2,196 matches
-
opacă pe care o numim materie"28. Vidul, în sens de "neant", este in-compatibil cu logica antagonismului energetic. Un concept mai nuanțat de materie este astfel definit în filosofia lui Lupasco. Antagonismul energetic implică o înlănțuire nedefinită de contradictorii: "... două dinamisme antagoniste dînd naștere unui sistem, acest sistem... va implica un sistem antagonist de același ordin; aceste două sisteme vor implica un sistem de sisteme antagoniste, și așa mai departe, potrivit așa-numitei, de către noi, sistemogeneze..." scrie Lupasco 29. Contribuția lui
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
sau în proton, sau în muon, sau în pion, afirmație care ar fi, de altfel, absurdă, căci sutele de particule cunoscute sunt la fel de fundamentale unele ca și celelalte. Lumea microscopică și lumea psihică sunt două manifestări diferite ale unui același dinamism tridialectic. Isomorfismul lor, similar celui studiat de Pauli și de Jung, este asigurat prin prezența continuă, ireductibilă a stării T în orice manifestare. Ludovic de Gaigneron ajungea la o concluzie apropiată: "... reiese că esențialul Subiectului, ca și cel al Obiectului
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
filosofică a lui Lupasco privind natura spațiului-timp este foarte originală. Mai întîi, Lupasco constată, ca rezultat al logicii sale, primatul relației asupra obiectului: Operația e cea care dă naștere elementului. Elementele, pînă la urmă, se prezintă ca niște stopări ale dinamismului, ale devenirii unei implicații... ; ... ele marchează limita relativă a unei actualizări în fața potențializării contra-dictorii...". În consecință, timpul și spațiul sunt ele însele un rezultat al logicii antagonismului contradictoriu. Timpul este rezultatul mișcării, al schimbării, al dinamismului logic: "... cine vorbește de
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
ca niște stopări ale dinamismului, ale devenirii unei implicații... ; ... ele marchează limita relativă a unei actualizări în fața potențializării contra-dictorii...". În consecință, timpul și spațiul sunt ele însele un rezultat al logicii antagonismului contradictoriu. Timpul este rezultatul mișcării, al schimbării, al dinamismului logic: "... cine vorbește de trecere de la o stare la alta, de la o anumită cantitate de energie potențială la o anumită cantitate de energie actualizată, spune mișcare, spune succesiune, spune timp... Timpul se naște, deci, din conflictul între identitate și diversitate
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
cantitate de energie potențială la o anumită cantitate de energie actualizată, spune mișcare, spune succesiune, spune timp... Timpul se naște, deci, din conflictul între identitate și diversitate "... care constituie noțiunea însăși a schimbării". Spațiul este și el un rezultat al dinamismului logic: "Un spațiu nu este nimic altceva decît simultaneitatea evenimentelor sau elementelor, ca sisteme de sisteme, pe care le creează logica energiei...". Dar cum putem concepe simultaneitatea? "Pentru ca să existe simultaneitate și conjuncție trebuie... să existe elemente în același timp identice
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
problemă a constituenților ultimi ai materiei. Lupasco a abordat problema constituenților ultimi ai materiei încă din 1951, mult înaintea modei quarcilor. El demonstrează că logica antagonismului energetic nu tolerează existența experimentală a unui sistem format dintr-un singur cuplu de dinamisme antagoniste, sistem care ar fi, prin urmare, cărămida fundamentală a universului: "... nu există sistem experimental pe care să-l putem considera simplu, primar sau elementar, adică fiind compus dintr-un singur și ultim cuplu de dinamisme antagoniste... Orice sistem se
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
un singur cuplu de dinamisme antagoniste, sistem care ar fi, prin urmare, cărămida fundamentală a universului: "... nu există sistem experimental pe care să-l putem considera simplu, primar sau elementar, adică fiind compus dintr-un singur și ultim cuplu de dinamisme antagoniste... Orice sistem se dovedește a fi un sistem de sisteme..."42. Credința în constituenții ultimi ai materiei e foarte veche și e fondată pe bun-simț (în accepțiunea macroscopică a cuvîntului). Lupasco subliniază cu pertinență fundamentul metafizic al unei asemenea
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
ai unei aceleiași Realități, care îi transcende pe amîndoi. Totul se petrece ca și cum ar exista o interacțiune reciprocă, o transformare reciprocă între rațional și irațional. Iraționalul nu apare ca atributul unei entități exterioare sferei cognoscibile, ci ca pol al unui dinamism care îl înglobează și în centrul căruia se află omul. Acest dinamism este sursă de libertate, de spontaneitate, de creativitate în evoluția sistemelor naturale. Imaginea pe care o propunem este destul de apropiată de concluziile care se conturează în opera lui
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
ca și cum ar exista o interacțiune reciprocă, o transformare reciprocă între rațional și irațional. Iraționalul nu apare ca atributul unei entități exterioare sferei cognoscibile, ci ca pol al unui dinamism care îl înglobează și în centrul căruia se află omul. Acest dinamism este sursă de libertate, de spontaneitate, de creativitate în evoluția sistemelor naturale. Imaginea pe care o propunem este destul de apropiată de concluziile care se conturează în opera lui Edgar Morin 49. În lucrarea sa Science avec conscience (Știință cu conștiință
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
la fel ca orice altă știință, conține un anumit nucleu de iraționalitate, imposibil de redus în întregime. Și totuși, a considera acest irațional ca situîndu-se în afara științei, prin definiție, ar însemna să o lipsim pe aceasta din urmă de tot dinamismul ei intern. Cauza acestei iraționalități, așa cum fizica modernă o pune tot mai clar în evidență, rezidă în faptul că savantul însuși este una din părțile constitutive ale universului "53. În lumina acestor două imagini ale cunoașterii științifice discutate anterior, am
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
cosmică armonioasă în care omul își are propriul loc. Paradoxal, atitudinea pe care o avem în raport cu Realitatea este o componentă inseparabilă, activă a Realității înseși. TERȚUL TRĂIT Structura ternară a Realității se află înscrisă în omul însuși: centrul intelectual reprezintă dinamismul eterogenizării, centrul motor dinamismul omogenizării și centrul emoțional dinamismul stării T. Viața întreagă a omului este o pendulare între cei trei poli ai ternarului. Dinamismul intelectual (prin forma sa trunchiată "metal") poate conduce la moarte prin extrema diferențiere (și asta
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
omul își are propriul loc. Paradoxal, atitudinea pe care o avem în raport cu Realitatea este o componentă inseparabilă, activă a Realității înseși. TERȚUL TRĂIT Structura ternară a Realității se află înscrisă în omul însuși: centrul intelectual reprezintă dinamismul eterogenizării, centrul motor dinamismul omogenizării și centrul emoțional dinamismul stării T. Viața întreagă a omului este o pendulare între cei trei poli ai ternarului. Dinamismul intelectual (prin forma sa trunchiată "metal") poate conduce la moarte prin extrema diferențiere (și asta se poate întîmpla dacă
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
Paradoxal, atitudinea pe care o avem în raport cu Realitatea este o componentă inseparabilă, activă a Realității înseși. TERȚUL TRĂIT Structura ternară a Realității se află înscrisă în omul însuși: centrul intelectual reprezintă dinamismul eterogenizării, centrul motor dinamismul omogenizării și centrul emoțional dinamismul stării T. Viața întreagă a omului este o pendulare între cei trei poli ai ternarului. Dinamismul intelectual (prin forma sa trunchiată "metal") poate conduce la moarte prin extrema diferențiere (și asta se poate întîmpla dacă știința devine religie unică, absolută
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
TERȚUL TRĂIT Structura ternară a Realității se află înscrisă în omul însuși: centrul intelectual reprezintă dinamismul eterogenizării, centrul motor dinamismul omogenizării și centrul emoțional dinamismul stării T. Viața întreagă a omului este o pendulare între cei trei poli ai ternarului. Dinamismul intelectual (prin forma sa trunchiată "metal") poate conduce la moarte prin extrema diferențiere (și asta se poate întîmpla dacă știința devine religie unică, absolută a omului). Dinamismul motor poate conduce la moarte prin realizarea identității absolute, non-contradictorii (și asta se
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
Viața întreagă a omului este o pendulare între cei trei poli ai ternarului. Dinamismul intelectual (prin forma sa trunchiată "metal") poate conduce la moarte prin extrema diferențiere (și asta se poate întîmpla dacă știința devine religie unică, absolută a omului). Dinamismul motor poate conduce la moarte prin realizarea identității absolute, non-contradictorii (și asta se poate întîmpla dacă bunăstarea, confortul material devin unica preocupare a omului). Dinamismul emoțional apare astfel ca protecție a vieții. Mentalul și corpul fizic cred numai în existența
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
extrema diferențiere (și asta se poate întîmpla dacă știința devine religie unică, absolută a omului). Dinamismul motor poate conduce la moarte prin realizarea identității absolute, non-contradictorii (și asta se poate întîmpla dacă bunăstarea, confortul material devin unica preocupare a omului). Dinamismul emoțional apare astfel ca protecție a vieții. Mentalul și corpul fizic cred numai în existența actualizării, au obsesia actualizării absolute. Dar, potrivit logicii antagonismului la Lupasco, a ține seama exclusiv de actualizare reduce Realitatea la o realitate trunchiată, aproximativă și
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
și non-A se limpezește pe deplin atunci cînd este introdusă noțiunea de "niveluri de realitate". Pentru a obține o imagine clară a sensului terțului inclus, să reprezentăm cei trei termeni ai noii logici A, non-A și T și dinamismele lor asociate printr-un triunghi în care unul din vîrfuri se situează la un nivel de realitate, iar celelalte două vîrfuri la un alt nivel de realitate. Dacă rămînem la un singur nivel de realitate, orice manifestare apare ca o
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
nivel de realitate, iar celelalte două vîrfuri la un alt nivel de realitate. Dacă rămînem la un singur nivel de realitate, orice manifestare apare ca o luptă între două elemente contradictorii (exemplu: unda A și corpusculul non-A). Al treilea dinamism, cel al stării T, se exercită la un alt nivel de realitate, unde ceea ce apare ca dezunit (undă sau corpuscul) este de fapt unit (cuantă), iar ceea ce apare drept contradictoriu este perceput ca non-contradictoriu. Proiecția lui T pe un singur
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
privilegiul să stea în ascultarea lui... Cînd Lupasco scria aceste rînduri, Benrath avea 24 de ani... Lupasco vede, în pictura lui Appel, dovada experimentală a materiei biologice postulate în Cele trei materii și contemplă în ea "acea feerie stranie a dinamismelor tumultului și a arborescențelor carnagiului". Lupasco scrie: "Appel este pictor al infra-vitalului, al infra-carnalului, iar tușele sale atît de vii sunt ca dușmanul, principiu al însăși existenței sale, pe care îl pretinde zămislirea tenebroasă a vieții". Appel ne-a lăsat
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
Ea privește mai degrabă problema sensului. Și cum sensul e central în abordarea lui Abellio și a lui Lupasco, se cuvine să studiem această problemă cu cea mai mare rigoare posibilă. Ar fi util să distingem între principiu și stare. Dinamismul ternar este rezultatul acțiunii, în orice manifestare, a trei principii: actualizarea (A), potențializarea (P) și un principiu de densificare maximală a energiei (T). Orice manifestare a realității implică coexistența acestor trei principii, independente dar inseparabile. Considerate izolat, aceste trei principii
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
cel care m-a provocat să scriu această carte. El a fost mult mai mult decît un coordonator de colecție. M-a stimulat, mi-a citit textele, mi-a adus critici, mi-a făcut sugestii. Grație încurajărilor sale permanente și dinamismului său organizator, totul a fost gata, dacă nu în intervalul prevăzut, cel puțin într-un ritm neprevăzut. Îi mulțumesc din suflet pentru tot. Îi mulțumesc doamnei Nicole Benoit-Lapierre care, după ce a citit textele mele despre "noua conștiință europeană", a venit
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
său, primindu-se mesaje vechi de milioane de ani-lumină; în sfîrșit, se răspîndește un zvon nelămurit care aduce informația senzațională privind o deflagrație inițială petrecută cu mai multe miliarde de ani-lumină în urmă. Coincidență stranie: totul se petrece ca și cum precipitarea dinamismului european ar antrena cu sine viața, pămîntul, cosmosul, proiectînd orice lucru fizic și biologic într-o devenire dementă. Astăzi totul este Istorie, totul este devenire. De-venirii liniare din secolul al XVIII-lea, devenirii tragico-optimiste de la începutul secolului al XIX
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
zi și noapte sub veghea celor care identifică șansa noastră cu abolirea deplină a vechiului regim. Semne fragile indică limitele acestei zone interzise (neo)comunismului. Mii de oameni populează piața, necontenit, conferindu-i o înfățișare cu totul aparte, ca vioiciune, dinamism, pitoresc. Seara, numărul demonstranților crește și mai mult, iar torțele aprinse dau întregului spectacol un aer de procesiune sacră. Mi-a fost dat să asist, într-una din serile trecute, la o asemenea procesiune, care spune mai mult despre clipa
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
arătat și de următorul experiment. Psihologii Donal Carlston și Lynda Mae, au distribuit unor voluntari fotografii ale unor persoane care pozau alături de „simboluri” variate. Putea fi vorba despre un trandafir (simbolul romantismului), de o pereche de pantofi de sport (simbolul dinamismului fizic), a unui pistol sau a zvasticii (simbolurile violenței), a unei perechi de perechi „Rangers” (simbolul autorității), al unui drapel (simbolul patriotismului) etc. După ce au văzut fotografiile voluntarii au răspuns la un chestionar în care trebuiau să indice pe o
[Corola-publishinghouse/Science/1849_a_3174]
-
să considere întotdeauna necesar a se întreba asupra legăturii reale care există între persoana și simbolul care o însoțește. Cum acționează transferul simbolic? Psihologii evocă adesea fenomenul tendinței de atribuire: vederea unui simbol determină apariția unei senzații (un sentiment de dinamism în fața unei perechi de pantofi sport), iar creierul caută să atribuie această senzație unei surse precise, pe cât posibil umană. Senzația este astfel atribuită involuntar persoanei al cărei chit apare în asociere cu acest simbol. Concluzie Chiar și în lipsa cuvintelor, imaginile
[Corola-publishinghouse/Science/1849_a_3174]