învățămîntului. O viață de om..., vol. III, p. 256; vezi și Memorii, vol. VI, pp. 370-373 59 O viață de om..., vol. III, p. 255. D.V.
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
culturală. Iugoslavia și Uniunea Sovietică - un imperiu, nu o țară, și oricum doar parțial europeană, cum am remarcat deja - erau singurele excepții În această Europă nouă, omogenă În fiecare segment al ei. Dar din anii ’80 Încoace, mai ales după căderea Uniunii Sovietice și extinderea Uniunii Europene, Europa se confruntă cu un viitor multicultural. Refugiații, muncitorii imigranți, locuitorii naturalizați din fostele colonii, atrași Înapoi În metropolă de perspectiva libertății și a unui loc de muncă, sau imigranții voluntari și involuntari din
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
ei, 3,3 milioane au murit de foame, frig și maltratare În lagărele germane: Între 1941 și 1945 au murit mai mulți ruși În prizonierat decât În tot primul război mondial. Dintre cei 750.000 de soldați sovietici capturați la căderea Kievului În septembrie 1941, numai 22.000 au apucat Înfrângerea Germaniei. La rândul lor, sovieticii au luat 3,5 milioane de prizonieri, În majoritate nemți, austrieci, români și maghiari; după război, majoritatea s-au Întors acasă. Nu e surprinzător, așadar
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
nu puseseră soarta continentului În mâinile celor două mari puteri de la fruntarii - SUA și Uniunea Sovietică. Aceasta din urmă se mulțumea să aștepte deznodământul: după cum scrie Kennan În memoriile sale, vălul de frică ce atârna deasupa Europei În 1947 pregătea căderea continentului, aidoma unui fruct copt, În mâinile lui Stalin. Dar pentru strategii americani vulnerabilitatea Europei constituia o problemă, nu o ocazie. Conform unui raport al CIA din aprilie 1947, „cel mai mare pericol pentru securitatea Statelor Unite este posibilitatea unui colaps
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
urau ocupația sovietică, iar Moscova nu dorea să riște transformarea lui Rajk În erou al „comunismului național”. În cazul de față, nu exista un asemena pericol. Rajk și-a rostit docil replicile, recunoscând că a activat ca agent anglo-american, urmărind căderea comunismului În Ungaria, a informat Curtea că numele său real era Reich (fiind, așadar, de origine germană, nu maghiară) și că fusese recrutat În 1946 de agenți iugoslavi care l-au amenințat că vor dezvălui colaborarea sa cu naziștii maghiari
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
i-a preferat pe Bierut și alți polonezi cu state de plată la Moscova. Ulterior, Gomu³ka și Spychalski au fost arestați și, cum am văzut, s-au aflat la un pas de propriul lor proces-spectacol. Existau și excepții. În România, căderea comunistului „național” Pătrășcanu a fost orchestrată de un alt „național”, Gheorghe Gheorghiu-Dej: tot el a pus la cale eclipsarea Anei Pauker, moscovită și stalinistă impecabilă. Chiar și Kostov petrecuse o parte din anii ’30 la Moscova, la biroul balcanic al
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
lucrurile stăteau exact invers), adeziunile politice public exprimate se rezumau la centrul și stânga spectrului. Gândirea și opinia de dreapta intraseră Într-un con de umbră În Europa. Dar, deși conținutul scrierilor și manifestărilor publice s-a metamorfozat spectaculos după căderea lui Hitler, a lui Mussolini și a adepților lor, tonul a rămas același. Stilul imperios-apocaliptic al fasciștilor; apelul lor la soluții violente și „definitive”, de parcă schimbarea autentică presupune obligatoriu nimicirea totală; disprețul față de compromis și de „ipocrizia” democrației liberale; entuziasmul
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Europei Occidentale postbelice ar fi fost de nerecunoscut pentru un vizitator din trecut, chiar din trecutul foarte apropiat. Europa Centrală germanofonă - motor al culturii europene În prima treime a secolului XX - Încetase să mai existe. Viena, deja În umbră după căderea Habsburgilor În 1918, a fost Împărțită, ca și Berlinul, Între cele patru puteri aliate. Abia reușea să asigure haine și alimente locuitorilor săi; de contribuții la viața intelectuală a continentului nici nu putea fi vorba. Filosofii, economiștii și savanții austrieci
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de a critica Uniunea Sovietică au Împiedicat apariția În politica italiană a unei alternative viabile de stânga la comunism. Dar dacă Italia era unică În Occident prin aerul relativ simpatico al comuniștilor săi, ea era atipică și din alt motiv. Căderea lui Mussolini În 1943 nu putea ascunde complicitatea multor intelectuali italieni de-a lungul celor douăzeci de ani de stăpânire. Ultranaționalismul lui Mussolini viza, printre altele, cultura și influența străină, iar fascismul favorizase În mod scandalos intelectualii „naționali”, aplicând artelor
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
deconcertantă a nemților nu poate fi Înțeleasă decât Îmbrățișând ideea că ei și-au transformat defectele În virtuți. și-au pierdut mințile, În sensul cel mai literal cu putință, și acest lucru le-a permis să reușească”. Condamnați universal după căderea lui Hitler pentru că se supuseseră orbește unor ordine imorale, germanii au convertit astfel obediența sârguincioasă dintr-un defect Într-o virtute națională. Cum puțini și-ar fi imaginat cu un deceniu Înainte, efectul zguduitor al Înfrângerii și ocupației ulterioare i-
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
fost recuperate după Înfrângerea Japoniei, prestigiul vechii puteri coloniale fusese radical subminat. Capitularea britanicilor În Singapore În februarie 1942 era o umilință pe care Imperiul Britanic din Asia nu a șters-o niciodată. Chiar dacă forțele britanice au reușit să Împiedice căderea Birmaniei (și, ca urmare, a Indiei) În mâinile japonezilor, mitul invincibilității europene fusese spulberat pentru totdeauna. După 1945, puterile coloniale din Asia vor fi supuse unei presiuni crescânde pentru a renunța la pretențiile tradiționale. Consecințele au fost traumatice Îndeosebi pentru
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
gherilă conduse de Ho și Min. În viziunea americanilor, francezii le tocaseră banii și erau o investiție din ce În ce mai riscantă. Nimeni n-a fost surprins când Dien Bien Phu a capitulat la 7 mai 1954 și francezii au cerut Încetarea focului. Căderea Indochinei franceze a precipitat colapsul ultimului guvern de coaliție francez care Încercase s-o recupereze, urmat de venirea ca prim-ministru a lui Pierre Mendès-France. Sub conducerea lui „PMF”, Franța a negociat un acord, semnat la Geneva pe 21 iulie
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
au Început să exercite, pe căi publice și private, o presiune considerabilă asupra Marii Britanii pentru a o determina să oprească invazia din Egipt, amenințând chiar să sisteze ajutorul financiar. șocat de opoziția manifestă a americanilor, Însă incapabil să facă față căderii accelerate a lirei sterline, Eden a ezitat puțin, dar apoi a capitulat. Pe 7 noiembrie, la doar două zile după ce primii parașutiști britanici aterizaseră la Port Said, forțele britanice și franceze au Încetat focul. În aceeași zi, ONU autoriza trimiterea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
avantajul pe care Îl aveau și l-au exploatat. În ochii comuniștilor, adevărata amenințare creată de Nagy nu era nici liberalizarea economică, nici slăbirea cenzurii. Nici măcar declarația de neutralitate a Ungariei, deși considerată de Moscova „provocatoare”, n-a fost cauza căderii lui Nagy. Ceea ce Kremlinul nu putea trece cu vederea a fost faptul că partidul maghiar renunța la monopolul puterii, la „rolul conducător al partidului” (În Polonia, Gomu³ka avusese grijă să nu permită niciodată așa ceva). O asemenea abatere de la practica sovietică
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
scriitori și regizori care prefigura tot ce apreciem la generația anilor ’60: abandonul convențiilor narative și interesul pentru sex, tineret, politică și alienare. Cele mai influente romane publicate În vestul Europei - Il Conformista (Conformistul, 1951) de Alberto Moravia, La Chute (Căderea, 1956) de Albert Camus, Die Blechtrommel (Toba de tinichea, 1959) de Günther Grass - erau, fiecare În felul lui, mai originale și mai Îndrăznețe decât ce le-a urmat În literatură. Chiar Bonjour tristesse (1953) de Françoise Sagan și The Outsider
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
generație Încă mai credeau În lupta mondială de clasă. Amintirea idealizată a revoluției sovietice, proiectată asupra revoltelor din America Latină, l-a făcut pe Hrușciov să comită gafele care au dus la criza cubaneză din 1962 și care i-au precipitat căderea. Conflictul cu China, care a devenit public În 1960, furnizând opoziției de stânga de la Moscova o alternativă „maoistă” la modelul sovietic, nu era doar o luptă pentru Întâietate geopolitică, ci și o bătălie autentică pentru sufletul „revoluției mondiale”. Din acest
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cazul În care ar fi continuat să-l denigreze, chiar și retrospectiv. Concomitent, În 1959, autoritățile i-au pus la punct pe preoții ortodocși și pe baptiști - o formă de disidență culturală care se bucurase de o anumită libertate după căderea lui Stalin. Însă Hrușciov, dacă nu și colegii lui, era constant imprevizibil. Al XX-lea Congres al PCUS, ținut În octombrie 1961, a revelat amploarea schismei dintre URSS și China (În luna următoare, sovieticii și-au Închis ambasada din Albania
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
idealismul reînnoit al erei Dubček era neîndoielnică - chiar și pentru membrii de partid, sau mai ales pentru ei11. Cum afirma Jiøi Pelikán În prefața la al treilea raport despre procesele politice cehe (comandat de Dubček În 1968 și eliminat după căderea lui), „Partidul Comunist a câștigat un prestigiu și o popularitate imense, poporul s-a declarat spontan În favoarea socialismului”12. Cam hiperbolic spus, dar nu complet străin de spiritul vremii. Lucru care alimenta, la rândul său, o a doua iluzie. Cum
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
financiare edificate cu atâta caznă la Bretton Woods și a decis să Înființeze În loc un sistem nou de cursuri de schimb variabile. Cum era de așteptat, prețul acestei liberalizări a fost inflația. În urma deciziei americane din august 1971 (urmată de căderea dolarului), guvernele europene au adoptat măsuri deliberat stimulative În Încercarea de a preveni o scădere economică: au facilitat creditele, au permis creșterea prețurilor interne și devalorizarea propriilor monede. În condiții normale, această inflație „keynesiană” controlată ar fi avut succes: Germania
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Între decembrie 1979 și mai 1980 - nu semăna deloc cu experiența anterioară. În trecut, inflația era asociată creșterii economice, adesea o creștere accelerată. Marile crize economice de la sfârșitul secolului al XIX-lea și din anii ’30 fuseseră Însoțite de deflație: căderi precipitate ale prețurilor și salariilor, provocate, după părerea observatorilor, de valute excesiv de rigide și cheltuieli cronic scăzute, din partea guvernelor și cetățenilor deopotrivă. Dar În Europa anilor ’70 modelul convențional nu mai părea valabil. Europa Occidentală se confrunta acum cu un
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Europa de Est, după invazia de la Praga, abia mai sufla În Îmbrățișarea frățească a patriarhilor Partidului, Europa de Vest părea să fi scăpat frâiele ordinii publice. Provocarea nu venea din partea stângii convenționale. Moscova era evident mulțumită de echilibrul internațional din acești ani: Watergate și căderea Saigonului au diminuat prestigiul Americii, În vreme ce Uniunea Sovietică, lider mondial În producția de țiței, a fost avantajată de criza petrolului. Dar apariția În engleză a Arhipelagului Gulag și expulzarea lui Aleksandr Soljenițîn din URSS În februarie 1974, urmate la câțiva
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
naive, suficiente, că tot ce se Întâmplă e nou (și că tot ce e nou este important), anii ’70 au fost o epocă a cinismului, a iluziilor pierdute și speranțelor modeste. Vremurile mediocre nasc profeți pustii, scria Albert Camus În Căderea. Anii ’70 abundau În astfel de figuri. Era o perioadă teribil de conștientă că urmează marilor speranțe și reflecțiilor ambițioase din trecutul recent și că nu are de oferit decât copii palide, implauzibile, ale vechilor idei. Era, În mod vădit
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
uităm că, sub Franco, Spania avea una din cele mai ridicate rate ale avortului ilegal de pe continent, comparabilă cu cele din Europa de Est și motivată de o aceeași respingere autoritaristă și pronatalistă a controlului nașterii sub orice formă. Chiar și după căderea regimului dictatorial, persista presiunea culturală antireformă: În mai 1985, când Cortes a aprobat, În fine, o lege care Îngăduia Întreruperea voluntară a sarcinii, permisiunea se limita la cazurile de viol, fetus deformat sau pericol pentru viața mamei. Alături de dreptul la
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
conservator, suspicios față de orice problemă sau persoană pe care nu o putea subordona și controla, partidul a pierdut cu fiecare nouă rundă de alegeri: de la apogeul postbelic de 28% În 1946 la 18,6% În 1977 și apoi, Într-o cădere vertiginoasă, la mai puțin de 10% la alegerile din anii ’80. Comuniștii italieni s-au descurcat mai bine. În timp ce organizația comuniștilor francezi era de la un capăt la altul dezagreabilă și mediocră - În această privință, ca În multe altele, PCF imita
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]