7,832 matches
-
murit puțin timp după Întoarcere, lăsând documentul acela de o atât de mare importanță În mâinile unui tânăr nepriceput ca J.E.” (76-78). Honigberger și J.E. sunt cei pe urmele cărora se Îndreaptă Zerlendi, și Între experiențele lor, nu o dată asemenea naratorului, Îi este greu să-și articuleze propria traiectorie. Honigberger a murit Într-adevăr la foarte puțin timp după ce s-a Întors din a cincea călătorie În India, În 1869, Însă nimic nu trimite la ipoteza extrem de teozofică - Între altele coincidentă
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
mâinile lui J.E., la Iași (ceea ce l-a motivat pe Culianu să-l caute acolo pe Zerlendi și „mai vechea știre de presă” referitoare la o inexplicabilă dispariție), și nu doar Zerlendi trebuie să Îl evite pe J.E., ci și naratorul. Oricum, acesta din urmă pare a afla și Înțelege exact inversul apropierii sale de eșecul lui J.E., căci, În fond, el vedea („cu câtă strângere de inimă”) cum drumul Început În Himalaya i se Închide. Așa cum i se refuză secretul
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
mi- praviïya t³m ïubh³ny ³caritavy³ni paralokam abhșpsat³ Mah³bh³rata XII, 309.89 Obținând acest corp superior și stăpânind tehnicile de a-l controla, yoghinul Zerlendi poate accede la alte universuri 1. Zerlendi revine, la 11mai 1910, asupra experienței invizibilității (involuntare?), iar naratorul deturnează direcția nuvelei nu fără a-i avertiza parțial pe cititori: „Îmi căzuseră până atunci sub ochi destule documente, mai mult sau mai puțin autentice, asupra miracolului acesta yoghinic, dar niciodată lucrurile nu fuseseră spuse atât de limpede și cu
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
tiparele transcrierii intimității. De la introducerea mărturiei - acolo, Într-un teritoriu de o vastitate perfect silențioasă - și până la perpetuarea ei sub semnul unei stranii pedagogii (căci de aceea, În fond, Încă scrie), Zerlendi e un personaj care Își ajută din plin naratorul și autorul: ceea ce Eliade nu a Împlinit În Întreaga sa biografie de până atunci, nostalgia sa unificată, este o amendare răsturnată a destinului lui Zerlendi. Cu alte cuvinte, incompletitudinea lui Eliade este totodată excesul lui Zerlendi, care se reîntoarce - fie
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
realitatea Ïambhalei, realitatea tărâmului nevăzut care Îi face să se Întâlnească, să comunice, să se compare, să se aproprie (dar și să refuze, fiecare, altă companie, bunăoară indiscreția cititorului). Și din acest dialog - mai neașteptat pentru Eliade Însuși decât pentru narator la mijlocul nuvelei - apare clasica interdicție a dezvăluirii secretului, productiv numai pentru cel care-l continuă 1. Iar aceasta corespunde unei ideologii a secretului, conservată cu puține alienări chiar și În modernitatea religioasă indiană 2. Deși, pretutindeni În jurnal, Zerlendi comunică
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
l-a purtat cu câteva secrete perpetue și nostalgii inconsumabile, atunci trebuie să amintim Îndată și consecințele narative ale acestei puternice afinități. Dintre cei care s-au perindat prin biblioteca din strada S. căutând să scrie monografia istorico-medicală despre Honigberger, naratorul, un Rătăcitor, Își găsește până la urmă Ghidul, conform unei paradigme a inițierii care nu se mai fixează prin raportul direct dintre maestru și discipol, nici măcar pe contemporaneitatea lor, așa cum nici Zerlendi nu se sprijină decât pe anumite relatări stranii referitoare
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
care se scufundă imperturbabil În oceanul personajelor și cititorilor. Cu cât ultimele două verigi Își concentrează mai puternic apartenența la nucleul secret al celei dintâi, cu atât cititorul devine și mai indiscret, și mai inutil. Căci, o dată integrat filiației, chiar naratorul e nevoit să ascundă, pentru că ceea ce relata a evoluat Într-o direcție unde textele, mai ales cele de literatură fantastică adresate unui vast anonim, nu mai au nici un sens, ci sunt chiar periculoase. Încifrarea finală Însă, pentru care cititorul obișnuit
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
rezultatului negativ al nuvelei (excluderea cititorului și eliminarea dezvăluirii secretului) rămâne Însă una dintre mărcile fundamentale ale lui Eliade, mai ales Începând din 1940: ambiguitatea. Ambiguitatea propriei biografii, mistagogiei literaturii sale, ambiguitatea amintirilor și atâtea altele. Căci dacă Zerlendi și naratorul sunt Într-adevăr conectați la aceeași suprarealitate a Ïambhalei (cu cât distanța dintre experiențele lor se diminuează), atunci travaliul naratorului e cel puțin dublu. Când diferențele dintre personaje și direcțiile lor devin mai vădite, drumul naratorul se Îngustează vizibil, și
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
ales Începând din 1940: ambiguitatea. Ambiguitatea propriei biografii, mistagogiei literaturii sale, ambiguitatea amintirilor și atâtea altele. Căci dacă Zerlendi și naratorul sunt Într-adevăr conectați la aceeași suprarealitate a Ïambhalei (cu cât distanța dintre experiențele lor se diminuează), atunci travaliul naratorului e cel puțin dublu. Când diferențele dintre personaje și direcțiile lor devin mai vădite, drumul naratorul se Îngustează vizibil, și numai o excepțională artă a ambiguității Îi salvează unitatea vocii. Cu cât experiențele yoghinice devin mai puternice și mai captivante
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
Căci dacă Zerlendi și naratorul sunt Într-adevăr conectați la aceeași suprarealitate a Ïambhalei (cu cât distanța dintre experiențele lor se diminuează), atunci travaliul naratorului e cel puțin dublu. Când diferențele dintre personaje și direcțiile lor devin mai vădite, drumul naratorul se Îngustează vizibil, și numai o excepțională artă a ambiguității Îi salvează unitatea vocii. Cu cât experiențele yoghinice devin mai puternice și mai captivante, Înțelegi rostul pasivității acelor femei care conturează secretul rudei lor dispărute: soțul, tatăl și stăpânul sunt
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
dependențe structurale și ultima tentativă de a respecta criteriile acestei inferiorități. Nu e complet hazardat să te gândești că insistența doamnei Zerlendi față de descifrarea destinului soțului este, În fond, perpetuarea acestei atitudini hinduse a inferiorității și pasivității femeii, pe care naratorul o construiește și În trăsăturile celorlalte două femei. Vom vedea Însă abia În final, conform acestei analize, ce Înseamnă un același univers și cum Întregul text, poate, se volatilizează. Face parte acest proces - despre care textul spune spre final tot
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
lui crește vizibil. Sensul finaluluitc "Sensul finalului" Aș vrea totuși să las puțin la o parte problemele direct conectate la interesul teoretic și biografic al nuvelei, pornind de la finalul ei. Ipotetic, și Honigberger, și Zerlendi, și poate Însuși autorul (ca narator) se confruntă cu o problemă clasică a tradițiilor religioase indiene, care apare cu o forță specială În hinduism, jainism și budism: ce se Întâmplă cu subiectul experienței religioase după Încorporarea acelui summun bonum al tradiției religioase din care face parte
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
păstra intact secretul (care, cu siguranță, nu se reduce la „acel document”: el nu Își făcea apariția decât În 1978, și deloc În nuvelă). Un sens clasic al distanțării poate fi exprimat astfel: experiența lui Zerlendi se Împlinește, pe când căutarea naratorului eșuează. Binomul Împlinire/eșuare nu forțează textul: un indiciu suplimentar apare tocmai atunci când Eliade descoperă prima Însemnare despre Ïambhala și Agarttha, și scrie despre propria experiență, Încă neclasificată, a căutării tărâmului nevăzut. Căci ambii termeni ai binomului se vor preciza
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
și În nuvelă, și În textele tibetane, ei sunt protectori ai lumii (lokan³tha). Cum și Între ce limite se poate vorbi de un recul, de un drum Înapoi, dincolo de realizarea acestor experiențe? În cele din urmă: În ce fel și naratorul, și Zerlendi mai pot fi, după consumarea Întâlnirii lor, martori ai unei singure realități, căreia i se adresează Încă reciproc lizibil, și ce rămâne pentru cititor din această eventuală lizibilitate? Sensul nuvelei, cu iradierile ei, se joacă nu departe de
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
reîntoarcere 2. Smaranda, fiica lui Zerlendi (care preia tot mai articulat rolul maestrului, de astă dată secret), și dna Zerlendi reconstituie Într-un fel decorul din casa lui Dasgupta. Soția și fiica maestrului au și În București poziții similare față de narator: soția Îi arată o limpede afecțiune, fiica știe mai mult despre tatăl ei și, oricum, Îi spune altceva (și a avut Înainte un logodnic care pentru narator e problematic!), În timp ce naratorul Însuși, Încă o dată, la Început e un simplu oaspete
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
lui Dasgupta. Soția și fiica maestrului au și În București poziții similare față de narator: soția Îi arată o limpede afecțiune, fiica știe mai mult despre tatăl ei și, oricum, Îi spune altceva (și a avut Înainte un logodnic care pentru narator e problematic!), În timp ce naratorul Însuși, Încă o dată, la Început e un simplu oaspete... Între Bakhulbagan Road din cartierul Bhowanipore și strada S. din centrul Bucureștiului există așadar o comuniune firească, un semn suficient de lizibil pentru continuitatea inițierii lui Eliade
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
fiica maestrului au și În București poziții similare față de narator: soția Îi arată o limpede afecțiune, fiica știe mai mult despre tatăl ei și, oricum, Îi spune altceva (și a avut Înainte un logodnic care pentru narator e problematic!), În timp ce naratorul Însuși, Încă o dată, la Început e un simplu oaspete... Între Bakhulbagan Road din cartierul Bhowanipore și strada S. din centrul Bucureștiului există așadar o comuniune firească, un semn suficient de lizibil pentru continuitatea inițierii lui Eliade În decorul exotic și
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
nu va mai reveni. Nici În grota din Himalaya. În strada S. va vedea ce se Întâmplă, de fapt, când acest bilet-avertisment e real și durabil. După hybris, gazdele decid - și decid nemilos, ireparabil, modificând chiar și voința ulterioară a naratorului de a scrie literatură, adică de a dezvălui concentric și secretul relației cu Maitreyi, și secretul lui Honigberger/Zerlendi. De aceea, ceea ce observa Wendy Doniger În 1989 În SDH - probabila ecuație Smaranda= sm•ti (memorie)2 - aș interpreta totuși diferit
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
lui Honigberger/Zerlendi. De aceea, ceea ce observa Wendy Doniger În 1989 În SDH - probabila ecuație Smaranda= sm•ti (memorie)2 - aș interpreta totuși diferit, ca o trimitere deopotrivă la Maitreyi și la modelul relației cu o familie necunoscută În care naratorul intră ca tânăr promițător, specialist În religiile Indiei... Secretul - cu naratorul alunecând ireparabil În afara propriei povești- solidarizează cele două traume, dar nucleul lor e același: „Târziu, m-am Îndreptat spre capătul străzii, aproape Îndurerat de taina aceasta pe care nu
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
În SDH - probabila ecuație Smaranda= sm•ti (memorie)2 - aș interpreta totuși diferit, ca o trimitere deopotrivă la Maitreyi și la modelul relației cu o familie necunoscută În care naratorul intră ca tânăr promițător, specialist În religiile Indiei... Secretul - cu naratorul alunecând ireparabil În afara propriei povești- solidarizează cele două traume, dar nucleul lor e același: „Târziu, m-am Îndreptat spre capătul străzii, aproape Îndurerat de taina aceasta pe care nu o puteam În nici un chip pătrunde până la capăt” (107). Cine e
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
iar J.E. Îi confundă, deci Îi zădărnicește sensul -, Zerlendi va proceda ca un avertizat, Împotrivindu-se să Împărtășească același secret, pe care Îl preia de la maestrul neîntâlnit vreodată. Dar acest secret - sau o parte, numai? - e prezent În jurnalul său, naratorul Îl cunoaște și va face el Însuși un efort comparabil de cenzurare, rămânând mai degrabă suspendat printre propriile personaje decât În lumea cititorilor săi. Secretul nu e prin urmare devalidat, finalul absorbindu-l pe narator În loc să-l restituie pe Zerlendi
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
e prezent În jurnalul său, naratorul Îl cunoaște și va face el Însuși un efort comparabil de cenzurare, rămânând mai degrabă suspendat printre propriile personaje decât În lumea cititorilor săi. Secretul nu e prin urmare devalidat, finalul absorbindu-l pe narator În loc să-l restituie pe Zerlendi, sau pe Honigberger, sau pe acel discipol ieșean, dacă nu pe cei doi ruși și un olandez (doi Bogdanof și un Van Manen!) care au ajuns recent În Ïambhala. Modelul extraordinar al acestui text ne
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
sensului scriiturii și al narațiunii, provocând o foarte stranie modificare a rolurilor. Nuvela Însăși Își ratează scopul, iar această ratare nu mai poate porni decât de la existența reală a unui Honigberger fantastic, a lui Zerlendi și a Ïambhalei, În care naratorul trebuie să creadă cu stăruință fie și numai pentru a scrie prima ei frază. Însă rezultatul este unul dezamăgitor pentru narator și pentru cititori tocmai din cauza reculului Înțelegerii lor, din care rezultă o experiență a decepției (scr. visa-v³daka). Aceste Întâmplări
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
mai poate porni decât de la existența reală a unui Honigberger fantastic, a lui Zerlendi și a Ïambhalei, În care naratorul trebuie să creadă cu stăruință fie și numai pentru a scrie prima ei frază. Însă rezultatul este unul dezamăgitor pentru narator și pentru cititori tocmai din cauza reculului Înțelegerii lor, din care rezultă o experiență a decepției (scr. visa-v³daka). Aceste Întâmplări fantastice petrecute În mijlocul Bucureștiului, fără să le bănuiască cineva, se rotesc și În jurul limitei de la care fantasticul (indian) devine sau poate
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]
-
Aceste Întâmplări fantastice petrecute În mijlocul Bucureștiului, fără să le bănuiască cineva, se rotesc și În jurul limitei de la care fantasticul (indian) devine sau poate deveni arbitrar. Proximitatea lui silențioasă dar imposibil de negat, ca și acumularea lui insesizabilă până la inundarea vieții naratorului, conduc - mai ales În cazul lui Zerlendi - la postularea unei legături artificiale Între experiența yoghinică și realul casnic citadin, așa cum pare el la Început, abia punctat de austeritatea unei case vechi, foarte puțin vizitată, din care până la urmă cineva dispare
[Corola-publishinghouse/Science/2270_a_3595]